De Vrijheidssoep van 2025, samengesteld door de Nederlandse presentatrice, voedingsdeskundige en kookjournalist Jet van Nieuwkerk, is meer dan slechts een maaltijd. Het is een symbolische, culinaire verklaring van waarde, een gerecht dat de kern van het Nederlandse bezoek aan 5 mei op de proef stelt: vrijheid, samenwerking, duurzaamheid en het delen van ervaringen aan tafel. Geïnspireerd op herinneringen uit haar jeugd en versterkt door de samenwerking met haar oma, biedt Jet van Nieuwkerk met dit recept een recept dat tegelijkertijd traditioneel, duurzaam en gevoelig is voor de behoeften van vandaag. Dit artikel verkent in diepte het recept, de achtergrond van de Vrijheidssoep als traditie, de keuze voor een veganistische variant, en de diepere betekenis die het gerecht dragen in de Nederlandse cultuur.

De wortels van de Vrijheidssoep: Eén gerecht, vele betekenissen

De Vrijheidssoep is al jaren een vast onderdeel van de Nederlandse cultuur, georganiseerd in samenwerking met het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Het doel is eenvoudig: mensen uit alle lagen van de samenleving samen laten komen om te eten, te praten en te reflecteren op het belang van vrijheid. De maaltijd wordt georganiseerd op plekken als het Keramiekmuseum in Leeuwarden, de voormalige Koepelgevangenis in Haarlem, het Grand Hotel Karel V in Utrecht, en talloze andere locaties in steden zoals Arnhem, Assen en Den Haag. Deze gelegenheden zijn bedoeld om een gesprek over vrijheid te stimuleren, niet alleen in het verleden, maar vooral in het heden en de toekomst. De soep is daarom niet alleen een maaltijd, maar een medium voor verbinding.

Het idee om een beroemd persoon of culinair kunstenaar het recept voor de Vrijheidssoep te laten ontwikkelen, is een visie die de traditie versterkt en actualiseert. Sinds 2019, toen de eerste editie werd georganiseerd, is elk jaar een andere chef of culinair persoon gevraagd om het recept te bedenken. Dit jaar is de beurt aan Jet van Nieuwkerk, die zich al jaren in de schijnwerpers van het Nederlandse culinaire landschap beweegt door haar programma’s op 24Kitchen, haar kookboeken en haar werk als voedingsdeskundige. Haar keuze om de Vrijheidssoep van 2025 te ontwikkelen, werd door haar zelf geïnterpreteerd als een eer: “Koken zit me echt in het bloed, dus ik vind het heel vet dat ik voor deze editie het recept mag maken.” Deze uitspraak benadrukt niet alleen haar persoonlijke band met koken, maar ook het diepe vertrouwen dat de organisatie in haar visie stelt.

De keuze voor een minestrone met boerenkool en witte bonen is zowel cultureel als culinair doordacht. Minestrone is een gerecht dat historisch gezien in Italië is ontstaan, maar in Nederland is het geassimileerd en geëvolueerd tot een soort van nationaal gerecht, vooral in de vorm van een groepsgerecht. De keuze voor een zware, romige soep met veel groenten en bonen is logisch: het is eenvoudig te maken, duurzaam, en past goed in de context van een maaltijd waarbij mensen uit elkaar komende achtergronden samenkomen. Bovendien is het gerecht uitgebreid en voedzaam genoeg om de honger van velen te stillen, wat essentieel is bij een evenement dat op maatschappelijk niveau doet duidelijk worden.

Het feit dat Jet van Nieuwkerk zelf de zegestafet van haar moeder en oma overnam, versterkt het verhaal van continuïteit en traditie. “Elke verjaardag stond er een grote pan op tafel en serveerden mijn moeder en oma de soep.” Deze herinnering is niet alleen persoonlijk, maar ook symbolisch: het delen van eten is een vorm van zorg, verbondenheid en zingeving. In een wereld waar sociale afstand en communicatiestoornissen toenemen, is de keuze voor een maaltijd waarbij mensen aan tafel zitten en praten, een krachtig signaal. De Vrijheidssoep wordt daarmee een fysieke en emotionele verbinding tussen generaties en samenlevingsgroepen.

Het recept: Minestrone met boerenkool en witte bonen

Het recept voor de Vrijheidssoep van 2025, zoals gepubliceerd op diverse culinaire platforms, is duidelijk, toegankelijk en gebaseerd op eenvoudige principes van goede keuken. Het is ontwikkeld voor een groepsmaaltijd van zes personen, met een combinatie van smaak, textuur en voeding. De soep is veganistisch, wat een belangrijke keuze is in het kader van duurzaamheid, duurzaam eten en gezondheid. De keuze voor een zuivel- en dierproductvrije variant is niet alleen goed voor het milieu, maar ook gunstig voor mensen met voedingsbeperkingen of voor diegenen die bewust eten willen.

De ingrediënten zijn eenvoudig en beschikbaar in de supermarkt of op de markt. De basis bestaat uit drie eetlepels olijfolie, drie tenen knoflook, één prei, twee wortels, twee stengels bleekselderij, één courgette, 150-200 gram boerenkool of palmkool, twee eetlepels tomatenpuree, één blik tomaten (400 gram), één theelepeltje gedroogde oregano, één theelepeltje gedroogde tijm, twee laurierblaadjes, een snufje suiker (optioneel), 1,5 liter groentebouillon, één blik witte bonen (400 gram, uitgelekt en afgespoeld), verse basilicum als garnering, en zout en peper naar smaak.

De bereidingswijze is gestructureerd en logisch geordend. Eerst wordt de olijfolie op middelhoog vuur verhit, waarna de knoflook, prei, wortel, bleekselderij en courgette in de pan worden gevoegd. Deze groenten worden 5-7 minuten gebakken tot ze zacht worden, wat de smaak versterkt door de karamelisatie van de suikers in de groenten. Vervolgens wordt de tomatenpuree toegevoegd en 1-2 minuten meegebakken om de ruige smaaken te verzachten en het vet te binden. Daarna volgt het blik tomaten, samen met de kruiden en eventueel een beetje suiker om de zuurgraad te balanceren. De bouillon wordt er dan aan toegevoegd, en de soep wordt aan de kook gebracht voordat de witte bonen erbij worden gedaan.

De keuze om de bonen te gebruiken in plaats van andere eiwitbronnen is zorgvuldig. Witte bonen zijn rijk aan vezels, eiwit en voedingsstoffen zoals ijzer, kalium en foliumzuur. Ze zijn goed te combineren met koolsoorten, omdat de vezels in de bonen de opname van ijzer en andere mineralen vergroten. Daarnaast zijn ze goedkoop en goed te bewaren. De keuze voor boerenkool of palmkool is ook zinvol: beide groenten zijn rijk aan vitamine C, vezels en antioxidanten. Boerenkool is een voorjaarsgroent en wordt vaak geassocieerd met duistere maanden, maar het is ook goed te gebruiken in zomerse recepten. Palmkool is een soort van groene kool die sneller kookt en zachter is. Beide zijn geschikt voor een soep die goed is in de koelkast te bewaren.

Eén van de krachtigste aspecten van dit recept is de mogelijkheid om aanpassingen te maken. Als iemand nog een restje broccoli of bloemkool heeft, kan dat zonder probleem worden toegevoegd. De soep is dus niet strikt beperkt tot het recept, maar daarentegen uitgebreid door de eigen voorkeur. Bovendien wordt aangeraden om croutons te maken van oud brood, wat de textuur van de soep versterkt en voedselverspilling voorkomt. Wie het nog lekkerder wil vinden, kan zelfgemaakte pesto toevoegen. Dit geeft niet alleen extra smaak, maar ook vetzuurrijke vetten, die goed zijn voor hersenfunctie en ontstekingsremming.

Deze flexibiliteit maakt het recept geschikt voor zowel thuisgebruik als groepsmaaltijden. Het is gemakkelijk te keren en te verdelen, en de smaak wordt na 24 uur in de koelkast zelfs beter. De combinatie van ingrediënten en bereidingswijze is dus niet alleen smaakvol, maar ook duurzaam, gezond en sociaal.

Duurzaamheid en voeding in de keuken van Jet van Nieuwkerk

De keuze van Jet van Nieuwkerk om de Vrijheidssoep van 2025 volledig veganistisch te maken, is meer dan een modieus keuze. Het is een verklaring voor duurzaam eten, een bewuste keuze voor het milieu en een aanpak die voeding en gezondheid centraal stelt. Deze benadering is consistent met haar algemene visie op voeding, die zij al jaren met overtuiging uiteenzet via haar programma’s, boeken en sociale media. In haar boek OP! richt ze zich op voeding voor jonge kinderen van 1 tot 4 jaar en legt ze uit hoe voedzame, smaakvolle gerechten kunnen bijdragen aan een gezonde ontwikkeling en een uitgebalanceerd eten. Haar samenwerking met voedings- en kindercoach Susanne Verzuu versterkt het geloof in het belang van voeding op jonge leeftijd.

De keuze voor een veganistische variant van de minestrone is voedkundig sterk onderbouwd. Witte bonen zijn een uitstekende bron van plantaardig eiwit, vezels, ijzer, mangaan en foliumzuur. Ze hebben een lage glycemische index, wat betekent dat ze de bloedsuikerspiegel langzaam verhogen, ideaal voor langer blijven zitten. Boerenkool is rijk aan vitamine K, C, en antioxidanten zoals glucosinolaat, dat wordt geassocieerd met een verlaagd risico op bepaalde vormen van kanker. De combinatie van deze ingrediënten zorgt voor een voedzame, energierijke maaltijd die duurzaam is en bijdraagt aan een evenwichtige voeding.

Bovendien is het gebruik van groentebouillon een slimme keuze. Het zorgt voor diepte in smaak zonder vlees of vis. Veel merken bieden een laag-zout, plantaardige bouillon aan die geschikt is voor mensen met hart- en vaatziekten. De toevoeging van een beetje suiker, zij het slechts een snufje, is een techniek die wordt gebruikt om de zuurgraad van tomaten te neutraliseren en de smaak te balanceren. Dit toont aan dat Jet van Nieuwkerk niet alleen een oog voor smaak heeft, maar ook kennis heeft van voedingswetenschap.

De mogelijkheid om restanten uit de koelkast te gebruiken, zoals broccoli, bloemkool of oud brood, is een belangrijk aspect van haar filosofie. Voedselverspilling is een groot probleem in Nederland, en door aan te moedigen om resten te hergebruiken, leert het recept niet alleen eten, maar ook verantwoordelijkheid. Het maken van croutons uit oud brood is een voorbeeld van hoe een simpele handeling een duurzame keuze kan zijn. Brood wordt vaak weggegooid, maar door het te bakken tot knapperige stukken, wordt het tot een smaakvolle bijdrage aan de maaltijd.

In het kookboek OP!, gericht op jonge kinderen, toont Jet haar vermogen om complexe voedingswetenschap te vertalen in eenvoudige, smaakvolle gerechten. Haar visie is dat kinderen niet leren eten door te dwingen, maar door te experimenteren en te spelen. Dit principe is ook zichtbaar in haar benadering van de Vrijheidssoep: het is geen eten dat wordt opgediend als een morele verplichting, maar als een ervaring waarin mensen samenkomen, praten en genieten. De keuze voor een veganistisch recept is daarmee geen compromis, maar een krachtverklaring voor duurzaamheid, gezondheid en sfeer.

De menselijke dimensie van eten: Verbondenheid, herinnering en spraak

De kern van de Vrijheidssoep van 2025 ligt niet alleen in het recept, maar in de betekenis die het heeft binnen de Nederlandse cultuur. Volgens Jet van Nieuwkerk is het eten op tafel meer dan een fysieke daad: het is een vorm van verbinding. “Ik heb altijd geloofd in de verbindende kracht van eten. Aan tafel delen we verhalen en vinden we troost in elkaars gezelschap.” Deze uitspraak, herhaald in meerdere bronnen, benadrukt dat de maaltijd niet alleen over voedsel gaat, maar over menselijk contact, geheugen en zingeving.

De keuze om de soep te combineren met herinneringen uit haar jeugd – aan tafel bij haar moeder en oma – maakt het gerecht persoonlijk en betekenisvol. Deze herinnering is geen losse opmerking, maar een kern van haar identiteit als koken. Het delen van een grote pan minestrone op feesten of verjaardagen is een traditionele maatregel die de waarde van gezin, familie en samenleving benadrukt. In een tijd waarin sociale banden vaak worden verzwakt door digitale communicatie, is een maaltijd waarbij mensen fysiek bij elkaar zijn, een krachtige tegenmaatregel.

De Vrijheidsmaaltijden, waarop de soep wordt geserveerd, zijn een uitgebreid netwerk van evenementen die op 5 mei plaatsvinden in heel Nederland. Deze zijn niet bedoeld als officiële gebeurtenissen, maar als ruimten voor openbare dialoog. De organisatie doet dit om te zorgen dat mensen, ongeacht leeftijd, achtergrond of meningsverschil, aan één tafel kunnen zitten en praten. De maaltijd dient als een tussenkomst: de soep is niet de reden van het gesprek, maar het middel dat het mogelijk maakt.

De keuze voor een soep is daarom zorgvuldig gemaakt. Soep is een gerecht dat makkelijk te delen is, goed te bewaren is, en iedereen in staat stelt om te eten zonder te veel afhankelijkheid van gerechten of gerei. Het is een gerecht dat geschikt is voor mensen van alle leeftijden, inclusief ouderen, jongeren en kinderen. Het feit dat de soep veganistisch is, maakt het ook toegankelijk voor mensen die bepaalde voedingsbeperkingen hebben of die kiezen voor een plantaardig dieet.

De samenwerking met haar oma bij het samenstellen van het recept versterkt dit gevoel van verbondenheid. Het is niet alleen een recept, maar een erfgoed. Het is een manier om de overgrote meerderheid van de samenleving te betrekken door een gerecht dat herkenbaar is, maar tegelijkertijd veranderlijk, aantrekkelijk en duurzaam.

Van recept tot cultuur: Het belang van de Vrijheidssoep

De Vrijheidssoep van 2025 is geen eindproduct, maar een proces. Het is ontwikkeld in samenwerking met het Nationaal Comité 4 en 5 mei, dat de taak heeft om herinnering aan de bevrijding van Nederland in 1945 levend te houden. De maaltijd is een levend element van deze herdenking. Het is niet alleen een herdenking, maar ook een uitnodiging om vandaag de dag te erkennen dat vrijheid geen zekerheid is, maar elke dag opnieuw moet worden erkend en gewaardeerd.

Door het recept in blik te verspreiden, is het bereik van de Vrijheidssoep enorm uitgebreid. Iedereen die wil, kan het maken, ook als hij of zij geen toegang heeft tot een bepaalde plek of organisatie. Dit maakt het gerecht democratisch en inclusief. Het is niet een eten dat alleen beschikbaar is voor bepaalde groepen, maar een maaltijd voor iedereen. De verdeling via blikken zorgt ervoor dat het gerecht in vele huishoudens wordt bereid, zelfs op plekken waar koken moeilijk is.

De zin van het gerecht gaat verder dan eten. Het is een uitnodiging tot nadenken, praten en samen zijn. De maaltijd is een plek waar mensen van allerlei achtergronden kunnen kiezen om te luisteren, te praten en te luisteren. In de tijd van sociale media en digitale communicatie is het belang van een fysieke, gezinsgerichte maaltijd groter dan ooit.

De Vrijheidssoep van 2025 is daarmee geen eenvoudige soep, maar een symbool. Het is een gerecht dat de waarde van samenwerking, duurzaamheid, gezondheid en menselijke verbondenheid uitbeeldt. Het is een recept dat niet alleen smaakt, maar ook denken, voelen en meedenken stimuleert. En het is een gerecht dat, net als de herinnering aan 5 mei, elke keer opnieuw opnieuw moet worden gemaakt.

Conclusie

De Vrijheidssoep van 2025 van Jet van Nieuwkerk is meer dan een recept; het is een culinaire verklaring van waarden. Het is een combinatie van eenvoud, duurzaamheid, smaak en menselijk contact. Het is gebaseerd op een diepe band met familie en herinnering, gecombineerd met een bewuste keuze voor een veganistisch dieet dat goed is voor lichaam en aarde. Het recept is toegankelijk, aanpasbaar en geschikt voor zowel thuisgebruik als groepsmaaltijden. De keuze voor een minestrone met boerenkool en witte bonen is zowel smaakvol als betekenisvol, en de mogelijkheid om restanten te gebruiken, versterkt het gevoel van duurzaamheid.

De betekenis van de soep gaat verder dan voeding. Het is een middel voor verbinding, een uitnodiging tot gesprek en een manier om de waarde van vrijheid elke dag opnieuw te herdenken. In een tijd waarin sociale kloof en afstand nemen, is een maaltijd waarbij mensen aan één tafel zitten, een krachtig signaal van hoop en samenwerking. De Vrijheidssoep van 2025 is daarmee een symbool van de Nederlandse samenleving: een maaltijd die elke dag opnieuw wordt gemaakt, omdat vrijheid elke dag opnieuw moet worden gevierd.

Bronnen

1. Foodies Magazine - Lekker Snel! van Jet van Nieuwkerk
2. Culinaire Ambiance - 3 recepten van Jet van Nieuwkerk
3. Culy.nl - Vrijheidssoep 2025 van Jet van Nieuwkerk
4. Delicious Magazine - Vrijheidssoep 2025
5. Bevrijdingsfestival Limburg - Jet van Nieuwkerk maakt de Vrijheidssoep 2025
6. 4en5mei.nl - Vrijheidsmaaltijden en Jet van Nieuwkerk