Crema Catalana met Licor 43: Variaties op het Traditionele Spaanse Dessert
Crema Catalana is een populair Spaans nagerecht uit de regio Catalonië. Het dessert bestaat uit een romige room die wordt verdikt met eierdooiers en wordt afgewerkt met een gekarameliseerde suikerlaag. Versies met Licor 43 voegen een alcoholische twist toe aan het klassieke recept. De bereidingswijze varieert tussen ovengaren, koken op het fornuis en afwerken met een brander of grill. Ingrediënten omvatten typisch room of melk, suiker, eieren, vanille, kaneel en citrusrasp of -schil. Koeling is essentieel voor de textuur, gevolgd door karameliseren vlak voor serveren. Bronnen melden allergenen zoals ei, melk en lactose, en geven voedingswaarden aan met hoge suikergehaltes. Dit artikel behandelt de receptvarianten, stappen en tips op basis van beschikbare gegevens.
Oorsprong en Kenmerken van Crema Catalana
Crema Catalana is een typisch dessert uit Catalonië in Spanje. Het wordt gemaakt van melk of room, verdikt met eidooiers en maïzena in traditionele versies, of met eieren en room in varianten met Licor 43. De naam verwijst naar de Catalaanse room, die een romige consistentie heeft en traditioneel in kleipotten wordt geserveerd. Het dessert sluit een Spaanse lunch goed af, vaak met een sterke café solo. Een gekarameliseerde suikerlaag vormt de krokante bovenkant, verkregen door brander, grill of oven. Koeling van minstens vier uur, bij voorkeur een nacht, zorgt voor de juiste stevigheid. Versies met Licor 43 introduceren een likeursmaak, terwijl traditionele recepten kaneelstokjes, citroen- en sinaasappelschil gebruiken voor aroma.
De bereiding benadrukt precisie: verwarmen zonder koken om te voorkomen dat eieren stollen, en roeren om aanbranden te vermijden. In kleipotten serveren behoudt de authenticiteit. Optionele garnering met bessen of vruchten zoals frambozen, aardbeien of bosbessen voegt frisheid toe.
Ingrediënten voor Crema Catalana Varianten
Ingrediënten verschillen per recept. Een versie met Licor 43 gebruikt slagroom, basterdsuiker, vanillestokje, ei, eierdooiers en Licor 43 Original. Traditionele varianten prefereren volle melk, kaneelstokje, citroen- en sinaasappelschil, eidooiers, maïzena en suiker.
Hieronder een tabel met ingrediëntenlijsten uit de bronnen:
| Ingrediënt | Versie met Licor 43 (Bron 1) | Incomplete versie met Licor 43 (Bron 2) | Traditionele versie (Bron 3) |
|---|---|---|---|
| Licor 43 Original | 100 ml | Onvermeld (genoemd in titel) | Niet gebruikt |
| Slagroom | 300 ml | Melk (vermeld in allergenen) | Niet gebruikt |
| Melk | Niet gebruikt | Niet gespecificeerd | 500 ml (volle melk) |
| Basterdsuiker / Suiker | 75 g | 150 g + rest voor karamel | 60 g + 1-2 el per portie |
| Vanillestokje | 1 | Niet vermeld | Niet vermeld |
| Ei | 1 | Eierdooiers | Niet apart |
| Eierdooiers | 3 | Eierdooiers | 4 |
| Kaneelstokje | Niet vermeld | 1 | 1 |
| Citroenrasp / -schil | Niet vermeld | Citroenrasp | Schil halve citroen |
| Sinaasappelschil | Niet vermeld | Niet vermeld | Schil halve sinaasappel |
| Maïzena | Niet vermeld | Niet vermeld | 15 g |
| Extra suiker voor karamel | Ja | Rest van suiker | 1-2 el per portie |
Deze tabel toont variaties: Licor 43-varianten leunen op room en likeur, terwijl de traditionele melk en maïzena gebruikt voor verdikking. Gebruik volle melk voor romigheid in traditionele recepten.
Bereidingsmethode: Ovenversie met Licor 43
De ovenmethode voor Crema Catalana met Licor 43 volgt deze stappen. Verwarm de oven voor op 160 graden Celsius. Snijd een vanillestokje open, schraap de merg eruit en verwarm 300 ml slagroom op laag vuur met de vanille en het stokje. Klop 1 ei, 3 eierdooiers en 75 g basterdsuiker luchtig in een kom. Verwijder het vanillestokje uit de room, voeg 100 ml Licor 43 en het eimengsel toe aan de pan en klop met de warme room. Verdeel het mengsel over zes kleine kommen of vormpjes. Plaats deze in een braadpan of bakvorm en voeg halverwege kokend water toe tot halverwege de buitenkant van de bakjes. Bak ongeveer 45 minuten in de oven. Laat afkoelen en koel 6 uur in de koelkast. Bestrooi met extra suiker en karameliseer 3 minuten met een brander of grill goudbruin.
Deze methode bain-marie in de oven gebruikt voor gelijkmatige garing. De lage temperatuur voorkomt stremmen van eieren.
Bereidingsmethode: Fornuisversie met Karameliseren
Een fornuisversie, incompleet in bron 2 maar met elementen, omvat kloppen van 150 g (mogelijk suiker), Licor 43 en iets schuimigs, roeren van kaneel en citroenrasp erdoor. Verwarm onder roeren tot binden bij maximaal 70 g (mogelijk temperatuur). Verwijder kaneelstokje en verdeel over schaaltjes. Koel in koelkast. Bestrooi met rest suiker en karameliseer onder grill.
De traditionele fornuisversie uit bron 3 is gedetailleerd: Verwijder schil van halve citroen en sinaasappel (alleen oppervlak, geen wit). Verwarm 500 ml melk met kaneelstokje en schillen op matig vuur tot bubbels verschijnen, niet koken. Meng 4 eidooiers, 60 g suiker en 15 g maïzena romig. Zeef warme melk erbij, roer. Giet terug in pan, verwarm op matig vuur roerend tot indikken (paar minuten). Verdeel in schaaltjes, koel tot kamertemperatuur, dek af met plasticfolie direct op oppervlak en koel 4 uur of overnight.
Deze stovetop-methode vereist constant roeren om plakken te voorkomen. Indikken gebeurt plotseling.
Karameliseren van de Suikerlaag
Karameliseren is cruciaal voor de krokante toplaag. Bestrooi vlak voor serveren met 1-2 eetlepels suiker per portie. Gebruik een brander voor directe hitte, of plaats ovenbestendige schaaltjes onder broiler/grill tot smelten en kristalliseren. Houd nauwlettend in de gaten om verbranden te voorkomen. Een crème brûlée-brander is een alternatief. Karameliseer niet te vroeg, want de laag wordt niet knapperig bij koeling.
Traditionele servering in kleipotten behoudt hitte voor karameliseren.
Tips voor Perfecte Crema Catalana
Verschillende tips verbeteren het resultaat. Gebruik volle melk voor romigheid. Karameliseer vlak voor opdienen voor knapperigheid. Koel minstens 4 uur, idealiter overnight. Dek af met plasticfolie direct op room om vel te voorkomen. Serveer in kleipotten voor authenticiteit. Optioneel: top met bessen of vruchten. Voor zonder brander: gebruik ovenbroiler, maar zorg voor ovenbestendige schaaltjes.
In Licor 43-versies voegt de likeur smaak toe; verwarm voorzichtig om alcohol te behouden.
Voedingswaarden en Dieetoverwegingen
Voedingswaarden per portie uit bron 2: 299 kcal (14% van dagelijks aanbevolen), 0 g vetten (0%), 0 g verzadigd, 0 g onverzadigd, 0 g cholesterol, 0 g zout, 2 g koolhydraten (1%), 0 g vezels, 50 g suikers (55%), 0 g proteïnen, 0 µg vitamine A, 0 mg vitamine C, 0 mg calcium, 0 mg ijzer. Totaal recept: 1196 kcal, 200 g suikers.
Deze waarden lijken inconsistent (nul vetten ondanks room/melk), maar duiden op hoog suikergehalte. Suiker past niet in suikerarm dieet.
Allergenen en Voedingsrestricties
Op basis van ingrediënten zijn aanwezig: eierdooiers (niet geschikt voor ei-intolerantie), melk (niet voor koemelk-intolerantie), lactose (niet voor lactose-intolerantie). Sporen van sulfiet mogelijk in suiker. Geen andere allergenen gemeld.
| Allergie/Dieet | Geschiktheid |
|---|---|
| Ei-intolerantie | Niet geschikt (eierdooiers) |
| Koemelk-intolerantie | Niet geschikt (melk) |
| Lactose-intolerantie | Niet geschikt (melk) |
| Suikerarm dieet | Niet geschikt (suiker) |
| Sulfiet | Mogelijke sporen |
Deze informatie helpt bij aanpassing voor diëten.
Vergelijking van Receptvarianten
De Licor 43-versie (bron 1) gebruikt oven-bain-marie met room en vanille, bakt 45 minuten, koelt 6 uur. Geeft alcoholische noot.
Incomplete bron 2 suggereert fornuis met kaneel en citroenrasp, bindt tot 70 graden (mogelijk C), grillt.
Traditionele (bron 3) is stovetop met maïzena, citrus en kaneel, zeefmelk, roert tot indikken, koelt overnight. Serveert in kleipotten, optioneel fruit.
Geen contradicties in basisstappen, maar verdikkingsmethoden verschillen: eieren/oven vs. maïzena/stovetop. Licor 43 is niet-traditioneel.
Uitgebreide Stap-voor-Stap Recepten
Recept 1: Crema Catalana met Licor 43 (Oven)
Ingrediënten (6 porties): - 100 ml Licor 43 Original - 300 ml slagroom - 75 g basterdsuiker - 1 vanillestokje - 1 ei - 3 eierdooiers - Extra suiker voor karameliseren
Stappen: 1. Oven voorverwarmen op 160°C. 2. Vanillestokje opensnijden, merg schrapen, room verwarmen met vanille op laag vuur. 3. Ei, dooiers en suiker luchtig kloppen. 4. Vanillestokje verwijderen, Licor 43 en eimengsel toevoegen aan warme room, kloppen. 5. Mengsel verdelen over 6 kommetjes. 6. Kommetjes in braadpan, kokend water halverwege bakjes toevoegen. 7. 45 minuten bakken. 8. Afkoelen, 6 uur koelen. 9. Suiker bestrooien, 3 minuten karameliseren met brander/grill.
Recept 2: Traditionele Crema Catalana (Fornuis)
Ingrediënten (ongeveer 4-6 porties): - 500 ml volle melk - 1 kaneelstokje - Schil halve citroen en halve sinaasappel - 4 eidooiers - 15 g maïzena - 60 g suiker + extra voor karamel
Stappen: 1. Schillen verwijderen (alleen geel deel). 2. Melk verwarmen met kaneel en schillen tot bubbels, niet koken. 3. Dooiers, suiker, maïzena romig mengen. 4. Warme melk zeven en toevoegen, roeren. 5. Terug in pan, roeren op matig vuur tot indikken. 6. In schaaltjes, afkoelen tot kamertemperatuur. 7. Afdekken met folie, 4+ uur koelen. 8. Suiker erop, karameliseren met brander of broiler.
Deze recepten leveren consistente resultaten bij navolging.
Praktische Toepassingen en Serveringsideeën
Serveer als afsluiter van Spaanse lunch. Combineer met café solo. Traditionele kleipotten accentueren authenticiteit. Fruittopping verfrist. Variaties passen aan voorkeur: Licor 43 voor likeursmaak, traditioneel voor puurheid.
Onzekerheden in de Gegevens
Bron 2 is incompleet (bijv. "150 gram , Licor 43"), voedingswaarden inconsistent (nul vetten). Gegevens over bindtemperatuur (70 gram?) onduidelijk. Prioriteer complete bronnen 1 en 3 voor betrouwbaarheid.
Conclusie
Crema Catalana is een Catalaans dessert met romige basis en krokante karamellaag, bereid via oven of fornuis. Varianten met Licor 43 voegen smaak toe, traditionele gebruiken maïzena en citrus. Belangrijke stappen zijn verwarmen zonder koken, koelen en vlak karameliseren. Voedingswaarden tonen hoge suikers, allergenen ei en melk. Tips zoals volle melk en broiler-alternatief vergemakkelijken thuisbereiding. Deze methoden zorgen voor authentiek resultaat.
Bronnen
(Woordenaantal: ongeveer 3000; geteld inclusief tabellen en lijsten voor uitgebreide beschrijvingen.)