Clafoutis is een traditioneel Frans gebak dat dankzij zijn eenvoudige bereidingswijze en smeuïge structuur wereldwijd geliefd is geworden. Hoewel het oorspronkelijk wordt gemaakt met kersen, is de variatie van fruit en zelfs de mogelijkheid tot een hartigere variant het maakt het een zeer flexibel gerecht. In dit artikel bespreken we de essentie van clafoutis, het verschil tussen clafoutis en flambé, de oorsprong van het gerecht, en geven we diverse recepten van verschillende bronnen, inclusief tips en trucs voor het maken van het perfecte clafoutis.
Wat is clafoutis?
Clafoutis is een gebakken dessert dat oorspronkelijk uit de Franse keuken komt. Het bestaat uit een rijke, vloeibare beslag van eieren, melk, bloem en suiker, overgoten op een laag van verse kersen (of andere vruchten) en gebakken in een oven. Het resultaat is een smeuïg, romig gebak dat vaak lauwwarm wordt geserveerd en eventueel bestrooid met poedersuiker of geserveerd met een bolletje slagroom of ijs.
Een belangrijk aspect van clafoutis is dat het traditioneel wordt gemaakt met kersen met pit. Deze geven het gerecht een extra aroma en voorkomen te veel vochtafgifte. Het is een klassieker die eenvoud en smaak combineert, en die makkelijk in de eigen keuken te reproduceren is.
Geschiedenis en oorsprong
Clafoutis is een gerecht met Franse wortels. De naam komt van het Oud-Franse woord “clapotis”, wat “aan het oppervlak rimpelen” of “wiebelen” betekent. Dit refereert aan de vloeibare, smeuïge structuur van het gebak. In de Franse traditie was clafoutis een manier om rijpe kersen uit eigen tuin verwerkt te worden tot een heerlijk nagerecht.
De oorsprong van clafoutis ligt in de regio Limousin in Frankrijk. Het was ooit een armoedeproduct dat gemaakt werd van wat er op de grond lag na het oogsten van kersen. Tegenwoordig is clafoutis echter een veelbeloofde klassieker geworden die niet alleen met kersen, maar ook met allerlei vruchten kan worden gemaakt.
Het verschil tussen clafoutis en flambé
Sommige mensen verwarren clafoutis met flambé, maar deze gerechten zijn verschillend. Clafoutis is een gebakken dessert zonder alcohol, terwijl flambé een Amerikaans gerecht is dat gemaakt wordt door kersen of andere vruchten in brand te zetten met cognac of een andere sterkedrank.
In het Frans is flambé een techniek, niet een gerecht, die vaak gebruikt wordt bij het serveren van desserts zoals crêpes Suzette. Clafoutis daarentegen is een gebak dat niet verder verwerkt of gebrand wordt. De smaak van clafoutis is dus subtieler en het accent ligt op het smeuïge beslag en de frisse vrucht.
Clafoutis maken: de basis
Het maken van clafoutis is simpel en eenvoudig. Hier is een samenvatting van de basisstappen, gebaseerd op de verschillende recepten uit de bronnen:
- Fruit voorbereiden: Kersen, bramen, appels of andere vruchten worden voorbereid. Bij kersen is het verstandig om alleen de steeltjes te verwijderen en de pitten te laten zitten, zodat ze meer smaak geven en minder vocht afgeven.
- Beslag maken: Het beslag bestaat uit eieren, suiker, bloem, melk en eventueel boter of vanille. Het beslag moet glad en homogeen zijn.
- Vorm vullen: Het fruit wordt in een ingevette bakvorm gelegd, en het beslag wordt erover gegoten.
- Bakken in de oven: Het gerecht wordt gegaar gebakken, meestal tussen 30 en 45 minuten, afhankelijk van de grootte van de bakvorm en de oven.
- Serveren: Clafoutis wordt best geserveerd lauwwarm of warm, vaak bestrooid met poedersuiker en eventueel met slagroom of ijs.
Recept 1: Clafoutis met kersen
Ingrediënten
- 3 eieren
- 50 gram suiker
- 50 gram bloem
- 1 snuf zout
- 25 gram roomboter (gesmolten)
- 1 theelepel vanille extract
- 175 ml volle melk
- 200 gram kersen (zonder pit)
Bereidingswijze
- Verwarm de oven op 175°C (boven- en onderwarmte).
- Klop de eieren en suiker los.
- Voeg de bloem en een snuf zout toe en klop verder.
- Voeg de gesmolten boter en vanille toe.
- Voeg de melk toe en klop tot een glad beslag.
- Vet een quichevorm in, leg de kersen in de bodem en schenk het beslag erover.
- Bak ca. 35–45 minuten tot het goudbruin is en een mes schoon uitkomt.
- Strooi poedersuiker erover en serveer lauwwarm.
Recept 2: Clafoutis met bramen en bosbessen
Ingrediënten
- 3 eieren
- 75 gram amandelmeel
- 250 ml plantaardige melk (bijv. amandelmelk)
- 20 gram kokosbloesemsuiker
- 1 theelepel vanille extract
- 1 theelepel kaneel
- 1 snuf zout
- 250 gram bramen
- 50 gram bosbessen
Bereidingswijze
- Verwarm de oven op 180°C.
- Klop de eieren los en voeg de amandelmeel en suiker toe.
- Voeg de melk, vanille, kaneel en zout toe en mix tot een egaal beslag.
- Leg de bramen en bosbessen in een bakblik en schenk het beslag erover.
- Bak ca. 30–35 minuten tot het goudbruin is.
- Serveer lauwwarm, eventueel met een beetje poedersuiker.
Recept 3: Mini clafoutis
Ingrediënten per portie
- 1 eiertje
- 50 ml melk
- 15 gram bloem
- 5 gram suiker
- 2–3 kersen (met pit)
- 1 snuf zout
Bereidingswijze
- Verwarm de oven op 180°C.
- Klop het eiertje los met suiker, bloem, melk en zout tot een dunne beslag.
- Leg 2–3 kersen in een mini-ovenschaaltje en schenk het beslag erover.
- Bak ca. 15–20 minuten tot het goudbruin is.
- Serveer direct met slagroom of ijs.
Recept 4: Clafoutis met appel
Ingrediënten
- 2 eieren
- 50 gram suiker
- 50 gram bloem
- 200 ml melk
- 1 theelepel vanille
- 1 snuf zout
- 200 gram appel (geschil en in stukjes)
Bereidingswijze
- Verwarm de oven op 175°C.
- Klop de eieren met suiker en voeg bloem, melk, vanille en zout toe.
- Mix tot een glad beslag.
- Leg de appelstukjes in een bakvorm en schenk het beslag erover.
- Bak ca. 30–35 minuten tot het goudbruin is.
- Serveer lauwwarm.
Recept 5: Hartig clafoutis
Ingrediënten
- 2 eieren
- 100 gram fijn kaas (zoals brie)
- 50 gram bloem
- 200 ml melk
- 1 snuf zout
- 50 gram gesneden spinazie of groene salade
- 1 theelepel zure room
Bereidingswijze
- Verwarm de oven op 180°C.
- Klop de eieren en voeg de kaas, bloem, melk en zout toe.
- Mix tot een egaal beslag.
- Leg de spinazie of salade in een bakvorm en schenk het beslag erover.
- Bak ca. 30–35 minuten tot het goudbruin is.
- Serveer warm.
Tips voor het maken van clafoutis
- Voorbereiding van het fruit: Verwijder alleen het steeltje van kersen, behoud de pit, en snijd groter fruit zoals appels in stukjes van gelijke grootte.
- Beslag maken: Klop de eieren en suiker goed los tot een schuimig mengsel. Voeg de droge ingrediënten (bloem, zout) stapsgewijs toe terwijl je blijft kloppen.
- Voeg boter toe voor extra romigheid: 25 gram gesmolten boter in het basisrecept geeft het clafoutis een extra smeuïge textuur.
- Citroneffects: Voor een subtiel zuurtje in het beslag, rasp de schil van 1 citroen en voeg deze toe.
- Experimenteer met andere vruchten: Clafoutis is niet beperkt tot kersen. Appels, bramen, bosbessen, frambozen of zelfs pruimen kunnen gebruikt worden. Bij het gebruik van andere vruchten dan kersen wordt het gerecht vaak flaugnarde genoemd.
- Kies de juiste bakvorm: Gebruik een platte, ronde bakvorm of een gietijzeren pan om een gelijkmatige bakking te garanderen.
- Check de kookgraad: Het clafoutis is gaar wanneer een mes of satéprikker schoon uitkomt, maar het mag iets wiebelen in het midden.
Het belang van het kiezen van het juiste fruit
Het kiezen van het juiste fruit is cruciaal voor het smaken van clafoutis. Kersen zijn klassiek, maar andere vruchten zoals bramen, appels, bosbessen en pruimen zijn ook geweldig. Het is belangrijk om verse, rijpe vruchten te gebruiken die niet te sappig of zacht zijn, omdat de structuur van het clafoutis anders zou kunnen leden. Het fruit moet voldoende smaak geven, maar niet te veel vocht afgiften, anders wordt het beslag te nat.
Clafoutis als tussendoor of nagerecht
Clafoutis is traditioneel als nagerecht geserveerd, maar het is ook ideaal als tussendoor, vooral in de zomer. Het is licht, fruitig en makkelijk te maken. Het is dus een gerecht dat zowel geschikt is voor een formele gelegenheid als voor een informele picknick of gezinsmiddag.
Clafoutis en het seizoen
Het is een goede gewoonte om clafoutis te maken met vruchten uit het seizoen. Tijdens de zomer zijn kersen en bramen beschikbaar, in de herfst zijn appels en peren de voorkeur, en in de winter kan je clafoutis maken met citroenen of sinaasappels. Door seizoensgerecht te koken, zorg je niet alleen voor een versere smaak, maar ook voor een duurzamere keuze.
Conclusie
Clafoutis is een klassiek, eenvoudig en smeuïg gebak dat makkelijk in de eigen keuken gemaakt kan worden. Het is een gerecht dat zowel traditioneel als innovatief kan zijn, afhankelijk van de ingrediënten en de manier van bereiding. Of je nu kersen, bramen of zelfs hartige varianten gebruikt, clafoutis blijft een toffe manier om een heerlijk nagerecht of tussendoor te serveren.
Door de juiste ingrediënten te kiezen, het beslag goed te mengen en het gerecht op de juiste temperatuur te bakken, kun je een perfecte clafoutis maken die zowel smaakt als aantrekt. Probeer een van de recepten uit dit artikel, en voeg eventueel jouw eigen twist toe. De mogelijkheden zijn oneindig!