Kerstgerecht Ideeën met Spruitjes: Creatieve Recepten en Kokenstippen
Spruitjes zijn traditioneel een kerstgerecht dat op tafel komt bij veel Nederlanders. Het is echter een groente die verder dan alleen gekookt in een witte saus bestaat. Door creatieve combinaties en moderne kooktechnieken zoals roosteren, ovenbakken of het toepassen van exotische smaken, kunnen spruitjes op Kerstavond een bijzonder origineel en verfijnd bijgerecht worden. In dit artikel worden verschillende recepten en technieken besproken die spruitjes tijdens de kerstdagen niet alleen smakelijk maken, maar ook een visueel hoogtepunt kunnen worden op de kersttafel.
Spruitjes: Traditie en Variatie
Spruitjes zijn een groente die sinds de 18de eeuw in Europa bekend is, en in Nederland al snel populair werd. Ze zijn een soort kruising tussen een broccoli en een kool en hebben een karakteristieke groene, knoestige vorm. In de kerstperiode is spruitjeskool een klassieker, vaak bereid in een witte saus of als een geroosterde of gegrilde variant.
In de laatste jaren is er echter een trend ontstaan om spruitjes op andere manieren te bereiden. Bijvoorbeeld met toepassing van ovensausen, kruiden, exotische smaken of combineren met andere kerstthema-groenten. De spruitjes kunnen bijvoorbeeld worden geroosterd met burrata, cranberries of in een saus met miso of sinaasappel.
Recepten met Spruitjes voor Kerst
1. Spruitjes met Burrata en Cranberrycompote
Een elegante, lichte variant die niet alleen goed smaakt, maar ook visueel aantrekkelijk is, is spruitjes met burrata en cranberrycompote. Het recept combineert zachte geroosterde spruitjes met de zachte tekstuur van burrata en een saus van cranberries, sinaasappel en mosterdzaad. De combinatoriek van zure en zoete smaken zorgt voor een verfijnde smaak.
Ingrediënten (voor 2 personen):
- 200 gr spruiten
- 1 stuk burrata of goede kwaliteitsmozzarella
- 1 el olijfolie
- 250 gr cranberries (vers of diepvries, geen gedroogde)
- 100 ml sinaasappelsap
- 100 gr bruine suiker
- 1 el mosterdzaad
- Zout en peper
Bereiding: 1. Verwarm de oven voor op 200°C. 2. Maak de cranberrycompote: Doe cranberries, sinaasappelsap, bruine suiker en mosterdzaad in een pan. Laat het op een laag vuur pruttelen tot het samenkomt tot een dikke saus. Laat afkoelen. 3. Halveer de spruiten en leg ze op een bakplaat. Besprenkel met olijfolie, zout en peper. 4. Rooster de spruiten in 20-30 minuten tot ze beetgaar zijn en bruine randjes hebben. 5. Breek de burrata in stukjes en verdeel deze over 2 borden. Schep de spruiten erover en een paar lepeltjes cranberrycompote. De resterende compote is bewaardbaar in de koelkast voor een week.
2. Spruitjes uit de oven met kaas en paneermeel
Een klassieke, maar altijd populaire manier om spruitjes te bereiden is in de oven met een kaaskorst. Deze variant is bovendien eenvoudig en snel in voorbereiding, wat tijdens de drukke kerstdagen een voordeel is.
Ingrediënten (voor 6 personen):
- 500 gram spruiten
- 125 ml slagroom of koffieroom
- 100 gram geraspte kaas of in plakjes
- Sambal of fijngesneden Spaanse peper
- Paneermeel
- Groentebouillon
- Kruidenboter
Bereiding: 1. Kook de spruiten in groentebouillon gedurende 6 minuten tot ze beetgaar zijn. Giet ze af en laat afkoelen. 2. Meng de room met de kaas en voeg sambal of Spaanse peper toe. 3. Leg de halve spruiten in een ovenschaal, besprenkel met zout en peper. Giet de room-kaas mix erover. 4. Strooi paneermeel en nootmuskaat erover en verdeel klontjes kruidenboter over de korst. 5. Verwarm de oven voor op 175°C en zet de schotel in gedurende 15-20 minuten tot de korst goudbruin is.
3. Japanse spruitjes met miso
Een interessante, exotische variant is de combinatie van spruitjes met miso-saus. Deze Japanse smaak kan spruitjes een warme, zoete en zoutige noot geven die zeer geschikt is voor een verfijnd kerstgerecht.
Ingrediënten (voor 4 personen):
- 800 g spruitjes
- 1 volle eetl sesamzaad
- 4 eetl olijfolie
- 75 g witte miso
- 2 eetl mirin
- 2 eetl citroensap
Bereiding: 1. Verwarm de oven op 200°C. 2. Maak de spruitjes schoon en leg ze in een met olijfolie ingevette braadslee. 3. Rooster de spruitjes gedurende 15 minuten in de oven. 4. Rooster de sesamzaadjes in een droge pan tot ze goudbruin zijn. 5. Maak de misosaus met witte miso, mirin en citroensap. Voeg wat water toe als het te dik is. 6. Na 15 minuten, schep de saus door de spruiten en zet ze nog 5-8 minuten terug in de oven tot de saus begint te bubbelen. 7. Serveer warm of lauwwarm, bestrooid met sesamzaadjes.
4. Spruitjes met spekjes en sinaasappelrasp
Een andere lekkere combinatie is spruitjes met spekjes en sinaasappelrasp. Deze variant biedt een sappige, zoete en zoutige smaak die erg geschikt is als bijgerecht naast vleesgerechten.
Ingrediënten (voor 4 personen):
- 500 g spruitjes
- 200 g spekblokjes
- 2 sinaasappels
- Zout en peper
- Een snufje kaneel (optioneel)
Bereiding: 1. Bak de spekblokjes in een koekenpan tot ze knapperig zijn. Zet apart. 2. Voeg de spruitjes toe aan de pan met spekvet en bak enkele minuten. 3. Voeg het sap van 2 sinaasappels en de cranberries (indien gewenst) toe. 4. Laat sudderen tot het sap is ingekookt en de spruitjes zacht zijn. 5. Voeg de spekjes terug toe en roer goed door. 6. Breng op smaak met zout en peper. Garneer met sinaasappelrasp. 7. Eventueel, voeg een snufje kaneel toe voor een extra winters aroma.
Kokenstippen voor Spruitjes
1. Koken versus roosteren
Spruitjes kunnen zowel gekookt als geroosterd worden. Gekookte spruitjes zijn klassiek, maar roosteren geeft ze een knapperige rand en een zwoele, zoete smaak. Bij roosteren is het belangrijk om genoeg olijfolie te gebruiken en de spruiten niet te dicht bij elkaar te leggen, zodat ze gelijkmatig bakken.
2. Tijd en temperatuur
Bij roosteren is 200°C een goede temperatuur. De bereidingsduur hangt van de grootte van de spruiten af: kleinere stukken zijn sneller klaar. Rond de 20-30 minuten is vaak voldoende voor een beetgaar resultaat met een goudbruine rand.
3. Smaken en kruiden
Spruitjes combineren goed met zowel zure (zoals citroen of sinaasappel) als zoete smaken (zoals suiker of honing). Kruiden zoals mosterdzaad, nootmuskaat of ras-el-hanout geven extra smaakdimensionen. De combinatie van zure en zoete smaken, zoals bij de cranberrycompote, is bijzonder smaakvol.
4. Bewaren
Gekookte spruiten kunnen bewaard worden in de koelkast. Geroosterde spruiten zijn echter het beste vers. Als een saus of compote overblijft, zoals bij de cranberrycompote, kan deze bewaard worden in een luchtdicht potje in de koelkast voor minstens een week.
5. Visuele impact
Spruitjes zijn visueel aantrekkelijk, zeker als ze geroosterd zijn of met een saus en garnituur zoals burrata of cranberries. Een goed georganiseerde presentatie op een bord of schaal maakt dat ze op de kersttafel een aangenaam contrast vormen met andere gerechten.
Spruitjes en andere kerstgroenten
Spruitjes zijn vaak gecombineerd met andere kerstgroenten zoals pompoen, champignons, rode kool of stoofperen. Zoals in het recept van de traybake met pompoen, champignons en spruitjes, is dit een eenvoudige maar smaakvolle manier om meerdere groenten tegelijk te bereiden. De toevoeging van tijm, honing en ras-el-hanout geeft extra smaak.
Ingredienten voor traybake met pompoen, champignons en spruitjes (voor 6 personen):
- 500 gram kastanjechampignons
- 500 gram spruiten
- 500 gram pompoen
- 50 gram hazelnootjes
- 1 theelepel tijm
- 1 eetlepel honing
- 1 theelepel ras-el-hanout
Bereiding:
- Snij de groenten in grove stukken en leg ze in een ovenschaal.
- Meng honing en ras-el-hanout en strooi erover.
- Verwarm de oven voor op 200°C en zet de schaal in voor 25-30 minuten tot de groenten zacht zijn en de bovenkant goudbruin is.
- Serveer als bijgerecht bij vleesgerechten.
Conclusie
Spruitjes zijn een klassieke kerstgroente, maar ze kunnen veel meer dan alleen gekookt in een witte saus. Door ze te roosteren, te combineren met andere ingrediënten zoals burrata, cranberries of miso-saus, en te bereiden in een oven, kunnen spruitjes tijdens Kerst een verfijnd en smaakvol bijgerecht worden. Deze recepten en technieken tonen aan dat spruitjes niet alleen smaakvol zijn, maar ook een visueel hoogtepunt kunnen vormen op de kersttafel. Of je nu een traditioneel gerecht wilt of een creatieve twist op een klassieker, spruitjes bieden veel mogelijkheden voor innovatie in de keuken.