De Blokzijler Brok is meer dan alleen een koek — het is een streekgerecht dat diep ingeworteld is in de cultuur en geschiedenis van Blokzijl. Deze knapperige, smaakvolle lekkernij, vaak gepaard met koffie, is ontstaan uit een toevallig misbaksel en sindsdien een onmisbaar onderdeel van het regionale culinair landschap geworden. In dit artikel wordt het ontstaan, de bereidingswijze en het huidige belang van de Blokzijler Brok besproken, op basis van informatie uit betrouwbare bronnen.

De geschiedenis van de Blokzijler Brok is verweven met de Prins-familie, die sinds het midden van de twintigste eeuw betrokken is bij de productie van deze koek. Het recept is een goed bewaard geheim, maar de essentie ervan blijkt te liggen in een combinatie van traditionele ingrediënten en het toepassen van ambachtelijke baktechnieken. De koek wordt nog steeds handmatig gemaakt in een bakkerij die teruggaat tot 1630, waarin Joop en Aukje Prins sinds 2006 verder werken om het ambacht levend te houden.

In de volgende hoofdstukken wordt ingegaan op de geschiedenis, het recept, de bereidingswijze en de huidige toepassing van de Blokzijler Brok. Ook worden variaties en het commerciële belang van deze lekkernij besproken. Aan het einde van het artikel is een voorbeeldrecept opgenomen, evenals een overzicht van de bronnen waaruit de informatie is afgeleid.

De Oorsprong van de Blokzijler Brok

De geschiedenis van de Blokzijler Brok is verweven met de Prins-familie, die in de tweede helft van de twintigste eeuw de productie van deze lekkernij startte. Oorspronkelijk was de koek een toevallig resultaat van een misbaksel. Volgens bronnen is de eerste Blokzijler Brok ontstaan toen Berend Prins, een voorvader van de huidige bakkers, een partij speculaas wilde bakken, maar de oven te koud bleek. De koek was halfgaar en had een andere smaak dan gewenst, maar de klanten vonden het toch heerlijk. Deze "verkeerde" speculaas bleek dus zo lekker dat het in de winkel belandde en sindsdien een vaste plek heeft gekregen in de regionale keuken.

De Prins-familie, vooral Joop en Aukje Prins, heeft sindsdien het ambacht van het bakken van de Blokzijler Brok verder ontwikkeld. Het huidige recept is echter een geheim dat strikt bewaard wordt. Hoewel er online verschillende varianten van het recept te vinden zijn, benadrukken Joop en Aukje Prins dat het echte geheimrecept alleen in hun hoofd zit. Ze weigeren uitleg te geven over hoe de echte Blokzijler Brok moet worden gemaakt, om het mysterie en de unieke kwaliteit van hun product te behouden.

Het Geheim Recept: Wat We Weten

Hoewel het exacte recept van de Blokzijler Brok een goed bewaard geheim is, zijn er enkele basis-ingrediënten en bereidingsstappen die wel bekend zijn. Deze informatie is afkomstig uit diverse bronnen, waaronder een voorbeeldrecept dat is gepubliceerd op een bekende Nederlandse website (bron [2]). Hieronder wordt een overzicht gegeven van de bekende ingrediënten en stappen in de bereiding van de Blokzijler Brok.

Ingrediënten

Een typische variant van de Blokzijler Brok bevat de volgende ingrediënten:

• 200 gram bloem
• 100 gram gesmolten (room)boter
• 125 gram donkerbruine basterdsuiker
• 1 losgeklopt ei
• 1/4 zakje bakpoeder
• 1/4 theelepel gemalen kruidnagel
• 1 theelepel speculaas- en koekkruiden
• Een snufje zout

Deze ingrediënten vormen de basis van de koek en geven het de kenmerkende smaak en textuur. Het gebruik van gesmolten boter en basterdsuiker is cruciaal voor de smaak en het bakproces. De toevoeging van kruidnagel en speculaaskruiden verleent de koek haar typische smaak en verbindt het met de traditie van speculaaskoekjes.

Bereidingswijze

De bereiding van de Blokzijler Brok volgt een vrij eenvoudige, maar belangrijke stappenlijst. De volgende stappen zijn uitgebreid beschreven in een van de bronnen (bron [2]):

1. Voorbereiding: Verwarm de oven voor op 175 of 180 graden Celsius. Vet een bakplaat of boterkoekvorm in of bekleed deze met bakpapier.
2. Mengen van de droge ingrediënten: Meng in een kom de bloem, bakpoeder, kruidnagel, koekkruiden en zout.
3. Voeg de vloeibare ingrediënten toe: Voeg de gesmolten boter, basterdsuiker en losgeklopte ei toe aan de droge ingrediënten.
4. Kneed het deeg: Kneed het geheel tot een samenhangend deeg. Als het deeg te dik is, kan een beetje melk worden toegevoegd.
5. Uitrollen en snijden: Rol het deeg uit tot een dikte van ongeveer 1 centimeter. Snijd het deeg in vierkante of rechthoekige stukken.
6. Bakken: Leg de stukken deeg op de bakplaat en bak ze in de voorverwarmde oven gedurende 15-20 minuten, of tot ze goudbruin en knapperig zijn.
7. Afkoelen: Laat de Blokzijler Brok afkoelen op een rooster.

Deze methode leidt tot een koek die zowel knapperig als zacht is, iets wat vaak gezien wordt als een kenmerk van goede boterkoeken. De bereiding is dus simpel, maar vereist wel aandacht voor detail om de gewenste textuur en smaak te verkrijgen.

Variaties en Experimenten

Hoewel het basisrecept van de Blokzijler Brok traditioneel is, zijn er verschillende manieren om te variëren en te experimenteren. Sommige varianten gebruiken bijvoorbeeld extra ingrediënten om de smaak te verfijnen of een extra dimensie toe te voegen. Bronnen tonen aan dat het volgende mogelijk is:

• Noten toevoegen: Noten zoals walnoten of hazelnoten kunnen worden gemalen en aan het deeg worden toegevoegd voor een extra knapperigheid en smaak.
• Rozijnen of stukjes chocolade: Deze kunnen worden gemengd met het deeg voor een extra zoet of bittere smaak.
• Andere specerijen: Naast kruidnagel en speculaaskruiden, kunnen ook andere specerijen zoals kaneel, kardemom of anijs worden gebruikt voor een unieke smaak.
• Glazuur of poedersuiker: Na het bakken kan de Blokzijler Brok worden bedekt met een laagje glazuur of worden bestoven met poedersuiker voor een extra feestelijke variant.

Hoewel deze variaties kunnen worden toegepast, benadrukken Joop en Aukje Prins dat het echte geheimrecept alleen in hun hoofd zit. Ze weigeren uitleg te geven over hoe de echte Blokzijler Brok moet worden gemaakt, om het mysterie en de unieke kwaliteit van hun product te behouden.

Commerciële Aspecten en Verkoop

De Blokzijler Brok is voornamelijk verkrijgbaar in de omgeving van Blokzijl. Veel lokale bakkerijen en supermarkten verkopen de koek, vaak vers gebakken. Ook online zijn er mogelijkheden om Blokzijler Brok te bestellen, bijvoorbeeld via de webshop van lokale bakkers. Wie Blokzijl bezoekt, mag een bezoek aan een lokale bakkerij zeker niet overslaan om deze specialiteit te proeven.

Joop en Aukje Prins, die sinds 2006 de bakkerij leiden, maken de koek nog steeds handmatig in hun oude bakkerij, die teruggaat tot 1630. Ze bakken de koek op maandag en dinsdag, waarop ze 600 brokken per dag maken. Deze worden vervolgens in verpakkingen van een pond gedaan, met twee plakjes per verpakking. De verkoop van de Blokzijler Brok is nog steeds een belangrijk onderdeel van hun inkomsten en het ambacht dat ze zo graag uitvoeren.

Buiten de lokale regie is de Blokzijler Brok ook via internet verkrijgbaar. Joop Prins verstuurt de koek naar klanten die op vakantie in de regie waren en nu thuis ook deze lekkernij willen proeven. Deze internethandel is een extra inkomstenbron, maar ook een manier om het ambacht van de Blokzijler Brok te bewaren en te promoten.

Het Ambacht en de Toekomst van de Blokzijler Brok

Het bakken van de Blokzijler Brok is een ambacht dat al generaties lang in de Prins-familie leeft. Het gebruik van een oude oven en traditionele methoden maakt deel uit van de unieke kwaliteit van de koek. Hoewel de productie handmatig is, is er wel sprake van discussie over eventuele automatisering. Rutger Prins, zoon van Joop, benadrukt dat hij reeds overweegt hoe automatisering eruit zou kunnen zien, zodat de productie kan worden uitgebreid zonder de kwaliteit in te boeten.

Toch benadrukt Joop Prins dat het ambacht en de handmatige productie een essentieel onderdeel zijn van de Blokzijler Brok. Hij vertelt dat hij nog steeds geniet van het bakken van de koek in zijn oude bakkerij, die dateert uit voor de oorlog. Het ambacht is volgens hem mooi en het bakken van de Blokzijler Brok is iets wat hij met veel liefde doet. Deze houding is een van de redenen waarom de Blokzijler Brok ook in de toekomst een belangrijk onderdeel van de regionale keuken zal blijven.

Conclusie

De Blokzijler Brok is een unieke lekkernij die diep ingeworteld is in de geschiedenis en cultuur van Blokzijl. Het ontstaan van de koek is verweven met de Prins-familie, die sinds het midden van de twintigste eeuw betrokken is bij de productie van deze koek. Het recept is een goed bewaard geheim, maar de essentie ervan blijkt te liggen in een combinatie van traditionele ingrediënten en het toepassen van ambachtelijke baktechnieken.

Hoewel er online verschillende varianten van het recept te vinden zijn, benadrukken Joop en Aukje Prins dat het echte geheimrecept alleen in hun hoofd zit. Ze weigeren uitleg te geven over hoe de echte Blokzijler Brok moet worden gemaakt, om het mysterie en de unieke kwaliteit van hun product te behouden. Toch is het mogelijk om een eigen variant van de Blokzijler Brok te maken, met behulp van de beschreven ingrediënten en bereidingswijze.

De Blokzijler Brok is niet alleen een lekkernij, maar ook een symbolisch streekgerecht dat een belangrijke rol speelt in de regionale culinair culture. Het ambacht van het bakken van de koek is nog steeds levendig, en de Prins-familie zorgt ervoor dat deze traditie wordt bewaard. Zowel lokaal als via internet is het mogelijk om deze lekkernij te verkrijgen, en wie het nog niet geproefd heeft, wordt sterk aangeraden om dit te doen. Een proeve van de Blokzijler Brok is een ervaring die niet snel vergeten wordt.

Bronnen

1. Blokzijler Brok, een recept van opa Prins
2. Blokzijler Brok Recept
3. Blokzijler Brok: een ode aan de geschiedenis
4. Blokzijler Brok: een verslavend streekgerecht