Erwtensoep is een klassieker in de Nederlandse keuken, maar de smaak en de bereidingswijze van deze warme wintervoedingsware zijn niet beperkt tot de Nederlandse grenzen. In dit artikel geven we een overzicht van verschillende erwtensoeprecepten, variaties in ingredienten en bereidingsmethoden, en de culturele betekenis van deze soep in verschillende regio's. We baseren ons uitsluitend op de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen.

Inleiding

Erwtensoep is een eenvoudige, maar smaakvolle soep gemaakt van spliterwten. In Nederland wordt deze soep traditioneel 'snert' genoemd, vooral in de wintermaanden. De soep is dik en warm, en wordt vaak gemaakt met vlees of vegetarische ingrediënten. Ze kan als maaltijd op zich staan of gecombineerd worden met brood of pannenkoeken.

De geschiedenis van erwtensoep gaat ver in de tijd. De soep is al bekend in de oude Griekse beschavingen, en werd mogelijk al vele eeuwen daarvoor in voor-Azie bereid. In Noord-West en Oost-Europa zijn dikke varianten populair, en ook in Canada, de VS, Australië, India en het Midden-Oosten worden varianten geserveerd.

De hoeveelheden van de diverse ingrediënten kunnen variëren, evenals de samenstelling van de soep. Traditionele recepten voor snert geven naast spliterwten vaak knolselderij en prei als enige groenten, terwijl tegenwoordig wortel, knolselderij, prei en ui, en vaak ook aardappelen, worden toegevoegd. Aardappels zorgen ervoor dat de soep dikker is en de kooktijd verkort. Varkensvlees zoals krabbetjes, speklap, karbonade of poten is vaak aanwezig, evenals rookworst.

Traditionele Nederlandse erwtensoep

De traditionele Nederlandse erwtensoep, of snert, is een wintergerecht dat vaak gegeten wordt met roggebrood of pannenkoeken. De soep is dik en smaakvol, en kan zowel met vlees als vegetarisch gemaakt worden.

Recept 1: Eenvoudige erwtensoep

Ingrediënten

Bereiding

1. Breng de spliterwten met 2 liter koud water, de hamlappen en het rookspek aan de kook. Laat dit 30 minuten doorkoken, roer de soep regelmatig door (ook over de bodem om aankoeken te voorkomen) en schep het schuim van de soep.
2. Snijd ondertussen de prei in ringen, snipper de ui en snij de wortel en de knolselderij in blokjes. Voeg alles toe aan de soep. Laat de soep nog eens 30 minuten koken en roer regelmatig goed door.
3. Haal het vlees uit de pan en snijd dit fijn. Doe het terug in de pan. Snij eventueel de rookworst in plakjes en voeg deze toe. Laat de soep nog 15 minuten zachtjes koken. Verdun de soep met water als hij te dik is. Breng de soep op smaak met peper, zout en verse peterselie.

Recept 2: Erwtensoep met roggebrood

Ingrediënten

Bereiding

1. Spoel de spliterwten af en week ze minimaal 1,5 uur in 2,5 liter water.
2. Kook de erwten in het weekwater op een laag vuur, samen met de hamlappen, gedurende 1 uur.
3. Snij de preien, knolselderij, uien en winterpenen in kleine stukjes.
4. Voeg de gesneden groenten en de bouillonblokjes toe aan het water met de erwten. Laat 1,5 uur rustig gaar koken. Giet tijdens het koken, indien nodig, wat water bij de soep en blijf goed roeren.
5. Snij de rookworst in plakjes en bak de spekblokjes uit in een koekenpan.
6. Pureer de soep met een staafmixer tot een glad geheel. Voeg dan de rookworst en spekblokjes toe.

Internationale varianten

Libanese erwtensoep

De Libanese erwtensoep is een vegetarische variant die niet alleen smaakvol is, maar ook vol eiwitten. De soep is gemaakt met een mengsel van specerijen zoals komijnpoeder en korianderpoeder, die typisch zijn voor de Midden-Oosterse keuken. De knoflook, peterselie en spinazie geven de soep een groene kleur en een zachte textuur. De soep is volledig vegan en bevat 17 gram eiwit per portie.

Ingrediënten

Bereiding

1. Schil de ui en snipper deze, hak de knoflook fijn, spoel de selderijstengels schoon en snijd deze in dunne stukjes. Schil de aardappel en snijd deze in kleine blokjes.
2. Doe de erwten in een zeef of vergiet en spoel ze schoon onder de koude kraan.
3. Fruit in een grote soeppan de ui aan in een scheutje olijfolie.
4. Voeg dan de knoflook, selderij en aardappelblokjes toe en bak dit even mee samen met de komijn-, koriander- en paprikapoeder.
5. Doe nu de spliterwten en bouillon erbij en breng dit aan de kook. Laat ongeveer 45 minuten zachtjes koken met de deksel op de pan.
6. Schep wel af en toe het schuim eraf met een schuimspaan. En roer zo nu en dan.
7. Als de erwten bijna gaar zijn voeg dan de gehakte peterselie en spinazie toe en laat dit een paar minuten meekoken.
8. Zet het vuur uit en pureer de soep met een staafmixer of in je blender. Als de soep te dik lijkt dan voeg je nog wat bouillon toe. Breng de soep op smaak met peper en zout.
9. Serveer de soep in kommen, giet er een beetje olijfolie over en bestrooi met peterselieblaadjes, za’atar en gomasio.

Varianten en tips

Vegetarische erwtensoep

De vegetarische erwtensoep kan zonder vlees worden gemaakt. Deze variant is ideaal voor mensen die geen vlees eten, maar toch genieten van de smaak en de dikheid van erwtensoep. De soep kan verrijkt worden met extra groenten, zoals aardappelen, wortels, knolselderij en uien.

Ingrediënten

Bereiding

1. De erwten wassen en met het water en het zout 12-24 uur laten weken in een grote soeppan.
2. Voeg de mergpijp en het rookspek toe aan de pan en breng alles aan de kook.
3. Voeg de varkens knieschijf of krabbetjes toe en laat alles 1,5 uur koken.
4. Voeg de prei, selderij en winterwortel toe en laat nog een half uur doorkoken.
5. Haal het vlees uit de pan en snijd het fijn. Voeg het weer toe aan de soep en laat nog 15 minuten koken.
6. Pureer de soep tot een gladde massa. Breng op smaak met zout, peper en peterselie.

Erwtensoep met aardappel en Togarashi

Deze variant van erwtensoep bevat aardappel, die ervoor zorgen dat de soep dikker is. De tomaat en de specerijen zoals Togarashi geven de soep een extra smaakdimensie.

Ingrediënten

Bereiding

1. Spoel de spliterwten af en week ze in 1,5 liter water gedurende 1,5 uur.
2. Kook de erwten in het weekwater op een laag vuur, samen met de hamlappen, gedurende 1 uur.
3. Snij de preien, wortel, knolselderij en aardappel in kleine stukjes.
4. Voeg de gesneden groenten en de bouillonblokjes toe aan het water met de erwten. Laat 1,5 uur rustig gaar koken. Giet tijdens het koken, indien nodig, wat water bij de soep en blijf goed roeren.
5. Pureer de soep met een staafmixer tot een glad geheel. Voeg Togarashi toe voor extra smaak.
6. Breng de soep op smaak met zout en peper.

Traditionele toepassingen en eetgewoonten

In Nederland is erwtensoep of snert een traditioneel gerecht dat vaak gegeten wordt met roggebrood of pannenkoeken. Deze combinatie is bekend als 'snert en pannenkoeken' en is een populaire wintervoedingsware. In Scandinavische landen, zoals Zweden, is dit een traditioneel menu voor de donderdag en wordt aangeduid als ‘ärtsoppa och pannkakor’.

De soep kan ook gegeten worden met verschillende soorten brood, zoals roggebrood of witbrood. In sommige regio's is het gebruikelijk om de soep met een boter- of kaasbroodje te serveren. In andere gevallen wordt de soep alleen gegeten, vooral in vegetarische varianten.

Conclusie

Erwtensoep is een klassieker in de Nederlandse keuken, maar de smaak en de bereidingswijze van deze soep zijn niet beperkt tot de Nederlandse grenzen. In dit artikel hebben we een overzicht gegeven van verschillende erwtensoeprecepten, variaties in ingredienten en bereidingsmethoden, en de culturele betekenis van deze soep in verschillende regio's. De soep is een eenvoudige, maar smaakvolle maaltijd die zowel met vlees als vegetarisch gemaakt kan worden. Of je nu een traditionele Nederlandse erwtensoep of een internationale variant kiest, de smaak en de dikheid van de soep zorgen voor een warme, genoeglijke ervaring.

Bronnen

1. Eetpraat.nl – Erwtensoep of snert recept
2. Culinia.nl – Libanese erwtensoep
3. Gezondheidsnet.nl – Video hoe maak je erwtensoep
4. Binnenstebuiten.kro-ncrv.nl – Erwtensoep van Sylvia
5. Myrecipes.nl – Erwtensoep of snert in het Hollands