Droge ogen zijn een veelvoorkomende aandoening die kan leiden tot ongemak, vermoeidheid en verminderde visuele scherpte. Het gebruik van oogdruppels — zowel zonder als op recept — is een veelgebruikte en effectieve manier om het oogoppervlak te bevochtigen en symptomen te verlichten. In dit artikel wordt ingegaan op verschillende soorten oogdruppels, met een focus op diegene die zonder recept verkrijgbaar zijn, zoals Livocab oogdruppels. Daarnaast worden richtlijnen voor gebruik, mogelijke bijwerkingen en aanvullende behandelingen besproken, om een goed overzicht te geven van de beschikbare opties voor het behandelen van droge ogen.

Oorzaken en symptomen van droge ogen

Droge ogen ontstaan wanneer de traanfilm niet voldoende bevochtigt of stabiliseert. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals een verminderde traanproductie, een onstabiele traanfilm of verdamping van het traanvocht. Ook externe factoren zoals luchtconditionering, beeldschermgebruik, roken en droge lucht kunnen de symptomen van droge ogen verergen.

De meest voorkomende klachten zijn:

• Een branderig of stekend gevoel in de ogen.
• Wazig zicht.
• Ogen die droog of slijmerig aanvoelen.
• Prikkelende ogen of het gevoel alsof er iets in de ogen zit.
• Roodheid van de ogen.
• Oogdroogheid, vooral bij het lezen of werken achter een computer.

Hoewel deze klachten vaak mild zijn, kunnen ze ook leiden tot langdurige problemen met het oogoppervlak. Daarom is het belangrijk om bij aanhoudende klachten een oogarts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.

Vrij verkrijgbare oogdruppels: een eerste stap in de behandeling

Voor lichte gevallen van droge ogen zijn vrij verkrijgbare oogdruppels, ook wel indifferente middelen genoemd, vaak voldoende. Deze middelen bevatten geen geneesmiddelen en werken puur hydrerend. Ze zijn meestal verkrijgbaar in de apotheek en kunnen zonder voorschrift gebruikt worden.

Een veelvoorkomende optie is Livocab oogdruppels, een kunsttraan die het oogoppervlak bevochtigt en bescherming biedt. Deze druppels bevatten ingrediënten zoals carbomeer of hypromellose, die het traanfilm-effect imiteren. Het gebruik van deze druppels kan het comfort van het oog verbeteren en het gevoel van droogheid verminderen.

Hoewel deze druppels effectief kunnen zijn, is het belangrijk om te weten dat het effect varieert per persoon. Als vrij verkrijgbare kunsttranen geen voldoende verlichting bieden, kan het noodzakelijk zijn om oogdruppels op recept te overwegen.

Oogdruppels op recept: wanneer en waarom?

Wanneer vrij verkrijgbare middelen niet voldoende verlichting bieden, kan een oogarts oogdruppels op recept voorschrijven. Deze druppels bevatten vaak actieve ingrediënten die de traanproductie stimuleren, ontstekingen verminderen of de traanfilm stabiliseren. Ze zijn bedoeld voor het behandelen van meer chronische of ernstige vormen van droge ogen.

Er zijn verschillende soorten oogdruppels op recept beschikbaar, waaronder:

• Kunsttranen: Ook op recept verkrijgbaar, bevatten deze druppels een hogere concentratie hydrerende stoffen of extra ingrediënten om de traanfilm te stabiliseren.
• Ontstekingsremmende oogdruppels: In veel gevallen zijn droge ogen geassocieerd met ontstekingen op het oogoppervlak. Ontstekingsremmende oogdruppels, zoals cyclosporine (Restasis, Cequa) en lifitegrast (Xiidra), verminderen de ontsteking en stimuleren de traanproductie. Deze druppels werken door het immuunsysteem te onderdrukken, waardoor de ontsteking in de traanklieren en op het oogoppervlak vermindert. Het duurt meestal enkele weken voordat het effect van deze druppels merkbaar is.
• Corticoïde oogdruppels: Deze druppels zijn krachtige ontstekingsremmers die snel verlichting kunnen bieden bij droge ogen. Vanwege de mogelijke bijwerkingen, zoals verhoogde oogdruk (glaucoom) en cataract, worden deze druppels meestal slechts kortdurend gebruikt onder nauwlettend toezicht van een oogarts.
• Cholinergische oogdruppels: Pilocarpine oogdruppels kunnen de traanproductie stimuleren, maar worden minder vaak voorgeschreven vanwege mogelijke bijwerkingen.
• Serum oogdruppels: Deze druppels worden gemaakt van het eigen bloedserum van de patiënt en bevatten groeifactoren en andere stoffen die het oogoppervlak kunnen genezen. Ze worden meestal gebruikt bij ernstige gevallen van droge ogen die niet reageren op andere behandelingen.

De keuze voor een bepaalde oogdruppel op recept hangt af van de oorzaak en ernst van de droge ogen. Het is daarom belangrijk dat deze behandeling wordt voorgeschreven en gecontroleerd door een oogarts.

Belangrijke overwegingen bij het gebruik van oogdruppels

Zowel vrij verkrijgbare als op recept verkrijgbare oogdruppels moeten met zorg worden gebruikt. Hier zijn enkele belangrijke overwegingen bij het gebruik van oogdruppels voor droge ogen:

• Raadpleeg altijd een oogarts voor een diagnose en behandeling van droge ogen.
• Volg de instructies van uw oogarts en de bijsluiter van de medicatie nauwkeurig op.
• Gebruik de oogdruppels regelmatig, zelfs als u geen symptomen ervaart.
• Wees geduldig, het kan enkele weken duren voordat u verbetering merkt.
• Bespreek eventuele bijwerkingen met uw oogarts.
• Combineer oogdruppels op recept met andere behandelingen, zoals vrij verkrijgbare kunsttranen en ooglidhygiëne, voor een optimaal resultaat.
• Vermijd factoren die droge ogen kunnen verergeren, zoals droge lucht, roken en langdurig beeldschermgebruik.
• Let op de houdbaarheidsdatum van de oogdruppels en gooi ze weg na de vervaldatum.
• Gebruik geen oogdruppels van anderen, omdat deze mogelijk niet geschikt zijn voor uw specifieke aandoening.
• Als u contactlenzen draagt, bespreek dan met uw oogarts of u de lenzen moet verwijderen voordat u de lenzen gebruikt. Sommige oogdruppels kunnen niet worden gebruikt in combinatie met contactlenzen.
• Recepten voor oogdruppels verlopen meestal na een jaar. U kunt een nieuw recept telefonisch aanvragen bij uw huisarts, door de verpakking of het flesje te laten zien.

Het is belangrijk om te weten dat het effect van oogdruppels kan variëren per persoon. Als de eerste keuze niet effectief blijkt, kan het zinvol zijn om van middel te wisselen. In het geval van oogdruppels met conserveermiddelen is het verstandig om deze niet vaker dan vier keer per dag toe te passen, omdat conserveermiddelen toxisch kunnen zijn voor het cornea-epitheel.

Mogelijke bijwerkingen van oogdruppels

Zoals alle medicijnen kunnen oogdruppels bijwerkingen veroorzaken. De meeste bijwerkingen zijn mild en van voorbijgaande aard, maar sommige kunnen ernstiger zijn. Het is belangrijk om de mogelijke bijwerkingen met uw oogarts te bespreken voordat u met de behandeling begint.

Enkele mogelijke bijwerkingen van oogdruppels zijn:

• Branderig of stekend gevoel in de ogen.
• Wazig zicht.
• Roodheid van de ogen.
• Jeukende ogen.
• Het gevoel alsof er iets in de ogen zit.
• Verhoogde oogdruk (bij gebruik van corticoïde oogdruppels).
• Cataract (bij langdurig gebruik van corticoïde oogdruppels).
• Allergische reactie.

Neem contact op met uw oogarts als u ernstige bijwerkingen ervaart of als de bijwerkingen aanhouden.

Andere behandelingen voor droge ogen

Naast oogdruppels zijn er nog andere behandelingen beschikbaar voor het behandelen van droge ogen. Deze aanvullende behandelingen kunnen het effect van oogdruppels versterken en extra verlichting bieden.

• Vrij verkrijgbare kunsttranen: Deze druppels kunnen helpen de ogen te hydrateren en te beschermen.
• Ooglidhygiëne: Het schoonmaken van de ooglidranden kan helpen blefaritis te behandelen en de traanfilm te stabiliseren.
• Warme kompressen: Het aanbrengen van warme kompressen op de ogen kan helpen de Meibomklieren te ontstoppen en de olieproductie te verbeteren.
• Oogzalf: Oogzalf geeft langer bescherming, maar leidt tot wazig zicht.
• Indifferente middelen: Deze middelen zijn verkrijgbaar zonder recept en bevatten geen geneesmiddelen. Ze werken puur hydrerend.

Het combineren van verschillende behandelingen kan helpen om de symptomen van droge ogen te verminderen en het oogoppervlak te beschermen.

Diagnostiek bij droge ogen

Voor een juiste diagnose en behandeling van droge ogen kan een oogarts diverse tests uitvoeren. Deze tests helpen om de oorzaak van de droogheid te bepalen en de juiste behandeling te kiezen.

Enkele veelgebruikte tests zijn:

• Osmolariteit test: Deze test meet de concentratie van zout in het traanvocht. Een hoge osmolariteit kan wijzen op droge ogen.
• Meibografie: Deze techniek maakt gebruik van speciale apparatuur om de structuur en functie van de Meibomklieren te beoordelen.

Deze tests kunnen helpen om te bepalen of de droogheid veroorzaakt wordt door een verminderde traanproductie of een onstabiele traanfilm.

Conclusie

Droge ogen zijn een veelvoorkomende aandoening die kan leiden tot ongemak en verminderde visuele scherpte. Het gebruik van oogdruppels — zowel vrij verkrijgbaar als op recept — is een effectieve manier om het oogoppervlak te bevochtigen en symptomen te verlichten. Voor lichte gevallen zijn vrij verkrijgbare kunsttranen zoals Livocab oogdruppels vaak voldoende. Als deze geen voldoende verlichting bieden, kan het noodzakelijk zijn om oogdruppels op recept te overwegen.

Het is belangrijk om oogdruppels met zorg te gebruiken en de instructies van de oogarts nauwkeurig te volgen. Ook kunnen andere behandelingen, zoals ooglidhygiëne, warme kompressen en oogzalf, helpen bij het behandelen van droge ogen.

Als u aanhoudende klachten ervaart, raadpleeg dan altijd een oogarts voor een juiste diagnose en behandeling. Door de juiste behandeling te kiezen, kan het comfort en de gezondheid van het oog verbeteren.

Bronnen

1. Cafetaria Jasmijn.nl - Oogdruppels droge ogen op recept
2. Richtlijnen NHG - Rood oog en oogtrauma