Het bakken van kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes is een traditie die jaarlijks wordt herleefd, vooral rond het tijdstip van Oud en Nieuw. Deze wafels zijn niet alleen een delicatesse, maar ook een symbool van gezelligheid en vrolijkheid in de Duitse en Nederlandse koken. In dit artikel worden traditionele recepten en moderne aanpassingen besproken, evenals technieken voor het bakken van zowel platte kniepertjes als opgerolde nieuwjaarsrolletjes. Daarnaast worden nuttige tips gegeven om ervoor te zorgen dat het eindresultaat smaakt naar verwachting en de gewenste structuur heeft.

Wat zijn kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes?

Kniepertjes zijn platte wafels die traditioneel worden gebakken in een wafelijzer. Het is een klassiek gerecht dat in Drenthe en andere delen van Nederland wordt geassocieerd met de jaarwisseling. Het recept bevat meestal boter, suiker, eieren, bloem en smaakversterkers zoals kaneel of anijspoeder. De wafels worden met een beslag gemaakt dat glad en smeuïg moet zijn, zodat het zich goed verspreidt in het ijzer.

Nieuwjaarsrolletjes zijn een variant van kniepertjes, waarbij de nog warme wafels direct worden opgerold rond een houten stokje. Deze rolletjes worden meestal gevuld met slagroom of botercrème voorafgaand aan het serveren. De vormgeving van de nieuwjaarsrolletjes is een essentieel onderdeel van het bakkenproces en vereist een beetje handigheid en aandacht voor het moment van het rollen.

Recepten voor kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes

Recept voor platte kniepertjes

Benodigdheden (voor ongeveer 75 wafeltjes):

• 200 gram bloem
• 150 gram boter
• 150 gram bruine basterdsuiker
• 2 eieren
• 2 eetlepels anijspoeder
• Eventueel een snufje zout

Bereidingswijze:

1. Smelt de boter in een steelpannetje op gematigd vuur.
2. Voeg de gesmolten boter aan de bloem, suiker, eieren en anijspoeder toe in een beslagkom.
3. Mix het geheel met een mixer of een keukenmachine tot een glad en smeuïg beslag.
4. Maak van het beslag kleine deegballetjes.
5. Verwarm het wafelijzer voor en vet het indien nodig.
6. Leg een deegbolletje in het ijzer, doe het dicht en bak het goudbruin (ongeveer 3–4 minuten).
7. Haal de kniepertjes voorzichtig uit het ijzer met een spatel en leg ze op een rooster om af te koelen.

Recept voor nieuwjaarsrolletjes

Benodigdheden (voor circa 80 wafels):

• 2 eieren
• 250 gram roomboter
• 500 gram gezeefd bloem
• 500 gram witte basterdsuiker
• 4 pakjes vanillesuiker
• 2 eetlepels anijspoeder
• Een snufje zout
• 3 deciliter koud water

Bereidingswijze:

1. Doe de basterdsuiker, vanillesuiker, anijspoeder, zout en eieren in een beslagkom.
2. Mix het geheel met een mixer tot een homogeen mengsel.
3. Smelt de boter in een steelpannetje en voeg deze aan het beslag toe. Mix opnieuw.
4. Voeg de bloem en het koud water toe tot het beslag de dikte van yoghurt heeft.
5. Verwarm het wafelijzer en vet dit in.
6. Schep het beslag met een beslaglepel in het wafelijzer.
7. Bak het wafeltje ongeveer 40 seconden en verwijder het voorzichtig met een mes.
8. Rol het nog warme wafeltje direct om een houten stokje en laat het afkoelen.
9. Voeg eventueel slagroom of botercrème toe voorafgaand aan het serveren.

Beide recepten gebruiken vergelijkbare ingrediënten, maar de bereidingswijze en de structuur van het eindresultaat verschillen. Het beslag voor kniepertjes is meestal iets dikker en wordt als balletjes gebruikt, terwijl het beslag voor nieuwjaarsrolletjes vloeier is en direct in het wafelijzer wordt geschept.

De rol van het wafelijzer

Het wafelijzer is een essentieel gereedschap bij het bakken van kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes. Traditioneel werd een ouderwets wafelijzer gebruikt, dat boven het vuur werd gehouden en met de hand gecontroleerd moest worden. In tegenstelling tot dat is het elektrische wafelijzer tegenwoordig populair, omdat het eenvoudiger in gebruik is en consistentere resultaten oplevert. Het is aan te raden om een wafelijzer te gebruiken dat speciaal ontworpen is voor kniepertjes, omdat het vorm en dikte van het wafelijzer bepalen hoe het beslag zich verspreidt en bakken verloopt.

Vetten van het ijzer

Het wafelijzer moet goed ingevet worden om ervoor te zorgen dat de kniepertjes niet blijven plakken. In de meeste recepten wordt gesuggereerd om een klein klontje boter aan te brengen op het ijzer voordat het wafelijzer gesloten wordt. Dit helpt om het loslaten van de kniepertjes eenvoudiger te maken en de vorm te bewaren.

Temperatuur van het ijzer

De temperatuur van het wafelijzer is cruciaal voor het bakkenproces. Als het ijzer te heet is, kan het beslag snel verbranden of ongelijkmatig worden gebakken. Als het te koud is, kan het beslag te lang duren om goudbruin te worden, wat kan leiden tot een zachte structuur. Het is aan te raden om met een middelhoge temperatuur te beginnen en deze aan te passen afhankelijk van de reactie van het beslag. Als de kniepertjes te snel bruin worden, kan de temperatuur worden verlaagd. Als ze te lang duren om goudbruin te worden, kan de temperatuur worden verhoogd.

Verdeling van het beslag

Een gelijkmatige verdeling van het beslag over het wafelijzer is belangrijk voor een gelijkmatig gebakken resultaat. Bij het dichtklappen van het wafelijzer kan het helpen om met een draaiende beweging van de pols het beslag iets te verspreiden. Dit zorgt ervoor dat het wafeltje gelijkmatig wordt gebakken en dat de randen net zo goudbruin zijn als het midden.

Tips voor het bakken van perfecte kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes

Consistentie van het beslag

De consistentie van het beslag is van groot belang voor het bakkenproces. Het moet dun genoeg zijn om zich goed te verspreiden in het ijzer, maar niet zo dun dat het waterig is. Als het beslag te dik is, kan wat extra water worden toegevoegd om de juiste structuur te verkrijgen. Als het te dun is, kan een klein beetje bloem worden toegevoegd om het iets dikker te maken.

Afkoelen van de kniepertjes

Na het bakken zijn de kniepertjes nog zacht en erg heet. Het is belangrijk om ze op een rooster te leggen en te laten afkoelen. Ze moeten niet op elkaar worden gestapeld terwijl ze nog warm zijn, want dan kunnen ze zacht worden. Bij het bakken van nieuwjaarsrolletjes is het aan te raden om het wafeltje direct na het bakken om een houten stokje te rollen, zodat de vorm goed wordt vastgelegd.

Bewaren van de kniepertjes

De afgekoelde kniepertjes kunnen het beste worden bewaard in een luchtdichte trommel of doos. Dit zorgt ervoor dat ze knapperig blijven en niet gaan slijten of nat worden. Als ze goed bewaard worden, kunnen de kniepertjes minimaal 2 weken goed blijven. Het is ook mogelijk om de deegballetjes in te vriezen en vers af te bakken wanneer ze nodig zijn.

Aanvullende smaken en varianten

Hoewel de klassieke smaak van kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes meestal zoet is en smaakt zoals een ijshoorntje, kunnen er ook variaties gemaakt worden. Soms wordt kaneel of vanille-extract aan het beslag toegevoegd voor extra smaak. Er zijn ook varianten waarbij extra smaken zoals chocolade of citroen worden toegevoegd. De vulling van de nieuwjaarsrolletjes kan ook variëren, bijvoorbeeld met gele banketbakkersroom of zelfgemaakte slagroom.

Het rollen van nieuwjaarsrolletjes

Het rollen van de nieuwjaarsrolletjes is een belangrijk onderdeel van het bakkenproces. Het moet direct na het bakken gebeuren, terwijl het wafeltje nog warm is. Dit zorgt ervoor dat de rolletjes goed vasthouden en niet uit elkaar vallen. Het is aan te raden om een houten stokje of de uiteinden van een pollepel te gebruiken om de wafeltjes te rollen. Als het wafeltje te koud wordt, kan het lastig zijn om het op te rollen zonder dat het breekt.

Vullen van de nieuwjaarsrolletjes

Na het rollen kunnen de nieuwjaarsrolletjes gevuld worden met slagroom of botercrème. Dit is meestal een extra toevoeging die het gerecht iets luxer maakt, vooral bij het serveren aan gasten. Het is aan te raden om de vulling pas toe te voegen vlak voor het serveren, zodat het niet door de rolletjes sijpelt of de structuur verandert.

Regionale verschillen

Per regio kan het bakken van kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes anders zijn. In sommige delen van Nederland worden de platte kniepertjes meer gegeten, terwijl in andere regio’s de nieuwjaarsrolletjes populairder zijn. Dit kan te maken hebben met traditionele voorkeuren of lokale aanpassingen van het recept. Het is altijd interessant om te zien hoe verschillende regio’s hun eigen varianten creëren, terwijl ze toch hetzelfde basische recept gebruiken.

Conclusie

Het bakken van kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes is een traditie die jaarlijks wordt herleefd, vooral rond de jaarwisseling. Deze wafels zijn niet alleen een delicatesse, maar ook een symbolisch gerecht dat gezelligheid en vrolijkheid uitstraalt. Het recept bevat meestal boter, suiker, eieren, bloem en smaakversterkers zoals kaneel of anijspoeder. De techniek van het bakken en rollen is even belangrijk als de keuze van de ingrediënten. Met een beetje aandacht voor de consistentie van het beslag, de temperatuur van het ijzer en de verdeling van het beslag, kan men perfecte kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes bakken. De afkoeling en opslag van de wafels zorgen ervoor dat ze knapperig blijven en lang goed zijn. Het is aan te raden om deze gerechten te maken met een beetje voorbereiding en aandacht voor de details, zodat het eindresultaat niet alleen smaakt, maar ook uitnodigt tot genieten.

Bronnen

1. Kniepertjes bakken
2. Nieuwjaarsrolletjes maken met makkelijk recept
3. Kniepertjes
4. Drentse kniepertjes recept
5. Kniepertjes