Antidepressiva zonder bijwerkingen: Wat zijn de opties en wat moet je weten?
Antidepressiva worden vaak voorgeschreven bij depressieve stoornissen en kunnen een grote rol spelen in het herstel van mentale gezondheid. Voor mensen die op zoek zijn naar antidepressiva zonder bijwerkingen, is het belangrijk om te begrijpen welke opties er zijn, wat de werking is van verschillende types en hoe deze medicijnen het beste worden ingezet. In dit artikel worden de meest relevante antidepressiva besproken op basis van recente medische studiegegevens en aanbevelingen van artsen, met een focus op de minst invasieve behandelingen.
Deze informatie is van groot belang voor iedereen die overweegt om antidepressiva te gebruiken, zowel voor tijdelijke als langdurige toepassing. Bovendien zijn sommige antidepressiva ook in het kader van bepaalde aandoeningen zoals fibromyalgie van toepassing, zoals bijvoorbeeld amitriptyline en duloxetine. Aan het eind van dit artikel vind je ook een overzicht van de belangrijkste bronnen die gebruikt zijn voor het samenstellen van de inhoud.
Wat zijn antidepressiva?
Antidepressiva zijn medicijnen die worden gebruikt bij de behandeling van depressie en andere stoornissen zoals angststoornissen of posttraumatische stressstoornissen. Deze medicijnen werken doordat ze beïnvloeden hoe hersencellen communiceren met elkaar, vooral door het reguleren van bepaalde hersenchemische stoffen zoals serotonine en norepinefrine. Serotonine is bijvoorbeeld een neurotransmitter die een positieve invloed heeft op de stemming.
Er zijn verschillende soorten antidepressiva, en de keuze hangt af van de ernst van de aandoening, eventuele bijwerkingen en de individuele respons op het medicijn. Het is belangrijk om te begrijpen dat antidepressiva niet altijd meteen effect hebben en dat het vaak meerdere weken kan duren voordat het effect merkbaar is.
De volgende soorten antidepressiva zijn het meest gebruikt:
SSRI (selectieve serotonine-heropnameremmers): Deze antidepressiva remmen de opname van serotonine in de hersenen, waardoor het niveau van deze stof verhoogt. De meest bekende SSRI’s zijn fluoxetine, escitalopram en sertraline. SSRI’s hebben in principe de minste bijwerkingen en zijn daarom vaak de eerste keuze van artsen.
SNRI (selectieve norepinefrine-heropnameremmers): Deze groep werkt op zowel serotonine als norepinefrine. Voorbeelden zijn venlafaxine en duloxetine. Ze worden vaak gebruikt als SSRI’s niet voldoende effect hebben.
TCA (tricyclische antidepressiva): Deze medicijnen zijn ouder en hebben meer bijwerkingen dan SSRI’s of SNRI’s. Voorbeelden zijn amitriptyline en doxepine. Ze worden vaak gebruikt bij bepaalde chronische pijnprikkels, zoals bij fibromyalgie.
MAO-remmers: Deze antidepressiva remmen de werking van een enzym dat serotonine afbreekt, waardoor het niveau van deze neurotransmitter toeneemt. MAO-remmers worden over het algemeen alleen voorgeschreven als alle andere antidepressiva geen effect hebben.
Welke antidepressiva hebben de minste bijwerkingen?
Uit een grote meta-analyse met meer dan 116.000 patiënten is gebleken dat de volgende antidepressiva als de meest effectieve en met de minste bijwerkingen worden beschouwd:
- Escitalopram (SSRI)
- Agomelatine
- Vortioxetine
Daarnaast zijn ook amitriptyline, mirtazapine, paroxetine en venlafaxine relatief effectief. Deze medicijnen zijn echter iets meer met bijwerkingen gepaard dan de eerstgenoemde drie.
Aan de andere kant zijn fluoxetine, fluvoxamine, reboxetine en trazodone als de minst geschikte antidepressiva beschouwd, vooral vanwege hun relatief lage effectiviteit en mogelijkheid tot bijwerkingen.
Het is belangrijk om te weten dat antidepressiva effectiever zijn dan een placebo, wat betekent dat ze een reëel therapeutisch effect hebben. Echter, het gebruik van antidepressiva is meestal alleen aanbevolen bij patiënten met een diagnose van ‘major depression’ volgens de DSM-IV criteria. Dit houdt in dat de patiënt minstens twee weken lang dagelijks depressieve stemming en/te interesseloosheid en verminderde energie ervaart.
Antidepressiva en andere medicijnen
Antidepressiva kunnen in sommige gevallen in wisselwerking treden met andere medicijnen. Het is daarom belangrijk dat patiënten hun arts of apotheker informeren over alle medicijnen die ze gebruiken. Bijvoorbeeld:
- Bedaquiline, carbamazepine, cyproteronacetaat, dolutegravir, dronedarone, propafenon, eribulin, idelalisib, ivabradine, lomitapide, macitentan, maraviroc, quetiapine, simeprevir, simvastatine, sofosbuvir, telithromycine, linezolid en ulipristal kunnen invloed hebben op de werking van antidepressiva of zelfs de bijwerkingen verergen.
Als een patiënt medicijnen zoals mildac 600 mg gebruikt, moet deze persoon het arts duidelijk maken voordat er andere medicijnen worden voorgeschreven. Het gebruik van antidepressiva moet altijd met voorzichtigheid gebeuren, vooral in combinatie met medicijnen die het zenuwstelsel of de hormoonbalans beïnvloeden.
Antidepressiva bij fibromyalgie
Antidepressiva worden ook gebruikt bij bepaalde chronische pijnprikkels, zoals bij fibromyalgie. In dit geval worden ze vooral ingezet om de pijn te verminderen en de slaap te verbeteren, wat vaak een van de grootste problemen is bij deze aandoening.
De volgende antidepressiva zijn vaak voorgeschreven bij fibromyalgie:
Amitriptyline: Deze tricyclische antidepressiva worden vaak gebruikt bij fibromyalgie, maar in een lagere dosis dan bij depressie. Ze helpen met spierpijn en hoofdpijn, maar kunnen bijwerkingen zoals droge mond, verstopping en sufheid veroorzaken.
Duloxetine: Deze SNRI wordt ook gebruikt bij fibromyalgie en heeft als voordeel dat het relatief minder vaak droge mond veroorzaakt dan amitriptyline. Het kan echter misselijkheid en duizeligheid teweegbrengen.
Tramadolhydrochloride: Hoewel dit geen antidepressivum is, wordt het wel vaak gebruikt bij fibromyalgie. Het is een opioïde pijnstiller die effectief is bij zenuwpijn en gewrichtspijn. De bijwerkingen kunnen onder andere sufheid, misselijkheid en duizeligheid zijn.
Het is belangrijk om te weten dat het stoppen met deze medicijnen langzaam moet gebeuren, omdat er sprake kan zijn van terugval of ongemak. Dit geldt vooral voor antidepressiva zoals amitriptyline en duloxetine.
Wat zijn de mogelijke bijwerkingen van antidepressiva?
Bijwerkingen variëren per type antidepressivum, maar sommige effecten zijn vrij algemeen. Bijvoorbeeld bij SSRI’s en SNRI’s kan het gaan om:
- Nausea en misselijkheid
- Sufheid en verminderde energie
- Verstoring van de slaap (insomnie of overdag vermoeidheid)
- Verstoord libido of verminderde seksuele functie
- Verhoogde gewichtstoename
- Verdoving of voelgebrek aan de handen of voeten (bij sommige medicijnen)
Bij tricyclische antidepressiva zoals amitriptyline kunnen er meer bijwerkingen zijn, waaronder:
- Droge mond
- Verstopping
- Verwardheid
- Verhoogde bloeddruk
Het is belangrijk om te weten dat de meeste bijwerkingen meestal tijdens de eerste weken van gebruik voorkomen en vaak afnemen naarmate het lichaam aan het medicijn is gaan wennen. Als de bijwerkingen echter ondraaglijk zijn of het welzijn van de patiënt negatief beïnvloeden, kan een arts overwegen om het medicijn te veranderen.
Antidepressiva zonder recept
Er zijn geen antidepressiva die zonder recept zijn te verkrijgen. Dit geldt ook voor SSRI’s, SNRI’s of andere soorten. De reden hiervoor is dat antidepressiva geen gewone pijnstillers zijn, maar medicijnen die specifiek zijn ontworpen om mentale aandoeningen te behandelen. Het gebruik van antidepressiva vereist een medische begeleiding, omdat het effect en de bijwerkingen sterk variëren per persoon.
Er zijn echter bepaalde pijnstillers die zonder recept verkrijgbaar zijn, zoals paracetamol en NSAID’s (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs). Deze medicijnen kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt bij fibromyalgie of andere chronische pijnklachten, maar zij hebben geen antidepressieve werking.
Het is daarom belangrijk om niet te verwarren antidepressiva met gewone pijnstillers. Als iemand denkt dat ze antidepressiva nodig hebben, is het noodzakelijk om contact op te nemen met een arts of apotheker om een juiste diagnose en behandeling te verkrijgen.
Aanbevolen doseringen en gebruik
Het gebruik van antidepressiva is afhankelijk van de diagnose, het type medicijn en de individuele reactie van de patiënt. Het is daarom altijd belangrijk om de aanbevolen dosering te volgen en het medicijn precies zoals voorgeschreven in te nemen.
Bijvoorbeeld bij mildac 600 mg, is de aanbevolen dosering 1 tablet per dag, bij voorkeur in de ochtend. Het is belangrijk om niet te vergeten dat het stoppen met antidepressiva langzaam moet gebeuren, omdat plotselinge ophouding leidt tot terugval of ongemak.
Het is ook belangrijk om alcohol te vermijden terwijl antidepressiva worden ingenomen, omdat alcohol de werking van het medicijn kan verstoren en de bijwerkingen kan verergen.
Conclusie
Antidepressiva zijn een belangrijk onderdeel van de behandeling van depressieve stoornissen en andere mentale aandoeningen. Het is belangrijk om te weten dat er verschillende types antidepressiva zijn, waarbij SSRI’s en SNRI’s in principe de minste bijwerkingen hebben. Daarnaast worden antidepressiva ook gebruikt bij chronische pijnprikkels zoals bij fibromyalgie.
Hoewel er geen antidepressiva zijn die zonder recept verkrijgbaar zijn, zijn er andere medicijnen die kunnen helpen bij pijn of slaapproblemen. Het is altijd aan te raden om contact op te nemen met een arts of apotheker voor professioneel advies en begeleiding bij het gebruik van medicijnen.
Bijwerkingen zijn mogelijk, maar vaak afnemen na een aantal weken. Het is belangrijk om dit in overleg met de behandelende arts te bespreken en eventueel de medicatie aan te passen.