Deze artikel biedt een overzicht van verschillende recepten voor het maken van kruisbessenjam, aangevuld met nuttige tips en technieken. Op basis van meerdere bronnen wordt uitgelegd hoe men kruisbessenjam kan bereiden, zowel met suiker als zonder toegevoegde suikers. Bovendien worden technieken voor het afkoelen en bewaren van de jam besproken, evenals alternatieve toepassingen van kruisbessen in de keuken.

Kruisbessen zijn een veelgebruikte vrucht in de keuken, vooral in de zomermaanden wanneer ze in het seizoen zijn. Ze zijn niet alleen smaakvol, maar ook gezond vanwege hun hoge vitamine C-gehalte en antioxidanten. Het maken van kruisbessenjam is een klassieke methode om deze vruchten te bewaren en te genieten in verschillende gerechten, zoals toast, desserts of zelfs als saus bij vlees.

In dit artikel worden verschillende recepten en technieken besproken voor het maken van kruisbessenjam. We zullen rekening houden met de verhouding van kruisbessen en suiker, de gebruikte hulpmiddelen zoals agar-agar of jenever, en de manier waarop de jam wordt afgekoeld en bewaard. Ook zullen we kijken naar alternatieven voor traditionele jam, zoals compôte of moes, die op een creatieve manier kunnen worden gebruikt.

Kruisbessen en hun eigenschappen

Kruisbessen zijn kleine, ronde vruchten die een zoetzure smaak hebben. Ze kunnen variëren in kleur van lichtroze tot donkerrood, afhankelijk van hun rijpheidsgraad. In Nederland zijn ze niet zo veel geteeld als in België, maar ze zijn gemakkelijk te vinden in de zomermaanden. Kruisbessen zijn rijk aan vitamine C en antioxidanten, waardoor ze niet alleen een heerlijke smaak geven, maar ook gezond zijn.

Het is belangrijk om verse kruisbessen te gebruiken bij het maken van jam, aangezien rijpe vruchten het beste smaken en een betere structuur hebben. Als men zelf een kruisbessenstruik heeft staan, is het verstandig om de bessen niet te vroeg te oogsten, maar te wachten tot ze goed rijp zijn.

Recept 1: Kruisbessenjam met citroen

Een van de eenvoudigste en meest populaire recepten voor kruisbessenjam maakt gebruik van citroensap om de smaak te verfijnen. Hieronder volgt het recept:

Ingrediënten

• 500 g kruisbessen
• 400 g geleisuiker
• Sap van 1 citroen

Bereiding

1. Was de kruisbessen en verwijder de steeltjes.
2. Doe de kruisbessen samen met de geleisuiker in een pan en voeg het citroensap toe.
3. Breng het geheel aan de kook en laat het ongeveer 4 minuten doorkoken.
4. Haal de pan van het vuur en laat de jam iets afkoelen.
5. Giet de jam in gesteriliseerde potjes en sluit ze goed af.
6. Laat de jam volledig afkoelen en bewaar deze in de koelkast.

Deze jam is ideaal om op boterhammen te serveren of als topping bij desserts.

Recept 2: Kruisbessenjam zonder suiker

Voor wie liever geen toegevoegde suiker gebruikt, is er ook een recept beschikbaar dat agar-agar als gelatinevervanger gebruikt. Dit recept is geschikt voor ongeveer 500 gram jam.

Ingrediënten

• 500 g rode kruisbessen
• 2 theelepels agar-agar
• Water
• 1 tot 2 schoongemaakte en gesteriliseerde jampotjes

Bereiding

1. Was de kruisbessen onder koud water af.
2. Snij de bessen in stukjes of gebruik een stafmixer om ze klein te maken.
3. Doe het water en de kruisbessen in een pan en breng dit aan de kook voor 10 tot 15 minuten.
4. Voeg de agar-agar toe en roer goed door. Laat het voor 2 tot 3 minuten koken.
5. Giet de jam in de jampot tot aan de rand, draai de deksel op de jampot, en plaats de jampot met de deksel naar beneden op een theedoek.
6. Laat 10 minuten afkoelen, draai dan de pot om en laat verder afkoelen.

Deze jam moet in de koelkast worden bewaard en is daar maximaal 10 dagen houdbaar.

Recept 3: Kruisbessenjam in verhouding 1:1

Een klassieke verhouding die vaak wordt gebruikt bij het maken van jam is 1:1, wat betekent dat men evenveel suiker als vruchten gebruikt. Hieronder volgt het recept:

Ingrediënten

• 500 g rode kruisbessen
• 500 g geleisuiker
• Water
• 1 tot 2 schoongemaakte en gesteriliseerde jampotten

Bereiding

1. Maak de kruisbessen onder koud water schoon en verwijder eventuele takjes of kroontjes.
2. Snij de kruisbessen in kleine stukjes of gebruik een stafmixer om ze fijn te maken.
3. Meng de suiker goed door met de vruchten.
4. Doe het kruisbessen-suiker mengsel in de pan en breng aan de kook.
5. Voeg een klein beetje water toe en roer zolang tot de jam langzaam begint te borrelen.
6. Laat gedurende ongeveer 5 tot 10 minuten koken.
7. Vul de jam in de jampotjes tot aan de rand.
8. Sluit de potjes goed af met de deksel.
9. Plaats de potjes met de deksel naar beneden op een theedoek en laat 10 minuten afkoelen. Draai dan om en laat verder afkoelen.

Deze jam is houdbaar voor 12 maanden ongeopend en 3 tot 4 maanden in de koelkast.

Recept 4: Kruisbessenjam met jenever

Voor een extra smaakvolle twist, kan men jenever toevoegen aan de jam. Dit recept maakt gebruik van jenever om een unieke smaak toe te voegen.

Ingrediënten

• 1 kg kruisbessen
• 1 kg suiker
• 150 ml jenever

Bereiding

1. Was de kruisbessen en verwijder de steeltjes.
2. Doe de kruisbessen in een brede pot en giet er 150 ml jenever over.
3. Breng de kruisbessen aan de kook en laat gedurende 10 minuten sudderen tot de bessen zacht zijn.
4. Voeg de suiker toe en breng zachtjes aan de kook, blijf roeren tot de suiker volledig opgelost is.
5. Zet het vuur hoger en kook al roerend ongeveer 8 minuten verder tot de jam de gewenste dikte bereikt.
6. Test de dikte door wat jam in een glas koud water te druipen. Als de jam een bolletje vormt en op de bodem van het glas ligt, is ze dik genoeg.
7. Giet de jam in gesteriliseerde potten en sluit ze direct af met de deksel.

Deze jam is ideaal voor wie een extra sterke smaak zoekt, en kan worden gebruikt op toast of in desserts.

Recept 5: Kruisbessenmoes met room

Een alternatieve toepassing van kruisbessen is het maken van moes met room. Hieronder volgt het recept:

Ingrediënten

• ½ kg kruisbessen
• 100 g rietsuiker
• Paar korrels zout
• Wat vanillesuiker
• 1/3 liter slagroom

Bereiding

1. Klop de room met de vanillesuiker en de paar korrels zout tot matig stijve slagroom.
2. Was de kruisbessen en kook ze met een bodempje water tot ze gaar zijn.
3. Strooi de suiker erbij en kook tot de suiker volledig is opgelost.
4. De moes kan in een draaizeef worden gedaan en rustig laten afkoelen.
5. Meng de room door de moes of laat de romige moes licht aanvriezen.
6. Voor een romig toetje met een bijzondere roze kleur kan men rode kruisbessen gebruiken.

Technieken voor het afkoelen en bewaren van kruisbessenjam

Het juiste afkoelen en bewaren van kruisbessenjam is essentieel voor de houdbaarheid en de smaak. Hieronder worden enkele technieken besproken:

Afkoelen van de potjes

Na het vullen van de jam in de potjes is het verstandig om deze te laten afkoelen met de deksel naar beneden. Plaats de potjes op een theedoek en laat ze gedurende 10 minuten afkoelen. Vervolgens worden ze omgedraaid en verder afgekoeld. Deze methode helpt om de lucht uit de potjes te verdrijven en een goed vacuüm te creëren.

Bewaren van de jam

Zowel jam met als zonder suiker kan worden bewaard. Jam met suiker is ongeopend 12 maanden houdbaar en 3 tot 4 maanden in de koelkast. Jam zonder suiker, gemaakt met agar-agar, moet altijd in de koelkast worden bewaard en is daar maximaal 10 dagen houdbaar.

Alternatieve toepassingen van kruisbessenjam

Hoewel kruisbessenjam vooral wordt gebruikt op toast of in desserts, zijn er ook andere manieren om deze jam te gebruiken. Hieronder worden enkele alternatieven besproken:

Compôte

Compôte is een vloeibaardere variant van jam die ideaal is als topping bij boerenkwark of yoghurt. Het kan ook worden gebruikt op brood of als saus bij vleesgerechten. De smaak van kruisbessencompôte is friszoet en aan te raden met citroentijm of rucola.

Gebruik in andere gerechten

Kruisbessenjam kan ook worden gebruikt in andere gerechten, zoals: - Yoghurtrepen met jam, bessen, witte chocolade en munt - Peanut butter & jelly oats (havermout met pindakaas en jam) - Koken met restjes jam: bijvoorbeeld halflege potjes gebruiken voor andere gerechten

Conclusie

Het maken van kruisbessenjam is een eenvoudige maar heerlijke manier om deze vruchten te bewaren en te genieten. Of men nu een klassiek recept met suiker gebruikt of een alternatief met agar-agar, beide methoden leveren een smaakvolle en gezonde jam op. Door het juiste afkoelen en bewaren van de jam kan men ervan genieten gedurende verschillende maanden.

Daarnaast zijn er verschillende manieren om kruisbessenjam te gebruiken, van toast tot desserts en zelfs als saus. Of men nu een traditioneel recept volgt of een creatieve twist toevoegt, het maken van kruisbessenjam is een waardevolle toevoeging aan de keuken.

Bronnen

1. MoederDing - Kruisbessenjam maken
2. Inmakenenwecken.nl - Kruisbessenjam maken
3. Culy.nl - Zelfgemaakte kruisbessenjam
4. Delicious Magazine - Kruisbessen
5. Onskookboek.be - Kruisbessenjam
6. Nederlands Dis - Kruisbessen