Surinaamse bami is een gerecht dat zich onderscheidt door een mix van smaken en ingrediënten die sterk zijn beïnvloed door de culturele geschiedenis van Suriname. Hoewel de naam verwijst naar de Indische bami-gerechten, is de Surinaamse variant uniek in haar bereidingswijze en smaken. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van het gerecht, inclusief de ingredienten, de bereidingsstappen en de smaakcombinaties die het gerecht karakteriseren. Daarnaast worden verschillende recepten gepresenteerd, aangevuld met tips voor bereiding en variaties.

Wat is Surinaamse bami?

Surinaamse bami is een eenvoudig maar smaakvol gerecht dat hoofdzakelijk bestaat uit gekookte spaghetti die wordt opgebakken met kruiden, sauzen en soms vlees of vis. Het gerecht is bekend om zijn licht zoete, pikante smaken die gecombineerd worden met aroma’s van gember, knoflook en ketjap. In tegenstelling tot de traditionele Indische bami, die vaak mie gebruikt, maakt de Surinaamse variant gebruik van spaghetti als basis, wat het gerecht toegankelijker maakt in de westerse keuken.

De oorsprong van Surinaamse bami ligt in de Chinese invloed op Suriname, maar het gerecht heeft zich verder ontwikkeld door de combinatie van diverse culturele invloeden. Het is een veelzijdig gerecht dat zowel als hoofdgerecht als bijgerecht kan worden opgeserveerd, afhankelijk van de bereidingswijze en de toevoeging van andere ingrediënten.

Kenmerken van Surinaamse bami

Ingredienten

De basis van Surinaamse bami is spaghetti, die gekookt wordt en daarna opgebakken wordt met kruiden en sauzen. De meeste recepten bevatten ketjap, sojasaus en sambal, samen met knoflook en gember. Optioneel kunnen er ook vlees of vis aan worden toegevoegd, zoals kip of garnalen. Groenten zoals selderij, prei en komkommer zijn vaak aanwezig, wat het gerecht extra smaak en textuur geeft.

Smaakcombinaties

De combinatie van zoete, zoute en pikante smaken is karakteristiek voor Surinaamse bami. Ketjap en sojasaus zorgen voor de zoutige en zoete noten, terwijl sambal de pittigheid toevoegt. Gember en knoflook geven het gerecht een extra aroma en complexiteit. Deze smaken worden vaak verder versterkt met extra kruiden zoals five-spices of roti masala, afhankelijk van de variatie van het gerecht.

Bereidingswijze

De bereiding van Surinaamse bami is relatief eenvoudig, maar vereist wel aandacht voor de juiste techniek. De spaghetti moet eerst worden gekookt, daarna worden de sauzen en kruiden toegevoegd en het geheel opgebakken. Het gerecht wordt vaak bereid in een wok of een grote pan, waarbij zorg moet worden genomen dat de spaghetti niet te plakken wordt. De temperatuur van het vuur en de bereidingsduur zijn belangrijk om de smaken te laten ontwikkelen zonder dat de spaghetti te hard wordt.

Recepten voor Surinaamse bami

Omdat Surinaamse bami een veelzijdig gerecht is, zijn er verschillende varianten mogelijk. Hieronder worden een paar verschillende recepten gepresenteerd, samen met de ingredienten en bereidingswijze.

Recept 1: Surinaamse bami met kip (bron: [2])

Ingrediënten

• 300 gram spaghetti
• 250 gram kipfilet
• 1 ui
• 2 teentjes knoflook
• 1 cm gember
• 3 eetlepels sojasaus
• 1 eetlepel tomatenpuree
• 1 eetlepel ketjap manis
• 1 theelepel sambal
• 2 eetlepels zonnebloemolie
• Fijngesneden selderij

Bereidingswijze

1. Kook de spaghetti volgens de instructies op de verpakking.
2. Snijd de kipfilet in stukjes en de ui, knoflook en gember in kleine stukjes.
3. Verhit de zonnebloemolie in een pan en fruit de ui, knoflook en gember aan tot ze glazig worden.
4. Voeg de kipfilet toe en bak deze gaar.
5. Voeg de sojasaus, tomatenpuree, ketjap manis en sambal toe en meng goed door.
6. Voeg de gekookte spaghetti toe en meng goed door.
7. Strooi wat selderij over de bami en serveer.

Recept 2: Surinaamse bami met komkommer (bron: [7])

Ingrediënten

• 220 gram spaghetti
• 250 gram kipstukjes (optioneel vega)
• 0,5 komkommer
• 1 sjalot
• 0,5 rode peper
• 1 eetlepel tomatenpuree
• 2 teentjes knoflook
• 1 stukje gember
• 3 eetlepels ketjap manis
• 1 theelepel sambal
• 2 eetlepels zonnebloemolie
• Een handje selderij
• Peper en zout naar smaak

Bereidingswijze

1. Kook de spaghetti volgens de instructies op de verpakking. Spoel na het koken onder koud water en laat uitlekken.
2. Snijd de sjalot, knoflook, rode peper en gember fijn.
3. Verhit de zonnebloemolie in een pan en fruit de sjalot, gember, knoflook en rode peper aan.
4. Voeg de tomatenpuree en sambal toe en meng goed door.
5. Bak de kipstukjes gaar en voeg daarna de ketjap manis en spaghetti toe.
6. Hak de selderij fijn en schep er doorheen.
7. Breng het gerecht op smaak met peper en zout.
8. Snijd de komkommer in plakjes en serveer de bami met de komkommer.

Recept 3: Surinaamse bami met sticky kipdrumsticks (bron: [6])

Ingrediënten

• 100 ml ketjap manis
• 6 eetlepels roti masala
• 8 kipdrumsticks
• 300 gram spaghetti
• 1 paksoi
• 1 komkommer
• 1 ui
• 2 teentjes knoflook
• 1 cm gember
• 2 eetlepels zonnebloemolie
• 2 theelepel trassi
• 3-4 theelepel Surinaamse sambal (extra naar smaak)
• 30 ml sojasaus
• 3 takjes platte peterselie

Bereidingswijze

1. Roer in een kom 50 ml ketjap manis en roti masala door elkaar.
2. Schenk de marinade in een schaal of ziplock zakje en leg de kipdrumsticks erbij. Laat marineren in de koelkast, minimaal 30 minuten (idealerwijs een nacht).
3. Verwarm de oven op 200 graden (elektrisch) of 180 graden (hetelucht).
4. Bak de kipdrumsticks in de oven tot ze gaar zijn.
5. Kook de spaghetti volgens de instructies op de verpakking.
6. Snijd de ui, knoflook en gember fijn.
7. Verhit de zonnebloemolie in een pan en fruit de ui, knoflook en gember aan.
8. Voeg de trassi en sojasaus toe en meng goed door.
9. Voeg de gekookte spaghetti toe en meng goed door.
10. Voeg de sambal toe naar smaak en schep het gerecht op.
11. Hak de paksoi fijn en schep er doorheen.
12. Snijd de komkommer in plakjes en serveer de bami met de kipdrumsticks en komkommer.
13. Streu peterselie over het gerecht en serveer.

Recept 4: Surinaamse bami met groenten (bron: [4])

Ingrediënten

• 400 gram spaghetti
• 400 gram kipdijfilet
• 1 ui
• 2 teentjes knoflook
• 1 prei
• 4 cm gember
• 3 eetlepels ketjap manis
• 1 maggiblokje
• 5 eetlepels sojasaus
• 1 theelepel five-spices
• 1 blikje tomatenpuree
• 1 eetlepel sambal
• 1/2 bosje selderij

Bereidingswijze

1. Kook de spaghetti volgens de instructies op de verpakking.
2. Snijd de kipdijfilet in kleine blokjes en wrijf deze in met de five-spices.
3. Snipper de ui en hak de knoflook fijn. Snijd de prei in ringetjes en rasp het gember.
4. Verhit een scheutje olie in een pan en fruit de ui, knoflook en gember aan.
5. Voeg de kipdijfilet toe en bak deze rondom bruin.
6. Voeg 1 verkruimeld maggiblokje en de tomatenpuree toe.
7. Na ongeveer 1 minuut voeg je de sojasaus en ketjap manis toe.
8. Meng alles goed door elkaar en voeg daarna de gekookte spaghetti toe.
9. Meng alles goed door elkaar en strooi wat fijngesneden selderij over het gerecht.
10. Serveer de bami met eventueel extra groenten zoals een komkommersalade.

Recept 5: Surinaamse bami zonder vlees (bron: [3])

Ingrediënten

• 150 gram spaghetti
• 150 gram vega (optioneel)
• 1 ui
• 1 teen knoflook
• Verse selderij
• 1 maggiblokje
• 1 theelepel gemalen gember
• 3 eetlepels sojasaus
• 1 eetlepel tomatenpuree
• 1 eetlepel ketjap manis
• Snufje zwarte peper

Bereidingswijze

1. Kook de spaghetti volgens de instructies op de verpakking.
2. Snijd de ui, selderij, vega en knoflook in stukjes.
3. Giet een scheutje olie in een pan en fruit de ui met knoflook aan.
4. Voeg na 2-3 minuten de vega, gember en een snufje zwarte peper toe.
5. Bak de vega rondom bruin.
6. Voeg daarna 1 verkruimeld maggiblokje en de tomatenpuree toe.
7. Na ongeveer 1 minuut voeg je de sojasaus en ketjap manis toe.
8. Meng alles goed door elkaar en voeg vervolgens ook de spaghetti toe.
9. Meng alles goed door elkaar en strooi wat fijngesneden selderij over de Surinaamse bami.
10. Serveer de bami bijvoorbeeld met een omelet.

Tips voor het bereiden van Surinaamse bami

• Spaghetti kiezen: Ondanks dat traditioneel mie wordt gebruikt in Indische gerechten, is spaghetti de voorkeur in Surinaamse bami. Zorg ervoor dat de spaghetti niet te plakken is door hem goed te spoelen en af te drogen.
• Kruiden en sauzen: Het is belangrijk om de juiste hoeveelheid kruiden en sauzen te gebruiken, zodat de smaken goed kunnen ontwikkelen. Vermijd te veel sambal als je niet van pittig eten houdt.
• Voorbereiding: Voorbereiding is essentieel, vooral bij gerechten zoals Surinaamse bami met kipdrumsticks, waarbij de kip moet marineren. Zorg ervoor dat alle ingrediënten zijn gesneden en gereed zijn voor gebruik.
• Bereidingstemperatuur: De bereidingstemperatuur is belangrijk om ervoor te zorgen dat de spaghetti niet te hard wordt. Houd het vuur op een matig niveau en meng het gerecht regelmatig.
• Serveer opties: Surinaamse bami kan worden opgeserveerd met een versere groente of een ei, zoals een omelet. Dit geeft het gerecht extra smaak en voedingswaarde.

Variaties op Surinaamse bami

Surinaamse bami is een gerecht dat makkelijk kan worden aangepast aan persoonlijke smaakvoorkeuren of beschikbare ingrediënten. Hier zijn enkele variaties die kunnen worden overwogen:

• Vega-variant: Gebruik vega in plaats van kip of garnalen. Dit maakt het gerecht geschikt voor vegetarische eetlijnen.
• Pittigere variant: Voeg extra sambal of andere pittige sauzen toe voor een extra pittige smaak.
• Mildere variant: Verminder het gebruik van sambal of gebruik een mildere sojasaus voor een minder pittige smaak.
• Groente-variant: Voeg extra groenten zoals komkommer, paksoi of wortels toe voor extra smaak en voedingswaarde.
• Ei-variant: Voeg een eitje of een omelet toe voor een extra proteïenrijk gerecht.

Voedingswaarde van Surinaamse bami

Surinaamse bami is een warm en smaakvol gerecht dat rijk is aan koolhydraten, proteïnen en smaakversterkers. De voedingswaarden kunnen variëren afhankelijk van de exacte ingrediënten en hoeveelheden die worden gebruikt. Hieronder is een voorbeeld gegeven van de voedingswaarden voor een standaard portie:

Deze waarde is gebaseerd op het recept uit bron [7], dat Surinaamse bami met kip en komkommer beschrijft. Het is duidelijk dat Surinaamse bami een rijk gerecht is, dat goed past binnen een maaltijd met een evenwichtig mengsel van proteïnen, koolhydraten en groenten.

Surinaamse bami in Surinaamse kookboeken

Surinaamse bami is ook een populaire bereiding die vaak opgenomen wordt in Surinaamse kookboeken. In het kookboek ‘Switi Sranan’ van Noni Kooiman is een recept opgenomen dat specifiek is voor Javaanse Surinaamse bami. In dit boek wordt uitgebreid ingegaan op de bereiding en de smaakcombinaties die het gerecht karakteriseren. Het boek is geschreven voor zowel beginners als ervaren koks die geïnteresseerd zijn in Surinaamse keuken.

Conclusie

Surinaamse bami is een gerecht dat zich uitstraalt door zijn unieke combinatie van smaken en ingrediënten. Het is eenvoudig te bereiden, maar biedt toch een indrukwekkende smaakervaring. Het gerecht is veelzijdig en kan worden aangepast aan persoonlijke smaakvoorkeuren of beschikbare ingrediënten. Of je nu van een pittige of milde variant houdt, Surinaamse bami is een gerecht dat vaak opnieuw wordt gemaakt. Het is ideaal voor doordeweeks eten of voor speciale gelegenheden. Met de recepten en tips uit dit artikel kun je eenvoudig een smaakvol gerecht maken dat zowel de smaak als de geur van Surinaamse keuken weerspiegelt.

Bronnen

1. Surinaams koken met Jen
2. Eef kookt zo
3. Lekker en simpel
4. De Wereld op je bord
5. Culy.nl
6. Miljuschka
7. Leukerecepten.nl