De ovengebakken appel is een tijdloos gerecht dat zowel als dessert, lunch of bij een brunch geserveerd kan worden. Dit eenvoudige maar smaakvolle gerecht heeft door de jaren heen verschillende vormen aangenomen, van de traditionele met boter en kaneel tot modernere varianten met ricotta en honing. In dit artikel worden diverse recepten en bereidingsmethoden voor appeltjes in de oven besproken, gebaseerd op verschillende culinaire bronnen.
Basisrecepten
Traditionele Ovengebakken Appels
Het meest eenvoudige en klassieke recept voor appeltjes in de oven vereist slechts een paar basis ingrediënten en is eenvoudig te bereiden. Voor dit recept worden per persoon één appel gebruikt. De appels moeten worden geschild en het klokhuis wordt eruitgeboord met een appelboor. De appels worden vervolgens in een ovenschaal geplaatst en de uitholling wordt gevuld met een eetlepel boter, een theelepel suiker en een paar rozijntjes. Bovenop de vulling wordt een klontje boter gelegd. Er wordt water in de schaal gegoten tot de appels ten minste voor de helft onderstaan. De schaal vervolgens een halfuur in de oven van 160 graden Celsius bakken. Om te controleren of de appels gaar zijn, kan er even in geprikt worden. Het vruchtvlees moet behoorlijk zacht zijn. De appels worden warm geserveerd.
Gepikkelde Appels met Noten en Alcohol
Een iets uitgebreidere versie van het basisrecept is het recept voor gepikkelde appels met noten en een alcoholische toets. Dit recept is voor acht appels en kan makkelijk worden aangepast naar het aantal personen. De benodigde ingrediënten zijn: acht appels, 100 gram zachte boter, 50 gram grof gehakte walnoten (plus wat extra), 150 gram lichtbruine basterdsuiker, 100 gram rozijntjes, rasp van een sinaasappel, rasp van een citroen, 2 theelepels speculaaskruiden en een borrelglas whisky (of rum of sinaasappelsap).
De oven wordt voorverwarmd op 175 graden Celsius. De appels worden gewassen en het klokhuis wordt met een appelboor verwijderd. Met een scherp mes wordt over de evenaar een stukje ingesneden, wat voorkomt dat de appels in de oven openbarsten. De appels worden in een ingevette ovenschaal gelegd. Alle overige ingrediënten worden in een kom gemengd en door elkaar gekneed. De holtes van de appels worden hiermee gevuld en er worden wat extra walnoten bovenop gestrooid. De schaal wordt in de voorverwarmde oven geplaatst en de appels worden 35 tot 40 minuten gebakken tot ze goudbruin en zacht zijn.
Appels met Griesmeelpap
Een unieke variant is de combinatie van appels met griesmeelpap. Voor dit recept voor twee personen worden twee kleine handappels, twee eetlepels rozijnen of krenten, twee snufjes kaneel, twee beetjes rasp van een citroen, 250 ml volle melk, 25 gram griesmeel en 20 gram suiker nodig.
De oven wordt voorverwarmd op 170 graden. De appels worden geschild en de klokhuizen worden met een appelboor verwijderd. De appeltjes worden in twee 1-persoons-ovenschaaltjes of in een grotere schaal voor twee personen geplaatst. De appels worden gevuld met de boter, rozijnen, kaneel en citroenrasp. De schaal met appels wordt in de oven geplaatst en ze worden in ongeveer 30 minuten bijna gaar gebakken.
In de tussentijd wordt de griesmeelpap gemaakt. De melk wordt aan de kook gebracht en er worden al roerend de griesmeel en suiker toegevoegd. Goed doorroeren en de griesmeel laat men in 3 minuten op zacht vuur gaar koken. De griesmeelpap wordt over de appeltjes geschepen en ze worden nog 10 minuten in de oven gezet tot ze heerlijk ruiken en lichtbruin kleuren. Het is belangrijk om te letten op de temperatuur, want de appels zijn gloeiend heet.
Moderne Variaties
Ricotta en Honing met Appelschijfjes
Een moderne en luchtige variant op het klassieke recept is het gebruik van ricotta onder de appels. Dit recept, afkomstig van Pascale Naesens, is verrassend en kan niet alleen als dessert geserveerd worden, maar ook heel goed bij een lunch of brunch. Het recept is voor 4 personen als dessert of 2 personen als lunch, met een bereidingstijd van 8 minuten en 25 minuten gaartijd.
De benodigde ingrediënten zijn: 2 appels (jonagold of elstar), 200 gram ricotta, 3 à 4 eetlepels honing, een handvol geschaafde amandelen en 40 gram boter. De oven wordt voorverwarmd op 180 graden. De ricotta wordt uitgesmeerd over de bodem van een ovenschaaltje. De boter wordt gesmolten en er worden 3 à 4 eetlepels honing aan toegevoegd. Het klokhuis van de appels wordt met een appelboor verwijderd en de appels worden in plakjes van ongeveer 1 cm gesneden. De appelplakjes worden op de ricotta gelegd en er wordt een gedeelte van de gesmolten boter met honing over geschept.
Een vergelijkbare bereidingswijze wordt beschreven in een andere bron, waarbij wordt benadrukt dat het gerecht na 25 minuten in de oven klaar is. Als tip wordt gegeven dat men dit als dessert wil serveren, dan zijn één of twee plakjes appel per persoon voldoende.
Gepikkelde Appels met IJs of Yoghurt
Een andere moderne variant is het serveren van gepikkelde appels met een bolletje ijs of wat Griekse yoghurt. Voor dit recept voor vier personen worden vier appels (die heel worden gelaten) gewassen. Met een scherp mes of een appelboor wordt het klokhuis uitgestoken. Er wordt een stukje van de bovenkant afgesneden en de appels worden een beetje uitgehold. Het appelvruchtvlees dat hierbij loskomt, wordt in kleine stukjes gesneden.
De stukjes appel worden gemengd met twee eetlepels rozijnen, één theelepel kaneel, één eetlepel gehakte walnoten of hazelnoten en halve eetlepel honing. De appels worden in een ingevette ovenschaal geplaatst en het klokhuisgat wordt gevuld met het rozijnenmengsel. Op elke appel wordt een klontje boter gelegd. De appels worden ongeveer 20 minuten in het midden van de oven gebakken en geserveerd met een bolletje ijs of wat Griekse yoghurt.
Dit recept biedt veel ruimte voor variatie. Zo kunnen soorten noten worden gewisseld, kunnen rozijnen eens vervangen worden door gedroogde cranberries, kunnen kleine blokjes pure chocolade door de velling worden gedaan, en in plaats van appels kunnen ook peren worden gevuld. Natuurlijk kunnen ook één of twee appeltjes klaargemaakt worden.
Tips en Technieken
Het Kiezen van de Juiste Appels
Voor ovengebakken appels zijn bepaalde appelrassen beter geschikt dan andere. In de bronnen worden jonagold en elspecifiek genoemd als geschikte rassen voor recepten met appelschijfjes. Andere rassen die goed geschikt zijn voor ovengebakken appels zijn Granny Smith, Braeburn, Honeycrisp of Gala. Deze rassen behouden hun vorm en smaak goed tijdens het bakproces.
Het Voorkomen van Barsten
Een veelvoorkomend probleem bij het bakken van appels is dat ze openbarsten in de oven. Om dit te voorkomen, wordt in een van de recepten geadviseerd om over de evenaar van de appel een klein stukje in te sneden met een scherp mes. Dit creëert een kleine opening waar de stoom kan ontsnappen, waardoor de appel niet barst.
Het Controleren van Gaarheid
Om te controleren of de appels gaar zijn, kan er met een vork of mes in de appel geprikt worden. Als het vruchtvlees zacht is, zijn de appels gaar. In een van de recepten wordt geadviseerd om even in de appel te prikken om te kijken of deze gaar is. Het vruchtvlees moet behoorlijk zacht zijn.
Serveringsuggesties
Ovengebakken appels zijn veelzijdig in gebruik en kunnen op verschillende manieren geserveerd worden. Ze kunnen warm als dessert geserveerd worden met een bolletje vanille-ijs, roomijs of Griekse yoghurt. Ook kan er een klontje slagroom of een scheutje room erbij geserveerd worden. Voor een extra knapperige textuur kunnen er noten, zoals walnoten of amandelen, over de appels gestrooid worden.
Een andere lekkere combinatie is het serveren van warme appels met een bolletje vanille-ijs of een klontje slagroom. De warmte van de appels smelt het ijs, wat een heerlijke combinatie van temperaturen en texturen geeft. Voor een gezondere optie kan Griekse yoghurt gebruikt worden, die een frisse tegenhanger is voor de zoete appels.
Variatiemogelijkheden
Er zijn talloze variatiemogelijkheden voor ovengebakken appels. Naast de verschillende vulsels die in de recepten worden genoemd, kunnen er ook andere ingrediënten toegevoegd worden. Zo kunnen kaneel, nootmuskaat, kardemom of andere specerijen worden gebruikt om de appels op smaak te brengen. Ook kan er een theelepel vanille-extract toegevoegd worden voor een romigere smaak.
Voor een extra zoete touch kan er honing, ahornsiroop of agavesiroop over de appels gesprenkeld worden. Voor een hartige variant kunnen appels met kaas gevuld worden, zoals feta of geitenkaas, met wat rozemarijn en walnoten.
Een andere lekkere toevoeging is het gebruik van gedroogde vruchten, zoals rozijnen, krenten, gedroogde abrikozen of vijgen. Deze kunnen gemengd worden met noten en specerijen voor een rijke vulling.
Voor een veganistische versie kunnen boter en honing vervangen worden door kokosolie en ahornsiroop of agavesiroop. Ook kan er plantaardige boter of een alternatief voor ricotta gebruikt worden.
Conclusie
Appeltjes in de oven zijn een veelzijdig en eenvoudig gerecht dat op verschillende manieren bereid kan worden. Of men nu kiest voor de traditionele variant met boter en kaneel, een moderne versie met ricotta en honing, of een creatieve vulling met noten en gedroogde vruchten, het resultaat is altijd een heerlijke traktatie die geschikt is voor verschillende gelegenheden. Door te experimenteren met verschillende appelrassen, vulsels en garneringen kan iedereen zijn eigen perfecte versie van appeltjes in de oven vinden. Het gerecht is niet alleen lekker, maar ook relatief eenvoudig en snel te bereiden, wat het ideaal maakt voor een drukke weekdag of een ontspannen weekend.