Kruisbessen Jam Recepten en Culinaire Toepassingen
De kruisbes is een kleurrijke en smakelijke vrucht die in de keuken veelzijdig inzetbaar is. Vanwege haar friszoete smaak en hoge zuurgraad is ze een populaire keuze voor het maken van jam, compôte en gelei. In dit artikel worden diverse recepten en culinair toepassingen van kruisbessen besproken, gebaseerd op betrouwbare bronnen. Het artikel richt zich op home cooks, culinair enthousiastelingen en professionals, en biedt een overzicht van de technieken, ingredienten en bereidingswijzen.
Introductie
De kruisbes, ook wel bekend als gooseberry in het Engels, is een vrucht met een bijzondere smaak en veel potentie in de keuken. Haar zuurzoete smaak maakt haar geschikt voor zowel zoet als zout gerechten. Kruisbessen kunnen in de eigen tuin geteeld worden, of in het wild gevonden, en zijn beschikbaar in verschillende kleuren zoals groen, rood, geel en paars. De rijpheid van de bessen is niet altijd af te leiden aan de kleur, maar wordt meestal beoordeeld op basis van de smaak en structuur.
Deze vrucht is niet alleen geschikt voor het maken van jam en compôte, maar ook voor desserts, taarten, sauzen en zelfs likeuren. De kruisbes is bovendien geschikt als ingrediënt in voorgerechten en hoofdgerechten, waarbij haar friszoete smaak een frisse contrast vormt tegen zwaardere ingrediënten. In dit artikel worden diverse recepten en bereidingsmethoden besproken, met aandacht voor het gebruik van kruisbessen in verschillende culinaire contexten.
Kruisbessen Jam: Recepten en Bereidingswijzen
Een van de meest populaire toepassingen van kruisbessen is het maken van jam. Het recept voor kruisbessen jam varieert per bron, maar heeft meestal als gemeenschappelijke kern het inkoken van de bessen met suiker en eventueel andere ingrediënten zoals vanillesuiker, zout, citroensap of gember.
Recept 1: Kruisbessen Jam (bron 2)
Een klassieke variant van kruisbessen jam wordt gemaakt met 1 kilo kruisbessen en 650 gram rietsuiker. De bessen worden gewassen en op een laag vuur met een klein glas water gekookt tot ze fijn zijn. De suiker wordt erbij geroerd en opgelost. Het mengsel wordt vervolgens 15 minuten verder gekookt tot de jam de gewenste dikkering bereikt. Deze methode levert een klassieke jam op die geschikt is voor het bestrijken van brood of het vullen van desserts.
Ingrediënten: - 1 kilo kruisbessen - 650 gram rietsuiker - 1 klein glas water
Bereiding: 1. Was de kruisbessen en zet ze op een laag vuur met een klein glas water. 2. Laat ze zachtjes koken tot ze fijn zijn. 3. Roer de suiker erbij en laat het mengsel verder inkoken tot de jam de gewenste dikkering bereikt. 4. Giet de jam in steriele potjes en sluit deze direct af.
Recept 2: Bijzondere Kruisbessengelei (bron 2)
Deze variant van jam bevat extra ingrediënten zoals gember, citroensap en limoenschil. Het recept is iets complexer en levert een gelei op met een iets exotische smaak.
Ingrediënten: - 1 kilo kruisbessen - 650 gram suiker - 1 glas citroensap - 1 glas water - 1 klein glas gember (gedroogd of vers)
Bereiding: 1. Was de kruisbessen en zet ze op een laag vuur met een glas water. 2. Laat ze zachtjes koken tot ze fijn zijn. 3. Leg de fijngekookte bessen in een doek en laat het sap uitdrukken. 4. Voeg citroensap en gember toe aan het sap. 5. Kook het mengsel op een laag vuur tot de suiker is opgelost en de gelei de gewenste dikkering bereikt. 6. Giet de gelei in steriele potjes en sluit deze direct af.
Recept 3: Kruisbessen Jam van het E-Boekje (bron 3)
In het e-boekje met 40 kruisbessenrecepten van de familie Vonk van Weldaadbessen is een eenvoudige variant van kruisbessen jam beschreven. Het recept bevat basis ingrediënten en een duidelijke bereidingswijze.
Ingrediënten: - 500 gram kruisbessen - 250 gram suiker - 1 klein glas water - 1 theelepel citroensap
Bereiding: 1. Was de kruisbessen en zet ze met water en citroensap op een laag vuur. 2. Laat ze zachtjes koken tot ze fijn zijn. 3. Roer de suiker erbij en laat het mengsel verder inkoken tot de jam de gewenste dikkering bereikt. 4. Giet de jam in steriele potjes en sluit deze direct af.
Recept 4: Kruisbessen Jam bij Adriaan de Smaakmaker (bron 4)
Adriaan de Smaakmaker produceert zijn jam op een traditionele manier, zonder gebruik van conserveringsmiddelen. De jam wordt gemaakt met kruisbessen van lokale fruittelers en met pectine die zelf gemaakt wordt uit appels en citroensap. Deze methode levert een natuurlijke jam op die geschikt is voor zowel het bestrijken van brood als het vullen van desserts.
Ingrediënten: - 1 kilo kruisbessen - 650 gram suiker - 2 appels - Citroensap
Bereiding: 1. Was de kruisbessen en zet ze op een laag vuur met een klein glas water. 2. Laat ze zachtjes koken tot ze fijn zijn. 3. Leg de fijngekookte bessen in een doek en laat het sap uitdrukken. 4. Voeg appels en citroensap toe aan het sap. 5. Kook het mengsel op een laag vuur tot de suiker is opgelost en de jam de gewenste dikkering bereikt. 6. Giet de jam in steriele potjes en sluit deze direct af.
Kruisbessen Compôte: Recept en Toepassingen
Naast jam is compôte een populaire bereiding van kruisbessen. Compôte is een soort vloeibaar jam dat vaak gebruikt wordt als vulling in desserts of als topping op yoghurt, ijs en broodproducten.
Recept: Kruisbessen Compôte (bron 1 en 2)
Ingrediënten: - 500 gram kruisbessen - 100 gram suiker - 1 klein glas water - 1 theelepel citroensap
Bereiding: 1. Was de kruisbessen en zet ze met water en citroensap op een laag vuur. 2. Laat ze zachtjes koken tot ze fijn zijn. 3. Roer de suiker erbij en laat het mengsel verder inkoken tot de compôte de gewenste dikkering bereikt. 4. Giet de compôte in steriele potjes en sluit deze direct af.
Toepassingen van Kruisbessen Compôte
Kruisbessen compôte is een veelzijdig ingrediënt dat op verschillende manieren gebruikt kan worden:
- Op boerenkwark: Compôte is heerlijk op boerenkwark van koe, schaap of geit, eventueel met citroentijm of gemalen kaneel.
- Op brood: Compôte is lekker op witbrood, grof roggebrood of roggebrood met paté en rucola.
- Op ijs: Een lepel compôte over ijs, bestrooid met geroosterde nootjes, is een aanrader.
- In desserts: Compôte kan gebruikt worden als vulling in taarten, mousse of vlaaien.
Kruisbessen Gelei: Recepten en Toepassingen
Gelei is een dunne, vloeibare variant van jam die vaak gebruikt wordt als topping of vulling in desserts. De bereiding van kruisbessengelei vereist een iets andere aanpak dan jam, waarbij de pulp van de bessen uitgedrukt wordt en alleen het sap verder verwerkt wordt.
Recept 1: Kruisbessengelei (bron 2)
Ingrediënten: - 1 kilo kruisbessen - 650 gram suiker - 1 klein glas water
Bereiding: 1. Was de kruisbessen en zet ze op een laag vuur met een klein glas water. 2. Laat ze zachtjes koken tot ze fijn zijn. 3. Leg de fijngekookte bessen in een doek en laat het sap uitdrukken. 4. Kook het sap op een laag vuur tot de suiker is opgelost en de gelei de gewenste dikkering bereikt. 5. Giet de gelei in steriele potjes en sluit deze direct af.
Recept 2: Kruisbessengelei met Honing (bron 3)
Ingrediënten: - 1 kilo kruisbessen - 400 gram honing - 1 klein glas water
Bereiding: 1. Was de kruisbessen en zet ze op een laag vuur met een klein glas water. 2. Laat ze zachtjes koken tot ze fijn zijn. 3. Leg de fijngekookte bessen in een doek en laat het sap uitdrukken. 4. Kook het sap op een laag vuur tot de honing is opgelost en de gelei de gewenste dikkering bereikt. 5. Giet de gelei in steriele potjes en sluit deze direct af.
Kruisbessen in Desserts
Kruisbessen zijn een populaire ingrediënt in desserts, vanwege hun friszoete smaak en kleurrijke uitstraling. De vrucht is geschikt voor het maken van taarten, mousse, vlaaien en andere desserts.
Recept: Kruisbessen Kruimeltaart (bron 5)
Ingrediënten: - 300 g bloem - 2 theelepels bakpoeder - 1 theelepel baking soda - 1 theelepel kaneel (gemalen) - 1 theelepel gember (gemalen) - Mespunt zout - 75 g suiker - 250 g kruisbessen - 75 g suiker - 250 g halfvolle yoghurt - 1 ei - 75 ml zonnebloemolie
Bereiding: 1. Verwarm de oven voor op 170°C (met hetelucht). 2. Maak het deeg door bloem, bakpoeder, baking soda, kaneel, gember en zout te vermengen. Voeg de suiker toe en meng goed door. 3. Maak de kruimeltopping door koude boter, bloem en rietsuiker te mengen. 4. Meng de yoghurt, ei en zonnebloemolie door het deeg. 5. Verdeel het deeg over een ingevette springvorm. 6. Voeg de kruisbessen toe bovenop het deeg. 7. Bestrooi met de kruimeltopping. 8. Bak de taart 45-50 minuten in de oven. 9. Laat de taart afkoelen en serveer.
Andere Desserts met Kruisbessen
Naast kruimeltaart zijn er nog veel andere desserts waarin kruisbessen gebruikt kunnen worden:
- Mousse: Kruisbessen mousse is een lichte en frisse variant van mousse die geschikt is voor het einde van een maaltijd.
- Roomijs: Kruisbessen roomijs is een eenvoudige variant die gemaakt kan worden door kruisbessen te mengen met slagroom, suiker en citroensap.
- Sorbet: Kruisbessen sorbet is een ijsvariant zonder melk of ei, geschikt voor lactose-intolerante personen.
- Vla: Kruisbessen vla is een klassieke variant die gemaakt kan worden met kruisbessen compôte of jam.
- Bavarois: Kruisbessen bavarois is een lichte taartvulling die gemaakt kan worden met kruisbessen sap, slagroom en suiker.
Kruisbessen in Voorgerechten en Hoofdgerechten
Naast desserts zijn kruisbessen ook geschikt voor het maken van voorgerechten en hoofdgerechten. De vrucht is een frisse contrast voor zwaardere ingrediënten zoals vis, vlees en groenten.
Recept: Kruisbessen Saus voor Visgerechten (bron 2)
Ingrediënten: - 500 gram kruisbessen - 100 gram suiker - 1 klein glas water - 1 theelepel citroensap
Bereiding: 1. Was de kruisbessen en zet ze op een laag vuur met een klein glas water. 2. Laat ze zachtjes koken tot ze fijn zijn. 3. Roer de suiker en citroensap erbij en laat het mengsel verder inkoken tot de saus de gewenste dikkering bereikt. 4. Giet de saus in steriele potjes en sluit deze direct af.
Recept: Kruisbessen Paté met Makreel (bron 3)
Ingrediënten: - 500 gram kruisbessen - 200 gram makreel - 100 gram suiker - 1 klein glas water - 1 theelepel citroensap
Bereiding: 1. Was de kruisbessen en zet ze op een laag vuur met een klein glas water. 2. Laat ze zachtjes koken tot ze fijn zijn. 3. Roer de suiker en citroensap erbij en laat het mengsel verder inkoken tot de paté de gewenste dikkering bereikt. 4. Meng de makreel erdoor en laat het mengsel verder inkoken tot de paté de gewenste dikkering bereikt. 5. Giet de paté in steriele potjes en sluit deze direct af.
Kruisbessen in Drankjes en Likeuren
Kruisbessen zijn ook geschikt voor het maken van drankjes en likeuren. De vrucht is geschikt voor het maken van sappen, siropen, wijn en likeuren.
Recept: Kruisbessen Sap (bron 3)
Ingrediënten: - 500 gram kruisbessen - 1 liter water - 100 gram suiker - 1 theelepel citroensap
Bereiding: 1. Was de kruisbessen en zet ze op een laag vuur met een liter water. 2. Laat ze zachtjes koken tot ze fijn zijn. 3. Roer de suiker en citroensap erbij en laat het mengsel verder inkoken tot het sap de gewenste dikkering bereikt. 4. Giet het sap in steriele flessen en sluit deze direct af.
Recept: Kruisbessen Likeur (bron 3)
Ingrediënten: - 500 gram kruisbessen - 1 liter sterke alcohol (zoals brandewijn of jenever) - 100 gram suiker - 1 theelepel citroensap
Bereiding: 1. Was de kruisbessen en zet ze in een fles met sterke alcohol. 2. Laat de fles 2 weken staan, zodat de smaak van de kruisbessen zich ontwikkelt. 3. Roer de suiker en citroensap erbij en laat het mengsel verder inkoken tot de likeur de gewenste dikkering bereikt. 4. Giet de likeur in steriele flessen en sluit deze direct af.
Conclusie
Kruisbessen zijn een veelzijdige vrucht die in de keuken gebruikt kan worden voor het maken van jam, compôte, gelei, desserts, sauzen en drankjes. De vrucht is geschikt voor zowel zoet als zout gerechten en heeft een friszoete smaak die een frisse contrast vormt tegen zwaardere ingrediënten. De bereidingswijzen van kruisbessen variëren per recept, maar hebben meestal als gemeenschappelijke kern het inkoken van de bessen met suiker en eventueel andere ingrediënten zoals citroensap, gember of honing. Kruisbessen zijn beschikbaar in verschillende kleuren en rassen, en kunnen in de eigen tuin geteeld worden of in het wild gevonden. De vrucht is geschikt voor zowel home cooks als culinair professionals, en biedt een brede range van culinaire toepassingen. Of je nu jam maakt voor brood of een kruimeltaart voor een zomerse maaltijd, kruisbessen zijn een waar culinair schat.