In de Oostenrijkse keuken vind je een rijke mengeling van smaken, traditionele gerechten en ingrediënten die zijn geëvolueerd door invloeden van verschillende regio’s en eeuwenlange geschiedenis. Van zware, vleesrijke beroerde gerechten tot lichte, zoete pannenkoeken en knoedels, Oostenrijk heeft een keuken die zowel de landlevenseerlijkheid als de feestelijke momenten weerspiegelt. Deze artikelen geven een overzicht van tien authentieke gerechten die je makkelijk in eigen keuken kunt recreëren. We laten je ook inzicht geven in de essentiële ingrediënten, technieken en toepassingen die van deze gerechten een Oostenrijkse smaakmakers maken.

De essentie van de Oostenrijkse keuken

De Oostenrijkse keuken is sterk geïnspireerd door de omliggende regio’s, zoals Hongarije, Servië en Italië, en is een weerspiegeling van de landbouwtraditie en de eeuwenlange geschiedenis van het Habsburgse keizerrijk. Aangevuld met lokale producten en seizoensgebonden ingrediënten, is de Oostenrijkse keuken een mengeling van eenvoud en smaakvolheid. De gerechten zijn vaak bereid met boter, spek of knapperige broodkruim, en de porties zijn vaak ruim, wat aansluit bij de boerenkeuken-ethiek. In de volgende subsecties zullen we tien van deze gerechten beschrijven en eventueel een recept tonen.

1. Tiroler Gröstl – Een klassieke berggerecht

Tiroler Gröstl is een eenvoudig, maar smaakvol gerecht uit de Alpenregio. Het bestaat uit gebakken aardappelpuree of aardappeldobbelsteentjes, spek en eieren. Deze gerecht is ideaal voor een warme maaltijd in de winter of na een lange wandeling in de bergen.

Recept voor Tiroler Gröstl

• 300 gram dobbelsteentjes spek
• 600 gram aardappelen
• Boter
• Zout en peper
• Marjolein
• 6 eieren
• Verse peterselie

Bereiding:

1. Bak het spek in boter tot het goudbruin is.
2. Kook de aardappelen in de schil of schil ze en snij ze in dunne plakjes.
3. Fruit de aardappelplakjes in boter tot ze goudbruin zijn.
4. Voeg het spek toe aan de aardappelplakjes en breng op smaak met zout, peper en marjolein.
5. Bak eieren voor bovenop en schep het gerecht in borden.
6. Bestrooi met verse peterselie.

2. Wiener Schnitzel – Het nationale gerecht van Oostenrijk

Wiener Schnitzel is het nationale gerecht van Oostenrijk en bestaat uit kalfsvlees dat dun wordt geslagen, belegd met broodkruim en ondiep gebakken. Het gerecht wordt vaak geserveerd met gekookte aardappelen en een frisse groene salade.

Recept voor Wiener Schnitzel

• 2 stukken dun geslagen kalfsvlees
• 1 eetlepel zout
• 1 eetlepel versgemalen peper
• 1 theelepel boter
• 150 gram broodkruim
• 1 ei
• Gekookte aardappelen
• Citroen (optioneel)

Bereiding:

1. Bestrijk het vlees met zout en peper.
2. Dompel het vlees in een kom met ei en rol het daarna in broodkruim.
3. Verhit de boter in een pan en bak het vlees tot het knapperig is.
4. Serveer met gekookte aardappelen en een frisse groene salade.
5. Een sneetje citroen is een typische toevoeging.

3. Kaiserschmarrn – Een zoete pannenkoek

Kaiserschmarrn is een lichte, zoete pannenkoek die vaak wordt geserveerd met gestoofde appels of pruimen. Het gerecht is gemaakt van eieren, rozijnen en Almdudler-koek.

Recept voor Kaiserschmarrn

• 4 eieren
• 100 gram rozijnen
• 100 gram Almdudler-koek
• 20 gram boter
• 50 gram suiker
• 50 gram bloem
• 250 ml melk
• 1 theelepel bakpoeder
• 50 gram gestoofde appels

Bereiding:

1. Meng de eieren, rozijnen en verkruimelde Almdudler-koek.
2. Voeg suiker, bloem, melk en bakpoeder toe.
3. Verhit de boter in een pan en bak de pannenkoeken tot ze goudbruin zijn.
4. Serveer met gestoofde appels.

4. Apfelstrudel – Een iconisch dessert

Apfelstrudel is een van de meest iconische gerechten van Oostenrijk. Het bestaat uit dunne laagjes deeg gevuld met gestoofde appels, rozijnen en kruiden.

Recept voor Apfelstrudel

• 3 appels
• 100 gram rozijnen
• 50 gram suiker
• 1 theelepel kaneel
• 200 gram deeg
• 1 eetlepel boter
• 1 eetlepel suiker voor bestrooien
• 1 theelepel kaneel voor bestrooien

Bereiding:

1. Stoof de appels met rozijnen, suiker en kaneel.
2. Rolling het deeg tot een dunne laag.
3. Bestrijk het deeg met boter en strooi er suiker en kaneel over.
4. Leg de gestoofde appels in het midden en rol het deeg tot een strudel.
5. Snij in stukken en bak tot goudbruin.
6. Serveer met vanille-ijs of een dot room.

5. Käsespätzle – Oostenrijkse kaasworstel

Käsespätzle is een variant van de Duitse spätzle en bestaat uit handgemaakte worstelpasta met kaas. Het gerecht is rauw en smaakvol en vaak geserveerd met een groene salade of gekookte aardappelen.

Recept voor Käsespätzle

• 4 eieren
• 250 gram bloem
• 1 liter melk
• 250 gram kaas (bijv. Emmental)
• Zout en peper
• 50 gram boter
• 1 theelepel marjolein

Bereiding:

1. Meng de eieren, bloem en melk tot een vloeibare deegmassa.
2. Snij de worstel in handgemaakte worstelpasta.
3. Bak de worstel in boter tot ze goudbruin zijn.
4. Voeg de geraspte kaas toe en meng tot de kaas gesmolten is.
5. Breng op smaak met zout, peper en marjolein.
6. Serveer met een groene salade of gekookte aardappelen.

6. Tafelspitz – Een heerlijk gestoofd gerecht

Tafelspitz is een gerecht gemaakt van gestoofd rundvlees, meestal geserveerd met geraspte mierikswortel, geroosterde aardappelen en roomspinazie.

Recept voor Tafelspitz

• 500 gram rundvlees (bijv. kalfsvlees of schouder)
• 2 liters water
• 1 wortel
• 1 ui
• 1 knoflookkneep
• 2 theelepels zout
• 1 theelepel peper
• 1 theelepel tijm
• 1 theelepel rozemarijn
• 100 gram geraspte mierikswortel
• 200 gram geroosterde aardappelen
• 100 gram roomspinazie

Bereiding:

1. Spoel het vlees en kook het in water met wortel, ui, knoflook, zout, peper, tijm en rozemarijn.
2. Stoof het vlees tot het zacht is.
3. Serveer het met geraspte mierikswortel, geroosterde aardappelen en roomspinazie.

7. Goulash – Een klassieke stoofpot

Goulash is een zware stoofpot gemaakt van rundvlees, uien en aardappelen. Het gerecht is in heel Midden-Europa geliefd en vaak geserveerd met knoedels of noedels.

Recept voor Goulash

• 500 gram rundvlees (bijv. schouder of kuit)
• 3 uien
• 2 wortels
• 2 aardappelen
• 1 theelepel paprika
• 1 theelepel rode peper
• 500 ml water of bouillon
• 200 gram knoedels

Bereiding:

1. Stoof het vlees met uien, wortels en aardappelen.
2. Voeg paprika en rode peper toe en meng goed.
3. Voeg water of bouillon toe en breng aan de kook.
4. Laat gedurende 1½ tot 2 uur zachtjes stoven.
5. Serveer met knoedels of noedels.

8. Kasnockn – Macaroni met kaas

Kasnockn is een hartig gerecht gemaakt van macaroni met kaas in Oostenrijkse stijl. Het is vaak gemaakt met room en parmezaanse kaas.

Recept voor Kasnockn

• 200 gram macaroni
• 100 gram room
• 100 gram parmezaanse kaas
• 1 theelepel zout
• 1 theelepel peper
• 1 theelepel boter

Bereiding:

1. Kook de macaroni volgens de pakkeninstructie.
2. Meng de room met de parmezaanse kaas, zout, peper en boter.
3. Voeg de macaroni toe en meng goed.
4. Serveer met een groene salade of gekookte aardappelen.

9. Palatschinken – Dunne pannenkoeken

Palatschinken zijn dunne pannenkoeken die vaak gevuld zijn met zoete conserven of hartige ingrediënten. Ze kunnen ook worden bestrooid met suiker of kaneel en geserveerd met gestoofde appels.

Recept voor Palatschinken

• 2 eieren
• 150 gram bloem
• 1 theelepel bakpoeder
• 250 ml melk
• 50 gram boter
• 50 gram suiker
• 1 theelepel kaneel
• 100 gram gestoofde appels

Bereiding:

1. Meng de eieren, bloem, bakpoeder en melk tot een vloeibare deegmassa.
2. Verhit de boter in een pan en bak de pannenkoeken tot ze goudbruin zijn.
3. Bestrijk met suiker en kaneel of leg gestoofde appels erop.
4. Serveer met een royale portie vanille-ijs of room.

10. Leberknödel – Knoedels van lever

Leberknödel zijn knoedels gemaakt van lever en uien. Ze hebben een unieke smaak en worden vaak geserveerd met een saus of jus.

Recept voor Leberknödel

• 200 gram lever
• 1 ui
• 50 gram bloem
• 1 theelepel zout
• 1 theelepel peper
• 100 ml water
• 50 gram boter
• 100 ml saus of jus

Bereiding:

1. Hak de lever en de ui fijn.
2. Meng de bloem, zout, peper en water en voeg toe aan de levermengsel.
3. Vorm knoedels en bak ze in boter tot ze goudbruin zijn.
4. Serveer met saus of jus.

Moderne interpretaties en traditionele invloeden

Oostenrijkse keuken is niet statisch. Hoewel de fundamenten van de keuken behouden blijven, brengen veel chef-koks moderne, innovatieve invullingen van klassieke gerechten. Deze aanpassingen zorgen ervoor dat de Oostenrijkse keuken nog steeds levendig is en zich aanpast aan veranderende smaken en trends. De essentiële ingrediënten zoals spek, boter en broodkruim blijven echter centraal in de Oostenrijkse keuken.

Feestelijke gerechten en speciale gelegenheden

Oostenrijk is bekend om zijn feestelijke gerechten, vooral tijdens kerst en Pasen. Tijdens kerst worden gerechten zoals gedroogde bloedworst, mierikswortelvarkensfilet, aardappelsalade en knoedels vaak op tafel gebracht. Stollen, een soort vruchtenbrood, is een onmisbaar kerstdessert.

Tijdens Pasen bereiden Oostenrijkers gerechten zoals gekookte eieren, vis, vlees, worst en gevulde koolrolletjes. Regionale gerechten zoals Flammkuchen of Beierse Krautflecken zijn ook populair. In welk deel van Oostenrijk je ook bent, je kunt verwachten dat er een versie van knoedels en gebak op het menu staat.

Alkoholische dranken en dranken in de Oostenrijkse keuken

Oostenrijkse keuken wordt vaak afgerond met een typische drank. Schnaps is een populaire keuze, vooral als digestief. Zwickel, een licht bier, is een klassieke keuze voor elk moment van de dag. Oostenrijkse wijn is ook wereldberoemd, met druivensoorten zoals Grüner Veltliner en Zweigelt. De Gin Fizz is een fruitige cocktail die vaak in bars en restaurants wordt geserveerd.

Conclusie

De Oostenrijkse keuken is een unieke mengeling van boerenkeuken, traditionele gerechten en moderne toepassingen. De gerechten zijn smaakvol, vaak zwaar of hartig, en zijn ideaal voor zowel feestelijke als eenvoudige maaltijden. Met gerechten als Wiener Schnitzel, Tiroler Gröstl en Kaiserschmarrn, kun je de smaken van Oostenrijk in je eigen keuken herbeleven. Of je nu een ervaren kok bent of een nieuwkomer in de keuken, deze gerechten zijn een uitdaging en een smaakplezier die niet te vergeten zijn.

Bronnen

1. 10221-Oostenrijkse-bergrecepten
2. Typische-Oostenrijkse-gerechten
3. Oostenrijkse-gerechten