Recepten en gebruik van za’atar: een kruidenmengsel met Midden-Oosterse smaak
Za’atar is een kruidenmengsel met een rijke smaak en een diepe culinaire herkomst uit de Midden-Oosterse keuken. Het is in de afgelopen jaren sterk in opkomst gekomen in West-Europese keukens en is tegenwoordig te vinden in supermarkten, speciaalzijnde winkels en zelfs in eigen bereiding. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de samenstelling van za’atar, de smaak en de diverse toepassingen in recepten. Daarnaast worden verschillende recepten beschreven waarin za’atar een centrale rol speelt, zoals kipgerechten, groenten, hummus en dips. Aan het einde van het artikel wordt een recept beschreven dat op basis van een bekend kookprogramma is ontwikkeld.
Wat is za’atar?
Za’atar is een kruidenmengsel dat voornamelijk wordt gebruikt in de keuken van het Midden-Oosten. Het bevat een combinatie van gedroogde kruiden zoals tijm, oregano en marjolein, en wordt verrijkt met geroosterde sesamzaadjes, zout en sumac, een kruid met een lichtzure smaak. De exacte samenstelling kan variëren per regio, wat elk potje uniek maakt. Het geheel creëert een complexe smaak met aardse, nootachtige en citrusachtige nuances.
Het kruidenmengsel is in de moderne keuken een veelgebruikte smaakversterker die eenvoudige gerechten een extra dimensie geeft. Het kan worden gebruikt als marinade voor vlees, als dip bij brood of groenten, of gestrooid over geroosterde groenten en vleesgerechten. Za’atar is ook een essentieel ingrediënt in traditionele gerechten zoals manousheh, een Libanees platbrood dat wordt bestrooid met za’atar en olijfolie en daarna gebakken wordt.
Hoe smaakt za’atar?
De smaak van za’atar is complex en veelzijdig. Het heeft een aardse, nootachtige smaak met een vleugje citrus, dankzij de sumac. Deze kruidenmengsel kan je heel lekker gebruiken in olijfolie als simpele dip, als een rub voor vlees, een smaakmaker in marinades, of gestrooid over geroosterde groenten. Het is een veelzijdig kruidenmengsel dat zowel kruidig als zacht kan zijn, afhankelijk van de samenstelling en hoe het wordt gebruikt.
Zelf za’atar maken
Het is mogelijk om za’atar zelf te bereiden, wat een leuke manier is om het kruidenmengsel aan te passen aan persoonlijke smaakvoorkeuren. Een standaardrecept voor za’atar bevat de volgende ingrediënten:
- 4 eetlepels (wilde) tijm
- 1 eetlepel marjoraan (of oregano)
- 3 eetlepels sumac
- ½ theelepel komijnzaad
- ½ theelepel korianderzaad
- ½ theelepel fenegriek
- ½ stuk steranijs
- ½ kaneelstokje
- 1 theelepel zout (naar smaak)
- 3 eetlepels sesamzaad
De bereiding bestaat uit het roosteren van de sesamzaadjes in een koekenpan tot ze lichtbruin kleuren. Daarna worden de komijnzaadjes, korianderkorrels, steranijs, kaneel en fenegriek geroosterd en tot een fijne poedervorm verwerkt. Deze specerijen worden gemengd met de tijm, marjolaan en sumac. Het geheel wordt verder gemengd met sesamzaadjes en op smaak gebracht met zout.
Za’atar kan worden gebruikt in een dip door twee eetlepels olijfolie te mengen met twee eetlepels za’atar tot een pasta. Deze dip is heerlijk met Turks brood of smeerbaar op Libanees brood dat vervolgens in de oven wordt gegaarbakken.
Recepten met za’atar
Kipgerechten
Za’atar is een populaire keukenkruidenmix die uitstekend combineert met kip. Het wordt vaak gebruikt als marinade voor kip en geeft het vlees een authentieke Midden-Oosterse smaak. In het Israëlische gerecht za’atar chicken wordt kip gemarineerd in een mengsel van za’atar, citroen en olijfolie. Het vlees wordt daarna gebakken of gegrild tot het gaar is en wordt geserveerd met een simpel maaltijd of gezelschap.
Een andere lekkere toepassing is het gebruik van za’atar in een gevulde courgette. De courgettes worden ingesmeerd met olijfolie én za’atar kruiden en vervolgens gebakken of in de oven gegaar. Het gerecht kan worden geserveerd met een frisse couscoussalade van granaatappel- en pijnboompitten, rode paprika, bosui en het vruchtvlees van de courgette. Dit maakt een heerlijke en smaakvolle maaltijd.
Kippendijen met za’atar en kikkererwten
Een bekend recept van kippendijen met za’atar en kikkererwten is gebaseerd op een programma van de Britse TV-kok Nigel Slater. Het is een gerecht uit zijn programma Nigel Slater’s Middle East, waarin hij een culinaire reis maakt door de Midden-Oosterse landen. Het recept heet Za’atar chicken with chickpeas and garlic yoghurt.
De bereiding van het gerecht begint met het voorverwarmen van de oven op 200°C. De kippendijen worden op een bakplaat gelegd en met olijfolie bespoten. Ze worden aan beide kanten bestrooid met za’atar, zout en peper. Er worden ongepelde knoflookteentjes bijgelegd en het gerecht wordt 30 minuten in de oven gebakken.
Voor de kikkererwten worden deze uitgelekt en afgespoeld. Ze worden gemengd met een beetje olijfolie, harissa, peper en zout. Het geheel wordt goed gemengd. Tijdens de laatste 10 minuten van het bakkenproces worden de kikkererwten aan de kippendijen toegevoegd. Het gerecht wordt geserveerd met een garicyoghurt, die een frisse en zachte contrast vormt met de kruidige kip.
Ingrediënten voor deze variant zijn:
- 4 kippendijen
- Olijfolie
- 3 eetlepels za’atar
- 8 teentjes knoflook
- 2 blikken (à 400 gram) kikkererwten
- 1½ theelepel harissa
- 200 ml Griekse yoghurt
- 1 bosje koriander
Groenten en salades
Za’atar is ook een geweldige smaakmaker voor groenten en salades. Het kan worden gestrooid over geroosterde groenten zoals bloemkool, broccoli en wortels, waardoor ze een extra smaakdimensie krijgen. Za’atar kruiden kunnen ook worden gebruikt als dressing voor salades. Meng het met wat olijfolie en citroensap voor een smaakvolle en gezonde dressing.
Een andere lekkere manier om za’atar kruiden te gebruiken is als dip. Meng het met olijfolie en gebruik het als een dip voor vers brood, rauwe groenten of falafel. Het is een gezonde en smaakvolle snack die je gemakkelijk zelf kunt maken.
Hummus en dips
Za’atar voegt een diepe, kruidige smaak toe aan het gehakt, wat perfect combineert met de romige hummus. Je kan er ook wat extra van over de hummus zelf strooien. Het kruidenmengsel is een populaire smaakversterker in hummus en andere dips, en kan worden gebruikt als een extra smaakversterkende toevoeging.
Een favoriet gerecht is een frisse, zure labneh (hartige uitgehangen yoghurt) die wordt verrijkt met za’atar. Het is een heerlijke dip of spread die goed werkt met flatbread of Turks brood. Za’atar kan ook worden gebruikt in combinatie met andere smaken, zoals citroen en olijfolie, om een vers en smaakvol gerecht te creëren.
Za’atar in de moderne keuken
Za’atar heeft in de afgelopen jaren zijn weg gevonden naar de moderne keuken en streetfood-scene. Het kruid is steeds populairder geworden buiten het Midden-Oosten en wordt nu ook gebruikt in tal van andere keukens over de hele wereld. In de moderne keuken worden za’atar kruiden vaak gebruikt om een Midden-Oosterse twist te geven aan klassieke gerechten. Het wordt toegevoegd aan hummus, gegrilde groenten, pizza’s en zelfs aan cocktails. De pittige en kruidige smaak van za’atar past goed bij vele ingrediënten en geeft gerechten een bijzondere smaak.
Conclusie
Za’atar is een veelzijdig en smaakvol kruidenmengsel dat in de afgelopen jaren een sterke plek heeft gevonden in de moderne keuken. Het is afkomstig uit de Midden-Oosterse keuken en wordt nu wereldwijd gebruikt om gerechten een extra dimensie te geven. Het kan worden gebruikt als marinade, als dip, als smaakmaker in groenten en salades of als een smaakversterker in hummus en andere dips. Za’atar is eenvoudig te bereiden en kan worden aangepast aan persoonlijke smaakvoorkeuren. Het is een heerlijke en gezonde manier om je gerechten op smaak te brengen en wat extra’s toe te voegen aan je maaltijden.