Hydroxychloroquine: Gebruik, Bestelling en Veiligheid in de Zorg
Hydroxychloroquine is een medicijn dat traditioneel wordt gebruikt bij bepaalde auto-immuunziekten zoals reuma en systemische lupus erythematosus. In het kader van de coronapandemie heeft het medicijn echter ook aandacht gekregen als mogelijke behandeling of preventief middel tegen het coronavirus. Dit heeft geleid tot veel vragen van de bevolking, waaronder de vraag of hydroxychloroquine zonder recept kan worden verkregen. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de huidige stand van zaken rondom hydroxychloroquine, inclusief de richtlijnen voor gebruik, bestelling en veiligheid.
Hydroxychloroquine en de Coronapandemie
Tijdens de coronapandemie is hydroxychloroquine opnieuw in het nieuws gekomen als mogelijk middel voor het voorkomen of behandelen van SARS-CoV-2-infecties. Echter, deze toepassing is niet officieel goedgekeurd en er zijn zowel wetenschappelijke als ethische discussies ontstaan over het gebruik van het medicijn in deze context. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft duidelijk gemaakt dat het gebruik van hydroxychloroquine ter preventie van het coronavirus niet aan te raden is, gezien het gebrek aan ondersteunende bewijzen en het risico op ernstige bijwerkingen.
IGJ waarschuwt voor preventief gebruik
De IGJ waarschuwt zorgverleners, zoals huisartsen en apothekers, om hydroxychloroquine niet voorschrijven aan patiënten om besmetting met het coronavirus te voorkomen. De IGJ benadrukt dat er geen bewezen preventieve werking is van het medicijn tegen het coronavirus en dat het gebruik ervan gevaarlijk kan zijn bij overdosering. Ook het Europees Medicijnagentschap (EMA) adviseert zorgverleners om hydroxychloroquine alleen in klinische studies of volgens lokale richtlijnen te gebruiken bij coronapatienten.
Volgens prof. dr. Ton de Boer, voorzitter van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), is het belangrijk om verkeerde informatie te bestrijden. Hij benadrukt dat er op dat moment geen geneesmiddelen of vaccins zijn goedgekeurd om een coronabesmetting te voorkomen. Hij raadt mensen aan om zich aan de maatregelen van de overheid te houden, zoals afstand houden en vaak handen wassen.
Hydroxychloroquine en Reumabeeld
Hoewel hydroxychloroquine in de coronadiscussie opnieuw in het middelpunt van de aandacht staat, is het medicijn vooral bekend om zijn toepassing in de reumatologie. Het wordt gebruikt bij auto-immuunziekten zoals systemische lupus erythematosus en reumatoïde artritis. Het medicijn werkt door de immuunreactie van het lichaam te remmen, wat kan leiden tot een verminderde ontsteking en een vermindering van de klachten.
Verkrijgbaarheid en Verstrekking
Hydroxychloroquine is geen medicijn dat zonder recept verkrijgbaar is. Het is een rezeptgebruik geneesmiddel, wat betekent dat het enkel kan worden verkregen met een voorschrift van een arts. De meeste apotheken kunnen het medicijn verstrekken, maar in sommige gevallen is het nodig om het via een ziekenhuisapotheek te laten uitleveren. Dit is bijvoorbeeld het geval bij bepaalde biologische reumaremmers, JAK-remmers en cyclofosfamide per tablet, die alleen beschikbaar zijn in de ziekenhuisapotheek.
De werkwijze voor de verstrekking van hydroxychloroquine kan variëren, afhankelijk van de arts en de apotheek. In sommige gevallen wordt het medicijn direct na het voorschrift uitgegeven, terwijl in andere gevallen een bepaalde procedure volgt, zoals het wachten van vijf werkdagen voordat het medicijn klaar ligt bij de apotheek.
Veiligheid en Bijwerkingen
Hoewel hydroxychloroquine nuttig kan zijn bij bepaalde aandoeningen, is het ook een medicijn dat met zorg moet worden gebruikt. Het heeft een aantal bijwerkingen die bekend zijn, waaronder misselijkheid, hoofdpijn, visuele stoornissen en in zeldzame gevallen ernstige cardiovasculaire problemen.
Bijwerkingen bij reumacliënten
Bij reumacliënten die hydroxychloroquine gebruiken, is het belangrijk om op de hoogte te zijn van mogelijke bijwerkingen. In het bijzonder moet men op de hoogte blijven van visuele veranderingen, zoals verminderde visie of veranderingen in het veld van visie. Als bijwerkingen optreden, is het raadzaam om contact op te nemen met de behandelende arts.
Bijwerkingen bij preventief gebruik
Bij preventief gebruik, zoals tijdens de coronapandemie, zijn de risico's van hydroxychloroquine nog groter. Omdat het medicijn niet is goedgekeurd voor deze toepassing, is het gebruik ervan niet veilig zonder medische begeleiding. De mogelijkheid op ernstige bijwerkingen, zoals hartproblemen of leverproblemen, maakt het gebruik van hydroxychloroquine zonder recept gevaarlijk.
Hydroxychloroquine en Alcoholgebruik
Hydroxychloroquine kan ook invloed hebben op het alcoholgebruik. Voor patiënten die het medicijn gebruiken, is het aan te raden om zuinig te zijn met alcoholgebruik. In het bijzonder is het raadzaam om maximaal één glas per dag te gebruiken, of het gebruik helemaal te vermijden. Dit is vanwege de mogelijke interactie tussen het medicijn en alcohol, wat kan leiden tot versterkte bijwerkingen of een verhoogd risico op lichaamsvergiftiging.
Bestelling zonder Recept
De vraag of hydroxychloroquine zonder recept kan worden besteld, is in de context van de coronapandemie vaak gesteld. Echter, zoals duidelijk is uit de richtlijnen van de IGJ en het CBG, is dit niet aan te raden. Het medicijn is geen over-the-counter product en moet altijd met een medisch voorschrift worden gebruikt. Het gebruik zonder medische begeleiding kan leiden tot ernstige gezondheidsrisico’s, vooral bij personen die niet zijn gecontroleerd op eventuele contra-indicaties of medische voorwaarden.
Alternatieven en Alternatieve Behandelingen
Voor patiënten die hydroxychloroquine gebruiken en bijwerkingen ondervinden, zijn er soms alternatieve behandelingen beschikbaar. Bijvoorbeeld, bij patiënten die misselijkheid ondervinden van het medicijn, kan het worden omgezet in een injectie of de dosering kan worden aangepast. Ook kan het gebruik van foliumzuur (vitamine B11) helpen bij bepaalde bijwerkingen.
Gebruik bij tandheelkundige ingrepen
Het gebruik van hydroxychloroquine moet ook in overweging worden genomen bij tandheelkundige ingrepen. Patiënten die het medicijn gebruiken, moeten dit tijdig melden aan de tandarts of tandartsassistent. In de meeste gevallen kan het medicijn blijven worden gebruikt tijdens de ingreep, maar dit moet afhankelijk zijn van de aard van de ingreep en de medische geschiedenis van de patiënt.
Samenvatting
Hydroxychloroquine is een medicijn dat traditioneel wordt gebruikt bij auto-immuunziekten, maar heeft tijdens de coronapandemie extra aandacht gekregen. Hoewel het medicijn niet zonder recept verkrijgbaar is en het gebruik ervan ter preventie van het coronavirus niet aan te raden is, blijft het een belangrijk middel in de reumatologie. Het gebruik ervan moet echter altijd begeleid worden door een arts, gezien de risico’s op bijwerkingen en de potentiële gevaarlijkheid bij preventief gebruik.