Een uitgebreid recept voor ouderwetse erwtensoep – tips en technieken voor de perfecte blik soep
Erwtensoep is een klassieker die al jaren op tafel komt, vooral in de wintermaanden. Deze stevige, smaakvolle soep is niet alleen welsmaakt, maar ook een echte energiebron. In dit artikel worden verschillende recepten en technieken voor het bereiden van erwtensoep besproken, inclusief varianten met worst, vlees, en diverse groenten. Op basis van meerdere bronnen uit de culinair portaalwereld wordt een compleet overzicht gegeven van de ingrediënten, bereidingswijze en smaakgeven, waardoor deze soep perfect is voor zowel de thuiskeuken als het culinair professionele keukenteam.
Inleiding
Erwtensoep is een traditie die in Nederland al generaties lang een vaste plek inneemt. Het is een soep die rust nodig heeft, zowel in de bereiding als in de smaakontwikkeling. Spliterwten moeten goed gewellen, vlees moet gaar zijn en groenten moeten zacht worden. Daarom is het belangrijk om het proces van voorbereiding tot het serveren goed te doorgronden. In de bronnen wordt duidelijk beschreven hoe de verschillende varianten van erwtensoep, met of zonder worst, vlees of specerijen, kunnen worden gemaakt. Bovendien worden tips gegeven voor het optimaliseren van smaak en tekstuur, zoals het gebruik van bladselderij, knolselderij en zoutvlees.
Ingrediënten en hoeveelheden
Basis-ingrediënten
De meeste recepten voor erwtensoep lijken qua basis-ingrediënten op elkaar, al variëren de hoeveelheden afhankelijk van het aantal personen dat bediend moet worden. Hieronder volgt een overzicht van de meest voorkomende ingrediënten, gebaseerd op meerdere bronnen:
Ingrediënt | Typische hoeveelheid (voor 4–6 personen) |
---|---|
Spliterwten | 500 g |
Runderschenkel | ca 250 g |
Schouderkarbonade | 500 g |
Witte bonen | 250 g |
Aardappelen | 3 stuks |
Rookworst | 1 stuk of 4 plakjes |
Prei | 1 stuk |
Winterpeen | 1 stuk |
Knolselderij | ½ stuk |
Selderijblad | 1 bosje |
Zout en peper | naar smaak |
Bouillonblokje | 1 stuks |
Tabasco (optioneel) | 1–2 druppels |
De hoeveelheden variëren afhankelijk van de bron, maar de kern bestaat uit spliterwten, vlees (scherkel en karbonade), groenten (aardappelen, knolselderij, prei, winterpeen, witte bonen), en eventueel worst. Ook zoutvlees en specerijen zoals kerrie en komijn komen voor in sommige varianten.
Varianten
Bij verschillende recepten wordt gebruikgemaakt van aanvullende ingrediënten, zoals:
- Zuurkoolspek: In een Surinaamse variant wordt zuurkoolspek gebruikt.
- Bladselderij: Deze wordt meegenomen voor extra smaak en textuur.
- Rijst: In een Surinaamse variant wordt erwtensoep geserveerd met rijst.
- Pimentkorrels: Voor een exotisch aroma.
- Komijn: Deze wordt fijn gemalen en toegevoegd aan de soep.
Bereidingswijze
De bereiding van erwtensoep vereist zowel geduld als aandacht voor detail. In de bronnen worden duidelijke stappen beschreven die kunnen worden gevolgd voor een gelukkige uitkomst.
Stappenplan
Wellen van de spliterwten
- Spoel de spliterwten goed af.
- Laat ze in 1 liter koud water weken, minimaal één nacht. De duur kan variëren van 12 tot 24 uur.
- De volgende dag spoel je het water af en voegt de spliterwten toe aan een grote soeppan met 2 liter water.
Voeg vlees toe
- Voeg runderschenkel en schouderkarbonade toe aan de pan.
- Breng alles aan de kook en laat dit zachtjes pruttelen gedurende 1,5 tot 2 uur.
- Haal het vlees uit de pan, schep het schuim af (indien nodig), en laat de soep verder koken.
Voeg groenten toe
- Snijd aardappelen, witte bonen, prei, winterpeen en knolselderij in kleine blokjes.
- Voeg deze groenten toe aan de soep.
- Laat alles nog 4 tot 5 uur zachtjes pruttelen.
Voeg worst en eventueel andere ingrediënten toe
- Voeg rookworst toe in de laatste 15 tot 30 minuten van de kooktijd.
- In sommige varianten worden ook selderijbladen, zoutvlees, kerrie of komijn gebruikt.
Proeven en afwerken
- Proef en voeg eventueel zout, peper, tabasco of bouillonblokje toe.
- Haal eventuele grove stukken zoals laurierblaadjes en pimentkorrels uit de soep.
- Voeg eventueel het vlees (gesneden) terug toe aan de soep.
Serveren
- Serveer de erwtensoep warm met een plak rookworst of een stukje roggebrood met roomboter.
- Bij Surinaamse varianten wordt de soep geserveerd met rijst.
Tips voor het bereiden
- Schuimen: Het is belangrijk om het schuim af te schepen tijdens het koken. Dit helpt bij het bereiden van een vloeiende soep.
- Rottijd: De soep kan vooraf worden gekookt en de volgende dag opnieuw opgewarmd. Dit helpt bij het verbeteren van de smaak.
- Water toevoegen: Als de soep te dik wordt, voeg wat water toe.
- Vlees verwijderen en terugvoegen: Het vlees kan eerst worden verwijderd en daarna in kleinere stukjes teruggevoegd aan de soep.
Varianten van erwtensoep
1. Traditionele erwtensoep met worst
Deze variant is de meest bekende vorm van erwtensoep en bevat vlees (scherkel en karbonade), groenten en worst. Het is een stevige, vette soep die goed smaakt bij roggebrood of katenspek.
2. Surinaamse erwtensoep
In deze variant wordt erwtensoep bereid met zoutvlees, kerrie, pimentkorrels en komijn. Het is een exotischere variant die vaak wordt geserveerd met rijst. De Surinaamse variant benadrukt het gebruik van zoutvlees en specerijen.
3. Erwtensoep zonder worst
Voor mensen die liever geen worst gebruiken, is het ook mogelijk om de soep te bereiden zonder worst. In dit geval wordt het vlees alleen gebruikt en eventueel extra groenten toegevoegd.
4. Vegetarische erwtensoep
Hoewel de meeste recepten vlees bevatten, is het ook mogelijk om een vegetarische variant te maken. In dit geval worden groenten als aardappelen, knolselderij, witte bonen, winterpeen en prei gebruikt, en eventueel een bouillonblokje of zout en peper voor smaak.
Smaken en smaakgeven
De smaak van erwtensoep kan aangepast worden aan de voorkeuren van de persoon die de soep bereidt. In de bronnen worden verschillende smaakgevers genoemd, zoals:
- Zout en peper: Deze worden gebruikt om de smaak te versterken.
- Tabasco: Voor extra pit.
- Bouillonblokje: Voor extra smaak en zoutgehalte.
- Komijn: In een Surinaamse variant wordt komijn fijn gemalen en toegevoegd.
- Bladselderij en selderijblad: Voor extra groene smaak en aroma.
- Rookworst: Voor vette smaak en extra smaakversterker.
- Zuurkoolspek: Voor een zoute, vette smaak.
Tijdrovend proces en technieken
Het bereiden van erwtensoep is een tijdrovig proces. Het weken van de spliterwten, het koken van het vlees en het pruttelen van de groenten nemen samen 5 tot 6 uur in beslag. Dit is echter een belangrijk onderdeel van de smaakontwikkeling.
Technieken voor het koken
- Zachtjes pruttelen: Dit zorgt ervoor dat de ingrediënten goed kunnen koken zonder aan te branden.
- Regelmatig roeren: Dit voorkomt dat de soep aan de bodem van de pan vastkleeft.
- Water toevoegen: Als de soep te dik wordt, voeg wat water toe om de tekstuur te verbeteren.
- Schuim afhalen: Dit helpt bij het bereiden van een vloeiende soep en voorkomt dat er neerslag in zit.
Nutriënten en voedingswaarden
In een commerciële variant van erwtensoep (bijvoorbeeld de AH Streeckgenoten Erwtensoep met worst) worden de volgende voedingswaarden genoemd per 100 gram:
Nutriënt | Waarde |
---|---|
Energie | 377 kJ / 89,84 kcal |
Vet | 2,11 g |
Waarvan verzadigd | 0,83 g |
Koolhydraten | 11,52 g |
Waarvan suikers | 1,62 g |
Voedingsvezel | 0,8 g |
Eiwitten | 6,44 g |
Deze soep bevat ook conserveermiddelen en stabilisatoren, zoals E211 en E451. Het is dus belangrijk om bewust te kiezen voor een variant die past bij jouw voedingskeuzes.
Serveren en smaken
Erwtensoep wordt meestal warm geserveerd. In de bronnen worden verschillende manieren genoemd om de soep te serveren:
- Met roggebrood en roomboter: Dit is een klassieke combinatie die goed past bij de vette smaak van de soep.
- Met rookworst: De worst kan in plakjes of kleinere stukjes worden gesneden en op tafel worden geserveerd.
- Met rijst: In Surinaamse varianten wordt de soep geserveerd met rijst.
- Met katenspek: Een smaakvolle variant die goed past bij de soep.
Conclusie
Erwtensoep is een klassieke, stevige soep die goed past bij de wintermaanden. Het vereist zowel geduld als aandacht voor detail, maar de beloning is een smaakvolle, vette soep die bij iedereen welkom is. Door verschillende varianten en ingrediënten te gebruiken, kan de soep worden aangepast aan de voorkeuren van de persoon die hem bereidt. Of je nu voor de traditionele variant kiest of voor een exotische Surinaamse variant, erwtensoep blijft een favoriet bij zowel thuisgebruik als culinair professionele bereiding.