Alternatieven voor geneesmiddelen bij dieren: Overzicht van leveringsproblemen en oplossingen
In de diergeneeskunde zijn leveringsproblemen met geneesmiddelen een realiteit. Fabrikanten kunnen tijdelijk of permanent stoppen met de productie van bepaalde medicijnen, waardoor dierenartsen en eigenaars op zoek moeten naar geschikte alternatieven. Het is van belang om te weten welke middelen momenteel niet leverbaar zijn en welke alternatieven beschikbaar zijn, zowel binnen als buiten de officiële registratie. Deze kennis helpt bij het maken van een verantwoorde keuze in tijden van schaarste en bij het voorkomen van mogelijke negatieve effecten op dieren.
In deze artikel geven we een overzicht van enkele geneesmiddelen die momenteel niet beschikbaar zijn, de redenen achter de leveringsproblemen, en welke alternatieven er beschikbaar zijn. Aan de hand van meerdere bronnen uit diergeneesmiddelenapotheken en reumaklinieken in Nederland, wordt ook ingegaan op de werking, het gebruik en eventuele voorzichtigheden bij het gebruik van deze alternatieven.
De nadruk ligt op de werking van de werkzame stoffen, doseringen en de eventuele verschillen in toediening. Ook wordt ingegaan op de beschikbaarheid van deze alternatieven en de eventuele beperkingen die er kunnen zijn. Het doel is om een duidelijk en overzichtelijk beeld te geven van de situatie in de diergeneeskunde op het gebied van geneesmiddelen.
Geneesmiddelen met leveringsproblemen en alternatieven
Carbasalaatcalcium
Carbasalaatcalcium 600 mg is sinds enige tijd uit de handel genomen. Dit geneesmiddel bevat acetylsalicylzuur als werkzame stof, wat een ontstekingsremmende en pijnstillende werking heeft. Het wordt gebruikt in lagere doseringen ook om trombocytenaggregatie te remmen.
Alternatief 1: Carbasalaatcalcium 100 mg sachets
Deze sachets zijn nog wel leverbaar en kunnen als alternatief dienen. Ze bevatten geen hulpstoffen, waardoor 6 sachets van 100 mg het equivalente van 1 sachet 600 mg vormen.
Alternatief 2: Aspirine 500 mg
Een ander alternatief is Aspirine 500 mg. 1 tablet is gelijk aan 1 sachet 600 mg carbasalaatcalcium. Hierbij is het belangrijk om te rekening te houden met de lokale irritatie die Aspirine kan veroorzaken in de maag. Daarom wordt aanbevolen om de tabletten te fijnmaken voordat ze worden toegediend.
Prednisolon
Sinds mei 2021 is er een alternatief beschikbaar voor prednisolon in drankvorm. Deze vorm wordt voornamelijk gebruikt bij dieren die moeite hebben met het slikken van tabletten. Voor afbouw of bij patiënten die prednisolon in drankvorm nodig hebben, kan nu prednisolon 1 mg tabletten gebruikt worden. Deze zijn echter niet beschikbaar bij reguliere groothandels, maar kunnen wel via de Apotheek Faculteit Diergeneeskunde besteld worden.
Ranitidine
Ranitidine 15 mg/ml is momenteel niet leverbaar. Het werd gebruikt om maagzuurproductie te verminderen bij dieren. Sinds 2019 is ranitidine wereldwijd uit de handel genomen vanwege een onderzoek naar de grondstof. Inmiddels is er voor honden een alternatief beschikbaar in de vorm van Zantoral Vet® 30 mg/ml. Dit is een geregistreerd alternatief dat kan worden gebruikt bij honden.
Atropine
De veterinair geregistreerde atropine 1 mg/ml injectievloeistof is uit de handel genomen. Er is echter een alternatief beschikbaar in de vorm van atropine sulfarica 1% (10 mg/ml), die in Roemenië geregistreerd is. Deze vloeistof is beschikbaar in multidose flesjes van 20 ml. Het is belangrijk om te weten dat de concentratie 10x hoger is dan bij de oorspronkelijke vloeistof. Dopharma heeft een Nederlandse bijsluiter met duidelijke doseringen per diersoort beschikbaar gesteld.
Crotax®
Crotax® bevat chlooramfenicol als werkzame stof. De oogdruppels bevatten 8 mg/ml chlooramfenicol, terwijl de oogzalf 10 mg/g bevat. De dosering is zo aangepast dat geen extra aanpassing nodig is. De oogdruppels en zalf zijn rechtstreeks te bestellen bij VetRed, Covetrus of via Grovet.
Cortisonacetaat
Cortisonacetaat tabletten zijn momenteel niet leverbaar. De verwachting is dat de levering in juni 2025 weer op gang komt. Een beschikbaar alternatief is hydrocortison. Dit alternatief kan worden gebruikt bij dieren die zich niet aan het hoge cortisolniveau in hun lichaam kunnen aanpassen.
Osmosteril®
Osmosteril® bevat mannitol en wordt gebruikt als diureticum. De 200 mg/ml infusievloeistof is uit de handel genomen. Er is echter een alternatief beschikbaar in de vorm van mannitolum 150 mg/ml, die kan worden besteld via de Apotheek Faculteit Diergeneeskunde.
Otimectin®
Otimectin® is momenteel niet leverbaar. Het bevat ivermectine als werkzame stof. Alternatieven zijn Evicto® spot-on, Bravecto plus® spot-on en een spot-on behandeling met selamectine. Deze alternatieven kunnen worden gebruikt voor de behandeling van oormijt bij katten.
Fludrocortisonacetaat
Er zijn drie beschikbare alternatieven voor fludrocortisonacetaat: Fludrace, Florinef en de 31,25 µg tabletten. Elke variant heeft zijn eigen voor- en nadelen in termen van bewaarkwaliteit, prijs en beschikbaarheid. Fludrace is duur maar kan bij kamertemperatuur bewaard worden. Florinef is goedkoop maar moet in de koelkast worden bewaard. De 31,25 µg tabletten zijn drie keer zo duur als de 62,5 µg tabletten en zijn enkel verkrijgbaar via openbare apotheken.
Fluticason
Fluticason/Flixotide® 125 mcg is langere tijd slecht leverbaar geweest, maar is op dit moment weer beschikbaar. De 50 mcg variant is ook beschikbaar, terwijl de 250 mcg variant verwacht wordt in mei. Fluticason is de enige luchtwegverwijder die ervaring met heeft bij dieren en waarvan de dosering bekend is. Het is daarom niet eenvoudig om over te stappen op andere producten.
Overzicht leveringsproblemen en alternatieven
In de onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de geneesmiddelen die momenteel niet beschikbaar zijn en hun respectievelijke alternatieven. Deze informatie helpt bij het snel en gericht zoeken naar geschikte alternatieven bij leveringsproblemen.
| Geneesmiddel | Werkzame stof | Alternatief 1 | Alternatief 2 | Alternatief 3 |
|---|---|---|---|---|
| Carbasalaatcalcium 600 mg | Acetylsalicylzuur | Carbasalaatcalcium 100 mg sachets | Aspirine 500 mg | - |
| Prednisolon 15 mg/ml | Prednisolon | Prednisolon 1 mg tabletten | - | - |
| Ranitidine 15 mg/ml | Ranitidine | Zantoral Vet® 30 mg/ml | - | - |
| Atropine 1 mg/ml | Atropine | Atropine sulfarica 1% | - | - |
| Crotax® 8 mg/ml | Chlooramfenicol | Crotax® oogzalf | - | - |
| Cortisonacetaat 25 mg | Cortisonacetaat | Hydrocortison | - | - |
| Osmosteril® 200 mg/ml | Mannitol | Mannitolum 150 mg/ml | - | - |
| Otimectin® | Ivermectine | Evicto® spot-on | Bravecto plus® spot-on | Spot-on met selamectine |
| Fludrocortisonacetaat 62,5 µg | Fludrocortison | Fludrace | Florinef | 31,25 µg tabletten |
| Fluticason 125 mcg | Fluticason | Fluticason 50 mcg | Fluticason 250 mcg | - |
Conclusie
Leveringsproblemen met geneesmiddelen in de diergeneeskunde zijn een bekende realiteit. Het is belangrijk om bewust te zijn van deze situatie en alternatieven te kennen, zowel voor dierenartsen als voor eigenaars. In deze artikel is een overzicht gegeven van een aantal geneesmiddelen die momenteel niet leverbaar zijn en welke alternatieven beschikbaar zijn. Deze alternatieven zijn niet altijd direct uitwisselbaar, maar met een duidelijke kennis van de werkzame stoffen en doseringen kan men toch een verantwoorde keuze maken.
Het is aan te raden om altijd in overleg te treden met een dierenarts of de apothekers van de Maartensapotheek wanneer leveringsproblemen optreden. Zij kunnen helpen bij het vinden van geschikte alternatieven en eventueel het bestellen van magistrale producten of geneesmiddelen uit het buitenland. Zo kan men ervoor zorgen dat het dier de nodige zorg krijgt, ook wanneer bepaalde middelen tijdelijk niet beschikbaar zijn.