Macrogol is een veelvoorkomend ingrediënt in medicijnen, met name in osmotische laxantia, die vaak worden voorgeschreven bij obstipatie. Het wordt ook wel aangeduid als polyethyleenglycol (PEG) en is de basisstof van antivries. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op de toepassing van macrogol, zijn werking in het lichaam, mogelijke bijwerkingen, en hoe het geassocieerd kan zijn met gezondheidsaspecten, met name in het kader van spijsverteringsklachten. Bovendien worden de voedings- en leefstijlgerelateerde maatregelen besproken die kunnen bijdragen aan een gezondere darmbeweging, inclusief het gebruik van vezels en gekookte maaltijden. Het artikel richt zich vooral op de medische context, maar geeft ook een kritische evaluatie van de toepassing in het dagelijks leven.

Wat is macrogol en hoe werkt het?

Macrogol is een synthetisch polymer, bestaande uit een keten van ethyleenglycol-eenheden. Het is een veel gebruikte werkzame stof in osmotische laxantia, zoals Forlax, en werkt door de hoeveelheid water in de ontlasting te verhogen. Hierdoor wordt de ontlasting zachter, wat de evacuatie vergemakkelijkt. In tegenstelling tot andere laxantia wordt macrogol niet opgenomen in het bloed en verandert het niet in het lichaam. Dit betekent dat het voornamelijk lokaal werkt in de darmen.

Macrogol is een ingrediënt dat ook buiten het medische gebruik voorkomt, bijvoorbeeld in PUR-schuim en houtconserveringsmiddelen. Toch is het onwaarschijnlijk dat dit gebruik van macrogol direct gerelateerd is aan voedsel- of kookpraktijken. Wat wel belangrijk is voor het publiek is de medische toepassing en de mogelijke bijwerkingen.

Toepassing in de medische context

Macrogol wordt vaak voorgeschreven bij obstipatie. Het is een van de meest gebruikte osmotische laxantia en is beschikbaar in verschillende vormen, zoals zakjes die gereconstitueerd worden in water. Het is toegestaan voor gebruik bij kinderen van 6 maanden tot 8 jaar. Het is belangrijk op te merken dat macrogol niet wordt gebruikt bij ernstige darmaandoeningen zoals colitis ulcerosa of ziekte van Crohn. In dergelijke gevallen kan het juist schadelijk zijn.

Het medicijn moet altijd geassocieerd worden met leefregels en een gezond dieet. Dit betekent dat het niet alleen een symptoombestrijding is, maar dat het ook onderdeel moet zijn van een bredere strategie voor darmgezondheid. De effecten van macrogol zijn doorgaans merkbaar binnen 24 tot 48 uur na inname. Dit maakt het tot een effectieve oplossing voor tijdelijke obstipatie.

Gebruik zonder recept

Macrogol is in sommige gevallen beschikbaar zonder recept, bijvoorbeeld in de vorm van Iberolax of Forlax. Dit betekent dat het eenvoudig toegankelijk is voor mensen die een tijdelijke oplossing zoeken voor obstipatie. Toch is het verstandig om, vooral bij langdurig gebruik, de raad in te winnen van een arts. Dit is vanwege de mogelijke bijwerkingen, die in sommige gevallen ernstig kunnen zijn.

Mogelijke bijwerkingen van macrogol

De gebruik van macrogol kan met een aantal bijwerkingen gepaard gaan, die variëren van mild tot ernstig. De meest voorkomende bijwerkingen zijn diarree, buikpijn, misselijkheid en braken. In ernstige gevallen kunnen er ook symptomen als fecale incontinentie (het niet langer kunnen ophouden van de ontlasting), een opgezette buik en allergische reacties optreden. Deze laatste kunnen huiduitslag, netelroos, ademhalingsmoeilijkheden of zelfs flauwvallen veroorzaken.

Het is belangrijk om op te merken dat macrogol de darmwand kan irriteren, wat kan leiden tot een verhoogd gevoel van spanning in de darmen. Dit is het doel van het medicijn – het moet de evacuatie stimuleren – maar het heeft wel gevolgen voor het comfort van de patiënt. In sommige gevallen kan het ook een negatief effect hebben op de darmflora, omdat het de normale vertering en fermentatie kan beïnvloeden.

Aanvullende ingrediënten in macrogol-producten

Macrogol-producten zoals Forlax bevatten niet alleen de werkzame stof zelf, maar ook een aantal hulpstoffen die de smaak en het voorkomen van het product verbeteren. Deze hulpstoffen kunnen variëren, maar een typische samenstelling is als volgt:

• Macrogol 4000 (4,0 g per zakje)
• Natriumsaccharine (E954)
• Oranje-grapefruitsmaak (met essentiële oliën van sinaasappel en grapefruit, geconcentreerd sinaasappelsap, citral, acetaldehyde, linalool, ethylbutyraat, alfa terpineol, octanal, beta gamma hexenol, maltodextrine, Arabische gom, sorbitol (E420), butylhydroxyanisool (E320) en zwaveldioxide (E220))

Deze ingrediënten zijn in de meeste gevallen goed verdraagbaar, maar in bepaalde gevallen kan er gevoeligheid voor bepaalde stoffen zijn. Bijvoorbeeld, natriumsaccharine is een kunstmatige zoetstof die in sommige gevallen gevoeligheid kan veroorzaken. Het is daarom aan te raden om de verpakkingsinformatie zorgvuldig te lezen en, bij twijfel, de raad in te winnen van een arts of apotheker.

Macrogol en het gebruik van vezels

Vezels spelen een belangrijke rol in de darmgezondheid. Toch is het belangrijk om te weten dat het gebruik van vezels niet altijd de oplossing is voor obstipatie. In het kader van macrogol-gebruik is het aan te raden om voorzichtig te zijn met vezels, vooral de niet-fermenteerbare vezels zoals psylliumvezels. Deze vezels kunnen de obstipatie verergeren in plaats van te verbeteren.

Een betere optie zijn oplosbare en fermenteerbare vezels zoals guarboonvezels of guargom. Deze vezels fungeren als een prebioticum en bevorderen de groei van goede darmbacteriën. Ze produceren ook butyraat, een stof die de darmgezondheid ondersteunt. Deze vezels zijn beter verdraagbaar en hebben een minder irriterende werking, wat vooral gunstig is voor mensen met een prikkelbaredarmsyndroom.

Het gebruik van vezels moet echter altijd geoorloofd worden door een arts, vooral bij bestaande spijsverteringsklachten of bij het gebruik van andere medicijnen. In sommige gevallen kan het gebruik van vezels leiden tot een verergering van de klachten in plaats van verbetering.

Koken en vertering

Bij obstipatie is het ook belangrijk om rekening te houden met de manier waarop het eten wordt bereid. Gekookte maaltijden zijn vaak makkelijker te verteren dan rauwe maaltijden. Door koken worden verbindingen in voedingsmiddelen afgebroken, wat de spijsvertering kan stimuleren. Denk bijvoorbeeld aan wortels: rauw zijn ze hard en moeilijk te verteren, maar gekookt zijn ze zacht en makkelijker te verwerken.

Het is aan te raden om het voedsel zoveel mogelijk te koken en te vermijden om te veel rauwe groenten in de maaltijd op te nemen, met name in het begin van een behandeling. Dit kan helpen om de darmen te ontlasten en de evacuatie te stimuleren.

Macrogol en andere medicijnen

Het gebruik van macrogol kan geïnfluenceerd worden door andere medicijnen die op dat moment worden ingenomen. Er zijn verschillende medicijntypes die obstipatie als bijwerking kunnen hebben, zoals antidepressiva, bloeddrukverlagers, pijnstillers, maagzuurremmers en anticonceptiva. Deze medicijnen kunnen de darmbewegingen vertragen en zo tot obstipatie leiden.

Het is daarom belangrijk om te controleren of het gebruik van macrogol wordt beïnvloed door andere medicijnen. In sommige gevallen kan het verminderen of stoppen van deze medicijnen helpen bij de behandeling van obstipatie. Dit moet echter altijd gedaan worden onder toezicht van een arts, omdat het stoppen van medicijnen risico’s met zich meebrengt.

Een overzicht van enkele medicijntypes die obstipatie als bijwerking kunnen hebben:

Alternatieve oplossingen en leefstijlmaatregelen

Naast het gebruik van macrogol zijn er ook andere maatregelen die kunnen bijdragen aan een betere darmbeweging. Deze maatregelen zijn vaak eenvoudiger en minder risicovol dan medicijnen en moeten daarom altijd in overweging worden genomen voordat medicatie wordt ingezet.

Voldoende vocht inname

Een van de belangrijkste maatregelen bij obstipatie is de inname van voldoende vocht. Macrogol werkt door het verhogen van het watergehalte in de ontlasting, maar dit is alleen effectief als er voldoende vocht aanwezig is. Het is daarom belangrijk om minstens 1,5 tot 2 liter vloeistof per dag in te nemen. Dit kan water, thee of vruchtensap zijn, maar het moet geen koffie of alcohol zijn, omdat deze dehydratatie kunnen verergeren.

Beweging en lichaamsbeweging

Regelmatige beweging is ook belangrijk voor een goede darmbeweging. Beweging stimuleert de darmen en verhoogt de motoriek. Het is aan te raden om minstens 30 minuten per dag aan lichaamsbeweging te doen, zoals wandelen, fietsen of yoga. Dit kan helpen bij het voorkomen en verminderen van obstipatie.

Reguliere toiletgewoonten

Het is ook belangrijk om aandacht te besteden aan toiletgewoonten. Probeer op dezelfde tijd per dag naar de wc te gaan, met name na het eten, omdat dit de natuurlijke reflex kan stimuleren. Het vermijden van het onderdrukken van de evacuatie is ook belangrijk, omdat dit kan leiden tot een verder verdergaande obstipatie.

Samenvatting

Macrogol is een veel gebruikte werkzame stof in osmotische laxantia, met name in de behandeling van obstipatie. Het is beschikbaar in verschillende vormen, zoals zakjes die gereconstitueerd worden in water, en is in sommige gevallen beschikbaar zonder recept. Het werkt door het verhogen van het watergehalte in de ontlasting, wat de evacuatie vergemakkelijkt. Toch zijn er mogelijke bijwerkingen, zoals diarree, buikpijn, misselijkheid en in zeldzame gevallen allergische reacties.

Het gebruik van macrogol moet geassocieerd worden met leefstijlmaatregelen en een gezond dieet. Vezels moeten voorzichtig worden gebruikt, met name de niet-fermenteerbare vezels, terwijl gekookte maaltijden een gunstig effect kunnen hebben op de vertering. Bovendien kan het gebruik van andere medicijnen obstipatie als bijwerking hebben, wat het gebruik van macrogol beïnvloedt.

Aanvullende maatregelen zoals voldoende vochtinname, beweging en reguliere toiletgewoonten zijn ook belangrijk bij de behandeling van obstipatie. Het is aan te raden om in overleg te treden met een arts of apotheker bij het gebruik van macrogol, vooral bij langdurig gebruik of bij het voorkomen van bijwerkingen.

Bronnen

1. Aandoeing darmproblemen
2. Forlax 4g - productpagina