10 Heerlijke Recepten met Vlierbessen die je Zelf kunt Maken
Vlierbessen zijn kleine, donkerpaarse bessen die groeien aan de Sambucus nigra struik. Ze zijn niet alleen bekend om hun smaak, maar ook om hun gezondheidsvoordelen. Vlierbessen zijn rijk aan antioxidanten en vitaminen, met name vitamine C en A, waardoor ze vaak worden gebruikt in siropen, thee en natuurlijk in jam. In dit artikel worden tien heerlijke recepten besproken die je gemakkelijk thuis kunt maken. Deze recepten variëren van siroop en jam tot soep, punch en desserts, zodat iedereen iets zal vinden om te proberen.
Vlierbessensiroop
Een klassieke siroop die vaak wordt gemaakt met vlierbessen is de vlierbessensiroop. Voor deze siroop heb je de volgende ingrediënten nodig:
- 50 vlierbloesems
- 2,5 kg suiker
- 3 biologische citroenen
- 2 biologische sinaasappels
- 2 liter water
De vlierbloesems worden verzameld op een zonnige ochtend, wanneer ze de meeste intense smaak hebben. Het is belangrijk om de bloemen direct na het verzamelen te verwerken. De bloemen worden geschud om eventuele insecten te verwijderen, maar worden niet gewassen, om het stuifmeul en de typische smaak te behouden. De dikke bloemstengels worden verwijderd, omdat deze een bittere smaak hebben.
De bloemen worden in een grote pot of bak geplaatst. De sinaasappels en citroenen worden gewassen en in dunne plakjes gesneden, en toegevoegd aan de bloemen. Vervolgens wordt het water, de suiker en het sap van twee citroenen in een tweede pan aan de kook gebracht. De suiker wordt volledig opgelost in het water door onder voortdurend roeren. Het suikerwater wordt daarna afgekoeld en over de bloemen en citrusschijfjes gegoten. Het mengsel wordt één keer geroerd, en de pan wordt afgedekt en op een koele plek of in de koelkast gezet. Iedere dag wordt het mengsel één keer geroerd.
Na 2-3 dagen wordt de siroop door een fijne zeef gegiet en wordt deze kort aan de kook gebracht. Vervolgens wordt de hete siroop in vooraf gesteriliseerde flessen gegiet en verzegeld. Voor het beste resultaat worden flessen van 250 ml of 500 ml gebruikt. De vlierbloesemsiroop is ongeveer 1 jaar houdbaar, waarbij geopende flessen in de koelkast bewaard moeten worden en binnen een paar dagen geconsumeerd moeten worden.
Vlierbessenjam
Het maken van vlierbessenjam is een ambachtelijke vaardigheid die iedereen kan leren. Voor het maken van vlierbessenjam heb je de volgende ingrediënten nodig:
- 1 kg verse vlierbessen
- 500 g suiker
- 1 citroen (sap)
- 1 appel (geschild en geraspt)
- Optioneel: pectine (voor een dikkere jam)
Naast de ingrediënten heb je ook deze benodigdheden nodig:
- Grote pan
- Schone glazen potten met deksels
- Houten lepel
- Zeef of passe-vite
- Schone doek of kaasdoek
Het recept begint met het plukken van de vlierbessen. Zorg ervoor dat je alleen de rijpe, donkerpaarse bessen plukt. Deze zijn het beste te plukken rond eind augustus, begin september. De bessen worden grondig gewassen en eventuele takjes en bladeren worden verwijderd, om een pure smaak te garanderen. De glazen potten en deksels worden gesteriliseerd door ze in kokend water te dompelen en vervolgens op een schone doek te laten drogen, om bacteriegroei te voorkomen en de houdbaarheid van de jam te verlengen.
De vlierbessen worden in een grote pan geplaatst en worden samen met de suiker, het citroensap en de geraspte appel gekookt. Het mengsel wordt voortdurend geroerd tot de bessen volledig zijn ingesmeult en de jam de gewenste dikte heeft gekregen. Als gewenst, kan pectine worden toegevoegd om de jam dikker te maken. De jam wordt vervolgens door een zeef of passe-vite gegiet en in vooraf gesteriliseerde potten gegiet. Deze worden afgesloten en op een koele, droge plek bewaard.
Vlierbessen-sap
Een eenvoudig recept voor het maken van vlierbessensap is ook beschikbaar. Voor dit recept heb je de volgende ingrediënten nodig:
- 1,5 kg vlierbessen
- 100 ml water
De vlierbessen worden eerst afgeplukt en eventuele takjes worden er afgeknipt. De bessen worden grondig gewassen, minstens 2 tot 3 maal, om eventuele fijnstof te verwijderen. De bessen worden zorgvuldig van de trossen afgeknipt, zodat er zo min mogelijk takjes aan blijven zitten. Vervolgens worden ongeveer 1 kg bessen in een pan geplaatst met 100 ml water. Het mengsel wordt op een laag vuur gekookt gedurende 20 tot 25 minuten, tot de bessen volledig zijn opengebarsten en het sap is vrijgekomen. Het mengsel wordt vervolgens door een keukenzeef met een schone doek of kaasdoek gefilterd, zodat alle sap eruit is gelekt.
Vlierbessen-ketchup
Een unieke toepassing van vlierbessen is de ketchup, ook wel bekend als Pontack sauce. Voor dit recept heb je de volgende ingrediënten nodig:
- 1 kg vlierbessen
- 500 ml zilvermunt wijn
- 100 g suiker
- 2 knopen tijm
- 1 teentje knoflook
- 1 theelepel zout
De vlierbessen worden gekookt met de wijn tot het mengsel ongeveer de helft is ingekookt. Vervolgens worden de suiker, tijm, knoflook en zout toegevoegd en wordt het mengsel verder ingekookt tot de gewenste dikte. De ketchup wordt door een zeef gegiet en op koele plek bewaard. Deze ketchup is een unieke toetopping voor vleesgerechten of salades.
Vlierbessen-ijsjes
Vlierbessen kunnen ook worden gebruikt om ijsjes te maken. Voor dit recept heb je de volgende ingrediënten nodig:
- 500 ml vlierbessensap
- 200 g suiker
- 100 ml water
De suiker en het water worden in een pan aan de kook gebracht en volledig opgelost. Vervolgens wordt het mengsel afgekoeld en wordt het vlierbessensap daaraan toegevoegd. Het mengsel wordt daarna in ijsvormen gegiet en wordt in de vriezer gezet tot het is bevriesd. Deze ijsjes zijn een heerlijke en frisse toepassing van vlierbessen.
Vlierbessensoep
Een verrassende toepassing van vlierbessen is de Oostenrijkse vlierbessensoep. Voor dit recept heb je de volgende ingrediënten nodig:
- 1 kg vlierbessen
- 500 ml water
- 200 g aardappelen
- 1 wortel
- 1 teentje knoflook
- 1 theelepel zout
- 1 theelepel tijm
De vlierbessen worden gekookt met water tot het mengsel ongeveer de helft is ingekookt. De aardappelen en wortel worden geschilde en in kleine stukjes gesneden. De knoflook wordt aangebrand en wordt aan het mengsel toegevoegd. De aardappelen en wortel worden ook aan het mengsel toegevoegd en wordt alles verder ingekookt tot de gewenste dikte. Het zout en de tijm worden toegevoegd en wordt het mengsel nogmaals goed gemengd. De soep wordt in kommen gegiet en wordt direct geserveerd met een stuk geroosterd brood.
Vlierbloesempannenkoeken
Vlierbloesems kunnen ook worden gebruikt in pannekoeken. Voor dit recept heb je de volgende ingrediënten nodig:
- 2 eieren
- 200 g bloem
- 100 ml melk
- 100 ml water
- 1 theelepel suiker
- 1 theelepel bakpoeder
- 100 ml vlierbloesemsiroop
De eieren worden in een kom gebroken en het eiwit en de eimassa worden apart gescheiden. Het eiwit wordt opgeklopt tot stevig spijkerwit. De bloem, melk, water, suiker en bakpoeder worden in een aparte kom gemengd en wordt het eiwit er langzaam aan toegevoegd. De vlierbloesemsiroop wordt er aan toegevoegd en wordt alles goed gemengd. De batter wordt op een pan met een beetje boter verdeeld en worden de pannekoeken gegaard tot ze goudbruin zijn. Deze pannekoeken worden met wat suiker en kaneel geserveerd.
Vlierbloesemlikeur
Een heerlijke alcoholische drank die je kunt maken met vlierbloesems is de vlierbloesemlikeur. Voor dit recept heb je de volgende ingrediënten nodig:
- 50 vlierbloesems
- 500 ml witte wijn
- 200 g suiker
- 100 ml citroensap
De vlierbloesems worden verzameld op een zonnige ochtend en worden geschud om eventuele insecten te verwijderen. De bloemen worden in een fles geplaatst en wordt de suiker en citroensap er aan toegevoegd. De fles wordt afgesloten en wordt op een koele plek bewaard. Iedere dag wordt de fles geroerd. Na 2-3 weken wordt de likeur door een fijne zeef gegiet en wordt deze in vooraf gesteriliseerde flessen gegiet. Deze likeur is een heerlijke toetopping voor cocktails of wordt als aparte drank geserveerd.
Vlierbessenpunch
Een warme vlierbessenpunch is een heerlijke drank voor de wintermaanden. Voor dit recept heb je de volgende ingrediënten nodig:
- 1 onbehandelde citroen
- 200 ml vlierbessensap
- 300 ml rode druivensap
- 350 ml appelsap
- 4 cl rum
- 1 kaneelstokje
- 2 steranijs
- 50 g bruine basterdsuiker
De citroen wordt gewassen en gedroogd. De citroenschil wordt verwerkt met een citroenrasp of met een mes. De citroen wordt gehalveerd en uitgepers. De vlierbessen-, druiven- en appelsap worden in een pan gegoten en wordt de citroensap, citroenrasp, kaneelstokje en steranijs er aan toegevoegd. Het mengsel wordt zachtjes verwarmd en wordt ongeveer 10 minuten bij lage temperatuur gezet, zodat de aroma’s zich goed met elkaar vermengen. Het mengsel wordt niet gekookt. Tijdens het verwarmen wordt naar smaak suiker toegevoegd en wordt het goed gemengd. Het mengsel wordt door een zeef gegiet in een mok of glas en wordt direct geserveerd. Voor een alcoholvrije variant wordt de rum weggehaald.
Vlierbessen in de Tuin
Vlierbessen zijn ook erg geschikt om in de tuin te kweken. Als je echt een groot liefhebber bent van vlierbessen, is een vlierbes in de tuin zeker de moeite waard. Vooral als je weet dat er ook vlierbessenstruiken zijn met veel sierwaarde. De vlierbessenrassen Korsör en Haschberg zijn speciaal geselecteerd op het beste fruit, maar ook vanwege hun sierwaarde. Deze rassen leveren sappige en smakelijke bessen op. Het is handig om vlierbessen in de tuin te kweken, zodat je altijd verse bessen hebt voor je recepten.
Vlierbessen in Smoothies
Vlierbessen kunnen ook worden gebruikt in smoothies. Echter, rauw zijn vlierbessen giftig, dus het is belangrijk om eerst vlierbessensap in te koken, om deze daarna in de smoothy te gebruiken. Voor dit recept heb je de volgende ingrediënten nodig:
- 500 ml vlierbessensap
- 200 ml appelsap
- 100 ml water
- 1 theelepel suiker
- 1 theelepel citroensap
De vlierbessensap wordt in een blender geplaatst met appelsap, water, suiker en citroensap. Het mengsel wordt goed gemengd tot een romige smoothie. Deze smoothie is een heerlijke toetopping op je maaltijd.
Vlierbessen in Desserts
Een toegankelijke toepassing van vlierbessen is de panna cotta met vlierbloesem en aardbeiensaus. Voor dit recept heb je de volgende ingrediënten nodig:
- 500 ml melk
- 200 ml slagroom
- 100 g suiker
- 1 theelepel gelatine
- 100 ml vlierbloesemsiroop
- 500 ml aardbeiensaus
De melk en slagroom worden in een pan aan de kook gebracht. De suiker wordt er aan toegevoegd en wordt het mengsel afgekoeld. De gelatine wordt in koud water uitgezet en wordt na het oplossen aan het melk- en slagroommengsel toegevoegd. Het mengsel wordt goed gemengd en wordt in panna cotta-vormen gegiet. Het mengsel wordt in de koelkast gezet tot het is verhard. De aardbeiensaus wordt er aan toegevoegd en wordt de panna cotta geserveerd.
Conclusie
Vlierbessen zijn niet alleen smaakvol, maar ook gezond. Ze zijn rijk aan antioxidanten en vitaminen, met name vitamine C en A. Met de recepten die in dit artikel zijn besproken, kun je vlierbessen op verschillende manieren gebruiken. Of het nu siroop, jam, sap, ketchup, ijsjes, soep, punch, likeur, smoothies of desserts betreft, vlierbessen zijn een heerlijke toetopping op je maaltijd. Door vlierbessen in je tuin te kweken, kun je altijd verse bessen hebben voor je recepten. Vlierbessen zijn een geweldige manier om je keuken te diversifiëren en je maaltijden iets unieks te geven. Probeer deze recepten uit en ontdek hoe vlierbessen een heerlijke en gezonde toetopping kunnen zijn op je maaltijd.