Edelgistvlokken zijn een veelzijdig en voedingsrijk ingrediënt dat zich geweldig leent voor zowel warme als koude gerechten. Het is vooral geliefd onder veganisten en mensen met een zuivelintolerantie of -allergie, omdat het een smaak biedt die sterk lijkt op harde kaas, zonder het gebruik van dierlijke producten. In dit artikel worden tien receptideeën uitgebreid beschreven, waarbij edelgistvlokken centraal staan. Daarnaast wordt ingegaan op de voedingswaarde, de smaakkenmerken en de manieren waarop het kan worden gebruikt in de keuken. Al deze informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen en praktische toepassingen uit diverse recepten en kooktips.
Wat zijn edelgistvlokken?
Edelgistvlokken, ook wel bekend als nooch, zijn gedroogde en gedode gistcellen van Saccharomyces cerevisiae. Het is een inactieve gist die niet meer gisten kan. Tijdens de productieproces wordt de gist verhit, waardoor het niet langer actief is. De smaak van edelgistvlokken is kazig, nootachtig, hartig en umami-achtig. Het is een plantaardig product, glutenvrij en uitstekend geschikt voor veganisten, mensen met zuivelallergieën of lactoseintolerantie. Het is rijk aan B-vitamines, foliumzuur en alle negen essentiële aminozuren, wat het een compleet eiwit maakt.
Het gebruik van edelgistvlokken is niet beperkt tot het veganisme of specifieke diëten. Het is ook een populaire smaakversterker in traditionele keukens, vooral in gerechten waar een hartige smaak gewenst is. Het is makkelijk in te schakelen in recepten, bijvoorbeeld over pasta, in sauzen, in soepen of als garnituur voor salades en geroosterde groenten.
10 receptideeën met edelgistvlokken
1. Pasta met tomatensaus en edelgistvlokken
Een klassieke pasta met tomatensaus kan eenvoudig worden gemaakt zonder dierlijke producten, en met edelgistvlokken als smaakversterker.
Ingrediënten:
- 150 g gedroogde, vegan pasta
- 400 g tomaten
- 2 à 3 uien
- 2 teentjes knoflook
- 200 g paddenstoelen, bijvoorbeeld kastanjechampignons en oesterzwam
- 1 blikje tomatenpuree
- 1 eetlepel gedroogde oregano
- enkele takjes verse tijm en blaadjes verse basilicum
- zout en peper
- 2 eetlepels edelgistvlokken
Werkwijze:
- Bereid de pasta volgens de gebruiksaanwijzing op de verpakking.
- Snipper de uien en smoor ze op laag vuur tot ze glazig en zacht worden.
- Snijd de paddenstoelen en tomaten in stukjes en voeg ze toe aan de uien. Voeg ook de knoflook en tomatenpuree toe.
- Roer de oregano door het mengsel en laat het sudderen voor ongeveer vijf minuten.
- Breng de saus op smaak met zout en peper.
- Roer de saus door de gekookte pasta.
- Garneer met verse tijm en basilicum, en strooi er aan tafel een gulle hoeveelheid edelgistvlokken over.
2. Vegan moussaka met cashewbechamel en edelgistvlokken
Moussaka is een klassieke Griekse gerecht, maar deze vegan versie maakt gebruik van cashewnoten en edelgistvlokken voor een hartige smaak.
Ingrediënten:
- 150 g cashewnoten, gezoet in koud water (minstens 3 uur)
- 175 ml water
- 2 eetlepels edelgistvlokken
- 1 theelepel nootmuskaat
- zout en peper
- 200 g gekookte linzen
- 1 ui
- 1 teentje knoflook
- 200 g tomatenpuree
- 500 g tomatenblokjes
- 1 theelepel oregano
- 1 stokje laurier
- 1 eetlepels kaneel
- 500 g aubergines
- 500 g aardappels
- olijfolie
- zout en peper
Werkwijze:
- Verwarm de oven voor op 180°C.
- Pureer de cashewnoten met water tot een gladde saus. Voeg edelgistvlokken en nootmuskaat toe en breng op smaak.
- Kook de linzen volgens de gebruiksaanwijzing op de verpakking.
- Snijd de aardappels en aubergines in plakjes van ongeveer 0,5 cm dik.
- Besprenkel met olijfolie, zout en peper en rooster ze in de oven gedurende 10 tot 15 minuten tot ze beetgaar zijn.
- Verhit olijfolie in een pan en fruit de ui en knoflook tot glazig.
- Voeg de tomatenpuree toe en fruit voor een minuut.
- Voeg de gekookte linzen, tomatenblokjes, oregano, kaneel en laurier toe. Laat sudderen gedurende 10 minuten.
- Breng de saus op smaak met zout en peper.
- Verdeel de helft van de linzensaus in een ovenschaal. Leg een laag aubergineplakjes en daarna een laag aardappelplakjes.
- Herhaal de lagen en schenk de cashewbechamelsaus eroverheen. Strijk de saus glad.
- Bak de moussaka in de oven gedurende 40 minuten tot de bovenkant goudbruin is.
3. Vegan pesto met edelgistvlokken
Pesto is een klassieke Italiaanse saus die gewoonlijk gemaakt wordt met Parmezaanse kaas. Voor een vegan versie wordt edelgistvlokken gebruikt als smaakversterker.
Ingrediënten:
- 2 handen basilicumblaadjes
- 75 g pijnboompitjes
- 1 teentje knoflook
- 1 flinke scheut milde olijfolie
- 1 snufje zout
- 2 eetlepels edelgistvlokken
Werkwijze:
- Rooster de pijnboompitjes in een droge hete pan tot ze lichtbruin zijn.
- Doe de basilicum, pijnboompitjes en knoflook in een keukenmachine of blender.
- Malen tot het mengsel fijn is.
- Voeg olijfolie toe en voeg zout en edelgistvlokken toe.
- Mix het mengsel tot een glatte pesto.
- Serveer direct met pasta of als garnituur op geroosterde groenten.
4. Popcorn met edelgistvlokken
Een eenvoudige maar smakelijke toepassing van edelgistvlokken is het strooien over popcorn. Het verleent een extra hartige smaak.
Ingrediënten:
- Popcorn
- 1 theelepel edelgistvlokken
- Zout naar smaak
Werkwijze:
- Bereid het popcorn zoals gewoonlijk in een pan of in een popper.
- Zodra het popcorn klaar is, strooi er edelgistvlokken en zout overheen.
- Meng goed en serveer warm.
5. Vegan risotto met edelgistvlokken
Risotto is een gerecht dat traditioneel melk en Parmezaanse kaas bevat, maar deze vegan versie maakt gebruik van edelgistvlokken voor een hartige smaak.
Ingrediënten:
- 200 g rijst (bijvoorbeeld Carnaroli of Arborio)
- 1 ui
- 2 teentjes knoflook
- 1 liter plantaardige bouillon
- 2 eetlepels edelgistvlokken
- Zout en peper naar smaak
Werkwijze:
- Snipper de ui en knoflook fijn.
- Verhit een beetje olijfolie in een pan en fruit de ui en knoflook tot glazig.
- Voeg de rijst toe en fruit voor ongeveer 2 minuten.
- Voeg een beker van de bouillon toe en laat het mengsel sudderen tot de bouillon is opgenomen.
- Herhaal het proces tot de rijst zacht en zacht is, ongeveer 18 tot 20 minuten.
- Voeg de edelgistvlokken toe in de laatste minuten en meng goed.
- Breng op smaak met zout en peper.
- Serveer warm.
6. Soep met edelgistvlokken
Edelgistvlokken zijn uitstekend geschikt om de smaak van soepen te versterken. Het is een eenvoudige maar effectieve toepassing.
Ingrediënten:
- 1 liter bouillon (plantaardig of dierlijk)
- 1 eetlepel edelgistvlokken
- Zout en peper naar smaak
Werkwijze:
- Kook de bouillon tot het heerst.
- Roer de edelgistvlokken door de bouillon.
- Laat sudderen gedurende 5 tot 10 minuten.
- Breng op smaak met zout en peper.
- Serveer warm.
7. Tofu scramble met edelgistvlokken
Een veganistische variant van ei scramble kan gemaakt worden met tofu en edelgistvlokken voor een hartige smaak.
Ingrediënten:
- 200 g tofu, in blokjes
- 1 ui
- 2 teentjes knoflook
- 2 eetlepels edelgistvlokken
- Zout en peper naar smaak
Werkwijze:
- Snipper de ui en knoflook fijn.
- Verhit olijfolie in een pan en fruit de ui en knoflook tot glazig.
- Voeg de tofu toe en meng goed.
- Voeg de edelgistvlokken toe en breng op smaak.
- Kook het mengsel tot het verwarmd is.
- Serveer warm als ontbijt of lunch.
8. Koekjes met edelgistvlokken
Edelgistvlokken kunnen ook gebruikt worden in bakkerijproducten, zoals koekjes of brood, voor een extra hartige smaak.
Ingrediënten:
- 100 g boekweitmelk, gereserveerd voor de koekjes
- Zout naar smaak
- 1 eetlepel edelgistvlokken
Werkwijze:
- Verwarm een antiaanbakpan op lage of middelhoge vuur.
- Meng de boekweitmelkpulp met zout en eventueel edelgistvlokken.
- Schep het mengsel in hoopjes in de pan en druk het plat met de achterkant van een lepel.
- Laat de koekjes drogen en krokant worden aan een kant, keer ze om en droog ze aan de andere kant.
- Serveer direct met boekweitmelk of andere drank.
9. Vegan kaassaus met edelgistvlokken
Edelgistvlokken is een ster-ingrediënt in veganistische kaassauzen. Het verleent een romige, hartige smaak aan de saus.
Ingrediënten:
- 200 g vegan room
- 2 eetlepels edelgistvlokken
- Zout en peper naar smaak
- Kruiden naar smaak (bijvoorbeeld knoflook, tijm, oregano)
Werkwijze:
- Mix de vegan room en edelgistvlokken in een blender tot een romige saus ontstaat.
- Voeg zout, peper en kruiden toe.
- Meng goed en breng op smaak.
- Serveer als saus bij pasta, brood of groenten.
10. Edelgistvlokken over geroosterde groenten
Geroosterde groenten zijn een populaire toepassing in gezonde keuken. Edelgistvlokken verleent een extra hartige smaak.
Ingrediënten:
- 200 g geroosterde groenten (bijvoorbeeld paprika, courgette, aubergine)
- 1 theelepel edelgistvlokken
- Zout naar smaak
Werkwijze:
- Bereid de groenten zoals gewoonlijk in een oven of op het vuur.
- Zodra ze geroosterd zijn, strooi er edelgistvlokken en zout overheen.
- Meng goed en serveer warm.
Voedingswaarde van edelgistvlokken
Edelgistvlokken zijn niet alleen smaakvol, maar ook voedingsrijk. Het bevat alle negen essentiële aminozuren, wat het een compleet eiwit maakt. Daarnaast is het rijk aan B-vitamines, met name vitamine B1 (thiamine), en foliumzuur. Het is een goede bron van minerale stoffen zoals zink en ijzer.
Hieronder staat een voedingspaneel voor onverrijkte edelgistvlokken, gebaseerd op een portie van 28 gram:
| Inhoud | Aantal |
|---|---|
| Calorieën | 80 kcal |
| Eiwit | 9 g |
| Vet | 0,5 g |
| Cholesterol | 0 mg |
| Natrium | 5 mg |
| Koolhydraten | 7 g |
| Voedingsvezels | 4 g |
| Suikers | 1 g |
| Vitamine B1 | ~640% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) |
Deze voedingswaarde kan variëren afhankelijk van het merk en of het product verrijkt is met extra voedingsstoffen.
Waar kun je edelgistvlokken kopen?
Edelgistvlokken is verkrijgbaar in veel gezondheidswinkels en supermarkten. Bekende merken zoals Holland & Barret, De NotenShop, KoRo en supermarkten zoals Albert Heijn en Jumbo bieden dit product aan. Het is ook beschikbaar in online winkels en bij speciale vegan winkels.
Conclusie
Edelgistvlokken is een veelzijdig en voedingsrijk ingrediënt dat zich uitstekend leent voor zowel warme als koude gerechten. Het is een populaire keuze bij veganisten en mensen met zuivelallergieën of lactoseintolerantie. Het verleent een hartige, umami-achtige smaak aan gerechten en kan eenvoudig worden toegevoegd aan verschillende recepten. In dit artikel zijn tien receptideeën uitgebreid beschreven, waarbij edelgistvlokken centraal staat. Daarnaast is informatie verstrekt over de voedingswaarde, de smaakkenmerken en de manieren waarop het kan worden gebruikt in de keuken. Deze informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen en praktische toepassingen uit diverse recepten en kooktips.