Wafels zijn een tijdloos en veelzijdig gerecht dat zowel als zoet als zout gerecht genoten kan worden. De sleutel tot het maken van heerlijke wafels ligt in het beslag. Een goed samengesteld en luchtig beslag zorgt voor de juiste textuur: knapperig aan de buitenkant en luchtig aan de binnenkant. In dit artikel worden verschillende recepten voor wafelbeslag beschreven, samen met tips en technieken om het beste resultaat te behalen. De informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen en traditionele rezepten, inclusief regionale varianten zoals de Brusselse wafel, de Limburgse zachte wafel, de Parijse wafel en de Noorse wafel.

Wat maakt een goed wafelbeslag?

Een goed wafelbeslag heeft een aantal essentiële eigenschappen die ervoor zorgen dat de wafel de juiste texture en smaak krijgt. Eerst en vooral moet het beslag luchtig zijn, zodat de wafel luchtig en poriös wordt. Dit wordt bereikt door eiwitten te kloppen tot schuim en deze voorzichtig in het beslag te mengen. Daarnaast is het belangrijk dat de ingrediënten goed gemengd zijn en dat het beslag niet te zwaar of te vloeibaar is. Een te vloeibaar beslag leidt tot wafels die te dun zijn en minder knapperig, terwijl een te dik beslag resulteert in wafels die te plakkerig of zwaar zijn.

De temperatuur van het wafelijzer speelt ook een cruciale rol. Het ijzer moet goed verwarmd zijn om de wafel snel te bakken en zo de lucht in het beslag te vasthouden. Daarnaast is het van belang dat het beslag even kan rijzen voor het bakken, zodat de gasbellen zich goed kunnen vormen en de wafel kan uitzetten.

Recepten voor wafelbeslag

Er zijn verschillende recepten voor wafelbeslag, afhankelijk van de gewenste texture en smaak. Hieronder worden enkele bekende recepten beschreven, inclusief de ingrediënten en de bereidingswijze.

Brusselse wafel (zonder gist)

Het oudste recept voor de Brusselse wafel stamt uit 1874 en is toegeschreven aan de Gentse kok Cauderlier. Dit recept gebruikt geen gist, maar wel eieren, boter en melk om een luchtig beslag te verkrijgen. Het is een klassieke variant die vaak op feesten en markten wordt geserveerd.

Ingrediënten (voor 1,5 liter beslag = 12+ wafels):

• 500 gram bloem
• 500 ml lauwe melk
• 250 ml lauw water
• 200 gram boter, gesmolten
• 4-5 eieren, gesplitst
• 5 gram droge gist of 25 gram verse gist
• 1 vanillestok (optioneel)
• 5 gram zout

Bereidingswijze:

1. Meng de gist met de melk en het water. Klop de eierdooiers en voeg ze bij dit mengsel.
2. Voeg de bloem toe en klop het beslag luchtig.
3. Klop het eiwit tot een wit schuim en spatel dit voorzichtig door het beslag.
4. Voeg de boter en wat zout toe. Schraap de vanille uit het vanillestokje en voeg deze toe aan het beslag.
5. Dek het beslag af met een vochtige handdoek en laat 30 minuten rusten.
6. Verwarm het wafelijzer tot het goed heet is. Giet het beslag in een maatbeker om het makkelijker over het ijzer te kunnen gieten.
7. Giet het beslag snel over één zijde van het wafelijzer. Sluit het en draai het wafelijzer meteen om, zodat het beslag in beide zijden kan lopen.
8. Bak de wafel gedurende ongeveer 3 minuten tot het goudbruin is.
9. Bestrooi met een mengsel van kaneel en poedersuiker voor extra smaak.

Ultieme basisrecept (ongeveer 8 wafels)

Dit is een eenvoudig maar smakelijk recept dat ideaal is voor beginners of voor wie snel een lekkere wafel wil maken. Het beslag bevat gist, wat ervoor zorgt dat het beslag luchtiger is en de wafel een betere texture krijgt.

Ingrediënten:

• 250 gram bloem
• 2 eieren
• 50 gram suiker
• 1 zakje vanillesuiker
• 1 theelepel bakpoeder
• 250 ml melk
• 100 gram gesmolten boter
• Een snuifje zout

Bereidingswijze:

1. Zeef de bloem, bakpoeder en zout in een grote kom. Voeg de suiker en vanillesuiker toe en meng goed.
2. Klop in een aparte kom de eieren los en voeg de melk en gesmolten boter toe. Meng dit vervolgens met de droge ingrediënten tot een glad beslag.
3. Verwarm het wafelijzer tot de juiste temperatuur. Vet het ijzer voor de eerste wafel in met boter of olie.
4. Giet het beslag in het ijzer en bak de wafel gedurende ongeveer 3 minuten tot het goudbruin is.
5. Laat de wafels even afkoelen en serveer ze met je favoriete topping, zoals aardbeienjam of zure room.

Limburgse zachte wafel

In Limburg is het gebruik van wafels een traditie, vooral rond oud en nieuw. Deze wafels zijn zacht aan de binnenkant en knapperig aan de buitenkant. Het recept is iets anders dan het Brusselse wafelrecept en bevat meer suiker en eieren, wat ervoor zorgt dat de wafel extra luchtig en smeuïg is.

Ingrediënten (voor 1 liter beslag = 8+ wafels):

• 500 gram bloem
• 250 gram boter, gesmolten
• 250 gram suiker
• 2 zakjes vanillesuiker
• 6 eieren
• 1/2 liter lauwe melk

Bereidingswijze:

1. Doe de boter, de basterdsuiker en de vanille suiker in een kom en mix het goed door elkaar.
2. Voeg al mixend de eieren toe en daarna de melk.
3. Als het beslag luchtig is geklopt, kan de meel worden toegevoegd.
4. Maak van het deeg rolletjes. Doop de handen in de bloem, zodat het deeg niet aan de handen blijft plakken.
5. Laat de deegrolletjes een nacht afgedekt staan op een koele plaats.
6. Maak het wafelijzer warm en vet het in. Bak lichtbruine wafels.
7. Laat de wafels op een rooster afkoelen.

Parijse wafel

De Parijse wafel is een variant die vaak in banketbakkerijen wordt gemaakt. Het beslag is vergelijkbaar met een cakebeslag, waarbij luchtdeeltjes in de vetmassa worden geroerd. Deze wafel is dikker en heeft een ander texture dan de Brusselse wafel.

Ingrediënten:

• 500 gram bloem
• 500 gram basterdsuiker
• 300 gram boter
• 2 eieren
• Een scheutje cognac

Bereidingswijze:

1. Smelt de boter.
2. Meng alle ingrediënten kort en op lage snelheid in een keukenmachine met de vlinder. Kneed tot een mooi vast deeg.
3. Laat het deeg 1 nacht in folie in de koelkast rusten.
4. Maak bolletjes van het deeg.
5. Bak in een heet ijzer gedurende 2 minuten en druk het (lukken)ijzer goed aan.

Noorse wafel

De Noorse wafel is een eenvoudig maar smakelijk gerecht dat vaak als ontbijt of tussendoortje wordt geserveerd. Het recept is gebaseerd op traditionele Noorse ingrediënten en bevat melkkefir, wat het beslag extra luchtig maakt.

Ingrediënten:

• 200 gram ei (ca. 4 eieren maat M)
• 70 gram kristalsuiker
• 18 gram bourbon vanillesuiker
• 400 gram tarwebloem
• 2 gram zout (optioneel)
• 5,5 gram gemalen kardemom
• 5 gram bakpoeder
• 400 gram melkkefir
• 600 gram volle melk
• 150 gram gesmolten boter

Bereidingswijze:

1. Klop een luchtig mengsel van de eieren en de beide suikersoorten dat zijn vorm behoorlijk behoudt.
2. Zeef en meng in een andere kom tarwebloem, zout, kardemom en bakpoeder.
3. Spatel de melkkefir en de volle melk beetje bij beetje door het bloemmengsel. (Gooi niet in één keer alles erbij, dan krijg je klonten.)
4. Spatel de gesmolten boter (maximaal 30 graden Celsius) door het mengsel.
5. Vouw het beslag door het eiermengsel tot er een luchtig geheel ontstaat.
6. Zet het beslag 25 minuten weg.
7. Vet voor het bakken van de eerste wafel het ijzer in met een goede bakspray.
8. Laat het wafelijzer op temperatuur komen (ik heb mijn ijzer op stand 5,5 staan) en giet een soeplepel beslag in het ijzer.
9. Bak in ca. 2,5 minuten de wafel goudbruin.
10. Leg de wafels die klaar zijn op een bord bedekt met een theedoek, zo blijven ze zacht.
11. Serveer met aardbeienjam, bosbessenjam, zure room of crème fraîche. Brunost is ook een heerlijke combinatie met wafels.

Limburgse zachte wafel (variant)

Een andere variant van de Limburgse wafel maakt gebruik van bakammoniak of bakpoeder als rijsmiddel. Dit zorgt voor een zachte en luchtige texture.

Ingrediënten (voor 1 liter beslag = 8+ wafels):

• 500 gram bloem
• 250 gram boter
• 200 gram suiker
• 1 zakje vanillesuiker
• 2 eieren
• 5 gram bakammoniak (of 15 gram bakpoeder)

Bereidingswijze:

1. Roer de boter met de suiker en de vanillesuiker tot een zachte zalfachtige massa.
2. Voeg een ei toe en roer het deeg goed door. Voeg dan het tweede ei toe en roer door.
3. Meng de bloem met de bakammoniak (of het bakpoeder). Roer de bloem door het eier-botermengsel.
4. Maak van het deeg rolletjes. Doop hiervoor de handen in de bloem, zodat het deeg niet aan de handen blijft plakken.
5. Laat de deegrolletjes een nacht afgedekt staan op een koele plaats.
6. Maak een wafelijzer warm en vet het in. Bak lichtbruine wafels.
7. Laat de wafels op een rooster afkoelen.

Tips en technieken voor het maken van wafels

Buiten de recepten zijn er ook een aantal tips en technieken die ervoor zorgen dat de wafel perfect wordt. Deze tips zijn gebaseerd op ervaringen van gourmets en culinair professionals en kunnen helpen bij het bereiken van de gewenste texture en smaak.

1. Gebruik een maatbeker

Het gebruik van een maatbeker tijdens het gieten van het beslag helpt om het beslag gelijkmatig te verdelen en te voorkomen dat het morst. Dit is vooral handig voor beginners of voor wie met een nieuw wafelijzer werkt.

2. Laat het beslag rusten

Het rusten van het beslag is essentieel voor een luchtige texture. Het rusten geeft de tijd om de gasbellen te vormen en het beslag te stabiliseren. Meestal wordt 30 minuten aanbevolen, maar dit kan variëren afhankelijk van het recept.

3. Verwarm het wafelijzer vooraf

Het wafelijzer moet goed verwarmd zijn voordat het beslag wordt gegoten. Dit zorgt ervoor dat de wafel direct begint te bakken en de lucht in het beslag niet verdwijnt. De temperatuur kan afhankelijk van het type ijzer variëren, maar 150 tot 180 graden Celsius is meestal een goede richtlijn.

4. Vet het ijzer in

Voor de eerste wafel is het aan te raden om het ijzer in te vetten met boter of bakspray. Dit voorkomt dat de wafel plakt en zorgt voor een betere texture. Vervolgens is het niet altijd nodig om het ijzer opnieuw in te vetten, afhankelijk van het type ijzer en het beslag.

5. Bak de wafel snel en gelijkmatig

De wafel moet snel worden gebakken om de lucht in het beslag te behouden. Dit betekent dat de wafel niet te lang in het ijzer moet blijven, maar ook niet te snel moet worden verwijderd. Het bakken duurt meestal tussen 2 en 3 minuten, afhankelijk van het ijzer en het recept.

6. Laat de wafel afkoelen

Na het bakken is het aan te raden om de wafel even te laten afkoelen voordat het wordt geserveerd. Dit zorgt ervoor dat de texture beter blijft en de wafel niet te zacht wordt.

7. Gebruik de juiste toppings

De keuze van toppings kan de smaak van de wafel aanzienlijk verbeteren. Populaire toppings zijn aardbeienjam, zure room, crème fraîche, roomijs en vers fruit. In Noorwegen is het gebruikelijk om wafels te serveren met Brunost, een traditionele kaas.

Regionale varianten van wafels

Wafels zijn wereldwijd populair en elke regio heeft haar eigen variant. Hieronder worden enkele regionale varianten beschreven, inclusief hun unieke kenmerken.

1. Brusselse wafel

De Brusselse wafel is een van de bekendste wafelvarianten en wordt vaak op markten en feesten verkocht. Het beslag is luchtig en knapperig, en het wordt meestal geserveerd met aardbeienjam of zure room. Het is een klassieke Belgische specialiteit die stamt uit de 19e eeuw.

2. Limburgse wafel

In Limburg is het gebruik van wafels een traditie, vooral rond oud en nieuw. Deze wafels zijn zacht aan de binnenkant en knapperig aan de buitenkant. Ze worden vaak gemaakt met gist, boter en suiker en zijn een populaire keuze voor gezinnen die een gezamenlijk ontbijt of tussendoortje willen.

3. Parijse wafel

De Parijse wafel is een dikker variant die vaak in banketbakkerijen wordt gemaakt. Het beslag is vergelijkbaar met een cakebeslag en wordt meestal geserveerd met een topping van glazuur of jam. Deze wafel is een populaire keuze in Frankrijk en is ook te vinden in sommige delen van België.

4. Noorse wafel

In Noorwegen is het gebruikelijk om wafels te maken met melkkefir, wat het beslag extra luchtig maakt. Deze wafel wordt vaak op vrijdagen geserveerd als een tussendoortje (Fredagsvaffel) of na vrijwilligerswerk (Dugnadsvaffel). De toppings zijn meestal simpel, zoals zure room of aardbeienjam.

Conclusie

Het maken van wafels is een eenvoudige maar voldoening gevende activiteit die met de juiste technieken en recepten kan leiden tot heerlijke resultaten. Het beslag is de sleutel tot een goede wafel, en het is belangrijk om de ingrediënten goed te mengen, het beslag te laten rusten en het ijzer goed te verwarmen. Met deze tips en recepten is het mogelijk om verschillende varianten van wafels te maken, afhankelijk van de voorkeuren en de beschikbare ingrediënten. Of het nu om een Brusselse wafel, een Limburgse zachte wafel of een Noorse wafel gaat, de essentie blijft hetzelfde: een luchtig en goudbruin beslag dat perfect smaakt.

Bronnen

1. Zelfmaakrecepten.nl - Wafels
2. Duurzamedealtjes.nl - Perfecte wafels maken
3. Baksels.net - Noorse wafels
4. Nordic.nl - Noorse wafels en kos