Stoofperen zijn een klassieker die zich al sinds de middeleeuwen in de keuken heeft ingescheven. Het gerecht, dat destijds niet alleen als lekkernij, maar ook als medicijn werd gebruikt, is tegenwoordig vooral geliefd als nagerecht. In dit artikel geven we een overzicht van de historische achtergronden, de geschikte peren, kooktechnieken en variaties voor het maken van stoofperen. Met duidelijke recepten en aanvullende kooktips zul je leren hoe je dit herfst- en wintertijdige gerecht klassiek en creatief kunt maken.

Wat zijn stoofperen?

Stoofperen zijn peren die worden gekookt in een combinatie van suiker, wijn of andere vloeistoffen, en specerijen. Het recept is een ouderwetse maar eenvoudige manier om peren zacht en smaakvol te maken. Gedurende het koken worden de peren langzaam verwarmd, zodat ze hun vorm behouden en het kookvocht rijp wordt. Het resultaat is een heerlijk zacht en stroperig gerecht, dat zowel als nagerecht als bijgerecht kan worden geserveerd.

Stoofperen zijn niet alleen smaakvol, maar ook rijk aan voedingsstoffen. Peren bevatten veel vitamine C, koolhydraten en vezels, waardoor stoofperen een gezonde keuze kunnen zijn, vooral als ze met weinig suiker worden bereid.

Geschiedenis van stoofperen

Het gerecht stoofperen heeft een lange geschiedenis. Reeds in de middeleeuwen werd dit gerecht bereid, waarbij het vooral werd gezien als een medicijn tegen maag- en darmklachten. De combinatie van suiker en wijn was destijds niet alleen bedoeld om de peren te verfraaien, maar ook om de spijsvertering te ondersteunen.

In de moderne tijd zijn stoofperen vooral bekend als een traditioneel Hollandse lekkernap. Vooral in de wintermaanden, als de peren in de boerenmarkten worden verkocht, is het gerecht een populair keuze op de menukaart van gezinnen en restaurants. Het is een gerecht dat mensen aan hun kindertijd herinnert, omdat het vaak door oma’s werd bereid.

Welke peren zijn geschikt voor stoofperen?

Niet alle peren zijn geschikt voor het maken van stoofperen. Het is belangrijk om peren te kiezen die stevig zijn en niet te rijp. De meest geschikte peren zijn:

• Gieser Wildeman: Dit is het meest geteelde stoofperenras in Nederland. Het is zoet en heeft een korrelige structuur. Wanneer de peren langer worden gekookt, wordt deze structuur zachter.
• Saint Rémy: Een ander populair ras voor stoofperen, dat ook een stevige structuur heeft.

Deze peren zijn verkrijgbaar vanaf oktober tot februari, wat het stoofperen seizoen vormgeeft.

Hoe schil je stoofpeertjes?

Het schillen van stoofpeertjes is een tijdrovende, maar belangrijke taak. Het is belangrijk om alle schil te verwijderen, omdat deze anders de smaak van het gerecht kan beïnvloeden. De peren worden gewassen en met een dunschiller of schilmes schoon geschraapt.

Na het schillen worden de klokhuizen verwijderd. Dit is de binnenkant van de peren, waarin zich zaadjes bevinden. Deze moeten worden verwijderd, omdat ze niet alleen een bittere smaak kunnen geven, maar ook de textuur van het gerecht beïnvloeden.

Basisrecept voor stoofperen

Het basisrecept voor stoofperen is simpel en eenvoudig uit te voeren. Hieronder volgt een overzicht van de ingrediënten en de stappen om het gerecht te bereiden.

Ingrediënten

De ingrediënten variëren licht afhankelijk van de bron, maar de basis bestaat uit:

• Stoofperen: 1 kg (bijvoorbeeld Gieser Wildeman of Saint Rémy)
• Rode wijn of vloeistof: 250 ml tot 750 ml
• Suiker: 75 gram tot 200 gram (afhankelijk van smaak)
• Specerijen:
  • 1 kaneelstokje
  • 2 tot 4 kruidnagels
  • 1 steranijs (optioneel)
  • Citroenrasp of sinaasappelrasp (optioneel)

Stappen

1. Schil en bereid de peren: Schil de peren en verwijder de klokhuizen. Was ze grondig en leg ze in een grote pan.
2. Voeg ingrediënten toe: Voeg rode wijn, suiker en de gewenste specerijen toe aan de pan. Mix alles zorgvuldig.
3. Breng aan de kook: Zet de pan op het vuur en breng het mengsel aan de kook.
4. Suddeer: Zet het vuur op laag en laat de peren ongeveer 2 uur sudderen. Het is belangrijk dat de peren langzaam worden gestoofd, zodat ze niet uit elkaar vallen.
5. Kook het stoofvocht in: Wanneer de peren gaar zijn, haal je ze uit de pan. Kook het stoofvocht nog even in, zodat het stroperig wordt.
6. Serveer: Schenk het stoofvocht over de peren en serveer ze warm.

Tijd en temperatuur

De totale bereidingstijd bedraagt ongeveer 2 uur en 15 minuten. De peren moeten op laag vuur worden gekookt om ervoor te zorgen dat ze langzaam zacht worden en hun vorm behouden.

Receptvariaties

Het basisrecept voor stoofperen kan op verschillende manieren worden aangepast. Hieronder volgt een overzicht van enkele populaire varianten:

1. Stoofperen met port

Geurige stoofperen in port zijn een klassieke variant. Port geeft het gerecht een extra rijke smaak en een feestelijke uitstraling. De ingrediënten zijn:

• 2 kg Gieserman stoofperen, geschild
• 1 fles fine ruby port
• 0,5 liter water
• 1 vanille stokje, opengesneden
• 2 stokjes kaneel
• 3 kruidnagels
• 2 schilletjes van een schoongeboende sinaasappel

Stappen:

1. Leg de geschilde stoofperen in een grote pan.
2. Voeg port, water en specerijen toe.
3. Zet de pan op het vuur en breng aan de kook.
4. Zet het vuur op laag en laat de peren 45 minuten sudderen.
5. Check of ze gaar zijn en eventueel nog even stoven.
6. Serveer warm met het stroperige stoofvocht.

2. Stoofperen met gember en sinaasappel

Voor een frisse variant kunnen gember en sinaasappel worden toegevoegd aan het basisrecept. Dit brengt extra kracht en vitale smaken in het gerecht.

Ingrediënten:

• 1 kg stoofperen
• 400 ml rode wijn
• 75 gram suiker
• 2 kaneelstokjes
• 1 steranijs
• 3 kruidnagels
• 2 cm geraspte gember
• Sap en schil van 1 sinaasappel

Stappen:

1. Schil de peren en verwijder de klokhuizen.
2. Voeg alle ingrediënten toe aan de pan.
3. Zet het vuur op laag en laat de peren 2 uur sudderen.
4. Serveer warm.

3. Stoofperen met rode bessensap

Voor een alcoholvrije variant kan rode wijn worden vervangen door rode bessensap. Dit maakt het gerecht geschikt voor kinderen en mensen die geen alcohol gebruiken.

Ingrediënten:

• 1 kg stoofperen
• 250 ml rode bessensap
• 1 kaneelstokje
• 75 gram suiker
• 2 kruidnagels

Stappen:

1. Schil de peren en verwijder de klokhuizen.
2. Voeg de ingrediënten toe aan de pan.
3. Zet het vuur op laag en laat de peren 2 uur sudderen.
4. Serveer warm.

4. Stoofperen met chocolade

Voor een decadentere variant kan chocolade worden toegevoegd aan het stoofvocht. Dit brengt een extra luchtige en rijke smaak in het gerecht.

Ingrediënten:

• 1 kg stoofperen
• 400 ml rode wijn
• 75 gram suiker
• 2 kaneelstokjes
• 1 steranijs
• 3 kruidnagels
• 50 gram pure chocolade

Stappen:

1. Schil de peren en verwijder de klokhuizen.
2. Voeg alle ingrediënten toe aan de pan.
3. Zet het vuur op laag en laat de peren 2 uur sudderen.
4. Serveer warm.

Serveertips

Stoofperen kunnen op verschillende manieren worden geserveerd, afhankelijk van de gelegenheid en de smaakvoorkeuren.

1. Stoofperen met vanille-ijs

Stoofperen zijn heerlijk als nagerecht, vooral in combinatie met een bolletje vanille-ijs. De warme peren contrasten met de koele ijs, wat een heerlijke smaakmix oplevert.

2. Stoofperen bij vleesgerechten

Stoofperen passen goed bij vleesgerechten zoals hertenbiefstuk, wild zwijn of kip. De zoete en specerijen rijke smaak van de peren balanseren de zoute smaken van het vlees.

3. Stoofperen met kaas

Stoofperen passen goed bij kaas, vooral bij kaas met een sterke smaak zoals goudse of roquefort. Deze combinatie is ideaal als het gerecht als bijgerecht wordt geserveerd.

Stoofperen in een stoomoven

Het is mogelijk om stoofperen in een stoomoven te bereiden. Deze methode heeft het voordeel dat de peren zachter worden gekookt, waardoor ze hun vorm beter behouden. Bovendien behouden de peren meer van hun smaak en voedingsstoffen, omdat deze niet in het kookvocht verloren gaan.

Stappen:

1. Schil de peren en verwijder de klokhuizen.
2. Leg de peren in een stoomovenpan en voeg het kookvocht toe.
3. Stoom de peren gedurende ongeveer 1 uur op 100 graden Celsius.
4. Serveer warm.

Stoofperen en de koude variant: Stoofperen sorbetijs

Een creatieve variant van stoofperen is het maken van stoofperen sorbetijs. Voor deze variant wordt een deel van de stoofperen apart bereid en opgeborgen in de vriezer. Deze peren kunnen later worden gebruikt om een ijsje te maken.

Stappen:

1. Bereid een deel van de stoofperen volgens het basisrecept.
2. Houd 6 stoofperen en 100 ml van het stoofvocht apart.
3. Snijd de peren in stukjes en verwijder het klokhuis.
4. Schep de peren met het stoofvocht in een diepvrieszak en bewaar tot gebruik in de vriezer.
5. Wanneer je het sorbetijs wilt maken, meng de bevroren peren met het stoofvocht in een blender en serveer koud.

Tips voor het maken van stoofperen

Bij het maken van stoofperen zijn er een aantal tips en trucs die je kunnen helpen om het gerecht perfect te bereiden.

1. Gebruik de juiste peren

Het is belangrijk om peren te kiezen die stevig zijn en niet te rijp. Gieser Wildeman en Saint Rémy zijn de meest geschikte peren voor stoofperen. Deze peren behouden hun vorm en smaak tijdens het koken.

2. Laat de peren langzaam stoven

Het is belangrijk dat de peren langzaam worden gestoofd. Dit zorgt ervoor dat ze zacht worden zonder uit elkaar te vallen. Het sudderen op laag vuur is essentieel voor een gelukt resultaat.

3. Gebruik een stroperig stoofvocht

Na het stoven moet het stoofvocht nog even worden ingekookt. Dit zorgt ervoor dat het stroperig wordt en goed over de peren kan worden geschonken. Het stroperige stoofvocht is een belangrijk onderdeel van het gerecht.

4. Experimenteer met variaties

Het basisrecept voor stoofperen is flexibel en kan op verschillende manieren worden aangepast. Probeer variaties zoals stoofperen met port, gember, sinaasappel of chocolade. Elke variatie brengt een andere smaak en uitstraling in het gerecht.

5. Bereid het gerecht voldoende vroeg

Stoofperen zijn best als ze warm worden geserveerd. Bereid het gerecht daarom voldoende vroeg, zodat het op de juiste temperatuur is wanneer je het op tafel zet.

De rol van de kookgerei

Bij het maken van stoofperen zijn er een aantal kookgerei’s die je nodig hebt. Het is handig om deze gerei’s klaar te zetten voordat je begint met het koken.

• Grote pan: Voor het koken van de peren en het stoofvocht.
• Schilmes of dunschiller: Voor het schillen van de peren.
• Mes en snijplank: Voor het snijden van de peren.
• Ladle of theelepel: Voor het mengen van het stoofvocht.
• Diepvrieszak (optioneel): Voor het maken van stoofperen sorbetijs.

Het gebruik van het juiste gerei zorgt voor een vlotte bereiding en een beter resultaat.

Nuttige informatie voor beginners

Als je voor het eerst stoofperen maakt, zijn er een aantal dingen die je moet weten.

1. Hoe lang moet je de peren koken?

De peren moeten ongeveer 2 uur worden gestoofd. Dit hangt af van de grootte van de peren en de hoeveelheid vloeistof. Het is belangrijk dat ze langzaam worden gekookt, zodat ze zacht worden zonder uit elkaar te vallen.

2. Moet je de peren volledig koken?

De peren moeten zacht worden, maar niet volledig koken. Het is belangrijk dat ze hun vorm behouden, zodat ze goed kunnen worden geserveerd. Controleer regelmatig of ze gaar zijn.

3. Mag je de peren vooraf snijden?

Het is niet verplicht om de peren vooraf te snijden. Het is beter om de peren geheel te houden, zodat ze hun vorm behouden. Als je de peren vooraf snijdt, is er een groter risico dat ze uit elkaar vallen tijdens het koken.

4. Moet je het stoofvocht inkoken?

Ja, het is belangrijk om het stoofvocht nog even in te koken na het stoven van de peren. Dit zorgt ervoor dat het stroperig wordt en goed over de peren kan worden geschonken.

Conclusie

Stoofperen zijn een klassieke en heerlijke wintertraktatie die eenvoudig te bereiden is. Het gerecht heeft een lange geschiedenis en is tegenwoordig nog steeds geliefd als nagerecht of bijgerecht. Door het juiste type peren te kiezen en het basisrecept te volgen, kun je een heerlijk gerecht bereiden dat zowel smaakvol als gezond is.

De variaties zoals stoofperen met port, gember, sinaasappel of chocolade brengen extra smaken in het gerecht en maken het geschikt voor verschillende gelegenheden. Bovendien is het mogelijk om stoofperen in een stoomoven te bereiden of om een koude variant zoals stoofperen sorbetijs te maken.

Met deze tips en recepten kun je het gerecht stoofperen perfect bereiden, zodat je het kunt delen met familie en vrienden. Of je nu een beginnende kookliefhebber bent of een ervaren kok, stoofperen zijn een gerecht dat altijd welkom is op tafel.

Bronnen

1. Souvy.nl
2. Susanaretz.nl
3. Cookinglife.nl
4. Biltsheerlijk.nl