Gebakken tartaar is een heerlijk en relatief eenvoudig gerecht dat eindeloos kan worden aangepast aan smaak, gelegenheid en persoonlijke voorkeuren. Het is een klassieker in de Franse keuken, maar in Nederland is het steeds meer in opkomst. Tartaar is een vorm van mager rundvlees dat meestal rauw wordt gegeten, maar wanneer het juist wordt gebakken, ontwikkelt het een onweerstaanbare combinatie van koele, sappige binnenkant en een goudgele korst aan de buitenkant. Het is een kunstwerk op het bord en vereist zowel kwaliteit als techniek om het optimaal te bereiden.

In deze uitgebreide gids wordt alles verteld over het bakken van tartaar: van de essentiële ingrediënten en bereidingsstappen, tot tips en variaties die je kunnen inspireren om je eigen unieke versie te maken. Ook worden nuttige informatie verwerkt over voedingswaarde, diëten, en hoe je tartaar het beste kunt serveren.

Wat is Tartaar?

Tartaar, ook wel bekend als steak tartaar of filet tartare, is fijngemalen of gesneden mager rundvlees. Het is bekend om zijn zachte structuur en puur smaakprofiel. In de traditionele Franse keuken wordt tartaar vaak rauw geserveerd, vaak met een paar kruiden en een rijkelijk deel van een gebakken ei erboven. Echter, het is ook mogelijk om tartaar te bakken, wat een andere, warme en sappige versie van het gerecht oplevert.

Bij gebakken tartaar gaat het niet om het verbranden of overkoken van het vlees, maar om een precisiebereiding waarbij het vlees aan beide kanten goudbruin wordt geroosterd, terwijl de binnenkant sappig en onveranderd blijft. Het resultaat is een gerecht dat zowel eenvoudig als verfijnend is, en dat zich goed laat combineren met een breed spectrum van bijgerechten.

Voorbereiding: Het Belang van Kwaliteit en Opvoeding

Voordat je begint met het bakken van tartaar, is het essentieel om de juiste voorbereiding te treffen. Dit betreft zowel het selecteren van het vlees als het tempereren ervan voor de bereiding.

Selectie van het Vlees

Kies voor een hoge kwaliteit tartaar uit een betrouwbare bron. Het vlees moet mager zijn, maar toch een voldoende vetpercentage bevatten om sappigheid en smaak te garanderen. Een goede tartaar wordt vaak bereid uit rundergehakt, waarbij het vet zorgvuldig is verdeeld door het vlees om een zachte textuur te verkrijgen. Het vlees moet fijngemalen zijn, zodat het zich goed laat vormen tot een plakje van ongeveer 1 tot 1,5 centimeter dik.

Temperering

Een van de belangrijkste stappen in het bakken van tartaar is het brengen van het vlees op kamertemperatuur. Plaats de tartaar minstens 30 minuten op het aanrecht, afgedekt met een doek of folie. Dit voorkomt dat het vlees schrikt in de hete pan en daardoor droog of taai wordt. Koud vlees zorgt namelijk voor ongelijkmatige garing en kan leiden tot een verlies aan vocht en smaak.

Droogmaken

Voor het bakken is het verstandig om het vlees met keukenpapier droog te deppen. Dit helpt bij het vormen van een mooie korst tijdens het bakken. Overmatig vocht kan namelijk leiden tot condensatie in de pan en een zwakke of zachte korst.

De Essentiële Ingrediënten

Een klassieke tartaar bevat weinig ingrediënten, wat de smaak van het vlees centraal stelt. Hieronder staan de meest gebruikte ingrediënten in de context van gebakken tartaar:

Basiskruiden

• Zout en peper: De basis van elke tartaar is zorgvuldig gemalen zwarte peper en een beetje zout. Gebruik verse peper voor het beste resultaat.
• Kappertjes: Fijngesneden kappertjes brengen een zwoele, pikante smaak toe.
• Cornichons: Gehakte cornichons of andere gemberachtige groenten voegen een zure, levendige dimensie toe.
• Uien: Fijngehakte sjalot of witte ui verfijnen de smaak zonder het vlees te overheersen.
• Ketchup of mosterd: Een klein beetje van deze klassieke condimenten verfeilt de smaak en geeft een zachte pikantie.

Optionele Ingrediënten

• Geitenkaas of blauwe kaas: Voor een extra smaakdimensie kan een vulling van kaas worden toegevoegd.
• Peterselie of bieslook: Verse kruiden worden vaak na het bakken toegevoegd voor extra frisheid.
• Gember of sojasaus: Voor een Oosterse variant kan geraspte gember of een scheutje sojasaus worden gebruikt.
• Spek of bacon: Wikkeling in spek geeft een extra rokerige smaak.

Het Recept: Klassiek Gebakken Tartaar

Hieronder staat een eenvoudig, klassiek recept voor gebakken tartaar, gebaseerd op de gegevens uit bron [2].

Ingrediënten (voor 1 persoon):

• 180 g rundergehakt
• 1 eetlepel ketchup
• 1 eetlepel gehakte cornichon
• 1 eetlepel fijngehakte sjalot
• 1 kleine theelepel kappertjes

Bereiding:

1. Voorbereiding: Laat de tartaar minstens 30 minuten op kamertemperatuur komen. Dep het vlees droog met keukenpapier.
2. Mengen van de ingrediënten: Meng in een kom het rundergehakt met de cornichon, sjalot, kappertjes en ketchup. Meng voorzichtig door elkaar, zodat het vlees niet te veel samenklont.
3. Vormen: Vorm het mengsel tot een plak van ongeveer 1 tot 1,5 cm dik.
4. Verhitten van de pan: Verhit een gietijzeren pan of een pan met anti-aanbaklaag op middelhoog vuur. Voeg een druppeltje olie of boter toe.
5. Bakken: Leg de tartaar voorzichtig in de pan en bak aan beide kanten 1 tot 2 minuten, afhankelijk van de gewenste donkerte. Gebruik een siliconen bakspatel om het vlees te draaien en druk er niet op.
6. Serveren: Serveer de gebakken tartaar direct, warm en sappig. Een klassieke serveersuggestie is met friet en een glas rode wijn.

Technieken en Tips voor het Bakken van Tartaar

Het bakken van tartaar vereist nauwkeurigheid en aandacht voor detail. Hieronder staan enkele essentiële tips en technieken die helpen bij het bereiden van een perfecte tartaar.

De Juiste Pan

Gebruik een pan met een zware bodem, zoals een gietijzeren pan of een anti-aanbakpan. Dit zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en voorkomt aanbranden. Een gietijzeren pan is vooral aan te raden, omdat het vlees daarin een mooie, goudbruine korst krijgt.

De Juiste Temperatuur

De pan moet verhit zijn, maar niet te heet. Het vlees moet op kamertemperatuur zijn voor het bakken. Zorg dat de pan niet te vol is, want het vlees moet in één laag liggen om evenmattig te bakken. Verhit de pan op middelhoog vuur en voeg eventueel wat boter of olie toe voor extra smaak.

Niet Te Lang Bakken

Het belangrijkste bij tartaar is dat het niet te lang wordt gebakken. Het vlees moet sappig blijven en mag niet droog worden. Bak elke kant maximaal 1 tot 2 minuten, afhankelijk van de dikte van de tartaar en de gewenste garing. Gebruik eventueel een vleesthermometer om te controleren of de interne temperatuur rond de 55-60°C is, wat overeenkomt met medium-rare.

Niet Te Veel Roeren

Laat het vlees rustig bakken en roer niet te veel. Elke keer dat je het vlees draait, verlies je deel van de korst en kan het vocht ontsnappen. Gebruik een siliconen bakspatel of bakplaat om het vlees zachtjes te verplaatsen en niet te drukken.

Variaties op het Recept

Een van de voordelen van tartaar is dat het makkelijk te variëren is. Hieronder staan enkele ideeën voor variaties op het klassieke gebakken tartaar, gebaseerd op de informatie uit bron [1] en [5].

1. Tartaar met Kaas

Voeg een vulling van kaas toe aan de tartaarplak. Cheddar, Gruyère of zelfs een blauwe kaas zoals Roquefort of Gorgonzola kunnen een extra smaakdimensie toevoegen. Leg het kaas in het midden van het vlees en bak de tartaar tot de kaas gesmolten is.

2. Tartaar met Champignons

Voeg gebakken champignons toe aan de tartaar of maak een romige champignonsaus om erover te gieten. De champignons geven een aardse smaak en een extra textuur.

3. Tartaar Burger

Vorm het vlees tot een burger en bak deze in de pan of op de grill. Serveer op een broodje met sla, tomaat, en een saus naar keuze. Dit is een heerlijke variant voor lunch of diner.

4. Tartaar met Spek

Wikkel de tartaar in spek of bacon voor een extra rokerige smaak. Het spek geeft een extra vleugje aroma en smaak, terwijl het ook een extra textuur toevoegt.

5. Tartaar met Ei

Bak een ei en leg deze bovenop de gebakken tartaar voor een heerlijke en voedzame maaltijd. Dit is een populaire variant die vooral geschikt is voor ontbijt of lunch.

6. Pittige Tartaar

Voeg een fijngesneden chilipeper of een scheutje tabasco toe aan de tartaar voor een pittige smaak. Dit is een goede optie voor wie wat meer smaak zoekt.

7. Oosterse Tartaar

Voeg geraspte gember, sojasaus en sesamolie toe aan de tartaar voor een Oosterse smaak. Dit is een lekkere twist op het klassieke recept.

Serveersuggesties

Een gebakken tartaar is veelzijdig en kan op verschillende manieren worden geserveerd. Hieronder staan enkele ideeën uit de bronnen.

1. Voorgerecht

Serveer de gebakken tartaar op een bedje van rucola met een dressing van balsamicoazijn en olijfolie. Dit is een lichte en verfijnde manier om het gerecht te serveren.

2. Hoofdgerecht

Serveer de gebakken tartaar met aardappelen en groenten, zoals broccoli, bloemkool, wortel of boontjes. Dit is een heerlijke en voedzame combinatie die goed aansluit bij het gerecht.

3. Burger

Serveer de gebakken tartaar op een broodje met sla, tomaat, ui en een saus naar keuze. Dit is een populaire variant die geschikt is voor lunch of diner.

4. Pasta

Verwerk de gebakken tartaar in een pastagerecht, bijvoorbeeld een spaghetti bolognese. Dit is een lekkere en creatieve manier om het gerecht te serveren.

5. Salade

Voeg de gebakken tartaar toe aan een salade voor een extra eiwitboost. Combineer het met groenten, noten en een lekkere dressing.

De Voedingswaarde van Gebakken Tartaar

Gebakken tartaar is een voedzame maaltijd die rijk is aan eiwitten, ijzer en vitamine B12. Eiwitten zijn essentieel voor de opbouw en het herstel van spieren, terwijl ijzer belangrijk is voor het transport van zuurstof in het bloed. Vitamine B12 is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen en een goede werking van het zenuwstelsel.

De voedingswaarde van gebakken tartaar is afhankelijk van de gebruikte ingrediënten en de bereidingswijze. Over het algemeen is gebakken tartaar een gezonde keuze, mits het met mate wordt geconsumeerd en bereid met magere ingrediënten. Let op het zoutgehalte, vooral als je kant-en-klare tartaar gebruikt, en voeg indien nodig minder zout toe tijdens de bereiding.

Aanpassingen voor Verschillende Diëten

Gebakken tartaar is een gerecht dat goed aansluit bij verschillende diëten. Hieronder staan enkele aanpassingen die je kunt maken om het gerecht aan te passen aan jouw voedingskeuze.

1. Lactosevrij

Vermijd kaas of boter als je lactose-intolerant bent. Gebruik in plaats daarvan een lactosevrije boter of een plantaardig vet zoals olijfolie.

2. Vegan

Tartaar is op zich niet vegan, omdat het van dierlijke oorsprong is. Echter, je kunt een vegan variant maken door een plantaardig vleesalternatief te gebruiken, zoals soja of kikkererwten.

3. Koolhydraatarm

Vermijd broodjes of pasta bij het serveren van tartaar. Kies in plaats daarvan voor groenten of aardappelen als bijgerecht. Gebruik ook geen sauzen die veel koolhydraten bevatten.

4. Zoutarm

Vermijd zout of gebruik zoutvrije kruiden. Gebruik verse kruiden en smaakversterkers zoals citroensap of mosterd om de smaak te verfeilen.

Veiligheidsoverwegingen

Tartaar is meestal rauw gegeten, maar bij gebakken tartaar is het belangrijk om ervoor te zorgen dat het vlees veilig is. Zorg dat het vlees uit een betrouwbare bron komt en dat het goed is opgeslagen in de koelkast. Laat het vlees altijd op kamertemperatuur komen voordat je het bakt, en zorg ervoor dat de pan goed is verhit om eventuele bacteriën weg te koken.

Conclusie

Gebakken tartaar is een heerlijk en relatief eenvoudig gerecht dat perfect aansluit bij zowel een formele maaltijd als een casual diner. Het vereist kwaliteit in de ingrediënten, precisie in de bereiding en een beetje creativiteit bij het serveren. Of je nu een klassieke variant wilt maken of wil experimenteren met kruiden en bijgerechten, tartaar biedt oneindige mogelijkheden om je keuken te verfraaien. Door het juist te bakken, krijg je een gerecht dat zowel sappig als smaakvol is, en dat je met trots kunt serveren aan familie of vrienden.

Bronnen

1. Cafetaria Jasmijn - Gebakken tartaar recept
2. OKOKO Recepten - Klassiek gebakken tartaar
3. Vlees van Ons - Tartaar bakken doe je zo
4. Ster in de Keuken - Tartaar bakken
5. Cafetaria Jasmijn - Tartaar bakken kruiden