Gewokte spruitjes zijn een klassieker in de Nederlandse keuken en een veelzijdig gerecht dat zowel als bijgerecht als hoofdgerecht kan fungeren. Het wokken van spruitjes vereist een specifieke techniek, maar levert een knapperig, smaakvol resultaat dat snel op tafel is. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van verschillende recepten, smaakcombinaties, tips en technieken voor het wokken van spruitjes, exclusief alle informatie die in de bronnen is opgenomen.
Wat is wokken en waarom is het geschikt voor spruitjes?
Wokken is een kooktechniek waarbij groenten, vlees of vis snel en onder hoge temperatuur worden gebakken in een wok of pan. De hoge temperatuur zorgt voor een knapperige buitenkant en een zacht binnenste, wat ideaal is voor spruitjes. Deze groente reageert goed op wokken vanwege het relatief korte kooktijd en de structuur die behouden blijft.
Bij het wokken van spruitjes is het van groot belang dat de pan of wok heet genoeg is. Een druppel water die direct verdampt is een goede indicator dat de pan goed heet is. Daarnaast is het aanbevolen om de spruitjes eerst schoon te maken, in porties te snijden en eventueel vooraf te blancheren. Dit zorgt voor een betere uitkomst tijdens het wokken.
Basisrecept: Simpele gewokte spruitjes met knoflook en sojasaus
Een klassieke en eenvoudige manier om spruitjes te wokken is met knoflook en sojasaus. Dit recept is ideaal voor beginners en vereist weinig ingrediënten, maar levert een smaakvol resultaat.
Ingrediënten (voor 2 personen)
- 500 gram spruitjes, schoongemaakt en gehalveerd (en eventueel geblancheerd)
- 2-3 eetlepels plantaardige olie (bijvoorbeeld arachideolie of zonnebloemolie)
- 2-3 teentjes knoflook, fijngehakt
- 2-3 eetlepels sojasaus (lichte of donkere sojasaus, afhankelijk van je voorkeur)
- 1 eetlepel sesamolie (optioneel, voor extra smaak)
- Sesamzaadjes (optioneel, ter garnering)
- Lente-ui, fijngehakt (optioneel, ter garnering)
- Zout en peper naar smaak
Bereiding
- Verhit de wok: Zet de wok op hoog vuur en laat hem goed heet worden. Een hete wok is essentieel voor het wokken. Je kunt testen of de wok heet genoeg is door een druppel water in de wok te laten vallen. Als de druppel direct verdampt, is de wok heet genoeg.
- Voeg olie toe: Voeg de plantaardige olie toe aan de hete wok. Laat de olie ook even heet worden.
- Fruit de knoflook: Voeg de fijngehakte knoflook toe aan de hete olie en fruit deze kort (ongeveer 30 seconden) tot hij geurig is. Zorg ervoor dat de knoflook niet verbrandt, want dan wordt hij bitter.
- Voeg de spruitjes toe: Voeg de (geblancheerde) spruitjes toe aan de wok. Omschep ze regelmatig zodat ze gelijkmatig garen.
- Breng op smaak: Voeg de sojasaus toe en meng goed. Voeg eventueel sesamolie toe voor extra smaak.
- Serveer: Serveer de gewokte spruitjes direct, eventueel gegarneerd met sesamzaadjes of lente-ui.
Dit recept is een uitstekende basis om mee te werken. Het is snel, makkelijk en levert een smaakvol gerecht op.
Variaties en smaakcombinaties
Hoewel de basis met knoflook en sojasaus heerlijk is, zijn er veel variaties mogelijk. Hieronder worden enkele smaakcombinaties en aanvullende ingrediënten genoemd die het gerecht nog rijkere smaken kunnen geven.
Aziatische smaken
- Gember en chilipeper: Voeg naast knoflook ook verse gember (geraspt of fijngehakt) en rode chilipeper (fijngesneden of chiliflakes) toe voor een pittige en verwarmende smaak.
- Oestersaus en honing: Vervang de sojasaus door een combinatie van oestersaus en honing voor een zoet-hartige smaak. Voeg eventueel ook wat rijstwijnazijn toe voor een beetje zuur.
- Teriyaki: Gebruik teriyakisaus in plaats van sojasaus voor een klassieke Japanse smaak.
- Pindasaus: Wok de spruitjes en serveer ze met een zelfgemaakte of kant-en-klare pindasaus. Garneer met gehakte pinda's en koriander.
- Curry: Voeg kerriepoeder of currypasta toe aan de wok tijdens het bakken van de knoflook. Je kunt kokosmelk toevoegen voor een romigere curry-achtige saus.
Mediterrane smaken
- Citroen en knoflook: Wok de spruitjes met knoflook en breng ze op smaak met citroensap en citroenrasp. Voeg eventueel wat verse oregano of tijm toe.
- Olijfolie en balsamico: Wok de spruitjes in olijfolie en blus ze af met balsamicoazijn. Voeg eventueel wat geroosterde pijnboompitten en Parmezaanse kaas toe.
Hartige toevoegingen
- Spek of bacon: Bak spekjes of bacon krokant in de wok voordat je de spruitjes toevoegt. Laat het spekvet in de wok zitten voor extra smaak.
- Gerookte kip of chorizo: Voeg reepjes gerookte kip of chorizo toe aan de wok tijdens het bakken van de spruitjes voor een vullende maaltijd.
- Tofu of tempeh: Voor een vegetarische of veganistische optie, voeg blokjes tofu of tempeh toe aan de wok. Marineer de tofu of tempeh eventueel vooraf voor extra smaak.
- Noten en zaden: Voeg geroosterde noten (zoals walnoten, hazelnoten of amandelen) of zaden (zoals zonnebloempitten of pompoenpitten) toe voor een extra crunch en nootachtige smaak.
- Kaas: Strooi geraspte kaas (zoals Parmezaanse kaas, Pecorino, of oude kaas) over de gewokte spruitjes vlak voor het serveren.
Andere toepassingen
- Olijfolie en balsamico: Wok de spruitjes in olijfolie en blus ze af met balsamicoazijn. Voeg eventueel wat geroosterde pijnboompitten en Parmezaanse kaas toe.
- Tomaten en olijven: Wok de spruitjes met knoflook en voeg cherrytomaatjes (gehalveerd) en olijven (ontpit en gehalveerd) toe. Breng op smaak met oregano en peper.
Recept: Gewokte spruitjes met spekjes, ui en knoflook
Een populair recept met een hartig element is gewokte spruitjes met spekjes, ui en knoflook. Dit gerecht is snel bereid en levert een vullende maaltijd op.
Ingrediënten
- 500 g spruitjes, schoongemaakt
- 1 ui
- 2 teentjes knoflook
- 2 el wokolie
- 1 snufje peper
- 250 g plakken gerookte ontbijtspek
- 1 tl sambal badjak
- 1 tl ketjap manis
Bereiding
- Maak de spruitjes schoon: Was de spruitjes en halveer ze.
- Snipper de ui en knoflook.
- Verwarm de olie: Verwarm 2 eetlepels wokolie in een pan en bak de spekjes uit. Bestrooi met peper naar smaak.
- Bak de ui en knoflook: Voeg de ui en knoflook toe en bak tot de ui zacht is.
- Voeg de spruitjes toe: Voeg de spruitjes toe aan het spek/ui mengsel en bak ze mee.
- Breng op smaak: Breng op smaak met ketjap en sambal naar smaak.
- Zet het vuur zacht: Zet het vuur zacht en laat nog even zachtjes pruttelen.
- Serveer: Serveer direct, zodat de spruitjes knapperig blijven.
Dit recept is uitstekend geschikt als bijgerecht of als hoofdgerecht. De combinatie van spekjes, ui en knoflook geeft de spruitjes een extra hartige smaak.
Recept: Gewokte spruitjes met champignons en spekreepjes
Een andere variant is gewokte spruitjes met champignons en spekreepjes. Dit gerecht is eveneens snel bereid en smaakt erg goed.
Ingrediënten
- 600 gram spruitjes
- 150 gram spekreepjes
- 2 uien
- 150 gram champignons
- Peper en nootmuskaat
- Olie
Bereiding
- Snij de spruitjes en champignons: Snij de schoongemaakte spruitjes door midden. Snij de champignons en de ui in reepjes.
- Bak de spekreepjes: Bak de magere spekreepjes in een beetje olie.
- Bak de ui en champignons: Voeg de ui, peper en de champignons toe, en laat dit even bakken.
- Voeg de spruitjes toe: Doe de spruitjes erbij en laat dit 10 minuten onder voortdurend omscheppen wokken.
- Voorkom droog bakken: Als het droog wordt, zet even een deksel op de pan.
- Voeg nootmuskaat toe: Als laatste, voeg nootmuskaat erbij.
Dit gerecht is uitstekend geschikt als bijgerecht of als hoofdgerecht. De combinatie van spruitjes, champignons en spekreepjes geeft een hartige smaak met een knapperige textuur.
Recept: Gewokte spruitjes met noedels en cashewnoten
Een variant die geschikt is voor een warme maaltijd is gewokte spruitjes met noedels en cashewnoten. Dit gerecht is rijk aan smaken en teksturen.
Ingrediënten
- 700 g spruitjes
- 248 g woknoedels
- 2 el zonnebloemolie
- 350 g runderreepjes
- 100 ml woksaus oester-knoflook
- 50 g ongezouten cashewnoten
Bereiding
- Maak de spruitjes schoon: Kook de spruitjes in 10 minuten beetgaar. Bereid ondertijd de noedels volgens de aanwijzingen op de verpakking.
- Verhit olie: Verhit olie in een wok en roerbak de runderreepjes 1 minuut.
- Voeg de spruitjes en woksaus toe: Voeg de spruitjes en woksaus toe en roerbak nog 2 minuten.
- Verdeel de noedels: Verdeel de noedels over kommen en schep het spruitenmengsel erop.
- Garneer met cashewnoten: Bestrooi met de cashewnoten.
Dit gerecht is ideaal voor een warme, vullende maaltijd. De combinatie van spruitjes, noedels, cashewnoten en runderreepjes levert een smaakvolle maaltijd op.
Tips en tricks voor perfect gewokte spruitjes
Om ervoor te zorgen dat je gewokte spruitjes keer op keer perfect lukken, zijn hier een paar handige tips en tricks:
- Gebruik een hete wok: Zoals eerder vermeld, is een hete wok cruciaal voor wokken. De hoge temperatuur zorgt voor die knapperige textuur en intense smaak.
- Werk in kleine porties: Overvul de wok niet. Als je te veel spruitjes tegelijk in de wok doet, daalt de temperatuur en stomen de spruitjes in plaats van te wokken. Wok in batches als je een grote hoeveelheid spruitjes hebt.
- Gebruik de juiste olie: Gebruik een olie die geschikt is voor hoge temperaturen, zoals arachideolie, zonnebloemolie of wokolie. Olijfolie kan minder geschikt zijn voor wokken op zeer hoge temperaturen.
- Roerbakken of -gooien: Blijf de spruitjes regelmatig omscheppen of -gooien tijdens het wokken. Dit zorgt voor een gelijkmatige garing en voorkomt aanbranden.
- Proef en pas aan: Proef de spruitjes tijdens het wokken en pas de smaakmakers aan naar jouw voorkeur. Voeg eventueel extra sojasaus, kruiden of specerijen toe.
- Serveer direct: Gewokte spruitjes zijn het lekkerst als ze direct worden geserveerd. Ze kunnen na verloop van tijd wat zachter worden.
- Experimenteer: Wees niet bang om te experimenteren met verschillende smaakcombinaties en ingrediënten. Wokken is een flexibele kookmethode die zich perfect leent voor creativiteit in de keuken.
Serveertips
Gewokte spruitjes kunnen op verschillende manieren worden geserveerd. Hier zijn enkele suggesties:
- Als bijgerecht: Gewokte spruitjes zijn uitstekend geschikt als bijgerecht bij vlees of vis.
- Als hoofdgerecht: Voeg een ei, kip of tofu toe om een volwaardig hoofdgerecht te maken.
- Met rijst of noedels: Combineer de spruitjes met rijst of noedels voor een vullende maaltijd.
- Met brood: Serveer de spruitjes met een broodje of een ham en kaasrolletje voor een lichte lunch of maaltijd.
Conclusie
Gewokte spruitjes zijn een klassieker in de keuken en een eenvoudig, smaakvol gerecht dat snel op tafel is. Het wokken van spruitjes vereist een specifieke techniek, maar levert een knapperig, smaakvol resultaat op. In dit artikel zijn verschillende recepten, smaakcombinaties en tips besproken die je kunnen helpen om het perfecte gerecht te bereiden. Of je nu een eenvoudige variant wil maken of wil experimenteren met smaken, gewokte spruitjes zijn een uitstekende keuze. Het is een gerecht dat zowel thuis als in de keuken van een professioneel koken kan worden gemaakt en dat zich goed leent voor creativiteit.