Zelf Amandelspijs Maken: Recept, Tips en Toepassingen in de Keuken
Amandelspijs is een klassiek en veelzijdig ingrediënt dat een heerlijke zoete vulling biedt in een breed spectrum van Nederlandse en internationale gerechten. Van gevulde koeken tot banketletters en kerstbroden, amandelspijs is een essentieel onderdeel van veel traditionele recepten. In dit artikel wordt besproken hoe je amandelspijs zelf kunt maken, wat de ingrediënten zijn en hoe je het verwerkt in verschillende gerechten. Bovendien worden de smaakkenmerken, het bewaren en de voedingswaarde van amandelspijs behandeld. Het doel is om zowel beginners als ervaren koks te ondersteunen bij het zelf maken van amandelspijs, op basis van bewezen recepten en technieken uit betrouwbare bronnen.
Wat is amandelspijs?
Amandelspijs is een mengsel van amandelen en suiker dat vaak verrijkt wordt met ei, citroenrasp of citroensap. Het resultaat is een smeuïge, zoete massa die als vulling of verrijking in verschillende gerechten kan worden gebruikt. Het is belangrijk om te onthouden dat amandelspijs van rauw ei is gemaakt, wat betekent dat het niet direct rauw gegeten mag worden, maar altijd meegemengd moet worden in een recept dat verder wordt gebakken of gestoomd.
Er zijn verschillende varianten van amandelspijs. In het originele recept wordt gebruikgemaakt van blanke amandelen en fijne kristalsuiker. Het ei zorgt voor een beetje smeuïgheid, terwijl de citroenrasp en -sap de smaak verfraaien. Amandelspijs kan zowel grof als glad worden gemengd, afhankelijk van de toepassing. Het is ook mogelijk om een basis te maken die later kan worden afgesteld op de gewenste consistentie door het toevoegen van ei of water.
Ingrediënten
De basisbestanddelen voor het maken van amandelspijs zijn:
- Amandelen: Meestal blanke amandelen zonder schil. Deze kunnen worden gemalen tot amandelmeel of zelf gemalen.
- Suiker: Fijne kristalsuiker is meestal de voorkeur.
- Ei: Voor extra binding en smeuïgheid.
- Citroenrasp en -sap: Voor frisheid en smaak.
De verhouding tussen de ingrediënten kan variëren, afhankelijk van het gewenste resultaat. In de meeste recepten wordt een gelijke hoeveelheid amandelen en suiker gebruikt, met een eitje en citroenrasp als verrijking.
Hoe maak je amandelspijs?
Het maken van amandelspijs is een relatief eenvoudig proces dat met een foodprocessor of keukenmachine kan worden uitgevoerd. Hieronder wordt het proces stap voor stap beschreven, op basis van meerdere bronnen.
Recept 1 (bron 2)
Ingrediënten voor 500 gram amandelspijs: - 250 gram blanke amandelen zonder schil - 250 gram suiker - 1 ei (maat L) - Rasp van een halve citroen - Sap van een halve citroen
Bereidingswijze: 1. Maal de amandelen en suiker kort tot de korrels ongeveer even groot zijn. 2. Voeg het ei toe aan de mengkom. 3. Was de citroen, rasp de helft van de schil met een fijne rasp en voeg dit toe aan de massa. 4. Pers een halve citroen en voeg het sap toe aan de massa. 5. Zet de foodprocessor aan en meng het in een paar minuten tot een egaal amandelspijs. 6. Proeven en eventueel aanpassen aan smaak. 7. Wikkel het amandelspijs in keukenfolie en laat het een nacht in de koelkast rusten, zodat de smaken zich goed kunnen ontwikkelen.
Recept 2 (bron 3)
Ingrediënten voor 400 gram amandelspijs: - 200 gram amandelmeel of blanke amandelen - 200 gram fijne kristalsuiker - 1 citroen - 1 ei
Bereidingswijze: 1. Zorg dat je keukenmachine klaar staat met het ijzeren hakmes. 2. Doe het amandelmeel (of de gemalen amandelen) in de mengkom en voeg de suiker toe. 3. Rasp de schil van een citroen (alleen het geel) en breek een ei boven de mengkom. 4. Laat de keukenmachine draaien tot alles goed gemengd is en het amandelspijs begint te plakken. 5. Kneed het amandelspijs even met je vingers om te controleren of het kneedbaar is. 6. Rol het amandelspijs uit tot een lange worst en wikkel het in vershoudfolie. 7. Laat het amandelspijs minimaal één uur in de koelkast liggen. Hoe langer het rust, hoe beter de smaak wordt.
Recept 3 (bron 4)
Ingrediënten voor 500 gram amandelspijs: - 250 gram amandelmeel of fijngehakte amandelen zonder bruine schil - 250 gram suiker - 1 ei (maat L) - Rasp van 1 citroen - Sap van 1 citroen
Bereidingswijze: 1. Meng het amandelmeel met de suiker of maal de amandelen en suiker kort tot de korrels ongeveer even groot zijn. 2. Voeg het ei toe. 3. Was de citroen en rasp hem met een fijne rasp. Voeg de rasp toe aan de massa. 4. Pers de citroen uit en voeg de helft van het sap toe aan de massa. 5. Zet de foodprocessor aan en meng het tot een egaal amandelspijs. 6. Wikkel het amandelspijs in keukenfolie en laat het een nacht in de koelkast rusten.
Recept 4 (bron 5)
Ingrediënten voor een basis amandelspijs: - 150 gram blanke amandelen - 120 gram kristalsuiker - 1 ml amandel extract - 10 ml citroensap of citroenrasp - ½ ei, losgeklopt
Bereidingswijze: 1. Doe alle ingrediënten in de keukenmachine. 2. Meng tot een grove of gladdere massa, afhankelijk van de gewenste consistentie. 3. Laat 2 nachten afgedekt in de koelkast rusten. 4. Voordat je het gebruikt, slap je het af met losgeklopt ei of eidooier tot de gewenste consistentie.
Recept 5 (bron 6)
Ingrediënten voor 500 gram amandelspijs: - 250 gram blanke amandelen - 250 gram suiker - Rasp van 1 biocitroen - 1 ei of 3 eetlepels ongezoete appelmoes of plantaardige melk
Bereidingswijze: 1. Doe alle ingrediënten in de keukenmachine. 2. Meng tot een grove of gladdere massa, afhankelijk van de gewenste consistentie. 3. Laat het 2 nachten afgedekt in de koelkast rusten. 4. Als je het binnen enkele dagen gebruikt, kun je het direct afslappen met ei, appelmoes of melk.
Recept 6 (bron 7)
Ingrediënten voor amandelspijs: - Amandelen - Suiker - Ei - Citroenrasp en -sap
Bereidingswijze: 1. Maal de amandelen in een keukenmachine of koffiemolen tot een fijne massa. 2. Mix de suiker, het ei, het citroenschaafsel en een klein beetje citroensap doorheen. 3. Beter is om niet te veel citroensap toe te voegen op het begin, want je kunt altijd meer toevoegen.
Tips voor het maken van amandelspijs
Bij het maken van amandelspijs zijn er een paar tips en technieken die je kunnen helpen om het beste resultaat te behalen.
1. Kies de juiste amandelen
Het gebruik van blanke amandelen is aan te raden, omdat de bruine schil een bittere smaak kan geven. Als je amandelen zelf moet molen, zorg dan dat je ze goed afwast en eventueel in een oven droogt, om ze zachter te maken en de smaak te verbeteren. Als je een keukenmachine of foodprocessor gebruikt, maak er jezelf niet te lang mee, want je kan gemakkelijk overmalen en amandelpasta maken in plaats van amandelmeel.
2. Controleer de consistentie
Amandelspijs kan zowel grof als glad worden gemengd. Het is afhankelijk van het gerecht waarin het wordt gebruikt. Bijvoorbeeld, bij gevulde koeken is een gladde massa gewenst, terwijl bij een sloffenbodem of appeltaart een grovere structuur juist beter werkt. Controleer de consistentie na het mengen en pas deze eventueel aan door het toevoegen van ei of water.
3. Laat het rijpen
Het rijpen van amandelspijs is belangrijk voor de smaak. Door het in de koelkast te laten rusten, kunnen de smaken zich goed ontwikkelen en vermengen. De meeste recepten raden aan om het minimaal één nacht te laten rusten, maar het kan ook langer worden opgeslagen. Hoe langer het rijpt, hoe voller de smaak wordt.
4. Bewaar het goed
Amandelspijs kan luchtdicht worden opgeslagen in de koelkast of vriezer. In de koelkast houdbaar is het ongeveer 2 tot 3 weken, terwijl het in de vriezer tot 2 tot 3 maanden kan blijven. Het is verstandig om het in kleine hoeveelheden op te slaan, zodat je slechts wat nodig hebt per keer.
5. Afslappen van amandelspijs
Als je amandelspijs voor een bepaalde toepassing wilt gebruiken, is het belangrijk om het af te slappen. Afhankelijk van het gerecht, kun je het meer of minder afslappen met ei, appelmoes of plantaardige melk. Bijvoorbeeld, bij bitterkoekjes is een dikkere massa gewenst, terwijl bij gevulde koeken een gladde massa beter is. Het afslappen moet net zolang worden gedaan tot de gewenste consistentie is bereikt.
Toepassingen van amandelspijs in de keuken
Amandelspijs is een veelzijdig ingrediënt dat op verschillende manieren in de keuken kan worden gebruikt. Hieronder worden enkele populaire toepassingen besproken.
1. Vulling in gebak
Amandelspijs is misschien het bekendste als vulling in gebak. Denk aan banketstaaf, kerstbrood, paasstol, banketletters en gevulde koeken. In deze gerechten wordt het meestal afgeslappen met ei of water om een smeuïge massa te verkrijgen. Het zorgt voor een zoete, amandelachtige smaak en een knapperige textuur.
2. Verrijking van deeg
Amandelspijs kan ook gebruikt worden als verrijking van deeg. In sommige recepten wordt een dun laagje over het deeg gesmeerd voordat het wordt gebakken. Dit zorgt voor een extra smaak en een knapperige laag. Het is bijvoorbeeld gebruikelijk in sloffenbodem of appeltaart, waar het laagje spijs op de bodem een isolatielaag vormt die vocht opvangt en zo voorkomt dat de bodem doorweekt raakt.
3. Verwerken in cakebeslag
Amandelspijs kan ook worden verwerkt in cakebeslag om de smaak en textuur te verbeteren. Het maakt de cake extra rijk en smaakvol. Het is een populaire keuze in amandelcake of andere variaties waarin amandel een dominante smaak moet hebben. Het is belangrijk om de hoeveelheid spijs te bepalen op basis van het gewenste resultaat, want te veel kan de structuur van de cake beïnvloeden.
4. Alternatief voor amandelvulling
Amandelspijs kan ook gebruikt worden als alternatief voor amandelvulling in gevulde koeken of banketletters. Het is een eenvoudigere optie dan een complete amandelvulling, maar het biedt toch een lekkere smaak en textuur. Het is ook een goede keuze voor mensen die amandel niet mogen of niet kunnen eten, aangezien er ook varianten zijn gemaakt van witte bonen of andere noten zoals cashewnoten.
5. Niet-traditionele toepassingen
Niet alleen in traditionele gerechten, maar amandelspijs kan ook gebruikt worden in niet-traditionele toepassingen. Denk bijvoorbeeld aan amandelbroodjes, bitterkoekjes, weespermoppen of zelfs in vegan recepten waar het ei vervangen wordt door ongezoete appelmoes of plantaardige melk. Het is een flexibel ingrediënt dat goed aansluit bij verschillende stijlen van gebak.
Het verschil tussen amandelspijs en marsepein
Hoewel amandelspijs en marsepein veel gemeen hebben, zijn er ook duidelijke verschillen tussen de twee. In beide producten zijn amandelen en suiker de hoofdingredienten, maar de verhouding en de manier van verwerken verschillen.
1. Verhouding amandelen en suiker
In amandelspijs is de verhouding tussen amandelen en suiker meestal gelijk. Dit betekent dat er evenveel amandelen als suiker in het mengsel zit. In marsepein is de verhouding anders; marsepein bevat meer suiker en minder amandelen. Daardoor is marsepein iets zoeter dan amandelspijs.
2. Consistentie
Amandelspijs kan zowel grof als glad worden gemengd, afhankelijk van de toepassing. Marsepein is echter altijd glad en heeft een zachtere textuur. Dit komt doordat marsepein meestal fijner gemalen wordt en extra suiker bevat, wat de massa smeuïger maakt.
3. Toepassingen
Amandelspijs wordt vaak gebruikt als vulling in gebak of als verrijking van deeg. Marsepein daarentegen wordt meestal gebruikt als beslag of als bestrijk voor gebak. Het is bijvoorbeeld gebruikelijk in marsepeinbeslag of als bestrijk voor marsepeincake.
4. Smaken
Amandelspijs heeft een intensere amandel-smak, terwijl marsepein iets zoeter en minder amandelachtig is. Dit komt door de hogere suikerinhoud en de fijne textuur van marsepein.
Amandelspijs als alternatief
Er zijn ook alternatieven voor amandelspijs, vooral voor mensen die geen amandel kunnen of willen eten. Een bekend alternatief is banketbakkersspijs. Deze is vaak gemaakt van witte bonen in plaats van amandelen, en wordt verrijkt met amandelaroma om een amandelachtige smaak te creëren. Het is een goedkope optie die vaak in gebak wordt gebruikt, vooral als het niet nodig is dat de vulling amandel bevat.
1. Nutriënten
Amandelspijs is rijk aan nutriënten zoals enkelvoudig onverzadigde vetten, magnesium, proteïnen en vitamine E. Het bevat ook vezels en fytochemicaliën, wat het een gezondere keuze maakt in vergelijking met suikerrijke vullingen. Banketbakkersspijs daarentegen bevat minder nutriënten en meer suiker, wat het minder gezond maakt.
2. Gebruik in vegan recepten
Voor vegan koks of mensen die geen ei gebruiken, is amandelspijs een goede keuze. Het kan worden afgesteld met ongezoete appelmoes of plantaardige melk in plaats van ei. Dit maakt het mogelijk om een vegan variant van amandelspijs te maken zonder dat de smaak of textuur veel verandert.
Amandelspijs en voedingswaarde
De voedingswaarde van amandelspijs is afhankelijk van de ingrediënten en de hoeveelheid die wordt gebruikt. In de meeste recepten is amandelspijs een relatief calorie-rijk product, vooral vanwege de suiker en het vet in de amandelen.
1. Calorieën
Amandelspijs bevat veel calorieën, vooral vanwege de suiker en het vet in de amandelen. Een portie van 500 gram amandelspijs bevat ongeveer 543 kcal, afhankelijk van de exacte ingrediënten en hoeveelheid.
2. Vet
Amandelspijs bevat vet, vooral vanwege de amandelen. Het vet in amandelspijs is voornamelijk enkelvoudig onverzadigd vet, wat gezond is voor het hart en de bloeddruk. Het bevat ook een kleine hoeveelheid verzadigd vet, maar dit is in kleine hoeveelheden en niet schadelijk in gematigde hoeveelheden.
3. Eiwit
Amandelspijs bevat eiwit, vooral vanwege het ei en de amandelen. Het eiwit in amandelspijs is van goede kwaliteit en bevat alle essentiële aminozuren.
4. Koolhydraten
Amandelspijs bevat veel koolhydraten, vooral vanwege de suiker. Het is een zoet product, wat betekent dat het niet geschikt is voor mensen die een laag-koolhydraat dieet volgen. Het bevat ook een kleine hoeveelheid vezels, vooral vanwege de amandelen.
5. Vitamines en minerale stoffen
Amandelspijs bevat ook een aantal vitamines en minerale stoffen, zoals vitamine E, magnesium en kalium. Deze zijn voornamelijk vanwege de amandelen en de citroenrasp of -sap. Het is een voedzame vulling, vooral in vergelijking met suikerrijke alternatieven.
Amandelspijs maken: Veelgestelde vragen
1. Hoe lang duurt het om amandelspijs te maken?
Het maken van amandelspijs duurt ongeveer 10 tot 15 minuten met een foodprocessor of keukenmachine. Het meeste van de tijd gaat door op het malen van de amandelen en het mengen van de ingrediënten. Na het maken moet het amandelspijs nog 1 tot 2 nachten in de koelkast rusten om de smaken zich goed te kunnen ontwikkelen.
2. Kan ik amandelspijs opslaan?
Ja, amandelspijs kan goed worden opgeslagen in de koelkast of vriezer. In de koelkast houdbaar is het ongeveer 2 tot 3 weken, terwijl het in de vriezer tot 2 tot 3 maanden kan blijven. Het is verstandig om het in kleine hoeveelheden op te slaan, zodat je slechts wat nodig hebt per keer.
3. Moet ik amandelspijs altijd afslappen?
Niet per se. Amandelspijs kan zowel grof als glad worden gemengd, afhankelijk van de toepassing. Als je het gebruikt als vulling in gebak of cakebeslag, is het aan te raden om het af te slappen met ei, appelmoes of melk. Als je het gebruikt als verrijking van deeg of in sloffenbodem, is het niet nodig om het af te slappen.
4. Wat is het verschil tussen amandelmeel en gemalen amandelen?
Amandelmeel is fijner gemalen dan gemalen amandelen. Het is vaak een commercieel product dat speciaal is gemaakt voor het maken van amandelspijs of andere gerechten. Gemalen amandelen kunnen ook worden gebruikt, maar je moet er op letten dat ze niet te lang worden gemalen, want je kan gemakkelijk overmalen en amandelpasta maken in plaats van amandelmeel.
5. Is amandelspijs geschikt voor mensen met een allergie voor noten?
Amandelspijs bevat amandelen, wat betekent dat het niet geschikt is voor mensen met een allergie voor noten. Als je een alternatief zoekt, kan je overwegen om banketbakkersspijs te gebruiken of een variant van amandelspijs te maken met cashewnoten of andere noten.
Conclusie
Amandelspijs is een heerlijk en veelzijdig ingrediënt dat eenvoudig zelf te maken is. Het is een essentieel onderdeel van veel traditionele gerechten en kan op verschillende manieren in de keuken worden gebruikt. Of je nu een banketletter, kerstbrood of gevulde koek maakt, amandelspijs zorgt voor een intensere smaak en een knapperige textuur. Het is belangrijk om te onthouden dat amandelspijs van rauw ei is gemaakt, wat betekent dat het niet direct rauw gegeten mag worden. Bovendien is het een voedzame vulling die rijk is aan nutriënten zoals enkelvoudig onverzadigde vetten, magnesium en vitamine E. Door het zelf te maken, heb je controle over de smaak en de kwaliteit, wat het een uitstekende optie maakt voor zowel beginners als ervaren koks.