Hydroxychloroquine: Informatie over Verkrijgbaarheid, Gebruik en Risico's
Hydroxychloroquine is een medicijn dat oorspronkelijk is ontwikkeld om malaria te behandelen en later ook is ingezet voor bepaalde reumatische aandoeningen, zoals reumatoïde artritis. In recente jaren is het medicijn echter ook voorbijkomen in het debat rond de behandeling van het coronavirus (SARS-CoV-2), waardoor de vraag naar hydroxychloroquine sterk is toegenomen. Veel mensen vragen zich af of het mogelijk is om hydroxychloroquine te kopen zonder een voorschrift, ofwel zonder recept. In deze artikel wordt ingegaan op de juridische en medische aspecten van het gebruik van hydroxychloroquine, de risico’s die daarmee gepaard gaan, en waarom het gebruik van dit medicijn zonder medische begeleiding kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen.
De informatie die hier wordt gepresenteerd is gebaseerd op betrouwbare bronnen, waaronder officiële waarschuwingen van gezondheidsinspecties en medische instituten in Nederland. Het is van groot belang om hier een duidelijk onderscheid te maken tussen gevestigde feiten en onbevestigde claims of zelfs nepinformatie die via illegale apotheekwebshops wordt verspreid. De nadruk in deze tekst ligt op objectieve, medisch onderbouwde informatie die helpt bij het begrijpen van de rol van hydroxychloroquine in de gezondheidszorg en waarom het niet veilig is om dit medicijn zonder medische toezicht te gebruiken.
Hydroxychloroquine in de medische praktijk
Hydroxychloroquine behoort tot de groep van antimalariamedicijnen. Het wordt gebruikt bij bepaalde auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis en systemische lupus erythematosus (SLE). Het werkt door de immuunrespons van het lichaam te remmen, wat kan helpen bij het verminderen van ontstekingen en andere symptomen die gerelateerd zijn aan deze aandoeningen.
Bij reumatische aandoeningen wordt het vaak gebruikt in combinatie met andere medicijnen, zoals methotrexaat of sulfasalazine. Het is een klassieke reumaremmer en wordt vaak als onderdeel van een langdurig behandelingsschema ingezet. Het medicijn heeft een relatief lange inwerkingstijd, wat betekent dat het enkele weken tot maanden kan duren voordat de volledige effecten ervan merkbaar worden.
De werking van hydroxychloroquine berust op de remming van de immuunreactie, wat kan leiden tot minder ontstekingen in de gewrichten en andere delen van het lichaam die zijn aangetast door auto-immuunziekten. Buiten reumatologie wordt het medicijn ook gebruikt bij andere ziekten, zoals diabetes mellitus type 1, waar het mogelijk een rol speelt in het reguleren van de immuunrespons.
Risico’s en bijwerkingen van hydroxychloroquine
Hoewel hydroxychloroquine een waardevolle rol speelt in de behandeling van reumatische aandoeningen, is het ook een medicijn dat bijwerkingen kan veroorzaken. De meest voorkomende bijwerkingen zijn vermoeidheid, hoofdpijn, misselijkheid en buikpijn. In zeldzame gevallen kan het medicijn leiden tot ernstige bijwerkingen, zoals visuele problemen, hartproblemen of leveraandoeningen.
Een van de bekendste en ernstigste bijwerkingen van langdurig gebruik van hydroxychloroquine is oogproblemen, met name retinopathie. Dit kan leiden tot verminderde zichtbaarheid en in extreme gevallen tot volledige verlies van het gezichtsvermogen. Daarom is het van groot belang dat patiënten die hydroxychloroquine gebruiken regelmatig een oogarts bezoeken om te controleren of er tekenen van visuele schade zijn.
Tijdens de coronapandemie kwam hydroxychloroquine in het nieuws vanwege geruchten dat het mogelijk zou kunnen helpen bij het voorkomen of de behandeling van COVID-19. Hoewel het medicijn eerst in enkele studies werd onderzocht als mogelijke behandeling, bleek de werkzaamheid niet te zijn bewezen. Bovendien werden er zorgen geuit over de mogelijke bijwerkingen bij coronapatiënten, vooral omdat deze vaak reeds in een zwakke gezondheidstoestand verkeren.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Commissie Biologische Geneesmiddelen (CBG) gaven hierop waarschuwingen uit. Beide instanties benadrukten dat hydroxychloroquine geen goedgekeurd middel is voor de behandeling of voorkoming van het coronavirus en dat het gebruik ervan buiten medische studies onverantwoord is.
Verkrijgbaarheid en verkoop zonder recept
Hydroxychloroquine is een receptmedicijn in Nederland. Dit betekent dat het alleen op recept van een arts kan worden voorgeschreven en afgeleverd. De reden hiervoor is dat het medicijn bijwerkingen kan veroorzaken en dat het alleen veilig is bij toezicht van een arts. Buiten het gebruik bij reumatische aandoeningen is hydroxychloroquine niet geschikt als zelfmedicatie.
Toch zijn er geruchten dat het mogelijk is om hydroxychloroquine te kopen zonder een voorschrift. Deze informatie komt vaak uit illegale apotheekwebshops of via nepapotheken die hun producten vanuit het buitenland leveren. Deze websites doen vaak niet aan de Nederlandse wetgeving en leveren vervalste of niet-goedgekeurde medicijnen. De kwaliteit van deze medicijnen is niet gegarandeerd, wat betekent dat de effecten op de gezondheid van patiënten kunnen variëren, van onbeduidend tot ernstig.
Volgens Mariël van Dam van de IGJ is het een groot probleem dat illegale websites makkelijk medicijnen zoals hydroxychloroquine kunnen verkopen. Ze benadrukt dat Nederland een belangrijk knooppunt in het Europese internetverkeer is, wat betekent dat vervalste medicijnen vaak via Nederlandse hosts worden geleverd. Hoewel de IGJ samen met de douane illegale medicijnen probeert in beslag te nemen, is het moeilijk om alle illegale leveranciers te traceren en te sluiten.
Het kopen van hydroxychloroquine zonder recept is niet alleen illegaal, maar ook gevaarlijk. Patiënten die zonder medische toezicht het medicijn gebruiken lopen het risico op onverwachte bijwerkingen of zelfs ernstige gezondheidsproblemen. Daarnaast is er geen bewijs dat hydroxychloroquine effectief is bij het voorkomen of behandelen van het coronavirus. Het gebruik ervan buiten medische studies kan dus leiden tot een verkeerd gevoel van veiligheid, terwijl het tegelijkertijd het risico op bijwerkingen vergroot.
Waarschuwingen van gezondheidsinstanties
Zowel de IGJ als de CBG heeft duidelijk gemaakt dat het gebruik van hydroxychloroquine zonder medische toezicht onaanvaardbaar is. In een webbericht van de CBG werd gewaarschuwd dat de werking van hydroxychloroquine, al dan niet in combinatie met andere medicijnen, niet is bewezen. Bovendien wordt benadrukt dat het medicijn alleen mag worden gebruikt in goedgekeurde onderzoeken waarbij patiënten goed worden gemonitord.
In een artikel dat in Medisch Contact is gepubliceerd, waarschuwen vier medische collega’s voor de risico’s van hydroxychloroquine bij coronapatiënten. Ze benadrukken dat de werkzaamheid van het medicijn niet is aangetoond en dat de bijwerkingen ernstig kunnen zijn. Daarom is het advies dat artsen het medicijn alleen mogen gebruiken binnen klinische studies en in het ziekenhuis. Het gebruik van hydroxychloroquine in de huisartspraktijk of zonder medische begeleiding wordt daarom sterk afgeraden.
De IGJ benadrukt ook dat het gebruik van hydroxychloroquine in combinatie met andere medicijnen zoals azitromycine of zink extra risico’s kan met zich meebrengen. Deze combinaties kunnen het risico op hartproblemen verhogen, vooral bij coronapatiënten die al in een zwakke gezondheidstoestand verkeren. De combinatie van hydroxychloroquine en azitromycine, bijvoorbeeld, kan leiden tot een verlenging van de QT-interval in het hart, wat in extreme gevallen kan leiden tot hartfalen of dood.
Het gebruik van hydroxychloroquine bij reumapatiënten
Voor patiënten met reumatische aandoeningen is hydroxychloroquine een belangrijk medicijn, maar het gebruik ervan moet altijd onder medische toezicht gebeuren. Patiënten die hydroxychloroquine gebruiken voor reumatoïde artritis of lupus, moeten regelmatig worden gecontroleerd op bijwerkingen, vooral op visuele schade. Het medicijn heeft een relatief lange inwerkingstijd, maar het kan ook meerdere maanden duren voordat de volledige effecten ervan merkbaar worden. Daarom is het belangrijk dat patiënten geduld hebben en het medicijn niet zelf stoppen of aanpassen zonder medische toestemming.
Een van de belangrijkste vragen die reumapatiënten stellen, is of ze alcohol mogen drinken terwijl ze hydroxychloroquine gebruiken. Omdat het medicijn de lever kan belasten, is het verstandig om alcoholconsumptie zoveel mogelijk te beperken. Patiënten met leveraandoeningen of die andere medicijnen gebruiken die de lever belasten, moeten alcohol helemaal vermijden.
Een andere belangrijke vraag is of patiënten die hydroxychloroquine gebruiken moeten stoppen met het medicijn als ze een tandheelkundige ingreep moeten ondergaan of als ze geplande operaties hebben. In het algemeen is het veilig om het medicijn door te nemen, maar het is verstandig om dit te bespreken met de behandelende arts. In sommige gevallen kan het medicijn de risico’s van ontstekingen of infecties verhogen, wat belangrijk kan zijn bij chirurgische ingrepen.
Hydroxychloroquine en de coronapandemie
Tijdens de coronapandemie is hydroxychloroquine een veelbesproken medicijn geworden. In de beginfase van de pandemie zijn er geruchten verspreid dat het medicijn zou kunnen helpen bij het voorkomen of behandelen van COVID-19. Dit heeft geleid tot een toegenomen vraag naar het medicijn, wat op zijn beurt heeft geleid tot tekorten voor reumapatiënten die het medicijn normaal gebruiken.
De IGJ en CBG hebben duidelijk gemaakt dat er geen bewijs is voor de werkzaamheid van hydroxychloroquine bij het voorkomen of behandelen van het coronavirus. Bovendien is er zorg over de mogelijke bijwerkingen, vooral bij coronapatiënten die al in een zwakke gezondheidstoestand verkeren. Het gebruik van het medicijn buiten medische studies wordt daarom afgeraden.
In een publicatie van de European Medicines Agency (EMA) is een uitbreiding van het compassionate use van remdesivir voorgesteld voor coronapatiënten. Hydroxychloroquine is hierbij niet meegenomen, omdat de werkzaamheid niet is bewezen en de risico’s te groot zijn. Het advies aan artsen is daarom om het medicijn alleen te gebruiken in klinische studies waarbij de patiënten goed worden gemonitord.
Samenvatting
Hydroxychloroquine is een medicijn dat in de medische praktijk wordt gebruikt bij reumatische aandoeningen zoals reumatoïde artritis en lupus. Het werkt door de immuunrespons van het lichaam te remmen, wat kan helpen bij het verminderen van ontstekingen en andere symptomen. Hoewel het medicijn effectief kan zijn in de behandeling van deze aandoeningen, is het belangrijk om het alleen onder medische toezicht te gebruiken.
Het medicijn heeft een relatief lange inwerkingstijd en kan bijwerkingen veroorzaken, zoals visuele problemen, hartproblemen en leveraandoeningen. Daarom is het verstandig om regelmatig gecontroleerd te worden op bijwerkingen, vooral op visuele schade. Het gebruik van hydroxychloroquine zonder medische toezicht is niet veilig en kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen.
Tijdens de coronapandemie is hydroxychloroquine een veelbesproken medicijn geworden. Er zijn geruchten verspreid dat het medicijn zou kunnen helpen bij het voorkomen of behandelen van het coronavirus. De IGJ, CBG en andere gezondheidsinstanties hebben duidelijk gemaakt dat er geen bewijs is voor de werkzaamheid van het medicijn bij het voorkomen of behandelen van het coronavirus. Bovendien is er zorg over de mogelijke bijwerkingen, vooral bij coronapatiënten die al in een zwakke gezondheidstoestand verkeren. Het gebruik van het medicijn buiten medische studies wordt daarom afgeraden.
Het kopen van hydroxychloroquine zonder recept is niet alleen illegaal, maar ook gevaarlijk. Patiënten die zonder medische toezicht het medicijn gebruiken lopen het risico op onverwachte bijwerkingen of zelfs ernstige gezondheidsproblemen. Daarnaast is er geen bewijs dat hydroxychloroquine effectief is bij het voorkomen of behandelen van het coronavirus. Het gebruik ervan buiten medische studies kan dus leiden tot een verkeerd gevoel van veiligheid, terwijl het tegelijkertijd het risico op bijwerkingen vergroot.