De Chinese vijfkruidenpoeder is een veelvoorkomend kruidenmengsel dat een rijke smaakbreuk biedt in de Chinese keuken. Het mengsel bestaat doorgaans uit kruidnagel, Sichuanpeper, venkel, steranijs en cassia, maar kan ook variaties bevatten. Deze kruiden worden vaak gebruikt om vlees, zoals kip, te marineren, om het te bakken of te stoven. In deze artikel wordt ingegaan op de samenstelling van vijfkruidenpoeder, recepten voor vijfkruiden kip, bereidingsmethoden en tips voor het gebruik van deze kruiden in de keuken.

Vijfkruidenpoeder: Samenstelling en Toepassing

Vijfkruidenpoeder, ook wel bekend als Chinese vijfkruidenpoeder of "Wu Xiang Fen", is een kruidenmengsel dat in de Chinese keuken veel wordt gebruikt. Het mengsel bestaat meestal uit vijf kruiden, maar soms ook uit zes of zeven, waarbij de naam nog steeds "vijfkruidenpoeder" blijft. De meest gebruikelijke combinatie bevat kruidnagel, Sichuanpeper, venkel, steranijs en cassia (ook wel Chinese kaneel genoemd). Het mengsel wordt gebruikt voor het marineren van vlees, zoals kip of varkensvlees, en kan ook losse kruiden worden toegepast in recepten.

De vijf smaken van vijfkruidenpoeder – zoet, zout, bitter, zuur en umami – geven het een unieke smaakprofiel. Het is echter een kruidenmengsel dat sterk smaakt, dus het moet met mate worden gebruikt. In het zuiden van China kan de samenstelling van vijfkruidenpoeder variëren, waarbij kruidnagel wordt vervangen door de gedroogde schil van de mandarijn.

Een belangrijk onderscheid in de samenstelling van vijfkruidenpoeder is de keuze tussen cassia en kaneel. Kaneel komt van de Cinnamomum Verum-boom en groeit voornamelijk in Sri Lanka, terwijl cassia van de Cinnamomum Cassia-boom komt en vooral in China wordt gekweekt. Cassia heeft een scherpere en meer bittere smaak vergeleken met kaneel, die subtiele en warme smaak heeft. Voor vijfkruidenpoeder wordt meestal cassia gebruikt, aangezien het goedkoper is en eenvoudiger verkrijgbaar is.

Het maken van vijfkruidenpoeder thuis is relatief eenvoudig. Voor de meeste varianten is het enige ingrediënt dat moeilijk te vinden is, de Sichuanpeper. De volgende hoeveelheden zijn meestal geschikt voor een zelfgemaakte vijfkruidenpoeder:

• 7 stuks steranijs
• 1/2 el kruidnagels
• 1 stuk cassia
• 1 1/2 el Sichuanpepertjes
• 2 el venkelzaad

Alle ingrediënten worden fijn gemalen met een koffiemolentje en opgeslagen in een afgesloten potje. Dit mengsel kan worden gebruikt om vlees te marineren of als smaakversterker in andere gerechten.

Chinese Vijfkruiden Kip: Recepten en Bereidingswijze

Er zijn verschillende recepten voor vijfkruiden kip die worden besproken in de bronnen. Deze recepten geven een goed overzicht van de diverse manieren waarop vijfkruidenpoeder kan worden gebruikt in de keuken, van marineren tot bakken of stoven.

1. Vijfkruiden-kip uit de oven

Een van de eenvoudigste en smaakrijke manieren om vijfkruiden kip te bereiden is het marineren en ovenschudden. Dit recept is geschikt voor kippendijen met vel, die zowel sappig als krachtig zijn. De marinade bestaat uit vijfkruidenpoeder, sojasaus, en rijstwijn.

Ingrediënten: - 500 gr kip, bijvoorbeeld kippendijen met vel
- 1 tl vijfkruidenpoeder
- 1 el sojasaus dark
- 2 el sojasaus light
- 1 el shaoxing rijstwijn

Bereidingswijze: 1. Wrijf de kip in met vijfkruidenpoeder.
2. Meng de sojasauzen en rijstwijn in een schaal en voeg deze toe aan de kip.
3. Meng alles door elkaar en zet de kip in de koelkast. Laat marineren gedurende 1 tot 2 uur of, voor optimale smaak, de hele nacht.
4. Haal de kip uit de koelkast en laat deze even op kamertemperatuur komen.
5. Verwarm de oven voor op 200 graden Celsius.
6. Leg de kip op een rooster met een lekbak eronder.
7. Rooster de kip in 30 tot 40 minuten gaar.
8. Smeer de kip na 10 en 20 minuten in met de marinade.
9. Als het vel van de kip licht krokant is, haal je de kip uit de oven en serveer met gebakken rijst en paksoi.

2. Chinees vijfkruiden kip uitgebreid

Een uitgebreidere variant van vijfkruiden kip maakt gebruik van extra groenten, zoals paksoi, paprika en broccoli, om een volledig gerecht te creëren. Dit recept is ideaal voor mensen die graag groenten combineren met vlees.

Ingrediënten: - 500g kipdijfilet (zonder vel, in blokjes van 2-3 cm)
- Marinade: - 2 el sojasaus (lichte sojasaus)
- 1 el Shaoxing rijstwijn (of droge sherry)
- 1 tl Chinese vijfkruidenpoeder
- 1 tl geraspte gember
- 1 teentje knoflook, fijngehakt
- 1 tl maïzena
- 1/2 tl zwarte peper
- Groenten: - 1 ui, gesnipperd
- 2 teentjes knoflook, fijngehakt
- 2 cm gember, geraspt
- 1 rode paprika, in reepjes
- 1 groene paprika, in reepjes
- 100g Chinese kool (paksoi of Shanghai paksoi), in stukken
- 100g broccoli roosjes
- 100g wortel, in plakjes
- (Optioneel) 50g kastanjechampignons, gehalveerd
- Saus: - 2 el oestersaus
- 1 el sojasaus (donkere sojasaus)
- 1 el hoisinsaus

Bereidingswijze: 1. Meng de marinadebestanddelen in een kom en leg de kipdijfilet erin. Meng goed door en laat marineren gedurende 1 tot 2 uur.
2. Verhit een pan met een beetje olie en bak de kip tot het vlees goudbruin is. Houd apart.
3. Bak de groenten in porties in de pan, beginnend met de ui, gevolgd door de paprika, broccoli, wortel en eventueel de kastanjechampignons.
4. Meng de sausbestanddelen in een kom en schenk deze in de pan met de groenten. Laat het mengsel een paar minuten koken.
5. Voeg de kip toe aan de saus en laat alles nog 5 minuten samenkoken.
6. Serveer het gerecht warm, eventueel met rijst of noodles.

3. Chinese 5 spices kip in de oven

Een eenvoudigere variant van vijfkruiden kip is de bereiding in de oven. Deze methode vereist weinig ingrediënten en is geschikt voor mensen die snel een smaakrijke maaltijd willen bereiden.

Ingrediënten: - 2 kipfilets
- 2 eetlepels Chinese 5 spices
- 2 eetlepels olijfolie
- 1 theelepel zout
- 1 theelepel peper

Bereidingswijze: 1. Verwarm de oven voor op 200 graden Celsius.
2. Meng de Chinese 5 spices, olijfolie, zout en peper in een kom.
3. Leg de kipfilets in de kom en meng alles goed door elkaar.
4. Leg de kipfilets op een bakplaat en zet deze in de oven.
5. Bak de kipfilets in ongeveer 20 minuten gaar.
6. Serveer de kipfilets met wat groenten en rijst.

4. Sticky Chicken met pittige noodles

Een variant die een beetje meer varatie biedt, is het bereiden van sticky chicken met pittige noodles. Deze combinatie is ideaal voor mensen die graag smaakrijke en pittige gerechten eten.

Ingrediënten: - 4 kippendijen met bot en vel
- 3 theelepels all purpose rub
- 1 theelepel Chinese five spice
- 3 eetlepels Magic 5 van Saus.Guru
- 1 pakje Soba of Udon noodles
- 1 hele paksoi
- 1 rode paprika
- 250 gram kastanje champignons
- 1 middelgrote ui
- Halve stronk broccoli
- 2 eetlepels soja saus
- 1 eetlepel honing
- 2 cm verse gember
- 2 tenen knoflook
- 1 - 2 theelepels sambal (naar smaak)

Bereidingswijze: 1. Verwarm de oven of BBQ voor op 200 graden Celsius.
2. Kruid de kippendijen met een combinatie van all purpose rub en Chinese five spice.
3. Plaats de kip op de koude zone met vel naar boven en gaar deze indirect voor 20 minuten.
4. Lak de kip af met de Magic 5 barbecue saus en gaar hem nog 5 minuten.
5. Draai de kip op en herhaal de vorige stap.
6. Haal de kip na 2 minuten van de BBQ en laat deze 5-10 minuten rusten.
7. Snij de groenten in robuuste stukken. Bak de ui gedurende 2 minuten, voeg daarna broccoli, champignons en paprika toe en bak deze 3-4 minuten mee.
8. Voeg op het allerlaatst de paksoi toe en bak deze 1 minuut mee.
9. Serveer de sticky chicken met de pittige noodles.

Vijfkruidenpoeder in de Filosofie

In de Chinese filosofie zijn de vijf elementen – hout, vuur, aarde, metaal en water – fundamenteel. Men gelooft dat deze elementen elkaar beïnvloeden en in evenwicht moeten zijn voor een goede gezondheid en welzijn. Interessant genoeg, de vijf smaken in het vijfkruidenpoeder resoneren met deze vijf elementen, wat het kruidenmengsel een diepere betekenis geeft dan alleen culinair genot.

De vijf smaken – zoet, zuur, bitter, zout en umami – worden elk geassocieerd met een van de vijf elementen. Deze smaken werken samen om een evenwichtig en harmonieus gerecht te creëren. Het gebruik van vijfkruidenpoeder in recepten kan dus worden gezien als een manier om de filosofische principes van balans en evenwicht toe te passen in de keuken.

Tips voor het Gebruik van Vijfkruidenpoeder

Bij het werken met vijfkruidenpoeder zijn er een paar belangrijke tips die kunnen helpen om het best mogelijke resultaat te behalen.

1. Gebruik met mate

Vijfkruidenpoeder heeft een sterke smaak en moet daarom met mate worden gebruikt. Te veel kruidenpoeder kan het gerecht overweldigen en de smaak van het vlees of de groenten verdoezelen. Het is beter om de smaak te proeven en eventueel extra toe te voegen, in plaats van aanvankelijk te veel te gebruiken.

2. Kies de juiste variant

Vijfkruidenpoeder kan variëren per regio in China. In het noorden wordt vaak een combinatie gebruikt die sterker is dan in het zuiden, waar kruidnagel soms wordt vervangen door mandarijnenschillen. Het is belangrijk om te weten welke variant het beste past bij het gerecht dat wordt bereid.

3. Combineer met andere smaken

Vijfkruidenpoeder werkt het beste wanneer het gecombineerd wordt met andere smaken, zoals sojasaus, rijstwijn, gember of knoflook. Deze smaken kunnen de kruiden versterken en het gerecht ronder maken.

4. Bewaar het goed

Vijfkruidenpoeder moet bewaard worden in een afgesloten potje, ver weg van licht en vocht. Het kruidenmengsel kan verliezen in smaak als het niet goed bewaard wordt. Het is beter om kleine hoeveelheden te maken en deze binnen een korte tijd te gebruiken, zodat de smaak intact blijft.

5. Experimenteer met andere gerechten

Vijfkruidenpoeder is niet alleen geschikt voor kip. Het kan ook gebruikt worden voor varkensvlees, vis of zelfs groenten. Het is een veelzijdig kruidenmengsel dat kan worden toegepast in verschillende gerechten, zoals stews, soepen of zelfs snacks zoals tijgerbollen.

Conclusie

Chinese vijfkruiden kip is een smaakrijke en veelzijdige maaltijd die eenvoudig te bereiden is. Het gebruik van vijfkruidenpoeder brengt een rijke smaakbreuk aan het gerecht toe en maakt het geschikt voor zowel traditionele als moderne gerechten. De verschillende recepten die zijn besproken in deze artikel geven een goed overzicht van de diverse manieren waarop vijfkruidenpoeder kan worden gebruikt, van marineren tot bakken of stoven.

Het kruidenmengsel is eenvoudig te maken thuis en kan aangepast worden aan de smaakvoorkeuren van de keukenbaas. Het is belangrijk om het kruidenmengsel met mate te gebruiken, aangezien de smaken sterk zijn. Het combineren met andere ingrediënten zoals sojasaus, rijstwijn en gember kan de smaak van het gerecht versterken en het evenwicht creëren.

Vijfkruidenpoeder is niet alleen een culinair gereedschap, maar ook een weerspiegeling van de filosofie van balans en evenwicht in de Chinese cultuur. Het is een kruidenmengsel dat zowel in de keuken als in de filosofie een plek inneemt en kan worden gebruikt om smaakrijke en betekenisvolle gerechten te creëren.

Bronnen

1. Reutel.nl
2. Cafetariajasmijn.nl
3. Budgetchef.nl
4. Debigondier.nl
5. Lichanskylikes.nl