Het eten volgens het seizoen is niet alleen goed voor je gezondheid, maar ook een manier om je keukenkunst op te vatten in overeenstemming met de natuurlijke cyclus van het land. In Nederland, waar de seizoenen duidelijk uit elkaar liggen en waar de landlevenscultuur rijk is, zijn er talloze manieren om dit principe in de dagelijkse kost te brengen. Van het gebruik van vergeten groenten tot het bewaren van voedsel, het eten volgens het seizoen is een waaier aan kansen voor de kokenkunst, de creativiteit en de duurzaamheid. In dit artikel gaan we dieper in op het schorseneren, een klassieke Nederlandse smaakcombinatie die bij uitstek past binnen de thematiek van eten met de seizoenen.

Schorseneren: een smaakvolle combinatie

Schorseneren is een klassieke combinatie die al jaren een vaste plek heeft in de Nederlandse keuken. Het bestaat uit schors, een grof soort rijst die vaak gebruikt wordt in stamppot of als een aparte maaltijd, en enen, een vleesgerecht vaak gemaakt van spek of worst. Deze combinatie is niet alleen smaakvol, maar ook een prima voorbeeld van hoe we in de herfst en wintermaanden met stevige en zware groenten en vleesproducten de maaltijd ronden.

Deze maaltijd is eenvoudig maar voedzaam. Het idee achter schorseneren is dat het een satiërende en warme maaltijd is die goed aansluit bij de koelere maanden. In de zomer daarentegen wordt er vaak gekeken naar lichtere maaltijden, zoals koude pastasalades of groene groenten die direct van het veld op het bord verschijnen. In dit artikel zullen we een recept voor schorseneren ontwikkelen dat aansluit bij de filosofie van eten met de seizoenen, gebruik makend van zowel lokale ingrediënten als bewaartechnieken die in de Nederlandse keuken al eeuwen bekend zijn.

Ingrédients en voorbereiding

Het recept dat we hier voorstellen is een moderne interpretatie van schorseneren, waarbij we zowel lokale en seizoensafhankelijke ingrediënten gebruiken. De ingrediënten zijn eenvoudig te verkrijgen, voedzaam en passen goed binnen het concept van het koken met de natuurlijke rijkdom van Nederland.

Hier is een overzicht van de benodigde ingrediënten:

Stap-voor-stap instructies

1. Spek of worst voorbereiden:
   Begin met het snijden van het spek of de worst in stukken van ongeveer 2 cm. Gebruik een pan op een matige temperatuur om het spek of worst te bakken tot het goudbruin is. Laat het vet eruit lopen zodat het smaakrijker wordt. De worst kan eventueel eerst worden geschaald en in stukken worden gesneden.

2. Uien en prei koken:
   Terwijl het spek of worst bakken, wassen en snijden we de uien in stukken en de prei in ringen. We voegen de uien toe aan de pan en laten deze 5 minuten zachtjes garen. Vervolgens voegen we de prei toe en laten we deze 10 minuten zachtjes sudderen.

3. Schors toevoegen:
   Voeg de schors toe aan de pan. Meng goed en laat alles nog 5 minuten op laag vuur sudderen. De schors neemt het vleesgehalte en de smaak van de uien en prei op.

4. Kruiden en afwerken:
   Tijdens het sudderen voegen we zout, peper en eventueel knoflook toe. Meng alles nog een keer goed en voeg eventueel wat vet toe om het gerecht extra vetachtig en smaakvol te maken.

5. Serven:
   Schorseneren wordt meestal warm geserveerd. Het gerecht is klaar om op tafel te verschijnen. Het past goed bij een stuk brood of een lepel room.

Etenscultuur en koken met de seizoenen

Schorseneren is een klassieker, maar de manier waarop het gerecht wordt bereid en voorgeschoteld, kan aangepast worden aan de huidige trends en aan het idee van eten volgens de seizoenen. In de zomer is het gerecht bijvoorbeeld minder geschikt, maar in de herfst en winter is het een warme en satiërende maaltijd die goed aansluit bij de stevige groenten en vleesproducten die in die tijd beschikbaar zijn.

Het eten volgens het seizoen betekent niet alleen dat je groenten eet die op het moment van het jaar in bloei zijn, maar ook dat je de manier van koken aanpas aan de beschikbaarheid van ingrediënten. In de winter zijn er bijvoorbeeld veel stevige groenten zoals wortelen, pastinaak en rode ui beschikbaar. Deze kunnen gebruikt worden om het gerecht extra smaak te geven.

Een andere aanpak is het gebruik van vergeten groenten. In Nederland wordt er steeds meer aandacht besteed aan historische en zeldzame groenten die in het verleden al werden gekweekt, maar die tegenwoordig weer op de voorgrond treden. Deze groenten hebben vaak een unieke smaak en passen goed binnen het concept van koken met de seizoenen.

Bewaren en voorraadvoorraad

Een belangrijk aspect van het koken volgens de seizoenen is het bewaren van voedsel. In de zomer zijn er bijvoorbeeld grote oogsten van groenten en fruit, die niet meteen opgegeten kunnen worden. In de context van het schorseneren recept kunnen we dus ook denken aan het bewaren van groenten voor de wintermaanden.

Een manier om dit te doen is het drogen van groenten. In de zomer kun je bijvoorbeeld courgettes of komkommers drogen, zodat je ze in de wintermaanden kunt gebruiken. Ook het verpakken van groenten in grootverpakkingen is een efficiënte manier om voedsel te bewaren. In de winter kun je deze groenten dan opnieuw gebruiken in gerechten zoals schorseneren of in ovenschotels.

Daarnaast kun je ook denken aan het kweken van microgroenten in de winter. Een eenvoudige vensterbank met een bakje grond is al voldoende om microgroenten te laten ontkiemen. Deze groenten kunnen gebruikt worden als garnish of als extra smaak in maaltijden.

Creativiteit in de keuken

Het koken volgens de seizoenen biedt ook ruimte voor creativiteit. In plaats van het gerecht schorseneren altijd op dezelfde manier te bereiden, kun je het aanpassen aan de beschikbaarheid van ingrediënten. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van verschillende soorten vlees of het toevoegen van extra kruiden en smaken.

Een andere manier om creativiteit in te brengen is het maken van eigen producten zoals brood, muesli of granola. Door de basisproducten zoals meel, kruiden, bonen en noten in grootverpakking te kopen, heb je al snel een voorraad die je kunt gebruiken voor allerlei gerechten. Dit is ook een manier om geld te besparen en je keuken te voorzien van voedzame en smaakvolle producten.

Duurzaamheid en koken met de seizoenen

Het koken volgens de seizoenen is niet alleen goed voor je gezondheid, maar ook voor het milieu. Het eten van groenten en fruit die op het moment van het jaar in het seizoen zijn, betekent namelijk dat er minder transport en bewaring nodig is. Dit zorgt voor een kleinere koolstofvoetafdruk en een duurzamere manier van eten.

Daarnaast draagt het koken volgens de seizoenen bij aan de lokale agrarische sector. Door lokale boeren en telers te steunen, draag je bij aan de continuïteit van deze bedrijven en draag je bij aan een sterke landbouwsector.

Conclusie

Schorseneren is een klassieker in de Nederlandse keuken, maar het kan ook aangepast worden aan de moderne trends en aan het concept van koken volgens de seizoenen. Door gebruik te maken van lokale en seizoensafhankelijke ingrediënten, kun je een smaakvolle en voedzame maaltijd bereiden die goed aansluit bij de cyclus van de natuur. Bovendien biedt het koken volgens de seizoenen ruimte voor creativiteit, duurzaamheid en een sterke band met de landlevenscultuur van Nederland.

Bronnen

1. Rineke Dijkinga – Komkommertijd: zomerse overvloed
2. Gereons Keukenthuis – Schaal- en waterlevende dieren in recepten
3. Womenshealthmag – Waarom eten volgens het seizoen beter is voor jou en de planeet
4. Nieuwe Oogst – Vergeten groenten in Limburg