In de Franse keuken is het stoven van vlees in wijn een klassieke techniek die tijdloze gerechten heeft voortgebracht. De bekendste daarvan zijn coq au vin en boeuf bourguignon. Terwijl de eerste traditiegetrouw kip of haan gebruikt, is de tweede een gerecht waarin rundvlees centraal staat. In dit artikel wordt een authentieke en bekende aanpassing van boeuf bourguignon met kip behandeld, met nadruk op techniek, ingredientenkeuze en smaakontwikkeling. Uitgaande van meerdere bronnen is deze variant niet alleen mogelijk, maar ook bijzonder smaakvol, vooral wanneer men zich houdt aan de essentiële principes van het originele gerecht.
Deze kipversie van boeuf bourguignon is ideaal voor zowel maanden met lage temperaturen als voor feestdagen. Het gerecht vereist geduld, maar de uitkomst is een vleesgerecht met een rijke, diepe smaak en een zachte, sappige textuur. De kip wordt langzaam gestoofd in een volle rode wijn-saus, waarbij champignons, sjalotten en spek een essentiële bijdrage leveren aan het smaakprofiel.
Ingredienten en keuze van kip
De keuze van kip is cruciaal voor het succes van dit gerecht. Uit de beschikbare informatie wordt duidelijk dat kippendoorns (kipbouten) het meest geschikt zijn voor stoven. Dit komt doordat doorns een zachte structuur hebben, maar ook voldoende bot en weefsel bevatten om tijdens het stoven sappig en smaakvol te blijven. Kipfilets of kippendijen zijn minder geschikt, omdat deze weelderig zijn en tijdens het stoven snel droog kunnen worden.
Hoewel boeuf bourguignon klassiek met rundvlees wordt bereid, is het gebruik van kip een bekende en authentieke aanpassing binnen de Franse keuken. Dit vlees vereist evenwel een iets andere benadering in de kooktijd en het smaakontwikkelingsproces. De aanpassing wordt soms ook wel poulet bourguignon genoemd, maar de gebruikte techniek en ingredienten blijven trouw aan het originele gerecht.
Ingredientenlijst (voor 4 personen)
Voor het stoofgerecht:
- 700–800 gram kipbouten (of kippendoorns), in stukken van ongeveer 4 cm
- 250 gram kastanjechampignons, in vieren gesneden
- 100 gram gerookt ontbijtspek of spekreepjes, in kleine stukjes
- 1 middelgrote ui, fijngesnipperd
- 300 gram winterpeen, in plakjes van 0,5 cm
- 1 teen knoflook, fijngehakt
- 1 el tarwebloem
- 375 ml volle rode wijn (zoals Pinot Noir of een Bourgondische wijn)
- 380 ml vleesfond of bouillon (kip of rund)
- 5 gram verse tijm
- 1 gedroogd laurierblaadje
- 75 gram roomboter
- 125 gram spekreepjes (optioneel, als extra smaak)
- Versgemalen zout en peper naar smaak
Voor de begeleiding (optioneel):
- Aardappelpuree
- Sperziebonen met spek
- Stokbrood of grof brood
Bereidingsmethode
De bereiding van deze kipversie van boeuf bourguignon volgt de essentiële stappen van het klassieke gerecht, met aanpassingen op basis van de gebruikte ingrediënten en de kooktijd.
Stappenplan
Voorbereiding
Voorbereid de kipbouten: Haal de kipbouten een half uur voor het koken uit de koelkast om ze op kamertemperatuur te brengen. Spoel ze kort onder koud water en dep ze droog met keukenpapier. Bestrooi met zout en peper naar smaak.
Snijd de groenten: Snijd de winterpeen in plakjes van 0,5 cm, de ui in fijne stukjes en de knoflook fijn. De champignons worden in vieren gesneden.
Bak de kip
Verhit de boter in een braadpan: Gebruik een ruime pan of braadpan. Verhit een klontje boter in de pan. Bak de kipbouten in 2 of 3 lagen, afhankelijk van de grootte van de pan, op hoog vuur tot ze goudbruin zijn. Dit duurt ongeveer 3 tot 4 minuten per zijde. Haal de kip uit de pan en zet tijdelijk opzij.
Bak het spek: Voeg het gerookte spek toe aan de pan. Bak het kort op middelhoog vuur tot het krokant is. Haal het uit de pan en laat uitlekken op keukenpapier.
Fruit de groenten
Fruit de basis van de saus: Zet het vuur iets lager. Voeg de ui en knoflook toe en bak deze 2 tot 3 minuten totdat de ui glazig is. Voeg de winterpeen toe en bak deze mee tot ze iets zacht worden.
Voeg bloem toe: Streu de bloem over de groenten en bak deze 1 minuut mee. Roer goed, zodat de bloem niet aanbrandt.
Stoven en binden
Voeg de vloeistoffen toe: Giet de rode wijn en vleesbouillon in de pan. Voeg de takjes tijm en het laurierblaadje toe. Roer goed door en breng alles aan de kook.
Voeg de kip terug toe: Zet de gekookte kipbouten terug in de pan. Zorg dat het vlees goed onder is met de vloeistoffen.
Stoven op laag vuur: Zet de deksel op de pan en laat het gerecht 2 tot 2,5 uur op laag vuur stoven. Roer af en toe zodat het vlees niet aan de bodem kleef. De kip moet zacht en sappig worden.
Voeg de champignons toe: Halveer de sjalotjes en voeg deze samen met de kastanjechampignons toe aan de pan. Stoven nog 20 tot 25 minuten, zodat de champignons geurt en de saus verder reduceert.
Controleer de smaak: Proef de saus en voeg eventueel meer zout of peper toe naar smaak. De saus moet rijk en lichtroomachtig zijn. Als de saus te waterig is, kan men eventueel wat bloem aanmengen in een klein beetje koud water en deze voorzichtig toevoegen.
Serveer: Haal het gerecht van het vuur en laat 10 minuten rusten. Serveer warm met aardappelpuree, grof brood of stokbrood.
Tip: Wijnkeuze en smaakontwikkeling
De keuze van rode wijn is een essentieel onderdeel van boeuf bourguignon. Voor deze kipvariant is het aan te raden om een Bourgondische wijn te gebruiken, zoals een Pinot Noir. Andere geschikte wijnen zijn Merlot of een droge Rioja. De wijn dient niet alleen als vloeistof, maar draagt ook significante smaak bij aan het gerecht. Het is belangrijk om een wijn te kiezen die men zelf ook geniet, want de smaak van de wijn blijft zichtbaar in het gerecht.
Zorg ervoor dat de wijn volledig wordt gebruikt in de bereiding. Overblijfselen kunnen opgeslagen worden voor toepassing in andere gerechten, zoals een eenvoudige pasta of vleesstoofschotel.
Alternatief: Versie zonder alcohol
Het is mogelijk om boeuf bourguignon zonder alcohol te maken, zonder dat de smaak wordt ingeboet. Dit kan door gebruik te maken van extra bouillon, balsamico of appelazijn voor diepte van smaak. Een klein beetje tomatenpuree kan ook helpen om de saus rijk en volledig te maken. Deze aanpassing is ideaal voor mensen die geen alcohol consumeren of die het gerecht aan kinderen willen geven.
Voedingswaarde en voedingswaarheid
Hoewel de voedingswaarden variëren afhankelijk van de exacte hoeveelheden en het gebruikte vlees, bevat dit gerecht in het algemeen een hoge hoeveelheid proteïnen, gezonde vetten en complexe koolhydraten. De champignons en groenten zorgen voor een extra dosis vitaminen en minerale stoffen. Het gebruik van spek en boter zorgt voor smaak en textuur, maar ook voor extra vet.
Bij een maaltijd met 4 personen en aardappelpuree als bijgerecht, bedraagt de totale calorie-intake per persoon ongeveer 650 tot 700 kcal. Dit maakt het gerecht geschikt als hoofdmaaltijd, met of zonder een groentegerecht.
Conclusie
De kipversie van boeuf bourguignon is een smaakvolle en eenvoudige aanpassing van een klassieke Frans gerecht. Met de juiste ingrediënten, een beetje geduld en aandacht voor de techniek, is dit gerecht te maken op een manier die authentiek en plezierig is. Het is niet enkel geschikt voor feestdagen, maar ook ideaal als een warme wintermaaltijd. De smaakontwikkeling tijdens het stoven zorgt ervoor dat de kip sappig blijft, terwijl de saus zich ontwikkelt tot een rijke en volle smaak.
Door de essentiële stappen van het klassieke boeuf bourguignon te volgen, maar met kip in plaats van rundvlees, ontstaat een gerecht dat even voldoening biedt aan de smaakzintuigen als aan de kookkunst. Het is dus een waar culinair genot, zowel voor de thuiskeuken als voor de professionele keuken.