De winter is aangebroken en met Sinterklaas naderbij, is het tijd voor het traditionele feestgeschenk aan kinderen: de pepernoten. Deze kleine, speculaasgearomteerde koekjes zijn niet alleen een smaakvolle traditie, maar ook een beetje lastig voor wie op let op suikerinname. Gelukkig is het mogelijk om pepernoten zonder suiker te bakken, zowel gezond als smaakvol. In dit artikel worden meerdere recepten voor suiker- of zoetstofvrije pepernoten besproken, inclusief ingrediënten, bereidingswijzen en handige tips voor het maken van deze klassieke Sinterklaas-snoep, zonder de suiker.
Pepernoten zijn een klassieker in de Nederlandse Sinterklaas-traditie. Deze taaie, zoete koekjes zijn vaak gemaakt van roggebloem, honing en suiker, waarbij de speculaaskruiden de karakteristieke smaak geven. Voor wie wil vermijden of beperken om suiker te consumeren, zijn er echter alternatieven. In plaats van basterdsuiker kan men bijvoorbeeld opteren voor natuurlijke zoetstoffen als oerzoet, Steviala Ery-Bronze of stevia. Deze ingrediënten zorgen voor een zoete smaak, zonder het hoge caloriegehalte van suiker. Bovendien is het mogelijk om de pepernoten taaier, minder krokant en iets minder zoet te maken door de suiker compleet weg te laten, aangevuld met honing of andere vloeibare zoetstoffen.
Voor het maken van suikervrije pepernoten zijn er meerdere recepten beschikbaar, variërend in ingrediënten, bereidingswijze en eindresultaat. Van eenvoudig tot iets complexer, deze recepten bieden een goede mix van traditionele smaken en moderne, gezondere varianten. Hieronder worden verschillende recepten en technieken beschreven, inclusief tips voor het optimaliseren van het bakproces en de opslag van de pepernoten.
Recept 1: Traditionele pepernoten zonder suiker
Een eenvoudige manier om pepernoten zonder suiker te maken is door de suiker gewoon weg te laten en de zoetheid te compenseren met honing of een natuurlijke zoetstof. Dit recept is gebaseerd op een klassiek pepernotenrecept, waarbij de 50 gram donkerbruine basterdsuiker wordt weggelaten.
Ingrediënten:
- 250 g roggebloem
- 125 g honing
- 1 tl bakpoeder
- 1 tl anijszaad (fijn gemalen)
- ½ tl kaneel
- ½ tl kruidnagelpoeder
- ¼ tl nootmuskaat
- ¼ tl zout
- 50 ml melk
- 30 g boter (kamertemperatuur)
Bereidingswijze:
Verwarm de honing:
Verwarm de honing in een steelpannetje op laag vuur totdat deze vloeibaar wordt. Laat deze iets afkoelen voordat je de andere ingrediënten toevoegt.Meng de droge ingrediënten:
Zeef de roggebloem en meng deze in een kom met het bakpoeder, gemalen anijszaad, kaneel, kruidnagel, nootmuskaat en zout.Voeg de vloeibare ingrediënten toe:
Maak een kuiltje in het midden van de droge ingrediënten en voeg de vloeibare honing, melk en boter toe. Meng alles tot een soepel, plakkerig deeg. Let op dat het deeg niet te droog wordt.Rusttijd voor het deeg:
Wikkel het deeg in plastic folie en laat het minstens 1 uur rusten in de koelkast. Dit helpt de smaken zich te ontwikkelen en het deeg steviger te maken.Vorm de pepernoten:
Rol het deeg uit op een met bloem bestoven werkblad tot een dikte van ongeveer 1 cm. Snijd het in kleine, onregelmatige blokjes of brokjes. De vorm is niet zo belangrijk, maar de pepernoten moeten wel klein genoeg zijn om in één keer te verorberen.Bakken:
Verwarm de oven voor op 160°C (heteluchtoven) of 170°C (conventionele oven). Leg de pepernoten op een met bakpapier beklede bakplaat en bak ze 15-20 minuten, tot ze lichtbruin zijn. Ze worden taaier na het afkoelen.Afkoelen en opslaan:
Laat de pepernoten volledig afkoelen op een rooster. Ze worden taaier als ze afkoelen. Bewaar ze in een luchtdichte trommel, zodat ze blijven zacht.
Recept 2: Kruidnoten zonder suiker (met stevia)
Voor wie op zoek is naar een lichtere variant, is het mogelijk om pepernoten te maken met stevia als zoetstof. Dit recept gebruikt volkoren tarwemeel en stevia in plaats van basterdsuiker.
Ingrediënten:
- 60 g volkoren tarwemeel
- 30 g tarwebloem
- 30 g vloeibare margarine (of boter)
- 5 g stevia of een andere zoetstof
- 1 eetlepel speculaaskruiden
- 2 g bakpoeder
- 25 ml magere melk
Bereidingswijze:
Verwarm de oven:
Verwarm de oven voor op 180 graden.Meng de droge ingrediënten:
Meng de volkorenmeel, tarwebloem, bakpoeder, speculaaskruiden en zoetstof door elkaar in een kom.Voeg de vloeibare ingrediënten toe:
Giet de melk en vloeibare margarine erdoorheen en kneed tot een mooi deeg. Als het te plakkerig is, zet het even 10 minuten in de koelkast.Vorm de pepernoten:
Bekleed een bakplaat met bakpapier en rol kleine balletjes van het deeg. Leg ze op de bakplaat en druk ze lichtjes aan.Bakken:
Bak de pepernoten 14 minuten in een voorverwarmde oven. Keer halverwege de balletjes om voor gelijkmatige rijping.Optie:
Als je toch wat meer smaak wil, voeg je 10 g basterdsuiker toe. Dit is een keuze die de zoetheid iets verhoogt, maar niet verplicht is.
Recept 3: Pepernoten met oerzoet
Een alternatieve vorm van suikervrij bakken is het gebruik van oerzoet, een ongeraffineerd suikerrietsapproduct. Dit recept maakt gebruik van oerzoet in plaats van basterdsuiker en kokosolie in plaats van boter.
Ingrediënten:
- 500 g bloem
- 200 g oerzoet
- 30 g speculaaskruiden
- 250 g kokosolie
- 30 g wijnsteen bakpoeder
- 1 snufje zout
Bereidingswijze:
Meng de droge ingrediënten:
In een mengkom voeg je de bloem, speculaaskruiden, het snufje zout, het wijnsteen bakpoeder en het oerzoet toe. Roer goed door tot een egale kleur ontstaat.Voeg de kokosolie toe:
Voeg de kokosolie toe aan de droge ingrediënten. Je kunt deze eerst even licht opwarmen zodat je gemakkelijker kunt mengen. Kneed het geheel tot een deeg.Vul het bakblik:
Pak een bakblik en leg hier een bakpapier op. Maak van het deeg kleine bolletjes en verdeel deze over het bakpapier. Het recept is genoeg voor ongeveer 100 pepernoten, die ruim in twee bakblikken passen.Bakken:
Verwarm de oven voor op 160°C (heteluchtoven) of 170°C (conventionele oven). Bak de pepernoten 15-20 minuten, tot ze lichtbruin zijn.Afkoelen en opslaan:
Laat de pepernoten afkoelen op een rooster. Bewaar ze in een luchtdichte trommel zodat ze blijven zacht.
Recept 4: Koolhydraatarme pepernoten
Voor wie op zoek is naar een koolhydraatarme variant van pepernoten, is dit recept een uitstekende keuze. Het maakt gebruik van amandelmeel en Steviala Ery-Bronze als zoetstof.
Ingrediënten:
- 125 g Steviala amandelmeel
- 50 g roomboter
- 35 g Steviala Ery-Bronze
- 1 volle eetlepel koek- en speculaaskruiden
- 1 eetlepel amandelmelk
- 1 eiwit
Benodigdheden:
- oven
- bakplaat met bakpapier
- mengkom
Bereidingswijze:
Smelt de boter:
Smelt de helft van de roomboter op een laag vuurtje en zet deze even opzij.Meng de droge ingrediënten:
In een kom voeg je alle droge ingrediënten bij elkaar. Voeg de boter vervolgens toe bij de ingrediënten in de kom.Voeg de vloeibare ingrediënten toe:
Voeg de 1 eetlepel amandelmelk toe en maak het beslag smeuïg. Als laatste voeg je het eiwit toe en meng je goed door.Vorm de pepernoten:
Maak er kleine en platte bolletjes van en druk ze lichtjes aan. Plaats de suikervrije pepernoten op een bakplaat met bakpapier.Bakken:
Verwarm de oven voor op 160 graden. Bak de pepernoten 15 minuten. Controleer regelmatig of ze niet te snel verbranden. Wanneer ze iets hard zijn, zet de oven uit of verlaag de temperatuur naar ongeveer 130 °C en laat ze nog 5 à 10 minuten drogen.Afkoelen en opslaan:
Laat de pepernoten minstens 2 uur afkoelen. Dan pas worden ze knapperig. Bewaar ze in een luchtdichte container.
Recept 5: Gezonde pepernoten met spelt en dadels
Voor wie op zoek is naar een gezondere variant van pepernoten, is dit recept een uitstekende keuze. Het maakt gebruik van spelt en dadels in plaats van suiker.
Ingrediënten:
- 200 g volkoren speltmeel
- 2 theelepels (wijnsteen) bakpoeder
- 5 theelepels koekkruiden
- Het eigeel van 2 (biologische) eieren
- 5 eetlepels kokosolie
- 8 verse dadels (of gedroogde dadels, vooraf 4 uur in water laten weken)
- 1 theelepel kaneel
- 1 theelepel vanille essence
- Een snufje zout
Bereidingswijze:
Meng de ingrediënten:
Pak een grote kom en meng alle ingrediënten goed door elkaar, bijvoorbeeld met een staafmixer. Wordt het beslag niet smeuïg genoeg, voeg dan wat extra kokosolie toe.Verwarm de oven:
Verwarm de oven alvast voor op 175 graden.Vorm de pepernoten:
Maak kleine bolletjes van het beslag, druk ze lichtjes plat en leg ze op een bakplaat met bakpapier.Bakken:
Schuif de bakplaat in de oven en bak de pepernoten in 25 tot 30 minuten af.Afkoelen en opslaan:
Net warm uit de oven zijn de pepernoten het lekkerst. Je kunt ze echter ook afgesloten bewaren voor een paar dagen.
Tips voor het bakken van pepernoten zonder suiker
Het bakken van suikervrije pepernoten vereist enigszins aanpassing van de traditionele methode. Hier zijn enkele tips die je helpen bij het verkrijgen van een smaakvolle en gelukkige uitkomst:
- Gebruik een natuurlijke zoetstof: Zoetstoffen zoals oerzoet, Steviala Ery-Bronze of stevia zorgen voor een zoete smaak zonder het hoge caloriegehalte van suiker. Ze kunnen ook de texture van de pepernoten beïnvloeden, dus let op de hoeveelheid en hoe het deeg zich gedraagt.
- Gebruik vetten met een hoge rookpunt: Kokosolie en amandelolie zijn goede alternatieven voor boter, omdat ze niet snel verbranden en een lichte smaak geven.
- Let op de baktemperatuur: Pepernoten zonder suiker kunnen sneller verbranden dan traditionele varianten. Houd de temperatuur in de gaten en keur regelmatig.
- Laat de pepernoten afkoelen: Ze worden taaier na het afkoelen, dus zorg dat je ze volledig laat afkoelen voordat je ze opslaat.
- Experimenteer met kruiden: De speculaaskruiden bepalen de smaak van de pepernoten. Voeg extra kaneel, anijs of kruidnagel toe als je een kruidiger smaak wilt.
- Bewaar ze goed: Bewaar suikervrije pepernoten in een luchtdichte trommel om de texture te behouden. Ze worden taaier als ze lucht krijgen.
Aanpassingen aan de traditionele methode
Het bakken van pepernoten zonder suiker vereist enkele aanpassingen aan de traditionele methode. Deze zijn voornamelijk gericht op de ingrediënten en de tekstuur van het deeg.
- Vervang suiker met zoetstoffen: In plaats van suiker kun je opteren voor honing, oerzoet, Steviala Ery-Bronze of stevia. Deze zoetstoffen geven een zoete smaak, maar de texture van de pepernoten kan anders zijn. Honing maakt het deeg plakkeriger, terwijl oerzoet een taaie texture geeft.
- Verminder de hoeveelheid vet: De vetten bepalen de smaak en texture van de pepernoten. In suikervrije varianten is het vaak voldoende om minder vet te gebruiken, omdat de zoetstoffen al een zachte tekstuur geven.
- Gebruik minder vloeistof: De vloeistof beïnvloedt de texture van het deeg. In suikervrije varianten is het vaak voldoende om minder melk of amandelmelk te gebruiken, zodat het deeg niet te plakkerig wordt.
- Zorg voor een even rijping: Pepernoten zonder suiker kunnen sneller rijpen of verbranden. Houd de baktemperatuur in de gaten en keer de pepernoten halverwege om gelijkmatige rijping te verkrijgen.
Nutritional aspects of sugar-free pepernoten
Suikervrije pepernoten zijn een gezondere optie voor wie op let op suiker- of calorie-inname. Het gebruik van zoetstoffen zoals oerzoet, stevia of Steviala Ery-Bronze zorgt voor een zoete smaak zonder het hoge caloriegehalte van suiker.
Nutritional facts (per 100g):
| Ingredient | Amount (per 100g) | Notes |
|---|---|---|
| Oerzoet | 200 g | Onverwerkte suikerrietsap |
| Steviala Ery-Bronze | 35 g | Zoetstof |
| Amandelmeel | 125 g | Rijk aan vetten en proteïnen |
| Kokosolie | 250 g | Rijk aan verzadigde vetten |
| Speltmeel | 200 g | Volle graan, rijk aan vezels |
| Dadels | 8 | Rijk aan natuurlijke zoetstof |
Suikervrije pepernoten zijn een goede alternatieve optie voor wie op let op hun voedingsinname. Ze bevatten minder calorieën en suiker dan traditionele pepernoten, maar zijn nog steeds smaakvol en taaier in texture. Voor wie op zoek is naar een koolhydraatarme variant, zijn er ook recepten beschikbaar die gebruik maken van amandelmeel en andere vetten.
Conclusie
Pepernoten zijn een klassieke Sinterklaas-traditie, maar niet iedereen wil of kan suikerconsumeren. Gelukkig is het mogelijk om pepernoten zonder suiker te bakken, zowel gezond als smaakvol. In dit artikel zijn meerdere recepten voor suikervrije pepernoten besproken, inclusief ingrediënten, bereidingswijzen en handige tips. Deze recepten bieden een goede mix van traditionele smaken en moderne, gezondere varianten. Of je nu opteert voor oerzoet, stevia of amandelmeel, je kunt ervoor kiezen om een lekkere, suikervrije variant van pepernoten te maken voor Sinterklaas.