Rode gist rijst is een traditioneel Aziatisch product dat in de moderne voedingssupplementairen industrie opnieuw in acht wordt genomen, vooral als natuurlijk alternatief voor statines bij het verlagen van cholesterol. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de samenstelling, werkingsmechanisme, toepassing, aanbevolen dosering, mogelijke bijwerkingen en belangrijke contraindicaties van rode gist rijst, gebaseerd op beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen.
Inleiding
Rode gist rijst is een gefermenteerde rijstsoort die ontstaat door witte rijst te laten fermenteren met de gist Monascus purpureus. Hierbij ontstaan bioactieve stoffen, waaronder monacoline K, een natuurlijke statine die gelijkaardig werkt als lovastatine. Rode gist rijst wordt in Nederland vooral gebruikt als voedingssupplement om cholesterol te verlagen, maar het product bevat ook andere stoffen zoals vitamine B1, die een rol spelen bij de hartfunctie. De voordelen van rode gist rijst moeten echter worden afgewogen tegen de potentiële risico’s, zoals bijwerkingen en contraindicaties met medicatie of bepaalde aandoeningen.
Wat is rode gist rijst?
Rode gist rijst ontstaat wanneer witte rijst wordt gefermenteerd met de gist Monascus purpureus. Tijdens dit proces krijgt de rijst haar karakteristieke donkerrode kleur. De gist vormt een aantal bioactieve stoffen, waaronder monacolines, sterolen, saponinen, isoflavonen en andere componenten die mogelijk gezondheidsvoordelen bieden.
Een belangrijk bestanddeel van rode gist rijst is monacoline K, ook bekend als lovastatine. Deze stof remt het enzym HMG-CoA reductase, wat een essentieel onderdeel is van de cholesterolproductie in het lichaam. Door dit enzym te remmen, kan monacoline K leiden tot een daling van de totaal- en LDL-cholesterolspiegel, vergelijkbaar met conventionele statines.
Werkingsmechanisme en toepassing
Rode gist rijst werkt door de productie van cholesterol in het lichaam te remmen, vergelijkbaar met synthetische statines. Dit wordt gedaan via remming van het enzym HMG-CoA reductase. De combinatie van meerdere bioactieve stoffen in rode gist rijst draagt bij aan de klinische effecten van het supplement.
In Aziatische landen wordt rode gist rijst traditioneel gegeten en gebruikt als kleurstof en geneesmiddel. In Nederland wordt het vooral gebruikt in voedingssupplementen en is het het bekendste natuurlijke alternatief voor mensen die geen statines willen of kunnen gebruiken. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat rode gist rijst net zo effectief is als statines bij het verlagen van cholesterol, maar wel beter wordt verdragen.
Aanbevolen dosering
De Europese Food Safety Authority (EFSA) heeft gesteld dat een dagdosis rode gist rijst met minimaal 10 mg monacoline K nodig is voor een significante cholesterolverlaging. Echter, sommige producten bevatten minder monacoline K per dosering. Bijvoorbeeld, Davitamon Rode Gist Rijst bevat per tablet 2,9 mg monacoline K, wat minder is dan de aanbevolen 10 mg.
Volgens Davitamon is de aanbevolen dosering 1 tablet per dag, voorkeur in de avond, met voldoende water. De aanbevolen dosering moet niet overschreden worden. Bovendien zijn een gevarieerde, evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl belangrijk bij het gebruik van rode gist rijst.
Samenstelling van rode gist rijst producten
Rode gist rijst producten bevatten doorgaans een mengsel van ingrediënten. Voorbeeldgegevens uit Davitamon Rode Gist Rijst:
- Actieve stof: Rode gist rijst poeder (97 mg per tablet), waarvan 2,9 mg monacoline K.
- Vitamine B1: 1,1 mg per tablet. Vitamine B1 draagt bij aan een normale werking van het hart.
- Ingrediënten: Microkristallijne cellulose, calciumfosfaat, vernette cellulosegom, hydroxypropylmethylcellulose, hydroxypropylcellulose, magnesiumzouten van vetzuren, siliciumdioxide, calciumcarbonaat, ijzeroxiden, karmijn, maltodextrine.
Deze ingrediënten zorgen voor de kwaliteit, consistentie, stabiliteit en opname van het supplement.
Bijwerkingen en neveneffecten
Er zijn verschillende bijwerkingen en neveneffecten gemeld bij het gebruik van rode gist rijst supplementen. Deze variëren van mild tot ernstig en kunnen afhankelijk zijn van de dosis en individuele gevoeligheid.
Gemelde bijwerkingen
- Spierpijn
- Maag- en darmklachten
- Verlaagde stollingstijd
- Verminderd geheugen
- Spierafbraak
- Alvleesklierontsteking
- Ernstige leverproblemen met geelzucht
De Lareb (Lijst Arzeneiwijzen met Bijwerkingen) heeft een toename gemeld van bijwerkingen gerelateerd aan rode gist rijst supplementen. Deze supplementen bevatten monacoline K en zijn populair als cholesterolverlagend middel, maar het is belangrijk om de dosering en eventuele interacties met andere middelen te overwegen.
Mogelijke giftige stof: citrinine
Rode gist rijst supplementen zijn niet gestandaardiseerd, wat leidt tot variatie in het monacoline K gehalte. Daarnaast is er een risico op de aanwezigheid van citrinine, een giftige stof. Citrinine kan negatieve effecten hebben op de lever en nieren, vooral bij hoge doseringen.
Contraindicaties en waarschuwingen
Rode gist rijst is niet geschikt voor iedereen. De volgende groepen mensen worden gewaarschuwd of zijn volledig uitgesloten van het gebruik van rode gist rijst:
- Zwangerschap en borstvoeding: Rode gist rijst mag niet gebruikt worden door vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven.
- Onder de 18 jaar: Het gebruik is niet aanbevolen bij personen jonger dan 18 jaar.
- Gebruik in combinatie met geneesmiddelen: Rode gist rijst mag niet gebruikt worden in combinatie met statines, cholesterolverlagende middelen of andere geneesmiddelen. Het kan de effecten van deze middelen versterken en het risico op bijwerkingen verhogen.
- Grapefruit of grapefruitsap: Rode gist rijst mag niet in combinatie genomen worden met grapefruit of grapefruitsap, omdat deze de werking van het supplement en eventueel genomen medicijnen kunnen beïnvloeden.
Waarschuwing bij ernstige aandoeningen
Het gebruik van rode gist rijst wordt afgeraden bij:
- Ernstige nier- of leveraandoeningen: Bij aandoeningen van de nieren of lever kan rode gist rijst extra belasting veroorzaken.
- Zwangerschap en borstvoeding: Zowel zwangere als borstvoedende vrouwen worden uitgesloten van het gebruik van rode gist rijst.
Overleg met een arts
Aangezien rode gist rijst een invloed kan hebben op cholesterolniveaus en interactie kan hebben met andere medicijnen of stoffen, is het belangrijk om vooraf overleg te hebben met een arts of farmaceut. Dit is vooral belangrijk voor mensen die reeds medicijnen gebruiken of aandoeningen hebben van het hart, lever of nieren.
Kwaliteit en standaardisatie
Een probleem met rode gist rijst supplementen is het gebrek aan standaardisatie. Dit leidt tot variatie in het gehalte aan monacoline K en andere actieve stoffen. Bovendien kunnen er schommelingen zijn in de aanwezigheid van citrinine of andere ongewenste stoffen. Het is daarom belangrijk om producten te kiezen die kwaliteit garanderen en waarvan de samenstelling transparant is.
Conclusie
Rode gist rijst is een traditioneel Aziatisch product dat in de moderne voedingssupplementairen industrie wordt gebruikt, vooral als natuurlijk alternatief voor statines. Het bevat monacoline K, een natuurlijke statine die de cholesterolproductie remt. Rode gist rijst wordt ook verrijkt met vitamine B1, wat bijdraagt aan een normale hartfunctie.
Hoewel rode gist rijst effectief kan zijn bij het verlagen van cholesterol, zijn er ook risico’s en contra-indicaties. Er zijn gemelde bijwerkingen zoals spierpijn, maag-darmklachten, alvleesklierontsteking en leverproblemen. Daarnaast is het gebruik gecontra-indiceerd bij zwangerschap, borstvoeding, ernstige nier- of leveraandoeningen en in combinatie met statines of grapefruitsap.
Het is belangrijk om de aanbevolen dosering niet te overschrijden en vooraf overleg te hebben met een arts of farmaceut. Rode gist rijst supplementen moeten worden gekozen met zorg, aangezien ze niet gestandaardiseerd zijn en risico’s bevatten op variatie in samenstelling of aanwezigheid van citrinine. Bij verstandig gebruik en onder medische toezicht kan rode gist rijst een waardevolle aanvulling zijn op een gezonde levensstijl en een evenwichtige voeding.