Eendenkroos, ook wel bekend als waterlinzen, is een snelgroeiend waterplantje dat steeds meer aandacht krijgt als zowel veevoer als menselijke voedselbron. Met een hoog eiwitgehalte, een minimale belasting voor de omgeving en een uitstekende groei in gesloten systemen, is eendenkroos een veelbelovende toekomstgroente. De EU heeft het plantje al erkend als een novel food, waardoor het nu toegankelijk is voor consumenten en de markt zich langzaam opbouwt. In dit artikel worden diverse recepten, bereidingsmethoden en voedingskundige voordelen van eendenkroos besproken, zodat zowel huiskoks als culinair professionals deze innovatieve groente op hun bord kunnen brengen.

Wat is eendenkroos en waarom is het bijzonder?

Eendenkroos (Lemna minor) is het kleinste bloeiende plantje op aarde. Het plantje groeit op wateroppervlakken en verdubbelt binnen enkele dagen van volume. Dankzij deze snelle groei is eendenkroos een efficiënter eiwitgewas dan soja. Op een hectare eendenkroos groeit evenveel eiwit als op tien hectare soja, zonder dat er agrarisch land nodig is. Bovendien bevat eendenkroos 40 tot 45% eiwit in drooggewicht, inclusief alle essentiële aminozuren, en is het rijk aan mineralen, vitamines en antioxidanten.

Omdat eendenkroos groeit in verdunde mest en in gesloten systemen, helpt het bij de zuivering van water en minimaliseert het de emissie van stikstof en fosfaat. Het is een duurzame oplossing voor zowel de voedselproductie als de bodem- en waterbescherming.

Hoe wordt eendenkroos gekweekt?

Het kweken van eendenkroos is relatief eenvoudig. Het plantje heeft een ondiepe bak nodig, met minimaal 6 uur zonlicht of kunstlicht per dag, en water op kamertemperatuur (18 tot 24 °C). Het water moet vrij zijn van chloor en een neutrale pH (6,5 tot 7,5) hebben. Eventueel kan verdunde vijper- of aquariumplantmest worden toegevoegd om de groei te stimuleren.

Omdat het plantje zowel in bassins bij boerenbedrijven als in kasinstallaties kan worden gekweekt, is het ideaal voor decentrale productie. Het kan ook bijdragen aan de circulaire economie, bijvoorbeeld door mest te gebruiken als voedingsbron.

Bereidingsmethoden voor eendenkroos

Eendenkroos is een veelzijdige groente die op verschillende manieren kan worden verwerkt. In de supermarkt is het beschikbaar in vriesvorm of als poeder, maar het kan ook vers worden gebruikt. Hieronder worden enkele bereidingsmethoden besproken, inclusief voorbeelden van hoe eendenkroos kan worden geïntegreerd in klassieke en innovatieve gerechten.

1. Eendenkroos als verse groente

Eendenkroos kan vers worden gebruikt in salades of smoothies. Het heeft een neutrale smaak en een delicate textuur, wat het geschikt maakt als basis voor groene pesto, een verse toetje op brood of als toets bij stamppot.

Tips voor het gebruik van vers eendenkroos: - Voeg eendenkroos toe aan groene smoothies voor extra voedingswaarde. - Meng het met spinazie of watervlinders in een salade. - Vermeng het met zure room of yoghurt voor een verse, lichte dip.

2. Eendenkroos blancheren of drogen

Om de voedingswaarde van eendenkroos te optimaliseren, kan het worden geblancherd of gedroogd. Deze methoden breken vezels af en verminderen antinutriënten, waardoor de voedingswaarde beter beschikbaar komt voor het lichaam.

Blancheren: - Kook eendenkroos gedurende 1 minuut in heet water en spoel het daarna af in koud water. - Het blancheren behoudt de kleur en voegt structuur toe aan het plantje.

Drogen: - Leg eendenkroos op een rooster en droog het in een oven op lage temperatuur (ongeveer 40 °C) tot het krachtig is. - Het gedroogde eendenkroos kan worden gebruikt als kruid in soepen of als bestanddeel van groentepoeder.

3. Eendenkroos als eiwitpoeder

Eendenkroos kan worden gedroogd en verwerkt tot een eiwitpoeder. Dit poeder kan worden gebruikt in smoothies, broden of als versterking in vleesvervangers. Het eiwitgehalte van eendenkroos zorgt voor een volledige aminozuurbalans, wat het geschikt maakt als plantaardige eiwitbron.

Voordelen van eendenkroospoeder: - Eenvoudig op te lossen in vloeistoffen. - Gecombineerd met andere ingrediënten voor vleesvervangers of eiwitrijke snacks. - Goede basis voor gezonde shakes en sportvoeding.

4. Eendenkroos in gerechten

Wageningen Universiteit en Research hebben al meerdere gerechten met eendenkroos getest, waaronder soep, stamppot, quiche en risotto. In studies is aangetoond dat eendenkroos gerechten net zo lekker worden geoordeeld als gelijkaardige gerechten met spinazie. De waterlinzensoep zelfs meer gewaardeerd dan de spinaziesoep.

Voorbeelden van gerechten met eendenkroos: - Eendenkroossoep: Voeg het toe aan een basis van bouillon of aardappelschijfjes. - Eendenkroosstamppot: Meng het met aardappelen en boter voor een lichte variant. - Eendenkroos-quiche: Vermeng het met ei, melk en kaas voor een groene variant. - Eendenkroos-risotto: Voeg het toe aan risotto of paella voor extra voedingswaarde.

Recept: Eendenkroospesto op brood

Ingredienten: - 100 gram eendenkroos (vers of gedroogd) - 50 gram pinda’s (geroosterd en zonder zout) - 2 teentjes knoflook - 1 el olijfolie - 1 el honing - Zout en peper naar smaak

Bereidingswijze: 1. Merg alle ingredienten met een vlijter of blender tot een groene pindapesto. 2. Serveer op rye- of volkorenbrood of als toetje bij stamppot of visgerecht.

Recept: Eendenkroos-stamppot

Ingredienten: - 500 gram aardappelen (gekookt en gekneusd) - 100 gram eendenkroos (vers of gedroogd) - 50 gram boter - 1 el melk - Zout en peper naar smaak

Bereidingswijze: 1. Kook de aardappelen in water en knoei ze tot een gladde stamppot. 2. Voeg de boter en melk toe en meng goed. 3. Voeg het eendenkroos toe en meng het door de stamppot. 4. Serveer met een scheutje zure room of een snufje peper.

Recept: Eendenkroos-quiche

Ingredienten: - 12 eieren - 1 dl melk - 100 gram eendenkroos - 50 gram kaas (geraspeld) - Zout en peper naar smaak - 1 deegplaat (of zelfgemaakt deeg)

Bereidingswijze: 1. Verwarm de oven voor op 180 °C. 2. Meng de eieren, melk, zout en peper in een kom. 3. Voeg het eendenkroos en de kaas toe. 4. Stort het mengsel in een deegplaat en bak de quiche in de oven gedurende 25–30 minuten. 5. Laat de quiche even rusten en serveer warm.

Recept: Eendenkroos-smoothie

Ingredienten: - 100 gram eendenkroos - 200 ml ananas of mango sap - 1 appel (gehakt) - 1 el honing - 1 el olijfolie - 1 dl water

Bereidingswijze: 1. Meng alle ingredienten in een blender tot een gladde smoothie. 2. Serveer onmiddellijk of koel af in de koelkast.

Recept: Eendenkroos-poeder in smoothie

Ingredienten: - 1 lepeltje eendenkroospoeder (10 gram) - 200 ml water - 1 appel - 1 el honing - 1 el olijfolie

Bereidingswijze: 1. Meng alle ingrediënten in een blender tot een drankje. 2. Serveer onmiddellijk.

Voedingswaarde van eendenkroos

Eendenkroos is een voedingsdichte groente met een hoge eiwitconcentratie. Hieronder volgt een overzicht van de voedingswaarde per 100 gram eendenkroos (drooggewicht):

Eendenkroos bevat bovendien alle essentiële aminozuren, wat het een volwaardige plantaardige eiwitbron maakt. Het is ook rijk aan vezels, wat het gunstig maakt voor de darmgezondheid.

Eendenkroos in de markt: de weg naar de supermarkt

Na jaren van onderzoek en ontwikkeling heeft de EU eendenkroos erkend als een novel food, wat betekent dat het nu legaal is om het in supermarkten te verkopen. Wageningen Universiteit en Research hebben in samenwerking met industriële partners een onderzoek gedaan naar de smaak, textuur, veiligheid en maatschappelijke acceptatie van eendenkroos. De studies tonen aan dat eendenkroos niet alleen voedingswaarde heeft, maar ook goed smaakt en in diverse gerechten kan worden geïntegreerd.

De eerste producten met eendenkroos zijn al op de markt, zoals vriesproducten, smoothies en vleesvervangers. De verwachting is dat het plantje in de komende jaren sneller op de markt zal verschijnen, vooral als het onder consumenten meer bekendheid krijgt.

De duurzame toekomst van eendenkroos

Eendenkroos is niet alleen een voedingsrijk en veelzijdig product, maar ook een duurzame oplossing voor de voedselproductie. Het groeit zonder landbouwgrond, gebruikt minder water dan traditionele gewassen en draagt bij aan de zuivering van mestwater. Door eendenkroos te gebruiken als veevoer of menselijke voedselbron, kan de afhankelijkheid van soja worden verlaagd, wat positief is voor de ecologie en de wereldvoedseltoekomst.

Conclusie

Eendenkroos is een veelbelovend waterplantje dat zich snel beweegt richting de keuken. Het is niet alleen een voedingsdichte groente met een hoog eiwitgehalte, maar ook een duurzame oplossing voor de voedselproductie. Door het in diverse bereidingsmethoden te gebruiken, zoals in smoothies, pesto of vleesvervangers, kan eendenkroos een waardevolle bijdrage leveren aan het dagelijks dieet. Met de huidige ontwikkelingen op de markt en de groeiende interesse onder consumenten, is eendenkroos misschien niet lang meer weg van het bord van de gemiddelde huiskok.

Bronnen

1. Eendenkroos waterlinzen
2. Eendenkroos – snelgroeiend en eiwitrijk waterplantje
3. Waterlinzen zijn het nieuwe eendenkroos
4. Waterlinzen duurzame groente van de toekomst goedgekeurd in de EU