Leuk koken met amandelspijs: recepten, tips en technieken
Amandelspijs is een veelzijdig ingrediënt dat al jaren een vaste plek heeft in de Nederlandse keuken. Het wordt gemaakt van amandelen, suiker en vaak een beetje citroenrasp, en wordt gebruikt als vulling in talloze lekkernijen. Of het nu om gevulde speculaas, amandeltaart of banketstaven gaat, amandelspijs brengt een rijke, zoete smaak en een zachte textuur met zich mee. In dit artikel worden verschillende recepten met amandelspijs besproken, evenals tips voor het zelf maken en bewaren van deze heerlijke vulling. Op basis van de informatie uit de bronnen wordt een overzicht gegeven van de toepassingen, varianten en technieken die betrokken zijn bij het werken met amandelspijs.
Amandelspijs: een klassieke vulling
Amandelspijs is een klassieke vulling die gemaakt wordt van gelijke hoeveelheden suiker en blanke amandelen. Het recept dat vaak wordt gebruikt bevat ook een ei en citroenrasp. Deze ingrediënten worden in een keukenmachine verwerkt tot een gladde massa. Het is belangrijk om de spijs te laten rijpen in de koelkast, zodat de smaken goed kunnen mengen en de textuur verder kan verbeteren.
Een van de bekendste toepassingen van amandelspijs is gevulde speculaas. Het is een feestelijke lekkernij die vaak gemaakt wordt rond Sinterklaas. Het speculaasdeeg wordt gevuld met amandelspijs en afgedekt met een laagje boter en suiker. Het resultaat is een rustige, zoete taart die perfect past bij het winterse feestgevoel.
Een ander klassiek gebruik van amandelspijs is in amandeltaart. Deze taart bestaat uit een romige, vochtige cake met een vulling van amandelspijs. De combinatie van het zachte beslag en de rijke vulling maakt dit tot een verfijnde, elegante lekkernij.
Recepten met amandelspijs
Gevuld speculaas
Gevuld speculaas is misschien wel het meest iconische recept waarin amandelspijs centraal staat. Het is een rustige taart die bestaat uit een speculaasdeeg dat gevuld is met amandelspijs. Het recept vereist een speculaasdeeg met bloem, suiker, speculaaskruiden, bakpoeder, boter, melk en zout. De vulling bestaat uit amandelspijs en een ei.
Ingrediënten
Voor het speculaasdeeg:
- 300 gram bloem
- 150 gram donkerbruine basterdsuiker
- 15 gram speculaaskruiden
- 5 gram bakpoeder
- 150 gram koude boter
- 50 ml melk
- Snufje zout
Voor de vulling:
- 400 gram amandelspijs
- 1 ei
Bereiding
- Verwarm de oven voor op 175°C (boven- en onderwarmte).
- Klop de boter en suiker in een kom romig.
- Voeg de speculaaskruiden en bakpoeder toe en mix goed.
- Voeg geleidelijk de bloem en zout toe.
- Voeg de melk toe en meng tot een stevig deeg.
- Verdeel het deeg over een bakplaat en maak een rand van ongeveer 2 cm hoog.
- Meng de amandelspijs met het ei en vul de speculaas.
- Bak de taart ongeveer 30-35 minuten of tot de rand goudbruin is.
- Laat de taart goed afkoelen voordat u hem serveert.
Varianten
- Gevuld speculaas met sinaasappelrasp: Vervang de citroenrasp in de amandelspijs door sinaasappelrasp voor een warme, winterse citrusnoot.
- Kruidnoten gevuld speculaas: Verkruimel een handvol kruidnoten door de amandelspijs voor een extra speculaaskruidenkick.
- Vegan gevuld speculaas: Vervang de boter in het speculaasdeeg door plantaardige margarine en gebruik een plantaardig ei-alternatief in de amandelspijsvulling.
Amandeltaart
Amandeltaart is een klassieke taart die vaak gemaakt wordt met amandelspijs. Het is een verfijnde, elegante lekkernij die perfect is voor speciale gelegenheden.
Ingrediënten
- 200 gram zachte boter
- 200 gram kristalsuiker
- 4 eieren
- 200 gram bloem
- 1 theelepel bakpoeder
- 200 gram amandelspijs
- 50 gram amandelschaafsel
- Poedersuiker, om te bestrooien (optioneel)
Bereiding
- Verwarm de oven voor op 175°C (boven- en onderwarmte).
- Klop de boter en suiker in een kom romig.
- Voeg de eieren één voor één toe en mix goed na elke toevoeging.
- Voeg de bloem en bakpoeder toe en mix tot het een homogene massa ontstaat.
- Voeg de amandelspijs toe en mix nogmaals goed.
- Verdeel het beslag over een springvorm van 20-22 cm.
- Garneer met amandelschaafsel en bestrooi eventueel met poedersuiker.
- Bak de taart ongeveer 35-40 minuten of tot de rand goudbruin is.
- Laat de taart afkoelen en serveer met een glas wijn of thee.
Varianten
- Amandeltaart met chocolade: Voeg gesmolten pure chocolade toe aan het beslag of gebruik een chocoladeglazuur.
- Amandeltaart met likeur: Voeg een scheutje Amaretto, Grand Marnier of rum toe aan het beslag.
- Amandeltaart met marsepein: Voeg een laagje marsepein toe over de amandelspijs.
- Glutenvrije amandeltaart: Vervang de bloem door een glutenvrije bloemmix.
Banketstaaf
Banketstaaf is een typisch Nederlands feestgebak dat vaak gemaakt wordt rond Sinterklaas. Het bestaat uit bladerdeeg dat gevuld is met amandelspijs.
Ingrediënten
- 1 rol vers bladerdeeg
- 300 gram amandelspijs
- 1 ei, losgeklopt
- Amandelschaafsel
- Poedersuiker
Bereiding
- Verwarm de oven voor op 200°C (boven- en onderwarmte).
- Bekleed een bakplaat met bakpapier.
- Maak de amandelspijs iets smeuïger door het losgeklopte ei te mengen.
- Verdeel de amandelspijs over een rechthoek van bladerdeeg.
- Rol de bladerdeeg om de amandelspijs en snijd hem in staven van ongeveer 30 cm lengte.
- Bestrijk met losgeklopt ei en bestrooi met amandelschaafsel en poedersuiker.
- Bak de staven ongeveer 15-20 minuten of tot de bladerdeeg goudbruin is.
- Laat de staven afkoelen voordat u ze serveert.
Varianten
- Banketletter: Gebruik dezelfde methode, maar vorm de banketstaaf in de vorm van een letter.
- Vegan banketstaaf: Vervang het ei in de vulling door ongezoete appelmoes of plantaardige melk.
Technieken en tips
Zelf amandelspijs maken
Het maken van amandelspijs is simpel en eenvoudig. Het basisrecept bestaat uit gelijke delen blanke amandelen en suiker. Er wordt ook een ei en citroenrasp toegevoegd.
Ingrediënten
- 250 gram blanke amandelen
- 250 gram suiker
- Rasp van 1 biocitroen
- 1 ei of 3 el ongezoete appelmoes of plantaardige melk
Bereiding
- Doe alle ingrediënten in een keukenmachine.
- Maal tot een grove of gladdere massa.
- Laat de massa 2 dagen afgedekt in de koelkast rusten om de smaken te ontwikkelen.
- Gebruik de amandelspijs in een recept binnen 1 week of vries het op voor later gebruik.
Tips
- Lekker laten rijpen: De smaken van amandelspijs ontwikkelen zich beter als het in de koelkast rijpt.
- Bewaren: Amandelspijs kan goed afgedekt in de koelkast bewaard worden voor ongeveer 1 week. In de vriezer blijft het goed voor ongeveer 2 maanden.
- Nep amandelspijs: Er bestaat ook een goedkope versie van amandelspijs genaamd banketbakkersspijs. Het is gemaakt van gekookte witte bonen en amandelaroma. Dit kan een alternatief zijn voor mensen die geen noten mogen eten.
Alternatieve toepassingen
Amandelspijs is niet alleen geschikt als vulling. Het kan ook gebruikt worden als verrijking van een deeg of doorwerken in een cakebeslag. Een dun laagje amandelspijs over een deeg kan ervoor zorgen dat het goed gaar wordt. Bijvoorbeeld in een appeltaart kan het vocht van de appels worden opgenomen en de bodem beter rijpen.
Amandelspijs is ook geschikt voor het maken van koekjes. Denk bijvoorbeeld aan bitterkoekjes of frangipane. Deze lekkernijen combineren de zoete smaak van amandelspijs met de hartige smaak van het deeg.
Recepten met amandelspijs
Naast de klassiekers zoals gevulde speculaas en amandeltaart zijn er ook andere recepten waarin amandelspijs centraal staat. Denk aan banketletters, kerstbrood, paassoufle, sloffenbodem, appeltaart en koekjes. Deze recepten tonen de veelzijdigheid van amandelspijs en geven een inspiratiebron voor koks die nieuwe combinaties willen uitproberen.
Enkele voorbeelden
- Pistache-amandelspijs bonbons: Een combinatie van pistache en amandelspijs in bonbons.
- Warme peer in bladerdeeg: Een warme peer die gevuld is met amandelspijs en boerenjongens.
- Boterkoek met amandelspijs: Een klassieke boterkoek die verrijkt is met amandelspijs.
- Dadels gevuld met amandelspijs: Een gezonde variant van gevulde dadels met een zoete amandelvulling.
- Appelbollen met amandelspijs en hazelnoten: Een variant van appelbollen met extra smaak.
Conclusie
Amandelspijs is een veelzijdig en verfijnd ingrediënt dat al jaren een vaste plek heeft in de Nederlandse keuken. Het wordt gemaakt van amandelen, suiker en vaak een beetje citroenrasp, en wordt gebruikt als vulling in talloze lekkernijen. Of het nu om gevulde speculaas, amandeltaart of banketstaven gaat, amandelspijs brengt een rijke, zoete smaak en een zachte textuur met zich mee. Het is eenvoudig om zelf amandelspijs te maken en het kan ook gebruikt worden als verrijking van een deeg of doorwerken in een cakebeslag. Met een beetje creativiteit en techniek kunnen koks verschillende varianten van amandelspijs uitproberen en nieuwe lekkernijen creëren. Of het nu om klassieke recepten of moderne varianten gaat, amandelspijs blijft een onmisbaar ingrediënt in de keuken.