Paratha is een veelzijdig en smaakvol flatbread dat oorspronkelijk uit het Indiase subcontinent stamt. Het wordt gemaakt van atta meel (volkoren tarwemeel) en bestaat uit zacht, gelaagd deeg dat met ghee of olie wordt ingesmeerd, wat het een knapperige en krokante textuur geeft. Paratha kan op verschillende manieren worden gevuld of belegd, waardoor het een populaire keuze is voor ontbijt, lunch of avondmaaltijd. In dit artikel worden vijf authentieke paratha-recepten beschreven, inclusief bereidingswijzen en tips voor het maken van een perfecte paratha. Daarnaast wordt de geschiedenis, oorsprong en variaties van paratha verkend.

Wat is paratha?

Paratha is een traditioneel flatbread uit het Indiase subcontinent, dat wordt gemaakt van atta meel. Het deeg wordt meestal met olie of ghee ingesmeerd en vervolgens gevouwen, gerold en gebakken tot het een goudbruine, luchtige laagstructuur ontwikkelt. De paratha is verwant aan andere flatbreads zoals chapati, maar heeft een ander texture door het gebruik van ghee. De paratha wordt vaak geserveerd met dips zoals yoghurt, mango chutney of curry.

Oorsprong en herkomst

De paratha wordt gegeten in het gehele Indiase halfrond, van Sri Lanka tot Pakistan en van de Maladiven tot Myanmar. Het is een gerecht dat in verschillende vormen en vullingen kan worden gemaakt, afhankelijk van de regio. In Noord-India, bijvoorbeeld, is mooli paratha een veelgebruikte variant, gevuld met geraspte daikon radijs. In Bangladesh wordt paratha vaak gemaakt met een aardappelvulling en geserveerd met curry zoals Chingri Macher Malai. De paratha is een populaire keuze in de Indiase keuken, evenals in landen met een grote Indiase diaspora, zoals Guyana of Irak.

Het deeg maken

Het deeg voor paratha bestaat uit atta meel, water, zout en olie of ghee. Het deeg wordt zacht en soepel gekneed en vervolgens gerust gelaten. Tijdens de rustperiode ontwikkelt het deeg een elastische structuur, wat essentieel is voor de luchtige laagjes die ontstaan tijdens het bakken. Het deeg wordt meestal met ghee ingesmeerd en vervolgens gevouwd, gerold en opnieuw uitgerold, om de lagen te verdubbelen. Dit proces herhaalt zich meerdere keren, waardoor het deeg uiteindelijk een zacht, luchtig en knapperig resultaat oplevert.

Recept 1: Bangladesh Paratha

Dit recept voor paratha uit Bangladesh resulteert in een knapperig flatbread met vier lagen, waarbij ghee gebruikt wordt om de lagen extra krokant te maken. Het is ideaal om te combineren met dips zoals mango chutney of curry.

Ingrediënten

• 240 gram atta meel (of Hollandse volkorenmeel)
• 200 tot 250 ml water
• 2 theelepels zonnebloemolie
• 1 theelepel zout
• 4 eetlepel ghee

Bereiding

1. Deeg maken:

   • Mix bloem, zout en olie in een grote kom.
   • Voeg geleidelijk water toe en kneed tot een zacht, soepel deeg.
   • Dek het deeg af en laat het 10 minuten rusten.

2. Deeg behandelen:

   • Rol het deeg uit tot een dunne plak.
   • Bestrijk het deeg met ghee.
   • Vouw het deeg dubbel en rol het opnieuw uit.
   • Herhaal dit proces meerdere keren, zodat lagen ontstaan.
   • Verdeel het deeg in vier gelijke stukken en rol ieder stuk uit tot een ronde plak van ongeveer 10 cm in diameter.

3. Paratha bakken:

   • Verwarm een grillpan of koekenpan op middelhoog vuur.
   • Bak de paratha aan beide kanten tot ze goudbruin zijn.
   • Gebruik de spatel om op de bovenkant van de paratha te drukken, zodat luchtbellen ontstaan.
   • Smeer de paratha aan beide kanten in met ghee.

4. Opdienen:

   • Serveer de paratha met een mango chutney of Chingri Macher Malai curry.

Recept 2: Mooli Paratha

Mooli paratha is een Indiase variant met geraspte daikon radijs (ook wel mooli genoemd) als vulling. Deze paratha is vooral geliefd in Noord-India en wordt vaak gegeten als stevig ontbijt of lunch.

Ingrediënten

• 250 gram volkoren tarwemeel (atta)
• 1 middelgrote daikon radijs (mooli), fijn geraspt
• 1 groene chili, fijngehakt (optioneel)
• 1/2 theelepel komijnzaad
• 1/2 theelepel gemalen koriander
• 1/2 theelepel kurkuma
• Zout naar smaak
• 1 eetlepel gehakte korianderblaadjes
• 2 eetlepels ghee of olie
• 150 ml water

Bereiding

1. Deeg maken:

   • Doe het atta meel in een kom en voeg een snufje zout toe.
   • Meng goed door elkaar en voeg geleidelijk water toe.
   • Kneed tot een zacht, soepel deeg en laat het 10 minuten rusten.

2. Vulling maken:

   • Meng de geraspte mooli, groene chili, komijnzaad, gemalen koriander, kurkuma en zout.
   • Voeg de gehakte korianderblaadjes toe.

3. Paratha vullen en vormen:

   • Verdeel het deeg in vier gelijke stukken.
   • Rol elk stuk uit tot een ronde plak en leg een portie vulling in het midden.
   • Druk de randen van het deeg licht nat en vouw het deeg dubbel.
   • Druk de randen goed dicht.

4. Paratha bakken:

   • Bestrijk de paratha met ghee of olie.
   • Bak de paratha aan beide kanten tot ze goudbruin zijn.
   • Gebruik de spatel om op de bovenkant van de paratha te drukken, zodat luchtbellen ontstaan.

5. Opdienen:

   • Serveer de mooli paratha met yoghurt, pittige mango-pickle of een likje boter.

Recept 3: Aloo Paratha

Aloo paratha is een Indiase flatbread gevuld met aardappel. Het is een eenvoudig maar smaakrijk gerecht dat vaak geserveerd wordt met een kruidige yoghurtdip.

Ingrediënten

• 1 rol vers pizzadeeg (400 g)
• 350 g gekookte, afgekoelde aardappelen, in kleine stukjes gesneden
• 100 g lente uitjes, in fijne ringen gesneden
• 1/2 bosje peterselie, fijngesneden
• 1 tl garam marsala (of gemalen komijn)
• 2 el ghee om te bestrijken
• 200 g yoghurt
• 1/2 bosje koriander, fijngesneden
• Zout en peper naar smaak

Bereiding

1. Deeg voorbereiden:

   • Het deeg uit de koelkast gebruiken en uitrollen.
   • Snijd het deeg in 4 gelijke stukken.

2. Vulling maken:

   • Meng de aardappelen, lente-uitjes en peterselie.
   • Voeg garam marsala, zout en peper toe.

3. Paratha vullen en vormen:

   • Verdeel de vulling over de vier stukken deeg.
   • Druk de randen van elk stuk deeg licht nat en vouw het deeg dubbel.
   • Druk de randen goed dicht.

4. Paratha bakken:

   • Bestrijk de paratha rondom met ghee.
   • Bak de paratha aan beide kanten in ongeveer 5 minuten goudbruin.
   • Gebruik een spatel om op de bovenkant van de paratha te drukken.

5. Yoghurtdip maken:

   • Meng de yoghurt met de fijngesneden koriander.
   • Breng op smaak met zout en peper.

6. Opdienen:

   • Serveer de warme aloo paratha met de frisse korianderdip.

Recept 4: Paratha met omelet

Paratha kan ook hartelijk gevuld worden, bijvoorbeeld met omelet. Dit is een eenvoudige maar smaakvolle variant die ideaal is voor ontbijt of lunch.

Ingrediënten

• 1 rol vers pizzadeeg (400 g)
• 2 eieren
• 1 teentje knoflook, fijngehakt
• 1/2 groene paprika, in fijne stukjes gesneden
• 1/4 tomaat, fijngesneden
• 2 el ghee of olie
• Zout en peper naar smaak

Bereiding

1. Omelet maken:

   • Klop de eieren licht los en voeg knoflook, paprika en tomaat toe.
   • Bak de omelet in een pan tot de eiwitten vast zijn, maar nog licht vochtig.

2. Deeg voorbereiden:

   • Het deeg uit de koelkast gebruiken en in 4 gelijke stukken snijden.
   • Rol elk stuk uit tot een ronde plak van ongeveer 10 cm in diameter.

3. Paratha vullen en vormen:

   • Leg een portie omelet in het midden van elk stuk deeg.
   • Druk de randen van het deeg licht nat en vouw het deeg dubbel.
   • Druk de randen goed dicht.

4. Paratha bakken:

   • Bestrijk de paratha rondom met ghee of olie.
   • Bak de paratha aan beide kanten in ongeveer 5 minuten goudbruin.
   • Gebruik een spatel om op de bovenkant van de paratha te drukken.

5. Opdienen:

   • Serveer de paratha met een frisse groentezijde of een pittige dip.

Recept 5: Paratha met komkommer en dille

Paratha kan ook gebruikt worden als basis voor een lichte en frisse sandwich. Deze variant met komkommer en dille is een versere en lichtere optie.

Ingrediënten

• 1 rol vers pizzadeeg (400 g)
• 1 komkommer, in fijne plakjes of ringen gesneden
• 1 bosje verse dille, fijngesneden
• 2 el Griekse yoghurt
• 1 teentje knoflook, fijngehakt
• 1 el olie
• Zout en peper naar smaak

Bereiding

1. Yoghurtmengsel maken:

   • Meng de Griekse yoghurt, fijngesneden dille en fijngesneden knoflook.
   • Breng op smaak met zout en peper.

2. Deeg voorbereiden:

   • Het deeg uit de koelkast gebruiken en in 4 gelijke stukken snijden.
   • Rol elk stuk uit tot een ronde plak van ongeveer 10 cm in diameter.

3. Paratha vullen en vormen:

   • Leg een portie komkommer in het midden van elk stuk deeg.
   • Smeer het deeg licht in met de yoghurtmengsel.
   • Druk de randen van het deeg licht nat en vouw het deeg dubbel.
   • Druk de randen goed dicht.

4. Paratha bakken:

   • Bestrijk de paratha rondom met olie.
   • Bak de paratha aan beide kanten in ongeveer 5 minuten goudbruin.
   • Gebruik een spatel om op de bovenkant van de paratha te drukken.

5. Opdienen:

   • Serveer de paratha met extra dille of een frisse groentezijde.

Tips voor het maken van paratha

Het maken van paratha vereist een beetje techniek en aandacht voor detail, maar de beloning is een knapperig en smaakrijk gerecht. Hier zijn enkele tips om ervoor te zorgen dat je paratha perfect uitkomt:

1. Gebruik atta meel:

   • Attameel is essentieel voor het maken van paratha, omdat het zorgt voor de luchtige en knapperige textuur. Als attameel niet beschikbaar is, kan het vervangen worden door Hollandse volkorenmeel.

2. Vouw en rol het deeg meerdere keren:

   • Het vouwen en rollen van het deeg met ghee is cruciaal voor het ontwikkelen van de lagen. Zorg ervoor dat je dit proces meerdere keren herhaalt, zodat het deeg zacht en luchtig wordt.

3. Laat het deeg rusten:

   • Het deeg moet rusten om de glutenketels te ontspannen en een soepel texture te krijgen. Laat het deeg minimaal 10 minuten rusten voordat je het verder behandelt.

4. Bak de paratha langzaam en gelijkmatig:

   • Bak de paratha op middelhoog vuur, zodat de buitenkant goudbruin wordt zonder dat het deeg verbrand. Gebruik een spatel om op de bovenkant van de paratha te drukken, zodat luchtbellen ontstaan.

5. Smeer de paratha met ghee:

   • Het insmeren van de paratha met ghee zorgt voor een extra knapperige textuur en rijke smaak. Zorg ervoor dat je de paratha aan beide kanten in met ghee vóór het opdienen.

Paratha in verschillende varianten

Paratha is een veelzijdig gerecht dat in verschillende vormen en vullingen kan worden gemaakt, afhankelijk van de regio en persoonlijke smaak. Hier zijn enkele veelgebruikte varianten:

• Aloo paratha: gevuld met aardappel, meestal met kruiden zoals garam marsala of koriander.
• Mooli paratha: gevuld met geraspte daikon radijs en kruiden zoals komijn, koriander en groene chili.
• Chana paratha: gevuld met gekookte of gerookte linzen, meestal met kruiden zoals garam marsala en kurkuma.
• Pudina paratha: gevuld met verse korianderblad en kruiden.
• Methi paratha: gevuld met mizernoot en kruiden zoals garam marsala en koriander.
• Lauki paratha: gevuld met geraspte meloen of kersmeloen en kruiden.

Elke variant heeft zijn eigen smaak en textuur, waardoor paratha een gerecht is dat kan worden afgestemd op de smaak van de eetlust van de eetgast.

Conclusie

Paratha is een authentieke en veelzijdige flatbread die in verschillende vormen en vullingen kan worden gemaakt. Het is een gerecht dat zowel hartelijk als fris kan zijn, afhankelijk van de vulling en het gebruikte beleg. In dit artikel zijn vijf verschillende paratha-recepten beschreven, waaronder een variant uit Bangladesh, een mooli paratha, een aloo paratha, een paratha met omelet en een paratha met komkommer en dille. Elke variant heeft zijn eigen smaak en bereidingswijze, maar alle recepten delen het gemeenschappelijke kenmerk dat paratha een knapperig en smaakrijk gerecht is. Met een beetje oefening en aandacht voor detail is het mogelijk om een perfecte paratha te maken die ideaal is voor elke maaltijd.

Bronnen

1. Bangladesh - Recept voor Paratha
2. Mooli Paratha - Authentieke Indiase flatbread met rettich
3. Paratha - Een Indiase keukenklassieker
4. Indiase aloo paratha
5. Parathasandwich