Arretjescake: een klassieke Nederlandse koude cake zonder bakken
Arretjescake is een geliefd, traditioneel gerecht dat al jaren een vaste plek heeft op het Nederlandse feestmenu. Deze koude cake, die niet in de oven hoeft te worden gebakken, is eenvoudig te maken en blijft een favoriet bij kinderen en volwassenen. Hoewel de naam en herkomst van de arretjescake veelal verward worden, is het duidelijk dat de cake haar oorsprong vindt in de Nederlandse reclamegeschiedenis. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op het klassieke recept, variaties, geschiedenis en enkele tips voor het maken van deze heerlijke lekkernij.
Geschiedenis en herkomst van arretjescake
De arretjescake heeft een interessante geschiedenis. Volgens bronnen is deze cake ontstaan als een reclameproject van de Nederlandse Oliefabrieken (NOF) Calvé-Delft. Dit bedrijf introduceerde een stripfiguur genaamd Arretje Nof, die gebruikt werd in reclamedoeleinden. Uit deze reclamecampagne ontstond de naam arretjescake. De cake is dus geen product van een specifieke streek, zoals soms wordt aangenomen. In verschillende regio’s in Nederland wordt vaak gezegd dat de cake typisch uit de regio komt — bijvoorbeeld uit het Achterhoek of Zwolle. In werkelijkheid is dit echter niet het geval. De cake is in veel streken in Nederland en België gewoon geliefd, ongeacht haar echte oorsprong.
De cake is eenvoudig in bereidingswijze, wat haar populair maakt. Ze bevat klassieke ingrediënten zoals biscuitjes, boter, suiker, cacao en eieren. Daarnaast zijn er ook varianten zonder ei, die vooral geschikt zijn voor mensen die geen rauwe eieren willen consumeren.
Het klassieke recept voor arretjescake
Het klassieke recept voor arretjescake is vrijwel overal hetzelfde, met enkele kleine variaties afhankelijk van de bron. Hieronder volgt een overzicht van de ingrediënten en bereidingswijze.
Ingrediënten (voor een standaard portie van 12-16 stukken)
- 250 tot 300 gram marie biscuit (of zachte koekjes)
- 200 gram ongezouten roomboter
- 150 tot 300 gram suiker (witte of bruine basterdsuiker)
- 100 gram ongezoete cacao poeder (geen mix voor chocolademelk)
- 2 tot 3 eieren
- 1 eetlepel vanilleextract (optioneel)
- 175 gram maltesers of hagelslag (optioneel)
Bereidingswijze
Verkruimel de biscuits: Plaats de biscuits in een grof mengblik of een theepot en verpletter ze tot een grove kruimel. Gebruik een houwstok of een vork om de biscuits te breken.
Verwarm de boter: Smelt de boter in een sauspan, maar zorg ervoor dat hij niet bruin wordt. Voeg de suiker toe en roer tot deze volledig is opgelost. Haal de pan van het vuur.
Klop de eieren: In een aparte kom klop je de eieren luchtig. Voeg de eieren, vanille en eventueel het cacaopoeder toe aan het botersuikermengsel. Meng alles goed tot een gladde massa.
Voeg de biscuits toe: Voeg de verkruimelde biscuits toe aan het botermengsel en meng zorgvuldig. Als je ervoor kiest om maltesers of hagelslag toe te voegen, voeg deze nu toe en meng goed door.
Vul de bakvorm: Bekleed een bakvorm van ongeveer 20 x 20 cm met bakpapier. Giet het mengsel in de vorm en druk alles goed aan met een spatel, zodat de bovenkant zo egaal mogelijk is.
Koel de cake: Zet de bakvorm in de koelkast en laat de cake minimaal 4 uur stijven. Het is beter om de cake overnacht te laten stijven voor een betere structuur.
Snijd en serveer: Haal de cake uit de vorm en snijd hem in stukken. Serveer de arretjescake koud, bij voorkeur in combinatie met een kop koffie of thee.
Voedingswaarden per portie
Een portie arretjescake bevat gemiddeld ongeveer:
- 450 kcal
- 28 gram vet
- 40 gram koolhydraten
- 5 gram eiwit
Deze waarden kunnen variëren afhankelijk van de hoeveelheid suiker, boter en de keuze voor extra ingrediënten zoals maltesers.
Varianten en toepassingen
Hoewel het klassieke recept voor arretjescake eenvoudig is, zijn er verschillende variaties mogelijk om het gerecht aan te passen aan persoonlijke smaken of specifieke voedingswensen. Hieronder volgt een overzicht van enkele populaire varianten.
Arretjescake zonder ei
Voor mensen die liever geen rauwe eieren gebruiken, is het mogelijk om de cake zonder ei te maken. Dit is ook een handige optie voor veganen of mensen met een eigevoelige maag. De bereidingswijze is vrijwel hetzelfde, maar zonder de eieren.
Ingrediënten (zonder ei)
- 150 gram boter
- 50 gram pure chocolade
- 200 gram bruine basterdsuiker
- 60 gram cacaopoeder
- 200 gram biscuitjes
Bereidingswijze
Verwarm de boter: Smelt de boter in een pan en voeg de suiker en cacaopoeder toe. Meng alles goed tot een gladde massa.
Voeg de biscuits toe: Breek de biscuits in kleine stukjes en meng ze door het botermengsel. Laat de chocolade smelten en schenk deze over het geheel. Meng nogmaals goed.
Vul de bakvorm: Giet het mengsel in een bakvorm die vooraf met bakpapier is bekleed. Druk alles stevig aan.
Koel de cake: Zet de cake in de koelkast en laat hem minimaal 2 uur stijven. Voor optimale resultaten is het beter om de cake overnacht te laten stijven.
Snijd en serveer: Haal de cake uit de vorm en snijd hem in stukken. Serveer koud.
Vegan arretjescake
Voor veganen is het mogelijk om de arretjescake volledig plantaardig te maken. In plaats van boter wordt kokosolie gebruikt, en in plaats van eieren worden plantaardige eiwitten en soja gebruikt.
Ingrediënten
- 150 gram kokosolie
- 200 gram cacaopoeder
- 200 gram proteïnepoeder (bij voorkeur chocolade of neutraal)
- 100 gram lijnzaad
- 100 gram amandelmeel
- 100 gram plantaardige melk
- 100 ml water
- 1 eetlepel zoetmiddel (bijvoorbeeld stevia of xylitol)
- 1 theelepel zout
- 200 gram biscuitjes of koekjes
- 50 gram noten (bijvoorbeeld pistachenoten of walnoten)
Bereidingswijze
Maak de boterbasis: Smelt de kokosolie in een pan en meng deze met het cacaopoeder en proteïnepoeder.
Maak de vloeistof: In een aparte kom meng je de lijnzaad, amandelmeel, plantaardige melk, water, zoetmiddel en zout. Roer alles voorzichtig door elkaar.
Mix tot een romige pasta: Gebruik een mixerschaaf of een staafmixer om het mengsel tot een romige pasta te brengen. Voeg de kokosolie toe en meng nogmaals goed door.
Voeg de biscuits en noten toe: Hak de noten in grove stukjes en voeg deze samen met de biscuits toe aan de pasta. Meng alles goed door elkaar.
Vul de bakvorm: Giet het mengsel in een bakvorm of bonbonvormpjes. Druk alles stevig aan en laat de cake minimaal 4 uur in de koelkast stijven.
Snijd en serveer: Haal de cake uit de vorm en snijd hem in stukken. Serveer koud.
Arretjescake met extra smaken
Een andere populaire variatie is het toevoegen van extra smaken zoals koffie, alcohol of kruiden. Dit is vooral geschikt voor volwassenen.
Voorbeelden:
- Koffiearretjescake: Voeg 2 eetlepels sterke koffie of espresso toe aan het botermengsel voor een intensere smaak.
- Alcoholarretjescake: Voeg 1 tot 2 eetlepels rum, amaretto of cognac toe aan het botermengsel.
- Kruidenarretjescake: Voeg tijdens de Sinterklaasperiode kruidnoten of speculaas kruiden toe aan het mengsel voor een extra smaak.
Tips voor het maken van arretjescake
Om ervoor te zorgen dat de arretjescake goed uitkomt en de beste smaken ontwikkelt, zijn er een aantal tips en trucs die nuttig kunnen zijn.
1. Gebruik verse ingrediënten
Gebruik verse boter, suiker en biscuits om de smaak van de cake te optimaliseren. De boter moet glad en vloeibaar zijn, maar niet te heet, om de biscuits niet te verbranden.
2. Meng het mengsel goed door elkaar
Het is belangrijk om alle ingrediënten goed door elkaar te mengen. Dit zorgt ervoor dat de cake een homogene structuur heeft en dat de smaken goed doordringen.
3. Druk het mengsel stevig aan
Voordat de cake in de koelkast gaat, is het belangrijk om het mengsel stevig aan te drukken in de bakvorm. Dit zorgt ervoor dat de cake een compacte structuur heeft en niet in stukken breekt bij het snijden.
4. Laat de cake voldoende stijven
Hoewel de cake binnen 4 uur stijf genoeg is om te snijden, is het beter om de cake overnacht in de koelkast te laten stijven. Dit zorgt ervoor dat de smaken zich goed ontwikkelen en de cake beter houdt.
5. Experimenteer met variaties
Niet alle recepten zijn hetzelfde, en het is geenszins verplicht om precies het klassieke recept te volgen. Voel je vrij om variaties te proberen, zoals het toevoegen van andere koekjes, noten of smaken.
Arretjescake in de Nederlandse culinair cultuur
De arretjescake is meer dan alleen een lekkernij — het is een stukje Nederlandse culinair geschiedenis. Hoewel de cake in verschillende streken in Nederland en België geliefd is, is haar oorsprong uniek. Het feit dat de cake ontstaan is uit een reclamecampagne van NOF Calvé-Delft geeft een uniek perspectief op het ontstaan van traditionele gerechten. Het gebruik van een stripfiguur zoals Arretje Nof maakt de cake ook een populaire herinnering uit het verleden, vooral voor mensen die opgroeiden in de jaren zestig of zeventig.
De cake is ook een voorbeeld van een no-bake dessert, wat betekent dat het niet in de oven hoeft te worden gebakken. Dit maakt het een handige optie voor zomerfeesten of situaties waarin het gebruik van de oven niet mogelijk is. Bovendien is het een eenvoudig recept dat goed uitkomt, zelfs voor beginners.
Arretjescake en de moderne koken
Tegenwoordig is er een groeiende interesse voor plant-based en vegan recepten. Ook arretjescake is hierbij geen uitzondering. Er zijn diverse varianten van de cake die volledig zonder ei, boter of suiker kunnen worden gemaakt. Deze varianten zijn niet alleen geschikt voor mensen met voedselintoleranties, maar ook voor diegenen die op zoek zijn naar een gezondere levensstijl.
Bijvoorbeeld, het gebruik van kokosolie in plaats van boter en proteïnepoeder in plaats van eieren maakt het mogelijk om de cake vegan te maken. Ook kunnen mensen kiezen voor natuurlijke zoetmiddelen zoals stevia of xylitol in plaats van traditionele suiker. Deze variaties tonen aan dat arretjescake niet alleen een traditioneel gerecht is, maar ook een gerecht dat zich goed aanpast aan moderne culinair trends.
Conclusie
Arretjescake is een klassieke Nederlandse koude cake die eenvoudig te maken is en geliefd is bij jong en oud. De cake heeft een interessante geschiedenis, die te maken heeft met een reclamecampagne van NOF Calvé-Delft. Het gebruik van een stripfiguur als Arretje Nof heeft ervoor gezorgd dat de cake een blijvende plek heeft gekregen in de Nederlandse culinair cultuur.
Het klassieke recept bestaat uit simpel ingrediënten zoals biscuits, boter, suiker en cacao. Er zijn echter ook verschillende variaties mogelijk, waaronder een versie zonder ei en een vegan variant. Deze variaties maken het mogelijk om de cake aan te passen aan persoonlijke smaken of voedingswensen.
Hoewel de cake traditioneel is, is het ook een gerecht dat zich goed aanpast aan moderne culinair trends. Het is een flexibel recept dat zowel in een traditionele als in een moderne context kan worden gebruikt. Of je nu een klassieke versie wilt maken of een variant die aan jouw wensen voldoet — arretjescake blijft een heerlijke lekkernij die gemakkelijk thuis kan worden bereid.