De Verhalenijke Mazarinetaart: Een Lekker West-Vlaamse Specialiteit
De Mazarinetaart is een heerlijke zoete specialiteit die zijn oorsprong vindt in de West-Vlaamse regio Poperinge. Dit unieke gebak heeft een rijke geschiedenis en is erkend als een authentiek streekproduct. In dit artikel verkennen we de geschiedenis van deze verleidelijke taart, delen we het traditionele recept en bieden we inzicht in de bereidingsmethoden die door generaties van bakkers zijn doorgegeven.
Geschiedenis en Oorsprong
De Mazarinetaart heeft zijn naam te danken aan Kardinaal J. Mazarin, een invloedrijke staatsman onder Lodewijk XIV. Mazarin, die van 1634 tot 1636 als vertegenwoordiger van de paus in Parijs werkte, stond tot zijn dood in 1661 midden in het Franse en Europese politieke leven. Hoewel het niet met zekerheid bekend is of hij zelf de naar hem vernoemde taart heeft bedacht of dat dit door één van zijn chef-koks is gedaan, is zijn naam vereeuwigd in een banketproduct dat in heel Europa bekend is.
De naam Mazarinetaart zou mogelijk ook samenhangen met het Italiaanse woord "mazzerare", wat "onderdompelen" betekent. Deze verwijzing is passend, aangezien de Poperingse versie van de taart na het bakken ondergedompeld wordt in een warme saus.
In Poperinge heeft de Mazarinetaart een speciale plaats als streekproduct. Voor de oorspronkelijke versie moest men generaties lang bij de bakkersfamilie Sansen zijn. Zes generaties lang bakte deze familie de taart op basis van een ruim tweehonderd jaar oud geheim familierecept. Sinds de bakkerij is gestopt, is dit kostbare recept in handen gekomen van chef-kok Pieter Verheyde van restaurant Terminus uit Watou. De naam "Mazarine" vormt een belangrijk onderdeel van dit geheimrecept.
Het Traditionele Poperingse Mazarinetaart Recept
De authentieke Poperingse Mazarinetaart onderscheidt zich door zijn sponsachtige textuur en de heerlijke warme saus waarin de taart gedoopt wordt. Hieronder volgt het traditionele recept zoals overgeleverd door de bakkersfamilie en beschreven in diverse culinaire bronnen.
Ingrediënten voor het deeg:
| Ingrediënt | Hoeveelheid |
|---|---|
| Bloem | 300 gram |
| Kaneel | een mespuntje |
| Zout | een vleugje |
| Bruine suiker | 25 gram |
| Eierdooiers | 6 stuks |
| Verse gist | 35 gram |
| Lauwe melk | 3 deciliter |
| Boter | 200 gram |
Ingrediënten voor de saus:
| Ingrediënt | Hoeveelheid |
|---|---|
| Suiker | 400 gram |
| Zoete witte wijn | 6 eetlepels |
| Kaneel | 2 koffielepels |
| Boter | een klontje |
| Rum | 2 borrelglazen |
Bereidingswijze:
- Begin met het voorbereiden van het deeg. Meng in een grote kom de bloem met kaneel en zout.
- Maak in het midden van de bloem een kuiltje.
- Verkruimel de gist in de lauwe melk en meng dit tot een papje. Giet dit gistpapje in de kuiltje in de bloem.
- Voeg de eierdooiers één voor één toe en meng telkens goed.
- Voeg de zachte boter en de bruine suiker toe en meng alles tot een vast deeg.
- Dek het deeg af en laat het 1 uur rijzen of tot het deeg in volume verdubbeld is.
- Verwarm de oven voor op 200°C.
- Vet een springvorm goed in en leg het gerezen deeg in de vorm. Laat het nog 15 minuten rijzen.
- Bak de taart in de voorverwarmde oven. De baktijd verschilt licht per bron: sommige bronnen geven 45 minuten, andere 3 kwartier. De taart is goudbruin en gaar wanneer hij klaar is.
- Laat de taart even afkoelen en haal hem dan voorzichtig uit de vorm. Laat de taart helemaal afkoelen op een rooster.
- Snij de taart horizontaal door in twee gelijke plakken.
Bereiding van de saus:
- Meng de suiker, zoete witte wijn en water (330 ml volgens sommige bronnen, 33 dl volgens andere) in een pan.
- Laat dit mengsel koken tot een lichte siroop ontstaat.
- Voeg 2 koffielepels kaneel, een klontje boter en 2 borrelglazen rum toe.
- Roer het rustig door tot alles goed gemengd is.
Afronding:
- Doorprik de twee taarthelften met een breinaald om de saus beter te laten absorberen.
- Dompel de taarthelften in de siroop en laat ze een half uur trekken.
- Stapel de twee taarthelften weer op elkaar.
- Schenk de rest van de saus over de gestapelde taart.
- Werk af met bloemsuiker.
Serveersuggesties
De Mazarinetaart is op verschillende manieren te serveren voor het beste culinaire resultaat:
- De traditionele Poperingse Mazarinetaart is het lekkerst als hem even opwarmt en serveert met een bolletje vanille-ijs. De combinatie van de warme, gezoekte taart met het koude, romige ijs creëert een heerlijke smaakcontrast.
- De taart kan ook koud geserveerd worden, maar dan verliest hij zijn karakteristieke sausabsorptie.
- Sommige bronnen adviseren om de taart direct na het dompelen in de saus te serveren, terwijl andere aanraden om hem eerst even te laten rusten zodat de saus goed kan intrekken.
Een praktische tip die in de bronnen wordt genoemd is om de eiwitten die overblijven bij het gebruik van de eierdooiers in te vriezen voor later gebruik in gerechten als pavlova.
Variaties op het Mazarinetaart Thema
Naast de traditionele Poperingse Mazarinetaart bestaan er verschillende andere interpretaties van dit gebak:
Scandinavische Versie
De Scandinavische versie van de Mazarinetaart wijkt op een belangrijk punt af van het oorspronkelijke recept. In plaats van amandelspijs wordt een mengsel van drooggemalen amandelen met suiker gebruikt. Deze versie is met name populair in Scandinavië, Engeland en België.
Mazaringebak
Een andere variant is het Mazaringebak, dat in heel Europa bekend is. Dit is een mengsel van amandelen, suiker, eieren en crème pâtissière. Het combineert de fijne amandelsmaak met de luchtigheid van crème pâtissière en wordt gevormd door de evenwichtige combinatie van deze ingrediënten.
Mazarintaart
Een duidelijk ander gerecht is de Mazarintaart, die een andere ingrediëntenlijst en bereidingsmethode heeft:
Ingrediënten voor het zanddeeg:
- 1 vanillestokje
- 220 gram bloem
- 1 mespuntje zout
- 150 gram boter
- 40 gram poedersuiker
- 1 eidooier
Ingrediënten voor de vulling:
- 190 gram boter
- 150 gram marsepein
- 100 gram poedersuiker
- 3 eieren
- 120 gram amandelpoeder
- 10 gram citroenrasp
Bereidingswijde:
- Halveer het vanillestokje in de lengte, schraap het merg eruit en meng met de bloem en het zout.
- Kneed de boter met de poedersuiker en de eidooier glad.
- Voeg de bloem toe en kneed tot een egaal deeg.
- Verpak het deeg in plasticfolie en laat 30 minuten in de koelkast rusten.
- Verwarm de oven voor op 190°C.
- Rol het deeg uit tot 5 millimeter dik.
- Vet de vorm in, bekleed met het deeg en prik het deeg in.
- Leg een stukje bakpapier op het deeg en verdeel daarop de blindbakbonen.
- Bak de bodem circa 10 minuten, verwijder het bakpapier en de blindbakbonen.
- Verlaag de oven temperatuur naar 180°C.
- Klop de boter met de marsepein, de citroenrasp en de poedersuiker tot een egale massa.
- Roer de eieren er stuk voor stuk door.
- Meng het amandelpoeder door de vulling.
- Verdeel de vulling in de voorgebakken taartbodem.
- Bak de taart nog 30 minuten goudbruin en gaar.
- Snijd een bloemsjabloon uit het karton.
- Leg de sjabloon op de taart en bestrooi met poedersuiker.
Deze versie verschilt significant van de traditionele Poperinigse Mazarinetaart en lijkt meer op een klassieke amandeltaart.
Culinaire Waarde en Erkenning
De Mazarinetaart heeft niet alleen een rijke geschiedenis, maar ook een significante culinaire waarde. Het is een dessert dat vakmanschap vereist in zowel het deeg als de sausbereiding. De sponsachtige textuur van de taart die ontstaat door het rijzen en de zorgvuldige bereiding, gecombineerd met de aromatische saus, maakt het een uniek product.
De erkenning als streekproduct onderstreept de culturele en culinaire betekenis van de Mazarinetaart voor de regio Poperinge. Het feit dat het oorspronkelijke recept, dat meer dan 200 jaar geheim werd gehouden door de bakkersfamilie Sansen, nu in handen is van een professionele chef-kok, toont de waarde die aan dit recept wordt toegekend.
Conclusie
De Mazarinetaart is meer dan alleen een zoet dessert; het is een culinaire tradition met die wortels in de geschiedenis en de cultuur van de West-Vlaamse regio Poperinge. Of je nu kiest voor de traditionele Poperingse versie met zijn karakteristieke saus, of een van de vele andere interpretaties, de essentie van de Mazarinetaart ligt in de combinatie van eenvoudige ingrediënten en vakmanschap.
Het recept dat generaties lang door de bakkersfamilie Sansen werd bewaakt, heeft zijn plaats gevonden in de moderne gastronomie dankzij chef-kok Pieter Verheyde. Deze overdracht van kennis zorgt ervoor dat de traditionele smaken en technieken bewaard blijven voor toekomstige generaties.
Of je nu een ervaren bakker bent of een enthousiaste hobbykok, het maken van een Mazarinetaart is een culinair avontuur dat beloont met een heerlijk en authentiek West-Vlaams dessert.