Ivermectine is een antiparasitair geneesmiddel dat wordt ingezet tegen verschillende parasitaire aandoeningen bij mensen, waaronder schurft. Het middel is verkrijgbaar in de vorm van tabletten en wordt door arts en patiënt samen ingezet bij de behandeling van parasitaire infecties. In Nederland wordt Ivermectine, onder de handelsnaam Stromectol, geregeld gebruikt voor de behandeling van schurft, een ziekte die ontstaat door een ectoparase (een mijt) die zich in de huid nestelt. Deze artikel geeft een overzicht van het gebruik van Ivermectine, de dosering, de aanbevolen hygiënevoorschrachten en de vergoeding van het middel in het kader van de zorgverzekering. De informatie is gebaseerd op de meest recente publicaties van betrouwbare bronnen, zoals de RIVM, Zorginstituut Nederland en apotheken die het middel leveren.

Wat is Ivermectine?

Ivermectine is een antiparasitair geneesmiddel dat wordt gebruikt bij de behandeling van een aantal parasitaire ziektes, zoals onchocerciasis (rivierblindheid), strongyloidiasis en schurft. Het middel werkt door de wormen en mijten te doden die in het lichaam leven. Ivermectine is verkrijgbaar in tabletvorm en is beschikbaar via recept van een arts. Het middel is in Nederland geregistreerd onder de naam Stromectol en wordt voorgeschreven door arts voor patiënten vanaf 2 jaar en ouder. Het medicijn is niet te koop zonder recept en wordt alleen via een apotheek verkrijgbaar.

De werkingsmechanisme van Ivermectine is gericht op de zenuwcellen van de parasieten. Het middel verstoort de transmissie van zenuwsignalen en zorgt ervoor dat de parasieten verlamd raken en uiteindelijk sterven. Het middel wordt oraal toegediend, wat het gebruiksgemak vergroot in vergelijking met lokaal toegediende middelen zoals crèmes of smeersels.

Ivermectine voor de behandeling van schurft

Schurft is een aandoening die ontstaat door een ectoparasitair insect, de Schurftmijt (Sarcoptes scabiei). De mijt maakt zich op in de huidlagen en veroorzaakt een karakteristieke jeuk. De behandeling van schurft vereist niet alleen medicamenteuze interventie, maar ook strikte hygiënevoorschrachten om herinfectie te voorkomen. Ivermectine is een van de middelen die worden ingezet bij de behandeling van schurft, naast permetrine en benzylbenzoaat.

De dosering van Ivermectine is afhankelijk van het lichaamsgewicht van de patiënt. Het aanbevolen dosis is 200 μg per kg lichaamsgewicht, wat overeenkomt met één of meerdere tabletten. De behandeling wordt meestal tweemaal uitgevoerd, met een week tussen de doseringen. De effectiviteit van Ivermectine is bewezen in een aantal studies en het middel wordt algemeen erkend als een veilige en werkzame behandeling voor schurft.

Een belangrijk aspect van de behandeling met Ivermectine is de hygiëne. Na de eerste dosis wordt de patiënt niet meer besmettelijk na 12 uur. Daarna dient het beddengoed, kleding en andere stoffen die in aanraking zijn gekomen met de huid, te worden gewassen op 60ºC. Voor spullen die niet in de wasmachine kunnen worden gewassen, dient de hygiëne te worden gegarandeerd door deze gedurende drie dagen in afgesloten vuilniszakken op te slaan. Bovendien is het aanbevolen om stof te zuigen van alle oppervlakken die in aanraking zijn gekomen met de patiënt, zoals meubilair, tapijt, en kussens.

Vergoeding en toegankelijkheid van Ivermectine

In Nederland wordt Ivermectine vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering, maar is het middel alleen beschikbaar via recept. Het middel staat op bijlage 1B van het Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS), wat betekent dat het middel niet onderling vervangbaar is en geen vergoedingslimiet heeft. Voor patiënten die Ivermectine gebruiken, geldt een vergoedingsvoorwaarde: het middel mag alleen worden ingezet bij patiënten met schurft.

Het GVS bepaalt welke geneesmiddelen worden vergoed en onder welke voorwaarden. Het Zorginstituut Nederland adviseert de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over de vergoeding van geneesmiddelen. Het advies is gebaseerd op wetenschappelijke bewijs en kostenefficiëntie. Ivermectine werd aangeraden om op bijlage 1B en bijlage 2 van het GVS te worden opgenomen, met een bijzondere voorwaarde dat het middel alleen wordt vergoed bij schurft.

Hoewel het middel niet zonder recept te koop is, is het mogelijk om alternatieven te overwegen. Crèmes zoals permetrine (5%-crème of gel, Loxazol) zijn vrij verkrijgbaar en kunnen zonder recept worden gekocht. Benzylbenzoaat is een ander alternatief, maar ook dit middel vereist een recept. Permetrine is in vergelijking met Ivermectine eenvoudiger toegankelijk en kan direct worden gebruikt zonder medische begeleiding.

Ivermectine versus andere behandelingen

Tijdens de behandeling van schurft zijn er drie hoofdmiddelen beschikbaar in Nederland: permetrine, benzylbenzoaat en Ivermectine. Elk middel heeft zijn eigen voordelen en nadelen. Permetrine is een crème of gel die op de huid wordt aangebracht en na 8 tot 14 uur wordt verwijderd met water. Het middel is vrij verkrijgbaar en kan zonder recept worden gekocht. Het nadeel van permetrine is dat het middel meerdere toepassingen vereist en de patiënt zich gedurende de behandeling aan hygiënevoorschrachten moet houden.

Benzylbenzoaat is een smeersel dat op een vergelijkbare manier wordt gebruikt als permetrine. Het middel dient te worden aangebracht op de huid en wordt na 24 uur verwijderd. Het middel is niet vrij verkrijgbaar en vereist een recept. Benzylbenzoaat kan een sterke geur hebben en kan in sommige gevallen contactallergieën veroorzaken.

Ivermectine is in vergelijking met deze middelen een oraal toegediend medicijn, wat het gebruiksgemak vergroot. Het middel vereenvoudigt het behandelingsregime en zorgt ervoor dat de patiënt het middel correct toepast. Het nadeel van Ivermectine is dat het middel niet vrij verkrijgbaar is en dat het middel alleen kan worden gebruikt bij schurft. Ivermectine is niet geschikt voor het behandelen van andere parasitaire infecties zonder medische toezicht.

Gebruiksgemak en toepassing van Ivermectine

Het gebruik van Ivermectine is relatief eenvoudig en vereist minimaal medische begeleiding. Het middel wordt oraal toegediend, wat betekent dat het middel via de mond kan worden ingenomen. De patiënt dient de dosering te volgen die is voorgeschreven door de arts, waarbij de hoeveelheid afhankelijk is van het lichaamsgewicht. De eerste dosis wordt meestal gevolgd door een herbehandeling na 7 dagen om herinfectie te voorkomen.

Na de eerste dosis wordt de patiënt na 12 uur niet meer besmettelijk. Het is daarom aan te raden om de hygiënevoorschrachten direct na het slikken van de pil te volgen. De patiënt dient wegwerphandschoenen aan te trekken en alle kleding, beddengoed en handdoeken van de afgelopen 3 dagen te verzamelen. Deze spullen dient te worden gewassen op 60ºC of in afgesloten vuilniszakken te worden opgeslagen gedurende drie dagen. Spullen die niet op 60ºC kunnen worden gewassen, dient in afgesloten zakken te worden opgeslagen bij kamertemperatuur. Daarna dient het meubilair en andere oppervlakken te worden gestofzuigd om eventuele mijten te verwijderen.

De behandeling met Ivermectine vereist dus niet alleen het innemen van de pil, maar ook de strikte naleving van hygiënevoorschrachten. Deze voorschrachten zijn van essentieel belang om herinfectie te voorkomen en de effectiviteit van de behandeling te garanderen.

Ivermectine en andere toepassingen

Hoewel Ivermectine wordt voornamelijk gebruikt voor het behandelen van schurft, is het middel ook onderzocht voor het behandelen van andere parasitaire aandoeningen. Off-label gebruik van Ivermectine omvat het behandelen van malaria, ziekte van Lyme, hoofdluis, blefaritis, draadworm en filariasis. Deze toepassingen zijn echter niet geregistreerd en vereisen medische toezicht. De effectiviteit van Ivermectine in deze aandoeningen is niet aangetoond en wordt niet algemeen erkend.

In diergeneeskunde wordt Ivermectine ook gebruikt voor het behandelen van parasitaire ziektes bij dieren. Het middel is echter niet geschikt voor menselijke gebruik en kan schadelijk zijn bij verkeerde toediening. Het is daarom belangrijk om Ivermectine alleen te gebruiken volgens de aanbevelingen van een arts en niet in eigen hand te nemen voor andere toepassingen.

Samenvatting

Ivermectine is een antiparasitair geneesmiddel dat wordt ingezet bij de behandeling van schurft bij mensen. Het middel is verkrijgbaar in tabletvorm en wordt oraal toegediend. De dosering is afhankelijk van het lichaamsgewicht van de patiënt en wordt meestal tweemaal uitgevoerd, met een week tussen de doseringen. De effectiviteit van Ivermectine is bewezen en het middel wordt algemeen erkend als een veilige en werkzame behandeling voor schurft.

Naast de medicamenteuze behandeling is de hygiëne van belang om herinfectie te voorkomen. De patiënt dient de kleding, beddengoed en andere stoffen te wassen op 60ºC en eventueel in afgesloten zakken op te slaan. Daarnaast dient het meubilair en andere oppervlakken te worden gestofzuigd. Deze hygiënevoorschrachten zijn essentieel voor de succesvolle behandeling van schurft.

Ivermectine is vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering en is alleen beschikbaar via recept. Het middel staat op bijlage 1B van het GVS en wordt alleen gebruikt bij patiënten met schurft. Alternatieven voor Ivermectine zijn permetrine en benzylbenzoaat, waarbij permetrine vrij verkrijgbaar is en benzylbenzoaat een recept vereist.

Het gebruik van Ivermectine vereenvoudigt het behandelingsregime en zorgt ervoor dat de patiënt het middel correct toepast. Het middel is niet geschikt voor het behandelen van andere parasitaire aandoeningen zonder medische toezicht. Het is daarom belangrijk om Ivermectine alleen te gebruiken volgens de aanbevelingen van een arts.

Bronnen

1. Ecoware - Ivermectine pillen kopen zonder recept
2. LCI - Richtlijnen schurft behandeling en hygiënevoorschrachten
3. Zorginstituut Nederland - Beoordeling Ivermectine Stromectol
4. Universiteit Utrecht - Apotheek diergeneeskunde - Leveringsproblemen en alternatieven
5. RIVM - Schurft behandelen met Ivermectine pillen