Een authentiek hindoestaans gerecht: phulauri, de heerlijke snack van gele spliterwten
Phulauri is een van de meest iconische gerechten uit de hindoestaanse keuken, en vooral in Surinaamse kringen een onmisbaar onderdeel van feesten en bijeenkomsten. Deze gefrituurde balletjes, gemaakt van gemalen gele spliterwten, zijn zowel in vegetarische als in vleesgerichte varianten geliefd. Phulauri wordt vaak gegeten samen met chutney of sambal, waardoor de smaak nog levendiger wordt. In dit artikel wordt de bereiding van phulauri uitgebreid uitgelegd, op basis van geraadpleegde bronnen, en wordt de rol van deze snack in de hindoestaanse en Surinaamse keuken verder verkend.
Phulauri: oorsprong en betekenis
Phulauri, ook wel phulawri of plaurie genoemd, is een klassieke hindoestaanse snack die vaak op feesten, verjaardagen of bruiloften te vinden is. Het gerecht is vegetarisch van aard, en bestaat hoofdzakelijk uit gele spliterwten (ook wel dahl genoemd), waarvan het deeg wordt bereid. De naam “phulauri” verwijst naar de vorm van de kleine balletjes die uit het deeg worden gemaakt en daarna gefrituurd worden.
In de Surinaamse context is phulauri een gerecht dat in de keuken van de Hindoestaanse gemeenschap verankerd is, en vaak wordt geassocieerd met feestelijke momenten. Zoals uitgebreid beschreven in de bronnen, is phulauri niet enkel een snack, maar ook een belangrijk onderdeel van grotere gerechten, zoals kerhie, waarbij phulauri-balletjes worden meegenomen in een dikke dahl-saus. Deze combinatie maakt het gerecht niet alleen smaakvol, maar ook gezond, omdat het uit plantenproducten bestaat en vrij is van gluten en dierlijke ingrediënten.
Ingrediënten en bereiding van phulauri
De bereiding van phulauri is vrij eenvoudig en vereist niet veel ingrediënten. Echter, aangezien het om een gefrituurde snack gaat, is het belangrijk om het deeg goed te bereiden en de frituurtechniek correct uit te voeren. Hieronder volgt een overzicht van de ingrediënten en de stappen bij de bereiding, zoals beschreven in de geraadpleegde bronnen.
Ingrediënten
- 500 gram gele spliterwten (dahl)
- 1 ui
- 3 teentjes knoflook
- 1 eetlepel djira (komijnzaadjes)
- Zout naar smaak
- 1/2 of hele madame Jeanette peper (optioneel van zaadjes ontdaan)
- Zonnebloemolie voor frituren
- Een beetje water om het deeg werkbaar te maken
Bereiding van phulauri
Week de gele spliterwten:
Laat de dahl ongeveer één nacht weken in voldoende water. De erwten moeten volledig zacht worden en uitgezet. Na het weken moet het water goed worden afgelaten, zodat het deeg niet te nat wordt.Roerbak de djira:
In een koekenpan of een kleine pan op laag vuur, wordt de djira kort opgebakken. Het is belangrijk dat de zaadjes niet aanbranden, maar dat het aroma vrijkomt. De djira kan daarna fijngewreven worden met een stamper of molen.Maak het deeg:
Gebruik een blender om de gele erwten, de ui, de knoflook, de fijngewreven djira, de madame Jeanette peper en het zout te combineren. Voeg een beetje water toe om het mengsel tot een vaste massa te verkrijgen. Het deeg moet werkbaar zijn, maar niet te nat of te droog.Maak balletjes:
Met de handen wordt het deeg tot kleine balletjes gemaakt, groot ongeveer als een knikker of een euro-munt. De vorm hoeft niet perfect rond te zijn, maar de balletjes moeten wel niet te groot worden, zodat ze tijdens het frituren gelijkmatig kunnen rijpen.Frituur de phulauri:
Verhit zonnebloemolie in een diepe pan tot ongeveer 180 °C. Voeg de balletjes voorzichtig toe aan de pan en laat ze goudbruin worden. Het is belangrijk niet te veel balletjes tegelijk te bakken, om de temperatuur van de olie constant te houden. De phulauri moet snel goudbruin worden en niet doorrijpen.Serveer:
De gefrituurde phulauri wordt meestal warm geserveerd met een sambal of chutney. In de Surinaamse keuken is het gebruik van chutney bij phulauri bijna onmisbaar, zoals aangegeven in een citaat uit een bron: “Phulaurie zonder chutney, dan hoe dan!” Dit benadrukt de belangrijke rol van de sambal als smaakversterker.
Tip voor een gezondere versie
Een van de bronnen vermeldt dat frituren niet de gezondste bereidingswijze is, maar suggereert een alternatief. Hoewel het exacte recept niet wordt weergegeven, is het duidelijk dat er aandacht is voor gezondheid. In de Surinaamse en hindoestaanse keuken is het gebruikelijk om met plantaardige ingrediënten te werken, en een alternatief voor frituren zou kunnen zijn het bakken in een pan of het gebruik van een airfryer. Dit zou de vetgehalte van het gerecht kunnen verminderen, terwijl de smaak en structuur van de phulauri behouden blijven.
Phulauri in combinatie met andere gerechten
Phulauri is niet enkel als snack te gebruiken, maar kan ook een onderdeel worden van grotere gerechten. Een voorbeeld is kerhie, een gerecht waarbij phulauri-balletjes worden gemaakt in een dikke dahl-saus. Deze combinatie is vegetarisch, glutenvrij en smaakt bovendien erg heerlijk. Kerhie wordt vaak gemaakt in de traditie van hindoe-huwelijken, waarin uitsluitend vegetarisch eten wordt geserveerd. Het is een gerecht dat niet enkel smaakt, maar ook gezond is en rijk is aan eiwitten en vezels.
Kerhie recept overzicht
- Bereid de phulauri zoals beschreven in de voorgaande stappen.
- Maak een dahl-saus:
In een pan wordt zonnebloemolie opgewarmd, waarin uien en knoflook worden geroosterd tot het goudkleurig is. Vervolgens worden de gele spliterwten (niet weekt) toegevoegd, evenals tomaatpuree, zout, komijn en eventueel wat water. Laat het mengsel op laag vuur koken tot het dik wordt. - Voeg de phulauri toe aan de dahl:
Nadat de dahl is klaargekookt, worden de gefrituurde phulauri-balletjes erin gedaan en even doorgekookt. - Serveer met rijst en chutney:
Kerhie wordt meestal geserveerd met rijst, en eventueel met een sambal of chutney zoals aardappelchutney of groene mangochutney.
Surinaamse en hindoestaanse hapjes
Naast phulauri zijn er nog andere hindoestaanse snacks die geliefd zijn in de Surinaamse keuken. Een daarvan is bara, een gefrituurde, gevulde of lege taart, gemaakt van urdi (spliterwtenmeel) en bloem. Bara kan gevuld worden met kip of kippenlever, maar ook in een plain-variant is het erg populair. Bara wordt vaak gezamenlijk met chutney geserveerd, net als phulauri.
Een andere bekende snack is ghughri, ook wel chana genoemd, gemaakt van kikkererwten. Deze snacks zijn meestal pittig gebakken in knoflook en uien, en worden verrijkt met peper en tomaat. Het resultaat is een smaakvolle, vlekkige snack die snel klaar is en vaak op feesten wordt geserveerd.
Surinaamse toetjes en andere gerechten
Naast hartige gerechten en snacks, zijn er ook heerlijke Surinaamse toetjes die vermeld worden in de geraadpleegde bronnen. Een voorbeeld is bojo, een cake gemaakt van geraspte cassave en kokosnoot, met rozijnen. Deze cake is sponsachtig en zoet, en is een favoriet in de Surinaamse keuken. Een ander gerecht is cassavebrood, dat droog en bitter is en meestal gebruikt wordt als bijgerecht bij soep.
Hoewel deze gerechten niet direct met phulauri te maken hebben, geven ze wel een indruk van de verscheidenheid aan gerechten in de Surinaamse en hindoestaanse keuken, waarbij plantaardige ingrediënten centraal staan en smaken en bereidingswijzen van Indiaanse oorsprong zijn verwerkt in een eigen context.
De rol van chutney en sambal
Chutney en sambal spelen een cruciale rol bij het eten van phulauri. In de Surinaamse keuken is het gebruikelijk om snacks en gerechten te serveren met een zachte of pittige sambal, die de smaak versterkt en het gerecht extra verleidelijk maakt.
Er zijn verschillende soorten chutney, zoals:
- Aardappelchutney: een zachte, groene sambal met aardappelen en knoflook.
- Groene mangochutney: zoet-achtig en fris, vaak met tomaten en knoflook.
- Tomatensambal: pittig en smaakvol, gemaakt met rode peper, knoflook en olie.
De keuze van sambal of chutney is persoonlijk en kan worden afgestemd op smaak. Zoals vermeld in de bronnen, is het belangrijk dat phulauri wordt opgeleverd met een sambal of chutney, omdat het een integraal onderdeel is van het gerecht.
Nutritional waarde en gezondheid
De Surinaamse en hindoestaanse keuken is rijk aan plantaardige ingrediënten, en phulauri is hierin een goed voorbeeld. Gele spliterwten zijn een goede bron van eiwitten en vezels, en bevatten bovendien veel voedingsstoffen zoals ijzer, vitamine B en foliumzuur. De toevoeging van knoflook, uien en komijn geeft het gerecht extra smaak en gezondheidseffecten, zoals anti-inflammatoire eigenschappen en het versterken van het immuunsysteem.
Echter, aangezien phulauri gefrituurd wordt, is het vetgehalte hoger dan bij andere bereidingswijzen. Voor een gezondere variant is het mogelijk om het deeg in een pan te bakken of te gebruiken in een airfryer. Dit zou de vetgehalte verminderen, terwijl de smaak en structuur van de phulauri behouden blijven.
Verband tussen phulauri en Surinaamse culturele tradities
Phulauri is meer dan een snack – het is een gerecht dat verankerd is in de culturele tradities van de Surinaamse Hindoestaanse gemeenschap. In feestelijke gelegenheden, zoals hindoe-huwelijken die in Suriname traditioneel drie dagen duren, is phulauri een onmisbaar onderdeel van het eten. Deze tradities benadrukken de rol van vegetarisch eten en de belangrijkheid van gezondheid en samenleving in de Hindoestaanse cultuur.
De bereiding van phulauri is vaak een familieaangelegenheid, waarbij vrouwen in de keuken samenwerken om het gerecht te maken. Dit benadrukt de rol van vrouwen in de Surinaamse keuken, die vaak niet alleen koken, maar ook ervaring en kennis doorgeven aan de volgende generaties.
Conclusie
Phulauri is een klassieke hindoestaanse snack die in de Surinaamse keuken verankerd is en vaak op feesten en bijeenkomsten wordt geserveerd. Het gerecht is eenvoudig te bereiden, vegetarisch, en smaakt heerlijk in combinatie met chutney of sambal. Met een beetje oefening is het mogelijk om authentieke phulauri te maken die niet alleen smaakt, maar ook gezond is.
De Surinaamse en hindoestaanse keuken is rijk aan plantaardige ingrediënten en tradities, en phulauri is hierin een perfect voorbeeld. Het gerecht benadrukt niet alleen de smaak van de keuken, maar ook de culturele samenhang en de rol van gezondheid in de bereidingswijze. Voor wie authentieke gerechten wil bereiden, is phulauri een must-try.