Amandelstaven, ook bekend als banketstaven, zijn een geliefd Sinterklaas- en Kerstlekkernij. Ze bestaan doorgaans uit een vulling van amandel- of roombotermaïs ingewikkeld in bladerdeeg. Dit artikel biedt een overzicht van de traditionele samenstelling van amandelstaven, verschillende bereidingsmethoden en alternatieven voor een gezondere variant. De informatie is gebaseerd op meerdere recepten en aanbevelingen uit betrouwbare bronnen, zoals receptenboeken en kookwebsites.

Inleiding

Een amandelstaaf is een klassieke lekkernij, vooral geliefd in de maanden rond Sinterklaas. De combinatie van een zachte, smeuïge vulling van amandelmaïs of roombotermaïs en een luchtige korst van bladerdeeg maakt deze lekkernij uniek. Hoewel de traditionele amandelstaaf rijk is aan vet en suiker, zijn er ook varianten beschikbaar die lichter of gezonder zijn, zoals met kokosbloemsuiker in plaats van geraffineerde suikers. In dit artikel worden de ingrediënten, bereidingswijze en voedingswaarden van amandelstaven besproken, evenals tips voor het maken van een gezondere versie.

Ingrrediënten en bereidingswijze van een traditionele amandelstaaf

De meeste recepten voor amandelstaven bevatten drie basiselementen: amandelmaïs of roombotermaïs, bladerdeeg en een eistrijksel om de staven te bestrijken. De exacte samenstelling en bereiding variëren per bron, maar het doel is altijd hetzelfde: een goudbruine, luchtige amandelstaaf maken die zowel visueel als smaakvol indruk maakt.

Ingrediënten

De standaard ingrediënten van een amandelstaaf zijn:

• Amandelspijs of roombotermaïs: Dit is de vulling van de staaf. Het bestaat meestal uit amandelmeel, suiker, boter en vaak eiwit om de maïs stevig en smeuïg te maken.
• Bladerdeeg: Het omhulsel van de staaf, gemaakt van bloem, boter, zout en water.
• Eistrijksel: Een ei of een half ei wordt gebruikt om de staven te bestrijken, waardoor ze een goudkleurig oppervlak krijgen.
• Eventueel: Sinaasappelrasp, speculaaskruiden, of amandelschaafsel kunnen toegevoegd worden voor extra smaak en aroma.

Bereidingswijze

De meest voorkomende stappen bij het maken van een amandelstaaf zijn:

1. Amandelspijs maken of aanpassen: De meeste recepten beginnen met het maken of aanpassen van de amandelmaïs. Dit kan gedaan worden door amandelmeel, suiker, boter en eiwit te mengen tot een stevige, maar soepele pasta.
2. Bladerdeeg uitrollen en snijden: Het bladerdeeg wordt uitgerold en in de lengte doormidden gesneden, waardoor vier plakken ontstaan.
3. Amandelspijs rollen maken: De amandelmaïs wordt tot rollen van ongeveer 32 tot 34 centimeter in lengte gemaakt.
4. Amandelspijs in het deeg vouwen: De rollen amandelmaïs worden in het bladerdeeg gevouwen, waarbij de zijkanten goed dichtgevouwen worden zodat ze tijdens het bakken niet open gaan.
5. Bestrijken met eistrijksel: De staven worden met losgeklopt ei bestreken en eventueel in de koelkast gelaten om te rusten.
6. Bakken: De staven worden op een temperatuur van 210 tot 225 graden Celsius in 25 tot 35 minuten goudbruin gebakken.

De exacte bereidingswijze kan variëren afhankelijk van het recept. Sommige varianten bevat extra ingrediënten zoals amarena kersen of citroenschil voor extra smaak en aroma.

Voedingswaarden en gezondheidsaspecten

De voedingswaarden van een amandelstaaf zijn van belang om te weten, vooral voor mensen die op hun calorie-inname letten. Een amandelstaaf van 100 gram bevat gemiddeld 455 calorieën, waarvan 27 gram vet, 7,5 gram eiwit en 45 gram koolhydraten. De suikerinname is vaak hoog, doordat geraffineerde suikers gebruikt worden in de amandelmaïs.

Gezondere alternatieven

Voor wie op zoek is naar een lichtere of gezondere variant, is het mogelijk om de ingrediënten te vervangen. Een populair alternatief is het gebruik van kokosbloemsuiker in plaats van geraffineerde suikers. Kokosbloemsuiker bevat meer voedingsstoffen, zoals B-vitamines en mineralen, en heeft een lagere glycemische index dan geraffineerde suiker. Ook is het mogelijk om zelf bladerdeeg te maken, zodat minder verwerkte ingrediënten gebruikt kunnen worden.

Bereidingswijze voor een gezondere amandelstaaf

Een gezondere variant van een amandelstaaf kan als volgt gemaakt worden:

1. Amandelspijs maken met kokosbloemsuiker: Gebruik kokosbloemsuiker in plaats van geraffineerde suiker. Meng amandelmeel, kokosbloemsuiker, boter, eiwit en eventueel citroenschil tot een soepele pasta.
2. Bladerdeeg maken of kopen: Gebruik eventueel zelfgemaakt bladerdeeg om te voorkomen dat er te veel zout of margarine in de korst zit.
3. Bestrijken met eistrijksel: Bestrijk de staven met losgeklopt ei, net zoals bij een traditionele amandelstaaf.
4. Bakken: Bak de staven op 210 tot 225 graden Celsius tot ze goudbruin zijn.

Dit recept is een goede manier om een amandelstaaf te maken die net zo smaakt, maar gezonder is.

Tips voor het maken van amandelstaven

Het maken van amandelstaven is een kwestie van precisie en aandacht voor detail. Hier zijn enkele tips om het proces soepeler te maken:

1. Gebruik koude ingrediënten: Zorg ervoor dat zowel het bladerdeeg als de amandelmaïs koud zijn. Dit helpt om de staven beter te vouwen en te voorkomen dat het deeg te plakkerig wordt.
2. Laat de staven rusten: Het is aan te raden de staven een half uur in de koelkast te laten rusten voordat ze gebakken worden. Dit zorgt ervoor dat de staven niet uit elkaar vallen tijdens het bakken.
3. Bestrijk dubbel met eistrijksel: Bestrijk de staven eenmaal met eistrijksel, laat het drogen en bestrijk ze daarna nogmaals. Dit zorgt voor een betere goudbruine kleur.
4. Gebruik een bakpapier: Leg de staven op een bakplaat met bakpapier om te voorkomen dat ze aanbranden of te plakken.
5. Probeer variaties: Voeg eventueel smaken toe zoals sinaasappelrasp of speculaaskruiden om een extra Sinterklaas-gevoel te creëren.

Recept: amandelstaaf (traditioneel)

Ingrediënten (voor 6 staven):

• 400 gram amandelmeel
• 200 gram suiker
• 100 gram boter (zaakzaam)
• 2 eieren
• 1 pak bladerdeeg
• 1 ei voor het bestrijken

Bereidingswijze:

1. Amandelspijs maken: Meng amandelmeel, suiker en boter tot een soepele pasta. Voeg langzaam de eieren toe en kned de massa goed door tot een stevige, maar soepele vulling.
2. Bladerdeeg uitrollen: Rol het bladerdeeg uit tot een plak van ongeveer 2 mm dik. Snij het in de lengte doormidden, zodat er vier plakken van 30 cm breed ontstaan.
3. Amandelspijs rollen maken: Verdeel de amandelmaïs in vier gelijke delen en rol elk deel tot een rol van ongeveer 32 cm lang.
4. Amandelspijs in het deeg vouwen: Leg een rol amandelmaïs in het midden van een plak bladerdeeg. Vouw de uiteinden van het deeg over het amandelspijs en bestrijk ze met water. Vouw daarna de lange kanten van het deeg over het amandelspijs en druk de vouwen goed vast.
5. Bestrijken met eistrijksel: Bestrijk de staven met losgeklopt ei en laat ze 10 minuten drogen. Bestrijk ze daarna nogmaals.
6. Bakken: Bak de staven op 220 graden Celsius gedurende 25 tot 35 minuten tot ze goudbruin zijn. Laat ze afkoelen voor het serveren.

Recept: amandelstaaf (gezonder variant)

Ingrediënten (voor 6 staven):

• 250 gram amandelmeel
• 250 gram kokosbloemsuiker
• 100 gram boter (zaakzaam)
• 1 ei
• 1 pak bladerdeeg
• 1 ei voor het bestrijken
• Citroenschil (optioneel)
• Sinaasappelrasp (optioneel)

Bereidingswijze:

1. Amandelspijs maken: Meng amandelmeel, kokosbloemsuiker en boter tot een soepele pasta. Voeg het ei toe en kned de massa goed door. Eventueel voeg sinaasappelrasp of citroenschil toe voor extra aroma.
2. Bladerdeeg uitrollen: Rol het bladerdeeg uit tot een plak van ongeveer 2 mm dik. Snij het in de lengte doormidden.
3. Amandelspijs rollen maken: Verdeel de amandelmaïs in vier gelijke delen en rol elk deel tot een rol van ongeveer 32 cm lang.
4. Amandelspijs in het deeg vouwen: Leg een rol amandelmaïs in het midden van een plak bladerdeeg. Vouw de uiteinden van het deeg over het amandelspijs en bestrijk ze met water. Vouw daarna de lange kanten van het deeg over het amandelspijs en druk de vouwen goed vast.
5. Bestrijken met eistrijksel: Bestrijk de staven met losgeklopt ei en laat ze 10 minuten drogen. Bestrijk ze daarna nogmaals.
6. Bakken: Bak de staven op 220 graden Celsius gedurende 25 tot 35 minuten tot ze goudbruin zijn. Laat ze afkoelen voor het serveren.

Mini amandelstaven

Voor wie liever kleinere porties wil maken, is het ook mogelijk om mini amandelstaven te bakken. Dit is een handig alternatief voor partijen of voor wie niet te veel wil bakken in één keer.

Ingrediënten (voor 6 mini staven):

• 6 plakjes roomboterbladerdeeg
• 180 gram amandelmaïs
• 30 gram losgeklopt ei

Bereidingswijze:

1. Amandelspijs maken: Kneed de amandelmaïs soepel en voeg in 3 keer het ei toe terwijl je blijft kneden. Verdeel de massa in zes gelijke delen en rol elk deel tot een rol van 10 cm lang.
2. Bladerdeeg uitrollen: Laat de plakjes bladerdeeg ontdooien.
3. Amandelspijs in het deeg vouwen: Bestrijk de plakjes bladerdeeg met een beetje water. Leg het staafje amandelmaïs aan de onderkant van een plakje deeg. Zorg dat aan beide uiteinden 1 cm ruimte overblijft. Rol de spijs in het deeg. Vouw de zijkanten goed dicht zodat ze tijdens het bakken niet open gaan.
4. Bestrijken met eistrijksel: Bestrijk de staven met losgeklopt ei.
5. Bakken: Bak de staven op 210 graden Celsius gedurende ongeveer 30 minuten tot ze goudbruin zijn.

Aanpassingen en variaties

Het recept voor amandelstaven is flexibel genoeg om aangepast te worden aan individuele smaken of voedingswensen. Hier zijn enkele populaire variaties:

• Amandelschaafsel: Bestrooi de staven met wat amandelschaafsel na het bestrijken met eistrijksel voor extra aroma en texture.
• Poedersuiker: Bestuif de staven na het bakken met poedersuiker voor een extra glans.
• Speculaaskruiden: Voeg speculaaskruiden toe aan de amandelmaïs voor een extra Sinterklaas-gevoel.
• Amarena kersen: Verstop wat uitgelekte amarena kersen in het midden van de rol amandelmaïs voor een extra smaakontdekkingsreis.

Conclusie

De amandelstaaf is een geliefde Sinterklaaslekkernij die eenvoudig gemaakt kan worden met een paar basisingrediënten en wat kookvaardigheden. Zowel traditionele als gezondere varianten zijn beschikbaar, afhankelijk van de voorkeuren van de kookt en de gasten. Het recept is flexibel en kan aangepast worden aan individuele smaken of voedingswensen. Of je nu een klassieke amandelstaaf wilt maken of een lichtere variant, het is een lekkernij die altijd goed ontvangen wordt.

Het maken van amandelstaven is een leuk project voor zowel ervaren koks als beginners. Het vereist enige aandacht voor detail, maar de resultaten zijn zeker waard. Bovendien is het een gelegenheid om creatief te zijn met smaken en variaties.

Bronnen

1. Wat zit er in een amandelstaaf?
2. Recepten amandelstaven
3. Recept: banketstaaf
4. Mini amandelstaven
5. Banketstaaf zonder geraffineerde suikers