Saoto soep is een gerecht dat oorspronkelijk uit Java stamt, maar diep verankerd is geraakt in de Surinaamse keuken en ook in Nederland populair is geworden. Het is een rijke, geurende kippensoep die wordt geserveerd met een verscheidenheid aan bijgerechten, waardoor het niet alleen een soep is, maar ook een maaltijd. Het gerecht is een uitdrukking van culturele mengeling, waarbij Javanesische, Surinaamse en Nederlandse elementen samenkomen. In dit artikel wordt het recept voor saoto soep uitgebreid beschreven, inclusief de bouillon, de garnituren en de bereidingsmethoden. Daarnaast wordt ingegaan op de geschiedenis en culturele betekenis van het gerecht, evenals op tips voor het bewaren en variëren van het recept.

Oorsprong en Cultuurhistorische Context

Saoto soep is een gerecht met wortels in Java, een eiland in Indonesië. In Suriname is het gerecht echter geïntegreerd in de lokale keuken en wordt het daar gezien als een typisch Surinaamse maaltijd. In Nederland is het gerecht ook steeds populairder geworden, vooral onder mensen met Surinaamse of Javaanse oorsprong. De soep is een voorbeeld van hoe keukens zich door migratie en culturele uitwisseling ontwikkelen en verrijken.

Het gerecht is bekend om zijn heldere bouillon, die wordt gemaakt met kip, kruiden en specerijen. De smaak wordt verder versterkt door bijgerechten zoals gebakken aardappels, vermicelli, tauge, gekookte eieren en sambal. Deze combinatie van ingrediënten maakt de saoto soep tot een veelzijdig gerecht dat zowel als hoofdgerecht als als lichte lunch kan worden geserveerd.

Ingrediënten en Bereidingswijze

Voor de Bouillon

De bouillon vormt de basis van de saoto soep en is verantwoordelijk voor de smaak en het karakter van het gerecht. De ingrediënten voor de bouillon variëren iets afhankelijk van het recept, maar er zijn enkele gemeenschappelijke elementen die in alle bronnen worden genoemd.

• 250 gram kipvleugels of soepvlees
• 4 eieren
• 1 ui
• 3 teentjes knoflook
• 1 stuk laos (5-6 cm)
• 1 stengel citroengras (sereh)
• 4 salamblaadjes
• 1/2 theelepel witte peper
• 2,5 liter kokend water

Optioneel kan ook kipfilet worden gebruikt voor de vulling.

Voor de Garnituren

De garnituren van de saoto soep zijn even belangrijk als de bouillon zelf. De soep wordt meestal volledig gevuld met een verscheidenheid aan ingrediënten, die apart worden bereid en op het einde aan de soep worden toegevoegd. De meest gebruikte garnituren zijn:

• 4 takjes selderij
• 300 gram kipfilet
• 200 gram tauge
• 2 grote aardappelen
• 100 gram rijstvermicelli
• 1 ui
• 4 teentjes knoflook
• Hardgekookte eieren
• Gefrituurde aardappelsticks (kentang kering)
• Gefrituurde uitjes
• Bladselderij
• Gekookte sperzieboontjes
• Gele madame jeannette sambal
• Ketjap manis (zoete ketjap)
• Gele ketjap sambal (optioneel)

De garnituren worden apart bereid en op het einde aan de hete bouillon toegevoegd. Dit zorgt ervoor dat elk ingrediënt zijn eigen smaak en structuur behoudt.

Bereidingsstappen

Bouillon Bereiden

1. Snij de ui en knoflook in kleine stukken.
2. Verhit 1 eetlepel olie in een soeppan.
3. Bak de ui en knoflook lichtbruin.
4. Voeg kokend water toe en breng het aan de kook.
5. Voeg het soepvlees, pimentkorrels, laos, citroengras, salamblaadjes en eventueel kipfilet toe.
6. Laat het geheel ongeveer 30 minuten doorkoken.
7. Haal de kipfilet uit de pan en laat die apart liggen.
8. Voeg 5 minuten voor het eind de witte peper toe. Zout naar smaak.

Garnituren Bereiden

1. Pluis de kipfilet.
2. Doe 1 theelepel olie in een koekenpan en bak de geploze kip even aan.
3. Was de tauge en leg die apart.
4. Kook de eieren hard en pel ze.
5. Schil de aardappelen en snij ze in stokjes van ongeveer 2,5×0,5×0,5 cm.
6. Bak de geraspte aardappel en vermicelli en meng ze goed door elkaar.
7. Snij de ui en knoflook in smalle reepjes en bak deze goudbruin.
8. Snij de selderij in fijne stukjes.

Serveren

1. Pak een groot diep bord en voeg een beetje van alle garnituren toe.
2. De hoeveelheid is afhankelijk van of je de soep als lichte lunch of als maaltijdsoep eet.
3. Giet de hete bouillon over de garnituren.
4. Breng alles op smaak met ketjap sambal.
5. Serveer direct.

Variaties en Tips

De saoto soep is een gerecht dat vrij eenvoudig kan worden aangepast aan persoonlijke voorkeuren of beschikbare ingrediënten. Hieronder worden enkele suggesties genoemd voor het variëren van het recept.

Ingrediënten Variëren

• Kip vervangen door kalkoen of varkensvlees: Als kip niet beschikbaar is, kan kalkoen of varkensvlees worden gebruikt. Dit verandert de smaak van de bouillon, maar het resultaat is nog steeds heerlijk.
• Vegetarische versie: Voor vegetariërs kan de bouillon worden gemaakt zonder vlees. Gebruik in dat geval een vegetarische bouillon en voeg groenten toe als wortel, prei of courgette.
• Meer of minder pikante versie: De hoeveelheid sambal en ketjap kan worden aangepast aan de smaak. Voor een mildere versie kan rood peper worden gebruikt in plaats van de Surinaamse gele madame jeannette.

Bereidingstips

• Bouillon vooruit maken: De bouillon kan vooruit worden gemaakt en opgeborgen in de vriezer. Dit bespaart tijd bij het maken van het gerecht. Let er wel op dat de garnituren apart worden bewaard, want die kunnen niet worden ingevroren.
• Kant-en-klare garnituren: In de toko zijn kant-en-klare garnituren beschikbaar, zoals gefrituurde aardappelsticks, uitjes en tauge. Dit bespaart tijd en rommel in de keuken.
• Verhouding kruiden: Als de kruiden uit de vriezer komen, kan de hoeveelheid worden verdubbeld om de smaak extra te versterken.

Nuttige Tips voor het Bewaren van Saoto Soep

Het is mogelijk om een deel van de saoto soep op te slaan voor later gebruik, maar er zijn enkele aandachtspunten om rekening mee te houden.

• Bouillon invriezen: De bouillon kan worden ingevroren als het gerecht niet in één keer op wordt gebruikt. Dit is een goede manier om overmaat te bewaren en snel een maaltijd te hebben klaar. De garnituren moeten echter apart worden bewaard, omdat die niet goed kunnen worden ingevroren.
• Verwijder overtollig vet: Voordat de bouillon wordt ingevroren, kan overtollig vet worden verwijderd. Dit verbetert de smaak en voorkomt dat het gerecht te vet wordt na het ontdooien.
• Opwarming: Bij het opwarmen van de bouillon moet er op worden gelet dat de temperatuur voldoende hoog is om eventuele bacteriën te doden. De bouillon moet worden opgewarmd tot minimaal 70 °C.

Cultuurhistorisch Interesse

Saoto soep is meer dan alleen een gerecht. Het is een gerecht dat een rijke geschiedenis heeft en diep verankerd is in de culturele identiteit van Suriname en Java. In Suriname is het gerecht een onderdeel van de nationale keuken en wordt het vaak geserveerd bij feesten en speciale gelegenheden. In Nederland is het gerecht ook populair geworden, vooral onder mensen met Surinaamse of Javaanse oorsprong.

Het gerecht is een voorbeeld van hoe keukens zich ontwikkelen door migratie en culturele uitwisseling. De smaken en technieken van Java zijn in Suriname verder ontwikkeld en vervolgens in Nederland geïntroduceerd. Dit proces laat zien hoe gerechten culturele verhalen vertellen en hoe ze zich aanpassen aan nieuwe contexten.

Nuttige Tips voor het Variëren van het Recept

Het recept voor saoto soep is vrij flexibel en kan worden aangepast aan persoonlijke voorkeuren of beschikbare ingrediënten. Hieronder worden enkele suggesties genoemd voor het variëren van het gerecht.

Ingrediënten Variëren

• Vlees vervangen: Als kip niet beschikbaar is, kan kalkoen of varkensvlees worden gebruikt. Deze vleessoorten geven de bouillon een andere smaak, maar het resultaat is nog steeds heerlijk.
• Vegetarische versie: Voor vegetariërs kan de bouillon worden gemaakt zonder vlees. Gebruik in dat geval een vegetarische bouillon en voeg groenten toe als wortel, prei of courgette.
• Meer of minder pikante versie: De hoeveelheid sambal en ketjap kan worden aangepast aan de smaak. Voor een mildere versie kan rood peper worden gebruikt in plaats van de Surinaamse gele madame jeannette.

Bereidingstips

• Bouillon vooruit maken: De bouillon kan vooruit worden gemaakt en opgeborgen in de vriezer. Dit bespaart tijd bij het maken van het gerecht. Let er wel op dat de garnituren apart worden bewaard, want die kunnen niet worden ingevroren.
• Kant-en-klare garnituren: In de toko zijn kant-en-klare garnituren beschikbaar, zoals gefrituurde aardappelsticks, uitjes en tauge. Dit bespaart tijd en rommel in de keuken.
• Verhouding kruiden: Als de kruiden uit de vriezer komen, kan de hoeveelheid worden verdubbeld om de smaak extra te versterken.

Conclusie

Saoto soep is een gerecht dat oorspronkelijk uit Java stamt, maar in Suriname en Nederland populair is geworden. Het is een rijke, geurende kippensoep die wordt geserveerd met een verscheidenheid aan bijgerechten. Het gerecht is een voorbeeld van hoe keukens zich door migratie en culturele uitwisseling ontwikkelen en verrijken. Het recept voor saoto soep is vrij flexibel en kan worden aangepast aan persoonlijke voorkeuren of beschikbare ingrediënten. Door de bouillon vooruit te maken en kant-en-klare garnituren te gebruiken, is het gerecht snel en eenvoudig te bereiden. Het gerecht is niet alleen een smakelijke maaltijd, maar ook een rijke culturele uitdrukking die verhalen vertelt over de geschiedenis en de identiteit van de Surinaamse en Javaanse keuken.

Bronnen

1. Saoto soep
2. Javaanse saoto soep
3. Zelf heerlijke saotosoep maken
4. Smulpaapje kookt saoto
5. Saoto soep