Chutney is een veelzijdige en smaakvolle saus of bijgerecht die zijn oorsprong vindt in de Indiase keuken. Het woord “chutney” is afgeleid van het Hindi-woord “chatni”, wat op zijn beurt komt van het Perzese woord chāshni, dat “portie eten” betekent. Traditioneel werden chutneys gemaakt door het malen of fijn hakken van fruit, groenten, kruiden en specerijen tot een smakelijke pasta. Chutneys kunnen zoet, zuur, pittig of een combinatie van deze smaken zijn, afhankelijk van de gebruikte ingrediënten.

In de Indiase keuken worden chutneys vaak geserveerd als bijgerecht bij curry’s, rijstgerechten, vleesgerechten en zelfs snacks. Er zijn talloze variaties van chutney, waaronder mango chutney, tomaten chutney, munt chutney en natuurlijk ui chutney. Door de globalisering hebben chutneys hun weg gevonden naar diverse keukens over de hele wereld. Ze worden nu vaak gebruikt als smaakmakers of dips voor verschillende gerechten. Elk land of regio kan zijn eigen variaties van chutney hebben, aangepast aan lokale smaken en beschikbare ingrediënten.

In deze artikel zullen we de rijke diverse wereld van Hindoestaanse chutneys verkennen, met een nadruk op de verschillende soorten, de ingrediënten die gebruikt worden, en hoe deze chutneys in verschillende regio’s worden bereid. We zullen ook een recept voor rode ui chutney geven, evenals korte toelichtingen over het gebruik en de toepassing van chutneys in de Hindoestaanse keuken.

De regio’s en hun chutney stijlen

Indiase kookboeken gewijd aan chutneys delen de recepten in op basis van regio, omdat de stijlen verschillen per regio en religieuze groep. De verschillende smaken en texturen zijn van bijzonder belang voor Hindoes. De regio’s en hun specifieke chutney stijlen zijn als volgt:

• Assam: Chutneys uit Assam gebruiken kruiden en groenten zoals koriander, spinazie, tomaat, kerrieblad, spaanse peper, radijs, wortel, komkommer, rode biet, linzen, kikkererwten en ghost chili chutney.
• Andhra Pradesh: Bekend om pittige en smaakvolle gerechten, zijn chutneys hier meestal bereid met ingrediënten als kokosnoot, koriander, rode peper met gram (chana), tomaat, ui, pinda, citroen, kerrieblad, tamarinde, groene pepers, gember, munt, en mango chutney.
• Gujarat: Chutneys uit Gujarat zijn vaak gekenmerkt door hun zuurheid en frisheid, zoals hot lime chutneys en knoflook chutney.
• Haryana: De chutneys uit deze regio zijn vaak gebaseerd op tamarinde chutney.
• Himachal Pradesh: Hier zijn guave en aubergine chutneys populair.
• Karnataka: Chutneys uit Karnataka gebruiken veel kokosnoot, pinda, tomaat, tamarinde, mango, urad dal, pudina, heeray kayi (kalebas), uchellu (niger zaad), bende kaayi (okra), en gember.
• Kerala: Chutneys uit Kerala gebruiken kokosnoot, pudina, urad dal, mango, droge vis, garnalen en ui chutney.
• Maharashtra: De chutneys uit Maharashtra zijn vaak rauwe mango chutney, guramba, panchamrit, mirachicha thecha (droge chutneys gemaakt met lijnzaad), solapuri shenga (pinda), karale (Nigerzaad) en pinda/knoflook lasun chutney, dudhi geroosterde kalebashuid chutney.
• Orissa: De chutneys uit Orissa gebruiken kokosnoot, mango, sinaasappel, tomaat, en droge gedroogde vis chutneys.
• Punjab: Bekend om hun frisse en pittige smaken, zijn chutneys hier meestal gebaseerd op pudina chutney, ui chutney, tamarinde chutney, mango chutney.
• Tamil Nadu: De chutneys uit Tamil Nadu gebruiken kokosnoot, koriander, kerrie blad, rode peper, groene chilipeper, tomaat, ui, gember, munt, mango, en linzen.

Deze regio’s tonen aan dat chutneys niet alleen verschillen per regio, maar ook dat ze een belangrijk onderdeel vormen van de lokale culinair identiteit. De smaken en texturen zijn vaak bepaald door de beschikbaarheid van ingrediënten en de lokale smaken. Bijvoorbeeld, in regio’s waar kokosnoot groeit, is het gebruikelijk om kokosnoot in de chutneys op te nemen.

De geschiedenis van chutney

In het verleden werden chutneys gemalen met een vijzel en stamper van steen. Specerijen werden toegevoegd en gemalen, meestal in een bepaalde volgorde. De ontstane natte pasta werd gebakken in plantaardige olie, meestal sesam- of pinda-olie.

Rond 1600 werden de exotische chutneys voor het eerst naar Europese landen zoals Engeland en Frankrijk verscheept. Het waren luxe producten. In de 19e eeuw kwamen industrieel bereide chutneys in de handel, speciaal aangepast aan de westerse smaak.

Niet alle Indiase keukens hadden of hebben een fornuis. Gerechten worden dan in de zon gestoofd gedurende enkele dagen (slow cooking!). In sommige kookboeken vind je chutneys die een week in de zon gegaard worden.

Surinaamse Indiase smaken

De Surinaamse Hindoestaanse keuken is een rijke en smaakvolle variatie van de Indiase keuken, waarbij kruiden, groenten en specerijen een centrale rol spelen. Er zijn bijna 40 verschillende kruiden in India, en elk regio heeft zijn eigen unieke mix van ingrediënten en bereidingswijzen. De Surinaamse Hindoestaan gebruikt voornamelijk knoflook, uien en masala in hun gerechten. Chutney is een essentieel onderdeel van het Hindoestaanse eten in Suriname en wordt vaak geserveerd als bijgerecht bij snacks en gerechten.

Vegetarische en veganistische maaltijden, rijstgerechten, zeevruchten en andere lekkernijen komen allemaal voorbij in de Hindoestaanse keuken. Populaire gerechten zoals samosas, bara’s en phulauri worden vaak geserveerd met een chutney.

Hindoestaanse vegetarische hapjes recepten

Samosa

De samosa is een van de vele Hindoestaanse hapjes, maar is vooral populair in Suriname. Deze driehoekige snack is niet alleen een lust voor het oog, maar ook nog eens heerlijk van smaak. De vulling bestaat meestal uit aardappelpuree, erwten, selderij en kerrie kruiden. De vulling wordt in driehoekige pakketjes gerold en in olie bruin gebakken. Het lekkerst met hete ketchupsaus. Samosa’s kan je met kip maken of ook gewoon vegetarisch.

Bara

Een ander populair gerecht in Indiase restaurants is de bara, een populaire en heerlijke snack. Urdi en bloem zijn de essentiële componenten. Deze worden gecombineerd tot een deeg en gefrituurd in verwarmde olie. Je kan de bara vullen met kip of kippenlever, maar zelf vind ik ze gewoon plain het allerlekkerste. Chutney is vereist voor de beste bara-ervaring. Aardappelchutney en groene mangochutney zijn het populairst.

Ghughri

Ghughri, ook wel chana genoemd, is gemaakt van kikkererwten en is een pittige snack die eenvoudig te bereiden is. Lekker gebakken in knoflook en uien, met peper en tomaat. Dit resulterend in een heerlijke smaak die deze eenvoudige snack tot een van Suriname’s meest populaire heeft gemaakt.

Phulauri

Je kunt niet naar een Indiaas feest of bruiloft gaan zonder phulauri als voorgerecht te proberen. Om het phulauri-deeg te bereiden, combineer je gele erwten, komijnzaad, peper, knoflook en ui in een blender met een beetje water. Daarna wordt de phulauri in kleine balletjes in hete olie gebakken. Voor deze verrukkelijke balletjes heb je ook hete ketchup of chutney nodig. Ik vind phulauri het lekkerste als het nog warm is.

Kikkererwten recepten

Kikkererwten zijn niet alleen ontzettend lekker, ze zijn ook nog eens erg gezond en voedzaam. Van kikkererwten kun je heerlijke Dahl maken. Dit is vaak gemaakt van linzen en kikkererwten en wordt dan gegeten over rijst. Je kunt ook kleinere bonen, oerdi of andere erwten gebruiken. Knoflook, peper, uien, olie, komijn en zout mogen niet ontbreken. Het is eenvoudig te bereiden, lekker en voedzaam, maar ook veganistisch en glutenvrij! Deze glutenvrije maaltijd is rijk aan vezels en eiwitten, laag in vet en calorieën en vol van smaak.

Surinaamse hartige hapjes

Kip pastei

Kip pastei is een van de bekendste Surinaamse snacks. Een lekker hapje voor elke gelegenheid, of het nu een bruiloft, een babyshower of een familiereünie is. Een verrukkelijk mengsel van erwten, wortelen, gepluiste kip en gekookte mais. Perfect gekruid en ingepakt in een bladerdeeg omhulsel. Je kunt ook plakjes gekookte ei toevoegen. Vervolgens wordt het de oven in geschoven tot het een mooie kleur heeft. Zeker de moeite waard dit eens te proberen, want moeilijk is het niet.

Pom

Pom is een tussengerecht met oorsprong in zowel de Afrikaans Surinaamse als de Joodse keuken. Het belangrijkste bestanddeel is pomtayer, een inheemse wortel. Pom bestaat uit lagen pomtayer en lagen kip in een ovenschaal. Soms gebruikt men ook zoutvlees. Het is niet moeilijk te bereiden maar moet lang in de oven. Dit maakt men meestal bij evenementen, verjaardagen en andere feestjes. Ik vind het zelf het allerlekkerste met verse stokbrood, maar je kunt het ook met rijst eten. Ook vind ik de Pom de volgende dag het lekkerste omdat alles smaken dan goed gemengd zijn.

Hindoestaanse toetjes

Bij toetjes in de Hindoestaanse keuken spelen zoetigheden en fruit een belangrijke rol. Een Surinaamse cake gemaakt van geraspte cassave en kokosnoot staat bekend als bojo. Ik voeg altijd rozijnen toe om het nog lekkerder te maken. Deze cake is sponsachtig en zoet. Bojo is echt mijn favoriete toetje en ik heb nooit genoeg aan 1 stuk. Dit is een gerecht dat je zeker moet proeven als je Suriname bezoekt.

Cassavebrood is een bitter droog brood op basis van cassave. Het wordt meestal gebruikt als bijgerecht bij soep. Om het extreem brokkelig te maken, wordt geraspte bittere cassave eerst in de zon gedroogd, vervolgens in een pan zonder olie gekookt en tenslotte weer in de zon gedroogd. Als het nat is, wordt het zacht en zorgt het voor een geweldige soep ondersteuning. Dus, als je een soep kenner bent die Suriname bezoekt, dan moet cassavebrood zeker op je lijstje staan.

Recept: Rode Ui Chutney voor de Barbecue

Een populaire variant van chutney is de rode ui chutney, die vaak wordt gebruikt bij barbecues. Hieronder volgt een recept voor rode ui chutney:

Ingrediënten:

• 4 grote rode uien, dun gesneden
• 2 eetlepels olijfolie
• 1/2 kop bruine suiker
• 1/2 kop appelazijn
• 1 theelepel mosterdzaad
• 1 theelepel komijnpoeder
• 1/2 theelepel chilivlokken (pas aan naar smaak)
• Zout en zwarte peper naar smaak

Instructies:

1. Verhit de olijfolie in een pan op middelhoog vuur.
2. Voeg de mosterdzaadjes toe en bak ze tot ze beginnen te knappen.
3. Voeg de dun gesneden rode uien toe aan de pan en sauteer ze tot ze zacht en lichtbruin zijn.
4. Voeg de bruine suiker, appelazijn, komijnpoeder, chilivlokken, zout en zwarte peper toe aan de pan.
5. Laat de mengsel op laag vuur koken tot het dikker wordt en de smaken goed zijn gemengd.
6. Laat afkoelen en serveer bij barbecue gerechten.

Nuttige tips voor het bereiden van chutneys

Chutneys zijn niet alleen smaakvol, maar ook flexibel in bereidingswijze. Hier zijn enkele nuttige tips voor het bereiden van chutneys:

1. Voorbereiding: Veel chutneys vereisen fijne snij- en haktechnieken. Zorg dat je een scherp mes en een stevige snijplank hebt.
2. Smaken balans: Chutneys combineren zoet, zuur, pittig en zout. Zorg dat je deze smaken goed in balans brengt door de hoeveelheid suiker, azijn, chilivlokken en zout te passen.
3. Koken en afkoelen: Sommige chutneys moeten worden gekookt tot ze dikker worden, terwijl andere chutneys alleen hoeven te worden gemengd. Zorg dat je de kooktijd en temperatuur goed volgt.
4. Opslag: Chutneys kunnen vaak langer bewaard worden als ze zijn opgeborgen in een koele, droge plek of in de koelkast. Sommige chutneys worden zelfs beter na enkele dagen.
5. Toepassing: Chutneys kunnen op verschillende manieren gebruikt worden, zoals bij snacks, gerechten, of als saus. Probeer verschillende combinaties om te zien wat je het beste smaakt.

Conclusie

Chutneys zijn een essentieel onderdeel van de Indiase en Surinaamse keuken. Ze worden gemaakt van een verscheidenheid aan ingrediënten en kunnen zoet, zuur, pittig of een combinatie van deze smaken zijn. De regio’s in India en Suriname hebben elk hun eigen unieke varianten van chutneys, die worden bereid met lokale ingrediënten en smaken. De geschiedenis van chutneys toont aan dat ze van oorsprong afkomstig zijn uit India, maar nu wereldwijd zijn verspreid en aanpasbaar zijn aan diverse keukens. In Suriname zijn chutneys een belangrijk onderdeel van de Hindoestaanse keuken en worden vaak geserveerd bij snacks, gerechten en feesten. Het bereiden van chutneys vereist aandacht voor detail, een goed evenwicht van smaken en een beetje creativiteit. Of je nu een traditionele Indiase chutney maakt of een Surinaamse variant, het is altijd een smaakvolle en veelzijdige keuze die je gerechten kan verrijken.

Bronnen

1. Zelfmaakrecepten.nl - Chutney
2. Barbecuepapa.nl - Chutney
3. Sparklesinside.nl - Hindoestaanse hapjes