Het Oostenrijkse gerecht Kaiserschmarrn: recept, bereidingstips en geschiedenis
Kaiserschmarrn is een klassieke, zoete Oostenrijkse maaltijd die sinds de 14e eeuw populair is. Het gerecht, dat letterlijk "keizerlijke rommel" betekent, is vernoemd naar keizer Frans Jozef I van Oostenrijk, die genoot van deze pannenkoeken. Kaiserschmarrn is een luchtige, zoete pannenkoek die in grove stukken gesneden wordt en vaak met poedersuiker, appelmoes of fruitcompote wordt geserveerd. Het gerecht is bijzonder geliefd tijdens wintersporttochten en is een typisch onderdeel van het Oostenrijkse wintersportgevoel. In dit artikel wordt het recept voor Kaiserschmarrn uitgebreid besproken, evenals de geschiedenis, bereidingstips en variaties. Daarnaast worden de ingrediënten en bereidingsmethoden van verschillende bronnen vergeleken, zodat thuiskeukenkunstenaars het gerecht volledig kunnen leren maken.
Wat is Kaiserschmarrn?
Kaiserschmarrn is een zoet gerecht dat oorspronkelijk uit het voormalige Oostenrijkse-Hongaarse rijk komt. Het is gemaakt van een dik, luchtig pannenkoekenbeslag dat wordt gesneden in grove stukken en vervolgens gekaramelliseerd in de oven. Het gerecht is vernoemd naar keizer Frans Jozef I, die een grote voorliefde had voor dit soort pannenkoeken. De legende vertelt dat de keukenpersoneel het gerecht niet als "echte pannenkoeken" zag, maar als "onzin", vandaar de naam "Schmarrn", wat in het Duits voor "rommel" staat.
Het gerecht is tegenwoordig een vaste waarheid in bergrestaurants en is een populaire maaltijd in Oostenrijk, vooral tijdens de wintermaanden. Kaiserschmarrn wordt vaak geserveerd met poedersuiker, appelmoes of een fruitcompote. Het is een heerlijke, zoete traktatie die zowel als dessert als een lichte lunch of maaltijd kan worden genoten.
De geschiedenis van Kaiserschmarrn
De oorsprong van Kaiserschmarrn dateert uit de 14e eeuw, hoewel de exacte geschiedenis niet volledig duidelijk is. De meest gangbare verklaring is dat het gerecht vernoemd is naar keizer Frans Jozef I. Volgens verhalen had de keizer een voorkeur voor pannenkoeken, maar soms werden die te dik of verkeerd gebakken. De keukenpersoneel kon dit niet aan de keizer voorschotelen en noemde het "Schmarrn", wat in de Duitse taal betekent "rommel" of "onzin". Uiteindelijk werd de naam Kaiserschmarrn gebruikt om deze pannenkoeken te benoemen, en het gerecht werd populair bij het volk.
De Kaiserschmarrn die tegenwoordig wordt geserveerd, is echter een moderne uitvoering van het klassieke gerecht. Het is luchtiger en zoeter dan de oorspronkelijke versie en wordt vaak met poedersuiker en appelmoes geserveerd. Het gerecht is een typisch onderdeel van Oostenrijkse wintersportcultuur en is bijna altijd te vinden in skihutjes en bergrestaurants.
Ingrediënten voor Kaiserschmarrn
De basis van Kaiserschmarrn bestaat uit bloem, eieren, suiker, melk, boter, zout en rozijnen. Deze ingrediënten worden gebruikt om een dik, luchtig beslag te maken, dat vervolgens in grove stukken wordt gesneden en gekaramelliseerd in de oven. De exacte hoeveelheden en verhoudingen kunnen variëren afhankelijk van de bron, maar de basis is over het algemeen gelijk.
Bijvoorbeeld, volgens een recept van indebergen.nl zijn de ingrediënten voor 4 personen:
- 180 gram bloem
- 6 eieren
- 350 ml melk
- 2 zakjes vanillesuiker
- 1 el suiker
- Snuf zout
- 70 gram rozijnen
- Boter om in te bakken
- Poedersuiker
Een andere bron, foodaholic.nl, gebruikt iets minder bloem en eieren:
- 175 gram bloem
- 3 eieren
- 1 eetlepel suiker
- 1 zakje vanillesuiker
- mespuntje zout
- 400 ml melk
- 25 gram rozijnen
Beide recepten gebruiken dezelfde basisingrediënten, maar de hoeveelheden kunnen variëren afhankelijk van het aantal personen en persoonlijke voorkeuren. De suiker, vanillesuiker en rozijnen zorgen voor de zoete smaak, terwijl de bloem en melk het beslag dik en luchtig maken.
Bereiding van Kaiserschmarrn
De bereiding van Kaiserschmarrn is vrij eenvoudig, maar vereist wel een aantal stappen om het gerecht zo heerlijk mogelijk te maken. Het proces begint met het maken van een dik, luchtig beslag, gevolgd door het bakken van de pannenkoeken en het snijden in grove stukken. Daarna worden de stukken in de oven gekaramelliseerd met suiker en boter.
Stap 1: Het maken van het beslag
Het beslag is de basis van Kaiserschmarrn. Het wordt gemaakt door bloem, eieren, suiker, vanillesuiker, zout en melk te mengen. De eieren worden meestal gesplitst, zodat de eiwitten apart van het eigeel worden verwerkt. Dit zorgt ervoor dat het beslag luchtiger wordt, omdat de eiwitten stijf geklopt kunnen worden en daarna in het beslag worden geshoveld.
Volgens indebergen.nl, wordt het beslag als volgt gemaakt:
- Splits de eieren in twee kommen.
- Mix het eigeel met suiker, vanillesuiker, melk en bloem tot een egaal mengsel.
- Klop de eiwitten stijf met een snuf zout.
- Voeg de eiwitten voorzichtig door het eigeel-beslag, zodat het beslag luchtig blijft.
Dit proces zorgt ervoor dat het beslag niet klontvrij is, maar wel luchtig en dik. Het is belangrijk om de eiwitten zorgvuldig door het beslag te mengen, zodat de lucht niet verloren gaat.
Stap 2: Het bakken van de Kaiserschmarrn
Na het maken van het beslag, wordt het in een pan geplaatst en geverhit. Het beslag wordt op een hoge temperatuur gebakken tot het goudbruin is. Het resultaat is een dikke, luchtige pannenkoek die vervolgens in grove stukken gesneden wordt.
Volgens bergwandelroutes.nl, wordt de Kaiserschmarrn als volgt gebakken:
- Verwarm de pan met boter en roomboter.
- Giet het beslag in de pan en laat het op een hoge temperatuur goudbruin worden.
- Snijd de pannenkoek in grove stukken zodra het gerecht klaar is.
Het bakken van de Kaiserschmarrn is een kritische stap, omdat het beslag snel kan verbranden als de temperatuur te hoog is. Het is daarom belangrijk om het gerecht constant in de gaten te houden en af en toe de pan te roteren zodat de boter gelijkmatig verdeeld wordt.
Stap 3: Karameliseren in de oven
Nadat de Kaiserschmarrn in grove stukken is gesneden, worden deze stukken op een bakplaat gelegd en in de oven gekaramelliseerd. Dit geeft het gerecht een extra luchtige textuur en een goudbruine korst.
Volgens miljuschka.nl, wordt de Kaiserschmarrn als volgt gekaramelliseerd:
- Leg de pannenkoekstukken op een bakplaat.
- Bestrooi de stukken met suiker en kleine stukjes boter.
- Bak ze in de oven op een hoge temperatuur tot ze goudbruin zijn en de suiker is gesmolten.
De karamelisatie is een belangrijke stap, omdat deze het gerecht een extra smaak en textuur geeft. Het is aan te raden om de oven niet te verhitten, omdat de Kaiserschmarrn snel kan verbranden.
Stap 4: Het serveren van Kaiserschmarrn
Na het karameliseren in de oven, wordt de Kaiserschmarrn warm geserveerd. Het gerecht wordt meestal bestrooid met poedersuiker en vergezeld door appelmoes of een fruitcompote. Dit geeft de Kaiserschmarrn een extra zoete smaak en een lichte, frisse noten.
Volgens arla.nl, wordt de Kaiserschmarrn als volgt geserveerd:
- Haal de Kaiserschmarrn uit de oven en laat hem even afkoelen.
- Bestrooi met poedersuiker en serveer met appelmoes of fruitcompote.
- Voeg eventueel een scheutje citroensap of siroop toe voor extra frisheid.
Het gerecht is meestal bedoeld als dessert, maar kan ook als een lichte lunch of maaltijd worden genoten. Het is een heerlijk gerecht dat goed aansluit bij wintersporttochten en familiebijeenkomsten.
Variaties en aanvullende tips
Er zijn verschillende variaties van Kaiserschmarrn die kunnen worden gemaakt, afhankelijk van persoonlijke voorkeuren en beschikbare ingrediënten. Een bekende variatie is het gebruik van boekweitmeel in plaats van gewone bloem. Dit geeft het gerecht een iets grovere textuur en een iets bittere smaak. Echter, zoals aangegeven in bergwandelroutes.nl, kan het gebruik van boekweitmeel ervoor zorgen dat de Kaiserschmarrn minder smeuïg en luchtig is dan met gewone bloem.
Een andere variatie is het gebruik van rum of andere alcoholische dranken om de rozijnen te weken. Dit geeft het gerecht een extra rijke smaak en een extra zoete tekstuur. Volgens indebergen.nl, is het aan te raden om de rozijnen te weken in warm water of Strohrum, zodat ze zacht en luchtig worden.
Daarnaast is het ook mogelijk om de Kaiserschmarrn voor te bereiden. Volgens oetker.nl, kan de Kaiserschmarrn worden voorbereid door het beslag te maken en het op te bewaren in de koelkast of vriezer. Dit maakt het gerecht geschikt voor grotere gelegenheden of familiebijeenkomsten.
Conclusie
Kaiserschmarrn is een klassiek Oostenrijkse maaltijd die sinds de 14e eeuw populair is. Het gerecht bestaat uit een dik, luchtig beslag dat wordt gesneden in grove stukken en gekaramelliseerd in de oven. Het is een heerlijke zoete traktatie die vaak met poedersuiker, appelmoes of fruitcompote wordt geserveerd. Het gerecht is bijzonder geliefd tijdens wintersporttochten en is een typisch onderdeel van Oostenrijkse wintersportcultuur. In dit artikel zijn de ingrediënten, bereidingsmethoden en variaties van Kaiserschmarrn besproken, zodat thuiskeukenkunstenaars het gerecht volledig kunnen leren maken. Of je nu een beginner bent of een ervaren kok, Kaiserschmarrn is een gerecht dat je zeker een keer moet proberen.