Pijnstillers voor Honden: Wat Je Moet Wetten Voordat Je Ze Toedient
Pijnstillers vormen een essentiële ondersteuning in de diergeneeskunde, met name bij het verlichten van pijn bij honden. Ze dragen bij aan een betere levenskwaliteit voor de viervoeter, zeker bij chronische aandoeningen zoals gewrichtsslijtage of na een operatie. Toch is het gebruik van pijnstillers een gevoelige aangelegenheid. Niet elke stof die bij mensen gebruikt wordt, is geschikt voor honden. Bovendien zijn er beperkte alternatieven zonder dierartsvoorschrift, en zijn er risico’s verbonden aan het zelf toedienen van medicatie.
In dit artikel geven we een overzicht van de beschikbare pijnstillers voor honden, waarop je moet letten bij toediening, welke pijnstillers zonder recept verkrijgbaar zijn, en wat je moet weten over de bijwerkingen. Het doel is om hondenbezitters te informeren, zodat ze verantwoord en veilig omgaan met pijnstillers voor hun viervoeter.
Zijn pijnstillers voor mensen ook geschikt voor honden?
Pijnstillers die men zelfstandig gebruikt bij pijn, zoals paracetamol of ibuprofen, zijn niet geschikt voor honden. Deze stoffen kunnen zelfs levensbedreigend zijn voor dieren. Zo is paracetamol bijzonder giftig voor katten en kan in korte tijd leiden tot dood. Honden kunnen ook ernstige bijwerkingen of schade aan lever en nieren oplopen door het gebruik van deze middelen. Dit geldt eveneens voor ibuprofen, een NSAID die de slijmvliezen van het maagdarmkanaal kan beschadigen en bij overdosering levensbedreigende shock kan veroorzaken.
Daarom is het van het grootste belang dat medicijnen die voor mensen worden gebruikt, nooit zonder raadpleging van een dierenarts worden toegediend aan honden. De dosering, werking en veiligheid van deze middelen kunnen sterk variëren tussen soorten en individuen.
Indicaties: wanneer zijn pijnstillers aangewezen voor honden?
Er zijn verschillende medische situaties waarin pijnstillers een noodzakelijke ondersteuning vormen bij honden. De toepassing hangt af van de aard van de pijn, de onderliggende ziekte of blessure, en de ernst van de klachten. Hieronder worden enkele typische indicaties genoemd:
- Langdurige (chronische) pijn zoals die voorkomt bij gewrichtsslijtage of artritis.
- Plotselinge (acute) pijn, bijvoorbeeld na een val of andere blessure.
- Pijn als gevolg van andere onderliggende ziekten, zoals bijvoorbeeld bij tumorpatologieën.
- Tijdens een operatie (perioperatief), waarbij pijnstillers een rol spelen bij het verminderen van postoperatieve pijn en stress.
In alle gevallen is het gebruik van pijnstillers afhankelijk van een duidelijke medische indicatie, bepaald door een dierenarts. Het toedienen van pijnstillers zonder professionele begeleiding is niet aan te raden.
Hebben pijnstillers voor honden bijwerkingen?
Alle pijnstillers kunnen bijwerkingen hebben, afhankelijk van het type middel, de dosering en de individuele reactie van de hond. Hieronder worden enkele bekende bijwerkingen per farmacotherapeutische groep genoemd:
- Respiratoire depressie (bijvoorbeeld bij opioïden).
- Sedatie (verdovende werking), wat vaak voorkomt bij opioïden.
- Daling van de bloeddruk en rusteloosheid (bijvoorbeeld bij lokale anesthetica).
- Verlies van eetlust, braken en diarree (meestal bij opioïden).
- Effecten op de nier- en leverfunctie, zoals bij NSAID’s.
- Stuipen (bij gebruik van Ketamine).
- Hartstilstand, in extreme gevallen bij Metamizol.
Hoewel deze lijst mogelijkerwijs beangstigend klinkt, zijn pijnstillers een essentieel onderdeel van moderne diergeneeskunde. Ze verlichten pijn en verbeteren de levenskwaliteit van de hond, zolang ze correct worden voorgeschreven en toegediend.
Dosering: hier moet je rekening mee houden bij het toedienen van pijnstillers aan honden
De dosering van pijnstillers is een kritisch aspect van de behandeling. Het is van groot belang om strikt aan de aanbevolen dosering te voldoen. Een overdosis kan ernstige gevolgen hebben voor de hond, zoals orgaanfalen. Als je per ongeluk te veel pijnstiller hebt toegediend, is het belangrijk om direct contact op te nemen met de dierenarts. In de vroege fase kan de arts ervoor zorgen dat de hond braken maakt, zodat het overmaat aan medicatie niet tot schade leidt.
Bij langdurige toepassing is het verstandig om een pijndagboek bij te houden. Hierin noteer je de dosering, de reactie van de hond en eventuele bijwerkingen. Dit biedt een duidelijk overzicht en helpt bij het optimaliseren van de behandeling in samenwerking met de dierenarts.
Farmacotherapeutische groep: welke soorten pijnstillers zijn er?
Pijnstillers voor honden vallen onder verschillende farmacotherapeutische groepen, afhankelijk van hun werking en toepassing. De volgende tabel geeft een overzicht van de groepen, de toepassing en de werkzame stoffen:
| Farmacotherapeutische groep | Toepassing | Werkzame stoffen |
|---|---|---|
| Glucocorticoïden | Ontsteking, artritis, degeneratieve gewrichtsaandoeningen | Betamethason, Dexamethason, Flumethason, Methylprednisolon, Prednisolon, Prednison |
| Opioïden | Sterke pijn, perioperatief | Buprenorfine, Butorfanol, Codeïne, Fentanyl, L-Methadon, Methadon, Morfine, Tramadol |
| NSAID’s | Pijn en ontsteking | N/A (NSAID’s worden niet verder onderverdeeld in stoffen in dit overzicht) |
Elke groep heeft zijn eigen indicaties en bijwerkingen, en de keuze van het middel hangt af van de medische situatie van de hond.
Toediening: tips voor het geven van tabletten
Het toedienen van medicatie aan honden kan een uitdaging zijn, vooral als de hond het nemen van tabletten niet gewend is. Hier zijn enkele praktische tips:
- Verstop de tablet in een snoepje of in een stukje worst of hondenvoer. Veel honden zijn bereid om dit met plezier op te eten. Als het tijdens het kauwen uit de mond glipt, kun je het een paar keer herhalen.
- Gebruik een injectiespuit zonder naald om het tablet op te lossen in water en het zachtjes in de mond van de hond te drukken. Dit is handig bij honden die niet willen slikken. Zorg er wel voor dat de hond niet verslikt.
- Wees geduldig en gebruik positieve versterking. Beloon de hond zodra het het medicijn heeft genomen.
Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat het medicijn volledig wordt ingenomen en niet verloren raakt in de mond of op de vloer.
Welke pijnstillers zijn zonder recept verkrijgbaar?
Er zijn een paar pijnstillers die zonder recept verkrijgbaar zijn, maar ze zijn meestal minder effectief dan voorgeschreven middelen. Deze omvatten vaak kruiden- of homeopathische geneesmiddelen zoals Arnica, Traumeel of kokosolie. Hoewel deze alternatieven minder krachtig zijn, kunnen ze in sommige gevallen als ondersteuning gebruikt worden. Het is echter belangrijk om hierbij altijd in overleg te blijven met de dierenarts. Zelfs deze alternatieven kunnen niet zonder risico’s worden toegepast.
Het gebruik van pijnstillers zonder recept is in Nederland beperkt. De meeste effectieve middelen zijn op recept verkrijgbaar en vereisen een voorschrift van een dierenarts.
Nieuwe ontwikkelingen in pijnstillertherapie
Sinds 2020 is Librela, een nieuw type pijnstiller, goedgekeurd in de EU voor gebruik bij honden. Het middel bevat monoklonale antilichamen, die een effectief alternatief vormen voor NSAID’s, vooral bij honden met gewrichtspijn veroorzaakt door slijtage. Librela verwijdert de zenuwgroeifactor (NGF), die een sleutelrol speelt bij het ontstaan van pijn bij artrose.
De toediening van Librela gebeurt via een onderhuidse injectie, die om de vier weken toegediend kan worden. De hond reageert hier op goede manier, en er zijn minder bijwerkingen gemeld dan bij traditionele NSAID’s. Eén nadeel is dat drachtige teven en teven die bedoeld zijn voor de fokkerij het middel niet mogen krijgen, om bescherming te bieden aan het embryo.
De rol van Galliprant in de behandeling van gewrichtspijn
Galliprant is een pijnstiller die speciaal is ontwikkeld voor honden met pijn geassocieerd met lichte tot matige osteoartritis. Het middel is exclusief verkrijgbaar via een diergeneeskundig voorschrift en kan niet zonder recept worden aangeschaft. Het is ook niet toegestaan om dit middel via internet te bestellen.
Galliprant is een non-opioïde pijnstiller die werkt door de productie van inflammatie te verminderen. Het middel is vooral geschikt voor honden met chronische gewrichtspijn en heeft relatief weinig bijwerkingen vergeleken met traditionele NSAID’s.
Conclusie
Pijnstillers spelen een essentiële rol in de moderne diergeneeskunde, met name bij het verlichten van pijn bij honden. Ze vormen een ondersteuning in verschillende medische situaties, van acute pijn na een blessure tot chronische pijn bij artritis. Toch is het belangrijk om voorzichtig te zijn bij het toedienen van deze middelen. Niet alle pijnstillers die men gebruikt bij mensen zijn geschikt voor honden, en het zelf toedienen zonder dierenartsraadpleging kan gevaarlijk zijn.
De beschikbare pijnstillers vallen onder verschillende farmacotherapeutische groepen, zoals opioïden, NSAID’s en glucocorticoïden, met elk hun eigen indicaties en bijwerkingen. Voor hondenbezitters is het verstandig om altijd in overleg te blijven met de dierenarts, zowel bij het starten van een behandeling als bij eventuele bijwerkingen.
Hoewel er wel enkele pijnstillers zijn die zonder recept verkrijgbaar zijn, zijn deze meestal minder krachtig en moeten ze met voorzichtigheid worden gebruikt. Nieuwe ontwikkelingen, zoals Librela en Galliprant, bieden aanvullende opties voor het beheersen van pijn bij honden, met minder bijwerkingen en een betere verdragenbaarheid.
In de diergeneeskunde is het gebruik van pijnstillers een essentieel onderdeel van het verminderen van dierenleed. Het is echter van het grootste belang dat dit gebeurt op een veilige, verantwoorde en medisch onderbouwde manier.