Zwarte bonensaus zelf maken: Recepten en toepassingen voor de Chinese keuken
Zwarte bonensaus is een krachtige smaakmaker die vaak voorkomt in Aziatische gerechten. Deze saus is gemaakt van gefermenteerde zwarte bonen en kan verrijkt worden met ingrediënten zoals knoflook, gember, sojasaus, suiker, rijstwijn en sesamolie. Het resultaat is een diepe, umami-rijke smaak die perfect aansluit bij roerbakgerechten, stoofpotten, stoofschotels en andere gerechten. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op het zelfmaken van zwarte bonensaus, eventuele variaties, toepassingen en tips voor het gebruik ervan.
Wat is zwarte bonensaus?
Zwarte bonensaus is een gefermenteerde saus die vooral bekend staat uit de Chinese keuken. De saus wordt gemaakt van gefermenteerde zwarte bonen, vaak verrijkt met knoflook, gember, sojasaus, suiker, rijstwijn en sesamolie. De smaak is zout, bitter en rauw, met een intens umami karakter. In tegenstelling tot gele bonensaus is zwarte bonensaus meestal al gereed voor gebruik, wat betekent dat het vooral wordt gebruikt als smaakmaker in gerechten. De saus is meestal glad gemalen of met kleinere stukjes, afhankelijk van het merk of het recept.
Zwarte bonensaus is populair in roerbakgerechten, stoofschotels en stoofpotten. Het combineert goed met kip, rundvlees, vis, tofu, groenten zoals paprika, aubergine en ui. De saus kan ook als garnituur gebruikt worden of in stoofgerechten gevoegd worden voor extra smaak.
De meeste commerciële zwarte bonensaus bevat echter toevoegingen zoals mononatriumglutamaat (MSG), kunstmatige kleurstoffen, conserveringsmiddelen en verdikkingsmiddelen zoals gemodificeerd zetmeel. Voor wie een zuiverere variant wil, is het mogelijk om zwarte bonensaus zelf te maken. Zo kan men het smaakprofiel aanpassen aan eigen voorkeuren en voorkomen dat ongewenste toevoegingen in het gerecht terechtkomen.
Recept: Zelfgemaakte zwarte bonensaus
Ingrediënten
- 2 eetlepels gefermenteerde zwarte bonen (douchi)
- 1 teentje knoflook, fijngehakt
- 1 theelepel verse gember, geraspt of fijngehakt
- 1-2 eetlepels olie (bijvoorbeeld arachide- of zonnebloemolie)
- 1 eetlepel sojasaus
- 1 theelepel suiker (optioneel, voor balans)
- 1 theelepel rijstwijn (Shaoxing wijn, optioneel)
- 1/2 theelepel sesamolie (optioneel, voor extra aroma)
- 1-2 eetlepels water (voor de juiste sausstructuur)
- Optioneel: wat lenteui voor garnish
Bereiding
- Spoel de gefermenteerde zwarte bonen kort onder koud water om overtollig zout te verwijderen. Laat ze uitlekken en hak ze grof.
- Verhit de olie in een pan op middelhoog vuur.
- Voeg de knoflook en gember toe en fruit kort tot het begint te geuren.
- Voeg de zwarte bonen toe en bak een minuutje mee.
- Voeg de sojasaus, suiker en rijstwijn toe, samen met het water.
- Laat het geheel een paar minuten zachtjes sudderen tot het iets indikt.
- Voeg tot slot eventueel een drupje sesamolie toe.
- Gebruik deze saus meteen in je gerecht, of bewaar ze in een afgesloten potje in de koelkast – tot een week houdbaar.
Deze zelfgemaakte saus is intens en smaakt het beste als het direct na het koken wordt gebruikt. Het kan bewaard worden in de koelkast voor een korte periode. Het is een veelzijdige saus die goed werkt in roerbakgerechten, stoofschotels en stoofpotten.
Recepten met zwarte bonensaus
Zwarte bonensaus kan gebruikt worden in diverse gerechten, zowel vleesgerechten als vegetarische en veganistische varianten. Hieronder staan enkele suggesties en recepten die gebruiken maken van zwarte bonensaus.
1. Biefstuk in zwarte bonensaus
Ingrediënten: - 2 biefstukjes - 1 eetlepel maïzena - 2 eetlepels sojasaus - Rijstolie - 300 g paddenstoelen - 1/2 rode peper, in dunne ringen - 2 eetlepels sojasaus - 1 eetlepel zwarte bonensaus - 150 g sojabonen - 60 g rijstnoedels - 2 takjes koriander
Instructies: - Haal de biefstukjes een half uur voor het bakken uit de koelkast. Snijd ze in dunne plakjes en bestrooi ze met maïzena. Meng alles door elkaar en laat het een half uur marineren. - Maak de paddenstoelen schoon en snijd de grotere exemplaren in stukken. - Verhit rijstolie in een pan en bak de biefstuk plakjes goudbruin. - Voeg de paddenstoelen en paprika toe en bak tot ze zacht zijn. - Voeg de sojasaus en zwarte bonensaus toe en meng goed. - Voeg de sojabonen en rijstnoedels toe en laat alles nog even sudderen. - Voeg koriander toe en serveer warm.
2. Kip in zwarte bonensaus
Ingrediënten: - 300 g kipfilet, in blokjes gesneden - 1 eetlepel bakolie - 1 sjalotje, fijngesneden - 1 kleine groene paprika, in blokjes gesneden - 1 kleine rode of gele paprika, in blokjes gesneden - 1 eetlepel zwarte bonensaus
Instructies: - Verhit de bakolie in een pan en bak de sjalotjes tot ze zacht zijn. - Voeg de kipblokjes toe en bak tot ze lichtbruin zijn. - Voeg de paprikastukjes toe en bak tot ze zacht zijn. - Voeg de zwarte bonensaus toe en meng goed. - Laat het geheel nog even sudderen en serveer warm.
3. Tofu in zwarte bonensaus
Ingrediënten: - 200 g tofu, in blokjes gesneden - 1 eetlepel rijstolie - 1 eetlepel zwarte bonensaus - 1 theelepel sojasaus - 1 theelepel rijstwijn - 1 theelepel suiker - 1 theelepel sesamolie - 1 theelepel maïzena (voor verdikken) - 1 eetlepel water
Instructies: - Verhit rijstolie in een pan en bak de tofublokjes goudbruin. - Voeg zwarte bonensaus, sojasaus, rijstwijn en suiker toe. - Laat het geheel sudderen tot de saus iets indikt. - Meng maïzena en water en voeg dit toe voor verdikking. - Voeg eventueel sesamolie toe voor extra aroma. - Serveer warm, bijvoorbeeld met rijst of noedels.
Tips voor het gebruik van zwarte bonensaus
1. Dosering is belangrijk
Zwarte bonensaus heeft een intens smaakprofiel en moet dus met voorzichtigheid gebruikt worden. Te veel saus kan het gerecht verpesten. Het is beter om eerst een kleine hoeveelheid toe te voegen en eventueel meer toe te voegen naar smaak. Als je meer saus nodig hebt, kun je wat water, sojasaus of bouillon met een beetje maizena toevoegen.
2. Combineer met andere smaken
Zwarte bonensaus combineert goed met andere Aziatische smaakmakers zoals sojasaus, oestersaus, rijstwijn en sesamolie. Deze ingrediënten helpen de smaak van de saus te balanceren en te versterken. Het is aan te raden om deze smaken aan te passen aan de persoonlijke smaak en het gerecht waarin de saus wordt gebruikt.
3. Bewaren van de saus
Als de saus in een afgesloten pot wordt bewaard in de koelkast, is het houdbaar tot een week. Commerciële varianten van zwarte bonensaus zijn vaak maanden houdbaar, afhankelijk van de ingrediënten en conserveringsmiddelen.
Toepassingen van zwarte bonensaus
Zwarte bonensaus is een veelzijdige saus die gebruikt kan worden in diverse gerechten. Hieronder zijn enkele toepassingen beschreven.
1. Roerbakgerechten
Zwarte bonensaus is ideaal voor roerbakgerechten. Het verleent extra smaak en complexiteit aan gerechten met kip, rundvlees, vis of tofu. In combinatie met groenten zoals paprika, aubergine en ui creëert de saus een smaakvolle maaltijd.
2. Stoofschotels
In stoofschotels kan zwarte bonensaus gebruikt worden om het gerecht extra smaak te geven. Het is aan te raden om de saus al vroeg in de bereiding toe te voegen zodat de smaken goed kunnen ontwikkelen.
3. Stoofgerechten
Zwarte bonensaus is ook geschikt voor stoofgerechten. Het kan gebruikt worden om groenten zoals aubergine en paprika extra smaak te geven. Het combineert goed met groenten, vlees of vis.
4. Garnish
Zwarte bonensaus kan ook als garnish gebruikt worden. Het kan bijvoorbeeld over een gerecht gegoten worden om extra smaak te geven. Het is aan te raden om de saus direct na het koken te gebruiken voor de beste smaak.
5. Stoofpotten
Zwarte bonensaus is ideaal voor stoofpotten. Het verleent extra smaak en complexiteit aan gerechten met vlees, vis of groenten. Het combineert goed met andere Aziatische smaakmakers.
Merken en varianten van zwarte bonensaus
1. Lee Kum Kee – Black Bean Garlic Sauce
Dit is een populaire variant van zwarte bonensaus. De saus bevat gefermenteerde zwarte bonen, knoflook, sojasaus, suiker, zout, sojabonenolie, rijstwijn en maïzena. Het bevat sojabonen en tarwe en kan sporen bevatten van sesam en pinda. De prijs is ongeveer € 2,- voor 368 g.
2. Lee Kum Kee – Black Bean Sauce
Deze variant bevat sojasaus, water, gefermenteerde zwarte bonen, suiker, sojaolie, kleur E150a, gemodificeerd maiszetmeel en stabilisator E415. De prijs is ongeveer € 1,85 voor 226 g.
3. MeiAsia – Zwarte bonen-knoflook woksaus
De ingrediënten van deze saus zijn niet duidelijk op de verpakking aangegeven. De prijs is ongeveer € 1,75 voor 200 g.
4. Blue Dragon – Black Bean with roasted garlic and chilli [Shanghai style stir-fry sauce]
Deze saus bevat water, suiker, Chinese rijstazijn, sojasaus, honing, gember, gemodificeerd maismeel, geconcentreerd citroensap, citroengras, zout, zwarte peper, citroenzuur en kleurstof luteïne. De prijs is niet duidelijk aangegeven.
5. Assi Brand – Schwarze Bohnenpaste
Deze Koreaanse variant bevat wheat flour, sojabonen, caramel, water en zout. De prijs is niet duidelijk aangegeven.
Conclusie
Zwarte bonensaus is een krachtige smaakmaker die vaak voorkomt in Aziatische gerechten. Het is gemaakt van gefermenteerde zwarte bonen en kan verrijkt worden met ingrediënten zoals knoflook, gember, sojasaus, suiker, rijstwijn en sesamolie. De saus is intens en smaakt het beste als het direct na het koken wordt gebruikt. Het kan bewaard worden in de koelkast voor een korte periode. Het is een veelzijdige saus die goed werkt in roerbakgerechten, stoofschotels en stoofpotten.
Er zijn diverse varianten van zwarte bonensaus beschikbaar, variërend van gefermenteerde bonensaus tot kant-en-klare sauzen met toevoegingen zoals MSG, kunstmatige kleurstoffen en conserveringsmiddelen. Voor wie een zuiverere variant wil, is het mogelijk om zwarte bonensaus zelf te maken. Zo kan men het smaakprofiel aanpassen aan eigen voorkeuren en voorkomen dat ongewenste toevoegingen in het gerecht terechtkomen.
Zwarte bonensaus is een waar smaakversterker in de keuken en kan gebruikt worden in diverse gerechten. Het is aan te raden om de saus met voorzichtigheid te gebruiken, omdat de smaak intens is. Het is ook aan te raden om de saus te combineren met andere Aziatische smaakmakers zoals sojasaus, oestersaus, rijstwijn en sesamolie. Met een beetje smaakverzorging kan men heerlijke gerechten creëren die perfect aansluiten bij de Chinese keuken.