Anijsbrood, ook bekend als krol of krolletje, is een traditioneel Brabants broodje dat een warme smaak en een zachte textuur combineert. Het is een broodje dat vooral populair is rond Sinterklaas en is vaak verder verkort tot krol of anijskrol. Het broodje wordt vaak gegeten met boter en speculaas en is een typische streekmaaltijd uit Oost-Brabant. Deze artikel behandelt de geschiedenis van het anijsbrood, de verschillende recepten die beschikbaar zijn, en de technieken voor het maken van dit typische broodje. De informatie is gebaseerd op meerdere betrouwbare bronnen, waaronder bakkerijen en culinair onderzoek.

Inleiding

Anijsbrood, of krol, is een zacht wit broodje waarin een groot aantal anijszaadjes verwerkt is. Het broodje wordt handmatig gevlochten tot een knoop, waardoor een krul ontstaat, vandaar de naam "krol" in het Brabants dialect. Het is een streekproduct dat vooral populair is in Oost-Brabant en in de omgeving van Veghel. Het gebruik van anijszaad in het brood is een karakteristiek kenmerk van het recept. De smaak is zacht zoet en kruidig, wat het broodje ideaal maakt als snack of ontbijt. In de volgende secties worden de geschiedenis van het anijsbrood, de verschillende recepten en de bereidingswijze besproken.

Geschiedenis van de krol

De oorsprong van de anijskrol ligt waarschijnlijk in Veghel. In 1865 werden de eerste krollen daar al verkocht, volgens onderzoek dat uitgevoerd is door bakkerij Van Bussel. Dit duidt op een langdurige traditie van het bakken van deze broodjes in het gebied. De krol is een broodje dat al ver voor de Tweede Wereldoorlog aan een opmars was begonnen, en het blijft een populaire streekmaaltijd tot vandaag.

Het gebruik van de krol is voornamelijk beperkt tot de buurdorpen van Veghel, zoals Sint-Oedenrode, Schijndel, Heeswijk-Dinther, Uden, Boekel, Gemert en Beek en Donk. In deze regio is het broodje een vast onderdeel van de lokale culinair traditie, vooral rond Sinterklaas. De eerste krollen van het seizoen worden meestal gebakken tijdens de Veghel Kermis in september, en ze worden gegeten tot Carnaval. Ine van Dijk-van Bussel van bakkerij Van Bussel in Veghel vertelt dat mensen die in het gebied zijn opgegroeid het broodje associëren met pakjesavond. De combinatie van krollen, boter en speculaas en een glas chocolademelk is een klassieke manier om de avond te beginnen.

Bakkerij Van Leur in Gemert is een van de bakkerijen die het anijsbrood al tientallen jaren volgens een authentiek recept bakken. In 1938 nam bakkersknecht Jan van Leur de bakkerij over, en het recept van de krollen is sindsdien niet meer veranderd. De huidige eigenaar, Jan van Leur, benoemt zijn grootvader naar wie hij genoemd is, en hij zorgt ervoor dat de traditie wordt voortgezet.

Recepten voor anijsbrood

Er zijn verschillende recepten voor het maken van anijsbrood. Deze recepten verschillen iets in de ingrediënten en de bereidingswijze, maar alle varianten bevatten anijszaadjes als essentieel ingrediënt. In de volgende subsecties worden enkele van deze recepten besproken.

Recept van Bakkersinbedrijf.nl

Een bekend recept komt van Bakkersinbedrijf.nl en is gericht op het maken van Brabantse krollen. De ingrediënten zijn als volgt:

• 300 gram tarwebloem
• 200 gram volkorenmeel
• 1 zakje gist
• 1 theelepel gekneusde anijs-zaadjes
• 1 theelepel hele anijs-zaadjes
• 50 gram zachte roomboter
• 50 gram suiker
• 1 eitje
• 1 theelepel kaneel
• 300 ml lauwe melk

Bereidingswijze:

1. Meng de bloem, suiker, kaneel, anijszaadjes en een snufje zout door elkaar.
2. Maak een soepel brooddeeg door het toevoegen van gist, lauwe melk, boter en een ei.
3. Kneed het deeg nog 10 minuten en zet het afgedekt weg.
4. Na een uur kned het deeg opnieuw en vorm er kleine bolletjes van.
5. Leg de bolletjes op een ingevette bakplaat en laat ze nog een uur rusten.
6. Bak de bolletjes in een voorverwarmde oven van 225 graden gedurend 15 minuten.
7. Laat ze afkoelen op een rooster.

De kostprijs van het recept is berekend op ongeveer €19,63, wat aangeeft dat het een relatief kosteneffectieve maaltijd is. Het recept bevat ook een overzicht van de ingrediënten en de kosten per ingrediënt, wat nuttig kan zijn voor wie wil weten hoeveel het kost om een partij krollen te bakken.

Recept van Krollenloop.nl

Een ander recept komt van Krollenloop.nl, en is gericht op het maken van anijsbroodjes met een lichtere smaak. De ingrediënten zijn als volgt:

• 3/10 liter lauw water
• 60 gram boter
• 60 gram stroop
• Wat zout
• 2 eieren
• 2 eetlepels licht gebroken anijszaad
• Bloem
• Gist

Bereidingswijze:

1. Meng een deel van de bloem, lauw water, een schepje suiker en gist en laat het gistpapje rijzen.
2. Zeef het meel in een kom en strooi het zout langs de rand.
3. Los de stroop op in het lauwe water en giet het gistpapje bij het meel.
4. Roer goed en voeg het water met stroop toe.
5. Meng de rest van de ingrediënten erdoor en kneed tot een glad en soepel deeg.
6. Laat het deeg afgedekt op een warme plek rijzen.
7. Vorm het deeg tot een rol, snijd 12 gelijke stukken en leg ze op een bakplaat.
8. Laat het narijzen en bak het in 10-15 minuten in een voorverwarmde oven.

Dit recept bevat ook een commentaar over het gebruik van roggemeel en speltbloem in het verleden, wat aangeeft dat er ooit een iets donkerder variant van het broodje bestond. Tegenwoordig worden de broodjes vaak lichter gemaakt met alleen tarwebloem.

Recept van Patesserie.com

Het laatste recept komt van Patesserie.com en is gericht op het maken van een Peruaans pitabroodje met anijs. De ingrediënten zijn als volgt:

• 500 gram bloem
• 0,25 theelepel droge gist (ongeveer 2,5 gram)
• 25 gram suiker
• 1,5 theelepel zout (7,5 gram)
• 2,5 gram anijs
• 350 ml water

Bereidingswijze:

1. Doe alle ingrediënten, behalve het water, in een kom en meng alles goed door elkaar.
2. Voeg net zoveel water toe tot je een mooi deeg hebt.
3. Kneed het deeg in 10-15 minuten tot het glad en soepel is.
4. Maak een bal van het deeg en leg het in een ingevette kom.
5. Dek af en laat rijzen op kamertemperatuur voor ongeveer 20 minuten.
6. Verwarm de oven voor op 200°C.
7. Verdeel het deeg in bolletjes van 50 gram en rol ze uit tot platte schijven.
8. Bak de broodjes in 10-15 minuten goudbruin en gaar.
9. Laat afkoelen op een rooster.

Dit recept bevat ook enkele tips over het gebruik van droge gist, lauw water en anijszaad. Het benadrukt het belang van het controleren van de houdbaarheidsdatum van de gist, aangezien dit een veelvoorkomende oorzaak kan zijn van het niet rijzen van het deeg. Het recept is bedoeld voor een platbrood, maar kan worden aangepast voor het maken van een anijsbrood.

Technieken voor het maken van anijsbrood

Het maken van anijsbrood vereist enkele specifieke technieken, zoals het kneden van het deeg, het rijzen ervan en het bakken ervan. In de volgende subsecties worden deze technieken besproken.

Kneeding van het deeg

Het deeg voor anijsbrood moet glad en soepel zijn. Het is belangrijk om het deeg voldoende te kneden om ervoor te zorgen dat het goed rijst en een zachte textuur heeft. Het kneden duurt meestal 10-15 minuten. Tijdens het kneden moet het deeg voldoende vocht bevatten, maar niet te nat of te droog zijn. Als het deeg te droog is, kan extra lauw water worden toegevoegd. Als het te nat is, kan extra bloem worden toegevoegd. Het is ook belangrijk om het deeg niet te veel te kneden, want dit kan ervoor zorgen dat het broodje te stijf wordt.

Rijzen van het deeg

Het deeg moet afgedekt worden en op een warme plek worden gezet om te rijzen. Het rijzen duurt meestal 1-2 uur, afhankelijk van de temperatuur en de omstandigheden. Het is belangrijk om het deeg voldoende te laten rijzen, want dit zorgt ervoor dat het broodje zacht en luchtig wordt. Als het deeg niet goed rijst, kan dat een teken zijn van verouderde gist, onvoldoende kneding of een te koude omgeving. In dat geval kan het deeg worden geplaatst op een warmere plek of de gist opnieuw worden gecontroleerd.

Bakken van het brood

Het brood wordt meestal gebakken in een voorverwarmde oven. De temperatuur varieert tussen 200-225°C, afhankelijk van het recept. Het bakken duurt meestal 10-15 minuten, en het brood moet goudbruin en gaar zijn. Het is belangrijk om het brood niet te lang te bakken, want dit kan ervoor zorgen dat het droog wordt. Na het bakken moet het brood op een rooster afkoelen, zodat het niet vochtig wordt. Het is ook mogelijk om het brood op een bakplaat te bakken, maar een oven is de meest betrouwbare methode.

Tips voor het maken van anijsbrood

Het maken van anijsbrood vereist enkele tips en trucs om ervoor te zorgen dat het broodje goed slaagt. In de volgende subsecties worden deze tips besproken.

Kies het juiste type bloem

Het gebruik van het juiste type bloem is essentieel voor het maken van een goede krol. De meeste recepten gebruiken tarwebloem, maar er zijn ook varianten die volkorenmeel gebruiken. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de bloem goed droog is en niet verontreinigd is. Het gebruik van roggemeel kan het brood iets donkerder maken, wat een lichte variatie kan zijn.

Gebruik verse gist

Verse gist is essentieel voor het maken van een goed deeg. Het is belangrijk om te controleren dat de gist nog op de juiste manier rijst en niet verouderd is. Als het deeg niet goed rijst, kan dat een teken zijn van verouderde gist. In dat geval kan een nieuwe zakje gist worden gebruikt. Het is ook belangrijk om het deeg niet te veel te kneden, want dit kan ervoor zorgen dat de gist niet goed werkt.

Controleer de oventemperatuur

De oventemperatuur is essentieel voor het bakken van het brood. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de oven goed is voorverwarmd en dat de temperatuur correct is. Het is aan te raden om een thermometer in de oven te plaatsen om de temperatuur te controleren, want de temperatuur kan variëren afhankelijk van de oven. Het is ook belangrijk om het brood niet te lang te bakken, want dit kan ervoor zorgen dat het droog wordt.

Bewaar het brood op de juiste manier

Het brood moet op de juiste manier worden bewaard om ervoor te zorgen dat het niet droog wordt. Het is aan te raden om het brood in een vochtige theedoek in de koelkast te bewaren. Als het brood droog is geworden, kan het opnieuw worden opgepiept in een warme oven of in een koekepan. Het is ook mogelijk om het brood in een plastic zak of een broodzak te bewaren om ervoor te zorgen dat het niet uitdroogt.

Nuttige tips voor beginners

Het maken van anijsbrood is een eenvoudige techniek, maar het kan voor beginners moeilijk zijn om het perfect te krijgen. In de volgende subsecties worden enkele nuttige tips voor beginners besproken.

Begin met een klein aantal broodjes

Het is aan te raden om te beginnen met een klein aantal broodjes om te leren hoe het deeg werkt en hoe het brood moet worden gebakken. Dit helpt om ervaring op te doen en om eventuele fouten te herkennen. Het is ook mogelijk om het deeg te delen in kleinere stukken om te testen hoe het rijst en hoe het brood eruit ziet.

Volg het recept nauwkeurig

Het is belangrijk om het recept nauwkeurig te volgen om ervoor te zorgen dat het brood goed slaagt. Het is aan te raden om alle ingrediënten op te meten en in de juiste volgorde te mengen. Het is ook belangrijk om de bereidingswijze te volgen, want dit zorgt ervoor dat het brood goed rijst en gaar is.

Experimenteer met variaties

Het is aan te raden om te experimenteren met variaties van het recept om te zien wat het beste werkt. Het is mogelijk om het brood met verschillende soorten bloem te maken of met verschillende hoeveelheden anijszaad. Het is ook mogelijk om het brood met andere kruiden of smaken te maken, zoals kaneel of nootmuskaat. Dit helpt om te leren wat de ideale combinatie is voor het maken van een goede krol.

Populaire manieren om anijsbrood te eten

Anijsbrood is een broodje dat op verschillende manieren kan worden gegeten. In de volgende subsecties worden enkele populaire manieren besproken.

Met boter en speculaas

De meest populaire manier om anijsbrood te eten is met boter en speculaas. Dit is een klassieke combinatie die vaak wordt gegeten rond Sinterklaas. De boter en speculaas geven het brood een extra smaak en texturen. Het is ook mogelijk om het brood met een glas chocolademelk te combineren, wat een heerlijk ontbijt of snack maakt.

Met kaas

Anijsbrood kan ook heerlijk worden gegeten met kaas. Het is aan te raden om verse geite- of schapenkaas te gebruiken, omdat deze een zachte smaak heeft die goed aansluit bij het brood. Het is ook mogelijk om het brood met andere soorten kaas te combineren, zoals goudse of zachte kaas. Dit maakt een heerlijke lunch of snack.

Met vlees of kip

Anijsbrood kan ook worden gevuld met vlees of kip. Het is aan te raden om het brood met gestoofde kip of vlees te combineren, omdat deze een zachte smaak heeft die goed aansluit bij het brood. Het is ook mogelijk om het brood met sla of andere groenten te vullen, wat een heerlijke lunch maakt.

Geschiedenis van de krol in de regio

De krol is een broodje dat in de regio Veghel en omgeving een lange geschiedenis heeft. Het broodje is een typische streekmaaltijd die al sinds de 19e eeuw wordt gebakken. Het is een broodje dat in de wintermaanden populair is en vaak wordt gegeten rond Sinterklaas. De krol is een broodje dat in de regio een sterke band heeft met de lokale culinair traditie.

De krol is ook een broodje dat wordt gebruikt tijdens de Veghel Kermis in september. Het is een traditie dat de eerste krollen van het seizoen worden gebakken tijdens deze kermis, en het is een manier om de lente en het begin van het seizoen te vieren. De krol is ook een broodje dat tot Carnaval wordt gegeten, wat aangeeft dat het een broodje is dat langdurig populair is.

De krol is een broodje dat in de regio een sterke band heeft met de lokale bakkerijen. Bakkerij Van Leur in Gemert is een van de bakkerijen die het broodje al tientallen jaren volgens een authentiek recept bakken. De huidige eigenaar, Jan van Leur, benoemt zijn grootvader naar wie hij genoemd is, en hij zorgt ervoor dat de traditie wordt voortgezet. De krol is dus niet alleen een broodje, maar ook een deel van de lokale geschiedenis en culinair traditie.

Conclusie

Anijsbrood, of krol, is een typisch Brabants broodje dat een lange geschiedenis heeft in de regio Veghel en omgeving. Het broodje is een streekmaaltijd die vaak wordt gegeten rond Sinterklaas en is een deel van de lokale culinair traditie. Het broodje is gemaakt van tarwebloem, volkorenmeel, anijszaadjes, gist, boter, suiker en eieren, en het wordt handmatig gevlochten tot een knoop, waardoor een krul ontstaat. Het broodje is zacht, zoet en kruidig, en het wordt vaak gegeten met boter en speculaas.

Er zijn verschillende recepten voor het maken van anijsbrood, en deze variëren iets in de ingrediënten en de bereidingswijze. Het is belangrijk om het deeg goed te kneden, te laten rijzen en te bakken om ervoor te zorgen dat het broodje zacht en gaar is. Het is ook belangrijk om de juiste technieken te gebruiken, zoals het controleren van de oventemperatuur en het bewaren van het brood. Anijsbrood is een broodje dat op verschillende manieren kan worden gegeten, zoals met boter en speculaas, kaas of vlees. Het is een heerlijke maaltijd die zowel als ontbijt, snack of lunch kan worden genoten.

Bronnen

1. Bakkersinbedrijf.nl
2. Krollenloop.nl
3. Nederlands-dis.nl
4. Patesserie.com