Het geheime recept van Vondelkoeken: geschiedenis, smaken en ambachtelijke bereiding
Vondelkoeken zijn een bijzondere vorm van speculaas die hun oorsprong heeft in de regio Twente, met name in Deventer. Deze koeken zijn sinds hun ontstaan in de jaren 70 een geliefd product geworden, zowel in lokale bakkerijen als in nationale restaurants. Het recept van Vondelkoeken is nooit verloren gegaan, maar is door de jaren heen binnen de familie Ruhof bewaard gebleven en verder ontwikkeld. Tegenwoordig wordt het ambachtelijk gebakken, met de hand, en met een bewuste keuze voor eerlijke ingrediënten. In dit artikel wordt de geschiedenis van Vondelkoeken verder uitgelegd, evenals de technieken, ingrediënten en unieke smaken die er tegenwoordig zijn ontwikkeld. Ook wordt ingegaan op de samenwerkingen en innovaties binnen deze traditionele bakkerskunst.
Oorsprong en geschiedenis van Vondelkoeken
De oorsprong van Vondelkoeken ligt in Raalte, waar bakker Hein van de Luycken in de post-oorlogse jaren begon met het maken van zachte speculaas met een krokante buitenkant. In de jaren 70 werd het geheime recept verder ambachtelijk ontwikkeld in Deventer, waar bakker Frans Ruhof het product tegenwoordig bekend maakte. Frans Ruhof was een ervaren bakker en patissier die beroemd stond om zijn speculaaskoeken. Zijn bakkerij stond aan de Joost van den Vondellaan, vandaar ook de naam Vondelspeculaas. De naam Vondelkoeken is later overgenomen door zijn kleinzoon Gijs Ruhof, die het familiebedrijf heeft voortgezet.
Het geheime recept van Vondelkoeken is overgeleverd binnen de familie Ruhof. Frans Ruhof was in eerste instantie terughoudend om het recept te delen, zoals hij zelf altijd zei: “Ik neem het recept mee het graf in.” Uiteindelijk gaf hij het toch door aan zijn kleinzoon Gijs, die na zijn opleiding aan het ROC van Twente in Almelo begon met het bakken van Vondelkoeken. Gijs Ruhof is tegenwoordig eigenaar van Vondelkoeken en zorgt ervoor dat het ambachtelijke karakter van het product behouden blijft.
Ambachtelijke bereiding
De bereiding van Vondelkoeken gebeurt op een ambachtelijke manier, net zoals vroeger. De koeken worden handmatig gemaakt met eerlijke ingrediënten. Het recept is al die tijd binnen de familie bewaard gebleven, en ook tegenwoordig worden dezelfde ingrediënten gebruikt als in de beginjaren. Dit houdt in dat de koeken op dezelfde manier worden gebakken, waarbij de kwaliteit en smaak centraal staan.
Elke Vondelkoek is groter dan een gewone speculaaskoek, en heeft een zachte binnenkant met een knapperige buitenkant. Dit is het kenmerkend kenmerk van Vondelkoeken. De ambachtelijke aanpak zorgt ervoor dat elke koek uniek is, maar tegelijkertijd de consistentie behoudt die de klanten verwachten.
De bakkers van Vondelkoeken in Almelo zijn bewust gekozen om het product verder te ontwikkelen. Naast het standaardrecept zijn er ook innovatieve varianten gecreëerd, zoals de Twentse bierkoek en de Revolutionkoek. Deze varianten zijn ontwikkeld door samenwerkingen met lokale brouwerijen en toprestaurants, zoals De Librije in Zwolle.
De Revolutionkoek: een samenwerking met De Librije
Een van de meest opmerkelijke varianten van Vondelkoeken is de Revolutionkoek, die is ontwikkeld in samenwerking met topkok Jonnie Boer van het driesterrenrestaurant De Librije in Zwolle. Gijs Ruhof, eigenaar van Vondelkoeken, wilde de smaken van Vondelkoeken uitbreiden en zocht advies bij Jonnie Boer. Tijdens hun samenwerking probeerden ze verschillende combinaties van specerijen en andere ingrediënten, totdat ze een smaak vonden die goed aansloot bij het originele recept.
De Revolutionkoek is dus een samenvoeging van het ambachtelijke karakter van Vondelkoeken en de creatieve kookkunst van Jonnie Boer. De koek bevat ingrediënten zoals szechuanpeper, kruidnagel en steranijs, wat ervoor zorgt dat de smaak iets exotischer is dan de standaard Vondelkoek. De Revolutionkoek is beschikbaar in verschillende smaken en wordt verkocht in de winkel van De Librije, evenals in het restaurant zelf. Ook IJssalon Talamini in Deventer heeft de Revolutionkoek verwerkt in een ijssmaak, wat een extra dimensie toevoegt aan het product.
De Twentse bierkoek: een innovatieve variant
Een andere variant van Vondelkoeken is de Twentse bierkoek, die is gemaakt van bier. Het idee voor deze lekkernij ontstond toen Gijs Ruhof's vader, Bob Ruhof, een gesprek had met Frank Hendriks van de Twentse Bierbrouwerij in Hengelo. Hendriks vertelde over zijn Twents Honing Tripel, een bier dat volgens hem het lekkerste is dat hij brouwt. Bob Ruhof vond het idee interessant en aangegrepen en stelde voor om er een koek van te maken.
De Twentse bierkoek is een variant van het Vondelspeculaas, maar in plaats van water of melk wordt 100% Twents Honing Tripel gebruikt. Dit geeft de koek een unieke smaak, waarbij de zoete en bittere noten van het bier zich mengen met de traditionele specerijen. De Twentse bierkoek is alcoholvrij, waardoor het ook geschikt is voor kinderen. De makers stellen dat je er niet dronken van wordt, waardoor het een lekkere, gezonde snack is.
Samenwerkingen en innovaties
De Vondelkoeken zijn niet alleen in hun standaardvorm een succes geworden, maar ook door hun samenwerkingen en innovaties. Een van de meest opmerkelijke samenwerkingen is met Nobel Drinks Ameland, waarbij de Vondelkoeken zijn verwerkt in een speciaal product dat wordt gemaakt met 100% Nobeltje-likeur. Deze samenwerking leidde tot een koek met een rijke smaak van Nobeltje, die perfect aansluit bij een warme kop koffie in Café Nobel op Ameland.
Ook de Revolutionkoek is een voorbeeld van innovatie binnen het Vondelkoekenbedrijf. Door samen te werken met een topkok en een toprestaurant is het mogelijk geweest om een nieuwe smaak te ontwikkelen die aansluit bij de hoge kwaliteit van Vondelkoeken. Deze samenwerkingen tonen aan dat het ambachtelijke karakter van Vondelkoeken niet in de weg staat voor innovaties en creativiteit.
De rol van het familiebedrijf
Het feit dat het recept van Vondelkoeken binnen de familie Ruhof is gebleven, speelt een belangrijke rol in de huidige successformule. De ambachtelijke aanpak en het gebruik van eerlijke ingrediënten zijn sinds het begin het karakteristieke kenmerk van Vondelkoeken. Frans Ruhof, de oorspronkelijke maker, heeft het recept doorgegeven aan zijn kleinzoon Gijs, die nu verantwoordelijk is voor de productie en verkoop van Vondelkoeken.
Gijs Ruhof heeft het bedrijf voortgezet door het ambachtelijke karakter van het product te behouden, maar ook ruimte te maken voor innovatie. Dit is te zien in de ontwikkeling van nieuwe smaken en samenwerkingen met andere bedrijven en restaurants. Door het recept binnen de familie te houden, is het mogelijk gebleven om de originele smaak en kwaliteit te behouden, terwijl er tegelijkertijd ruimte was voor creativiteit en verandering.
De betekenis van het ambachtelijke karakter
Het ambachtelijke karakter van Vondelkoeken is niet alleen een kwestie van handmatige bereiding, maar ook van kwaliteit en eerbare ingrediënten. Elke koek wordt in de eigen bakkerij gemaakt, waarbij er wordt gewerkt met eerlijke ingrediënten, puur en lekker, en met een bewuste keuze voor alleen toegestane en veilige E-nummers. Dit zorgt ervoor dat de Vondelkoeken een product zijn waar men trots op kan zijn.
Het ambachtelijke karakter is ook belangrijk voor de smaak van de koeken. Omdat elke koek handmatig wordt gemaakt, is er een zekere variatie in de vorm en texture, wat het product uniek maakt. De krokante buitenkant en zachte binnenkant zijn het resultaat van een specifieke bakmethode, die overgeleverd is binnen de familie Ruhof.
De toekomst van Vondelkoeken
Met de huidige successformule van Vondelkoeken, waarin traditioneel ambachtelijke bereiding samen gaat met innovatieve smaken en samenwerkingen, lijkt de toekomst van het product veelbelovend. Gijs Ruhof en zijn team blijven op zoek naar nieuwe manieren om het product te verbeteren en uit te breiden. Dit betekent dat er mogelijk nog meer smaken en varianten zullen komen, evenals nieuwe samenwerkingen met andere bedrijven en restaurants.
Het feit dat Vondelkoeken niet alleen in Nederland bekend zijn, maar ook in andere landen worden verkocht, toont aan dat het product een brede aantrekkingskracht heeft. De ambachtelijke aanpak en de kwaliteit van de ingrediënten zijn hierbij de sleutel tot succes. Tegenwoordig wordt Vondelkoeken ook via het internet verkocht, waardoor het bereik van het product uitgebreid is.
Conclusie
Vondelkoeken zijn een bijzonder product dat zijn oorsprong vindt in de regio Twente. Het geheime recept is overgeleverd binnen de familie Ruhof, waarbij het ambachtelijke karakter van het product is behouden. Door samenwerkingen met andere bedrijven en restaurants is het mogelijk geweest om nieuwe smaken en varianten te ontwikkelen, zoals de Revolutionkoek en de Twentse bierkoek. Deze innovaties tonen aan dat het ambachtelijke karakter van Vondelkoeken niet in de weg staat voor creativiteit en verandering.
De rol van het familiebedrijf is belangrijk voor de huidige successformule van Vondelkoeken. Door het recept binnen de familie te houden, is het mogelijk gebleven om de originele smaak en kwaliteit te behouden, terwijl er tegelijkertijd ruimte was voor innovatie. Het ambachtelijke karakter van Vondelkoeken is niet alleen belangrijk voor de smaak, maar ook voor de kwaliteit van de ingrediënten en de bereiding. Tegenwoordig is Vondelkoeken een geliefd product dat niet alleen in Nederland bekend is, maar ook in andere landen wordt verkocht. De toekomst van Vondelkoeken lijkt dus veelbelovend, met nieuwe smaken, samenwerkingen en innovaties op de voorgrond.