De Morning-After-Pil: Wat Je Moet Weten Over Beschikbaarheid en Gebruik
De morning-afterpil is een bekend anticonceptiemiddel dat als noodmaatregel wordt ingezet na onveilige seks. Het helpt om de kans op zwangerschap te verkleinen, maar het is geen vervanging voor regelmatige anticonceptie. In Nederland is de pillen beschikbaar zonder voorschrift, maar de keuze tussen het type pillen en de juiste toepassing zijn belangrijk om de effectiviteit te waarborgen. In dit artikel wordt ingegaan op de beschikbaarheid van de pillen, de verschillende soorten en de richtlijnen voor gebruik. Het doel is om de lezer een duidelijk overzicht te bieden op basis van de beschikbare informatie.
Waar Krijg Je De Morning-After-Pil?
De morning-afterpil is in Nederland vrij verkrijgbaar zonder voorschrift van een huisarts. Dit geldt zowel voor de apotheek als de drogisterij. Je kunt de pillen kopen bij verschillende zorgverzekeraars en apotheken, zoals Etos, Drogist Apotheek (DA), Kruidvat, Trekpleister en DIO. De klassieke pillen met Levonorgestrel (zoals Norlevo) zijn overal verkrijgbaar, terwijl de nieuwere pillen met Ulipristalacetaat (zoals EllaOne) enkel verkrijgbaar zijn bij specifieke zorgverzekeraars.
De pillen zijn niet te verwarren met regelmatige anticonceptiepillen. De morning-afterpil is alleen bedoeld voor noodgevallen en niet als vervanging voor bestaande anticonceptie. De prijsvariaties tussen de pillen zijn klein. Norlevo kost ongeveer €15, EllaOne ongeveer €20. Als iemand jonger is dan 21 jaar, kan de pillen in sommige gevallen vergoed worden, mits ze via een recept worden gekocht.
Hoe Werkt De Morning-After-Pil?
De pillen werken voornamelijk door de ovulatie (eisprong) te vertragen of te voorkomen, of door de implantatie van een bevrucht eicel in de baarmoeder te belemmeren. Het middel is meest effectief als het direct na onbeschermde seks wordt ingenomen. De effectiviteit van de pillen daalt naarmate de tijd sinds de seks toeneemt.
Er zijn twee hoofdsoorten pillen:
Pillen met Levonorgestrel (Norlevo): Dit type is beschikbaar tot 72 uur (3 dagen) na onbeschermde seks. Het is het meest bekende type en is te verkrijgen bij bijna alle apotheken en drogisterijen.
Pillen met Ulipristalacetaat (EllaOne): Dit type is effectiever en kan tot 120 uur (5 dagen) na onbeschermde seks worden ingenomen. Het is iets duurder en enkel beschikbaar bij een selecte groep zorgverzekeraars.
Het is belangrijk om de pillen zo snel mogelijk na de seks in te nemen. Hoe eerder, hoe effectiever. Bij lichaamsbewegingen en een hogere BMI (meer dan 26) is het aan te raden om twee klassieke pillen met Levonorgestrel te nemen voor een betere werking.
Wat Zijn De Mogelijke Bijwerkingen?
De pillen zijn over het algemeen goed verdraagbaar, maar kunnen bijwerkingen veroorzaken. De meest voorkomende bijwerkingen zijn:
- Buikpijn
- Misselijkheid
- Braken
- Minder of meer eetlust
- Zure oprispingen
- Droge mond
- Verstopping of diarree
- Winderigheid
Hoewel deze effecten voor sommige mensen onaangenaam zijn, verdwijnen ze meestal snel. Er is geen sprake van een miskraam, zoals sommige mensen denken. De pillen werken niet door een bevrucht eicel te verwijderen, maar door de eisprong te vertragen of te voorkomen.
Een specifieke waarschuwing is het geval waarbij iemand binnen drie uur na het innemen van de pillen overgeeft. In dat geval moet ervan uitgegaan worden dat het middel niet goed is opgenomen en eventueel een tweede dosis kan overwogen worden. Ook is het aan te raden om bij ernstige maag- of darmproblemen, zoals de ziekte van Crohn, contact op te nemen met een arts voor verdere richtlijnen.
Hoe Weet Je Of De Pillen Werkt?
Een duidelijk teken dat de pillen gewerkt heeft is de normale menstruatie op de verwachte dag. Dit kan echter licht variëren. Als de menstruatie verlaat of uitblijft, of als deze lichter is dan normaal, is het verstandig om een zwangerschapstest te doen. De pillen verkleint de kans op zwangerschap, maar biedt geen 100% garantie. Het is dus belangrijk om na gebruik van de pillen toch voortaan een betrouwbare anticonceptievorm te gebruiken, zoals condooms of een spiraaltje.
Hoe Vaak Mag Je De Pillen Gebruiken?
De pillen is bedoeld als noodgeval en niet als tijdelijke of regelmatige anticonceptie. Het is niet verstandig om de pillen meerdere keren binnen een maand te gebruiken, omdat het de hormoonbalans kan verstoren en de effectiviteit kan verminderen. Bovendien kan het het lichaam overbelasten en leiden tot onregelmatigheden in de menstruatiecyclus.
Het is aan te raden om, na het gebruik van de pillen, meteen een betrouwbare vorm van anticonceptie te zoeken. De pillen is geen bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's), dus het gebruik van condooms is nog steeds belangrijk.
Conclusie
De morning-afterpil is een beschikbare en effectieve noodgevallenmaatregel om de kans op zwangerschap te verkleinen na onbeschermde seks. In Nederland is het zonder voorschrift verkrijgbaar bij apotheek en drogisterij, en zijn er twee hoofdsoorten: Levonorgestrel en Ulipristalacetaat. De pillen werkt meest effectief wanneer het direct na onbeschermde seks wordt ingenomen en is niet bedoeld als vervanging voor reguliere anticonceptie. Het is belangrijk om de juiste pillen te kiezen, rekening houdend met de tijdsperiode sinds de seks en de persoonlijke lichaamssamenstelling. De bijwerkingen zijn meestal licht en tijdelijk. Als de menstruatie verlaat of uitblijft, is een zwangerschapstest aan te raden. In ieder geval is het verstandig om na het gebruik van de pillen een betrouwbare anticonceptiemethode te zoeken voor toekomstige seksuele activiteiten.