Olijfkruid, ook wel bekend als Santolina rosmarinifolia of heiligenbloem, is een uniek keukenkruid dat oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied komt. Het heeft een karakteristieke smaak die vergeleken kan worden met die van ingemaakte olijven, wat het een waardevolle toevoeging maakt aan zowel mediterane als andere keukens. In dit artikel wordt een uitgebreid overzicht gegeven van het gebruik van olijfkruid in de keuken, inclusief recepten, bereidingswijzen en smaakcombinaties, alles op basis van betrouwbare en relevante informatie uit betrouwbare bronnen.
Wat is olijfkruid?
Olijfkruid is een meerjarige plant die behoort tot de Asteraceae-familie. Het is wintervast en verkiest een zonnige, droge standplaats in een relatief voedselarme grond. Het plantje heeft fijn gesneden, groene bladeren en bloeit met kleine crème-gele bolletjes. De bladeren, jonge scheuten en bloemknoppen worden gebruikt in de keuken, en het is bekend om zijn sterke aroma dat vergeleken kan worden met dat van ingemaakte olijven.
Het kruid wordt ook wel gebruikt in de tuin als borderplant en verdraagt droge bodems goed. Het is geschikt voor een zuidelijke tuin, in de zon of halfschaduw. Hoe meer wordt geoogst, hoe voller en bossiger de plant wordt. Olijfkruid is dus niet alleen een decoratief kruid, maar ook een culinair kruid dat veel toepassingen heeft in de keuken.
Olijfkruid in de keuken
Olijfkruid is een kruid dat zich goed leent voor een variëteit van gerechten, van sauzen tot salades en zelfs inmaken. Het kan worden gebruikt in pastagerichten, pesto’s, dressings, bladsalades, antipasta’s en tomaten-mozzarella-combinaties. Het is ook ideaal bij het inmaken van olijven en augurken. De smaak van olijfkruid past goed bij vis- en vleesgerechten en werkt goed in mediterane sauzen of zuiderse salades.
Een van de bekendere toepassingen van olijfkruid is in pesto. In een pesto met olijfkruid kan het kruid worden gemixt met hazelnoten, geraspte kaas, limoensap en olijfolie. Dit type pesto kan gebruikt worden als smaakmaker voor pastagerechten of als dressing voor groenten. De smaak is rauw, maar wordt iets zachtgekookt door het mengen met andere ingrediënten.
Daarnaast is olijfkruid ook geschikt voor het maken van marinades of als toevoeging bij gebakken aardappelen. Het kan worden samengesteld met rozemarijn voor extra smaak. Ook is het kruid een toepasselijke toevoeging aan een glas prosecco, waar het zowel decoratief als smaakvol werkt.
Recept: Traybake met voorjaarsgroente en olijfkruidpesto
Een bekende toepassing van olijfkruid is in een traybake met voorjaarsgroente en olijfkruidpesto. Dit gerecht is eenvoudig in de bereiding en gebruikt biologische ingrediënten. De ingrediënten zijn als volgt:
- 500 g aardappels (vastkokend)
- 1 koolraap
- 1 ui
- 1 knoflookteen
- 200 g cherrytomaatjes
- 1 takje olijfkruid
- 25 g hazelnoten
- 50 g geraspte kaas
- 0,5 limoen
- 2 eetlepels olijfolie extra vierge
- zout en peper
De bereiding is als volgt:
- Verwarm de oven op 200 °C en bekleed een bakplaat met bakpapier.
- Was en schil de aardappels en koolraap en snijd alles in kleine gelijke stukken.
- Pel de ui en snijd in partjes. Pel de knoflook.
- Meng de groenten met olie, zout en peper in een ruime kom.
- Pers de knoflook erboven uit en spreid alles uit op de bakplaat.
- Rooster de groenten 20–25 minuten in de oven, schep halverwege om.
- Leg de tomaatjes 5–10 minuten voor de eindtijd op de bakplaat en bak mee.
- Zet eventueel de ovengrill aan voor de laatste minuten.
Intussen kan de olijfkruidpesto worden gemaakt. Mix of hak olijfkruid, de helft van de hazelnoten, de helft van de geraspte kaas, limoenrasp en -sap en olijfolie in een hakmolen of met een staafmixer tot een pesto. Kruid met zout en peper. Serveer de traybake en verdeel de pesto erover. Garneer met de overgebleven hazelnoten en geraspte kaas.
Smaakcombinaties en toepassingen
Olijfkruid combineert goed met een aantal gerechten en ingredienten. Het is een kruid dat een sterke smaak heeft en daarom geschikt is voor gerechten waarbij de smaak niet te overweldigend is. Het werkt goed in combinatie met mediterane gerechten, zoals pastagerichten, pizza’s en pesto’s.
Het kruid is ook geschikt voor gebruik in bladsalades, waarbij het een extra smaak en aroma kan toevoegen. In tomaten-mozzarella-combinaties werkt het goed als een smaakversterker. Daarnaast is het kruid geschikt voor het maken van marinades, waarbij het een zachte maar karakteristieke smaak kan geven aan vlees of vis.
Olijfkruid is ook geschikt voor het inmaken van olijven en augurken. Het kruid kan in de inmaakvloeistof worden toegevoegd en zorgt voor een extra aroma en smaak. Het kan ook worden gebruikt in sauzen of dressings voor groenten.
Een creatieve toepassing is het gebruik van olijfkruid in prosecco. Eenvoudigweg een paar 5 cm lange stelen van olijfkruid in het glas doen, zowel voor het decor als voor de smaak. Dit werkt niet alleen smaakvol, maar ook esthetisch.
Cultuur en groei van olijfkruid
Olijfkruid is een plant die goed te telen is in een zuidelijke tuin. Het verkiest een zonnige, droge standplaats in een relatief voedselarme grond. Het kan worden gebruikt als borderplant en verdraagt vrij droge bodems. Hoe meer wordt geoogst, hoe voller de plant wordt. Dit betekent dat het kruid regelmatig moet worden geoogst om een volle plant te krijgen.
Het oogsten van olijfkruid kan in de winter en in de zomer plaatsvinden. Het kruid is wintervast, maar een beschutte plaats is gunstig om de winter goed te overleven. In de zomer is het kruid geschikt voor gebruik op het terras, bijvoorbeeld in een glas prosecco.
Het kruid kan ook in een pot worden geteeld, bijvoorbeeld een pot van 9x9 cm. Het kruid heeft een fris groen blad en bloeit met kleine crème-gele bolletjes. De stengels en bladeren geuren en smaken verrassend naar ingemaakte olijven.
Conclusie
Olijfkruid is een kruid dat een unieke smaak heeft en geschikt is voor een breed spectrum van keukenbereidingen. Het is ideaal voor het maken van pesto’s, marinades, bladsalades en inmaken. Het kruid heeft een aroma dat vergeleken kan worden met dat van ingemaakte olijven en past goed bij mediterane gerechten.
In dit artikel is uitgebreid ingegaan op het gebruik van olijfkruid in de keuken, inclusief recepten en smaakcombinaties. Het kruid is geschikt voor zowel amateur- als professionele koks en biedt veel creatieve mogelijkheden in de bereiding van gerechten. Het is een waardevolle toevoeging aan de eetbare tuin en de keuken.