Poffertjes zijn een klassiek Nederlands gerecht dat vaak geassocieerd wordt met feestdagen of kermisbezoeken. Ze zijn klein, luchtig en smaken heerlijk met boter en poedersuiker. Toch is het klassieke recept voor poffertjes niet altijd het gezondste, vooral gezien de gebruikte ingrediënten zoals bloem, suiker en vet. Gelukkig zijn er in de moderne keuken diverse alternatieven en variaties ontstaan die het smakeniveau behouden, maar de gezondheid ook in acht nemen. In dit artikel worden enkele gezonde poffertjesrecepten en bereidingsmethoden besproken, gebaseerd op diverse bronnen, waaronder recepten met glutenvrij en lactosevrij ingrediënten, alternatieven voor suiker en vet, en aanraders voor het gebruik van poffertjesplaten of poffertjespannen. De focus ligt op het combineren van smaak, voedingswaarde en eenvoud in de bereiding, zodat ook thuiskoks deze gerechten met vertrouwen kunnen uitproberen.

Inleiding

Poffertjes zijn traditioneel gemaakt met bloem, melk, eieren, boter, bakpoeder en suiker. Deze klassieke samenstelling zorgt voor de karakteristieke luchtige textuur en smaak, maar bevat ook veel vet en suiker, wat het niet altijd het gezondste gerecht maakt. In de huidige tijd zijn er steeds meer mensen die op zoek zijn naar alternatieven die gezonder zijn of aan allergische eisen voldoen. Dit heeft geleid tot een toename van recepten waarin glutenvrij meel, plantenmelk, natuurlijke suikers en vetvrije vetten worden gebruikt. Bovendien zijn er verschillende variaties ontstaan, zoals poffertjes met spinazie, groenten of andere toetjes, die het gerecht niet alleen gezonder maken, maar ook diverser.

Deze artikel wil een overzicht geven van enkele van deze gezonde poffertjesrecepten, aangevuld met aanbevolen ingrediënten en bereidingswijzen. Het artikel is opgebouwd in duidelijke onderdelen, waarin elk recept of ingredient wordt beschreven, samen met de voedingswaarde, mogelijke variaties en tips voor het bereiden. De informatie is gebaseerd op reeksen bronnen, waaronder recepten van websites en kookboeken, die specifieke aandacht besteden aan gezondheid, allergieën en smaak.

Recepten met glutenvrij en lactosevrij ingrediënten

Een van de meest voorkomende varianten van gezonde poffertjes is de glutenvrije en lactosevrije versie. Deze recepten zijn ideaal voor mensen met glutenintolerantie of lactose-onverdraagzaamheid. In deze recepten wordt gebruikgemaakt van glutenvrij meel, zoals speltmeel of boekweitmeel, en plantenmelk in plaats van melk. Ook wordt er vaak kokosolie of een veganistische margarine gebruikt in plaats van boter.

Recept 1: Gluten- en lactosevrije poffertjes (bron 2)

Ingrediënten (28 poffertjes): - 60 gram gluten- en lactosevrij speltmeel of boekweitmeel - 1 ei - 200 ml amandelmelk - 1 theelepel kokosbloesemsuiker - ½ theelepel baking soda of bakpoeder - ½ theelepel kaneel - Klein snufje zout - Kokosolie of veganistische margarine (merk: Wajang, te koop bij Jumbo)

Topping: - Poedersuiker, rood fruit of honing

Bereidingswijze: 1. Meng het speltmeel of boekweitmeel, kaneel, kokosbloesemsuiker en een klein snufje zout in een kom. 2. Voeg het ei toe en meng het geheel goed door elkaar. 3. Voeg de amandelmelk toe en klop er een egaal beslag van. 4. Voeg op het laatste moment de baking soda of bakpoeder toe aan het beslag en meng goed door. 5. Zet een poffertjespan op iets minder dan een middelhoog vuur en voeg wat kokosolie of veganistische margarine toe. De auteur heeft veganistische margarine gebruikt. 6. Wacht tot de olie of margarine gesmolten is en vul iedere poffertjesvorm met ongeveer een kleine eetlepel van het beslag. 7. Maak op deze manier 2 x 14 poffertjes. Vergeet niet bij de nieuwe lading poffertjes weer wat kokosolie of veganistische margarine in de poffertjespan te doen. 8. Serveer met bijvoorbeeld poedersuiker, rood fruit of honing.

Deze variant maakt gebruik van glutenvrij meel en plantenmelk, waardoor het recept geschikt is voor mensen met een allergie op gluten of lactose. Bovendien bevat het kokosbloesemsuiker in plaats van kristalsuiker, wat de suikerinname kan verlagen. De topping is ook flexibel en kan aangepast worden aan persoonlijke voorkeuren.

Recept 2: Boekweitpoffertjes (bron 4)

Ingrediënten voor 4 personen: - 125 gram bloem - 125 gram boekweitmeel - 5 gram bakpoeder - Snufje zout - 1 ei - 350 ml melk - 25 gram boter (en extra om te bakken en te serveren) - Poedersuiker

Bereidingswijze: 1. Smelt de boter in een pannetje en laat deze afkoelen. 2. Meng in een mengschaal de bloem, boekweitmeel, bakpoeder en zout met een pollepel en maak een kuiltje. 3. Breek in het kuiltje het ei en giet ¼ van de melk erbij. Meng het met de pollepel door elkaar. Het begin van het beslag is nu gemaakt, maar het is nog niet volledig. 4. Voeg het resterende deel van de melk toe en meng goed door tot een egaal beslag. 5. Zet de poffertjespan op het fornuis en verwarm deze. Vet de pan in met boter. 6. Gebruik een keukenkwast of een knijpfles om het beslag in de poffertjesvormen te doen. 7. Bak de poffertjes goudbruin aan beide kanten. 8. Serveer met poedersuiker of andere toppings.

Dit recept combineert bloem en boekweitmeel, wat het meelgehalte diverser maakt en de voedingswaarde verhoogt. Boekweitmeel is glutenvrij en bevat meer vezels dan gewone bloem, wat gunstig is voor de spijsvertering. De gebruikte boter kan worden vervangen door een plantenvet, zoals kokosolie, voor een volledig lactosevrije versie.

Recepten met natuurlijke suikers en vetten

Natuurlijke suikers en vetten zijn een populaire keuze voor mensen die hun suiker- of vetinname willen verminderen. In plaats van kristalsuiker wordt bijvoorbeeld kokosbloesemsuiker of honing gebruikt. Ook wordt er vaak kokosolie of andere plantenoleïn gebruikt in plaats van boter of margarine.

Recept 3: Glutenvrije poffertjes met gist (bron 5)

Ingrediënten voor 3 personen: - 125 gram boekweitmeel - 150 ml lauwwarme (plantaardige) melk - 1 theelepel kristalsuiker - 1 zakje gist - 2 eieren - Snufje zout - (Plantaardige) boter om de poffertjesplaat in te vetten - Toppings: volvette kokosmelk + lemon curd

Bereidingswijze: 1. Meng in een kleine kom of beker de gist met suiker en lauwwarme melk. Zet het mengsel 10 minuten apart tot het begint te schuimen. 2. Meng boekweitmeel en zout. Voeg het gistmengsel toe, gevolgd door de eieren, en klop tot een egaal beslag. 3. Laat het beslag afgedekt met een theedoek op een tochtvrije plek 45 minuten tot 1 uur rijzen. 4. Verhit de poffertjesplaat en smeer de kuiltjes in met boter of plantaardig vet. 5. Doe het beslag in een spuitflesje en vul elk van de rondjes. 6. Laat de poffertjes garen aan één kant (circa 1,5 minuut), keer ze dan om en gaar ze ook aan de andere kant. 7. Leg de poffertjes op een bord en serveer met toppings zoals volvette kokosmelk of lemon curd.

Dit recept maakt gebruik van gist in plaats van bakpoeder, wat het beslag lichter maakt. De suiker is in dit geval kristalsuiker, maar deze kan worden vervangen door honing of kokosbloesemsuiker voor een natuurlijkere versie. De boter kan ook worden vervangen door kokosolie of een andere plantaardige vet, zoals zonnebloemolie.

Recepten met variaties zoals groenten of spinazie

Niet alle poffertjes zijn alleen zoet. Sommige varianten bevatten groenten of spinazie, wat het gerecht gezonder en voedzamer maakt. Deze varianten zijn ideaal voor een lunch of bij een maaltijd met groenten.

Recept 4: Spinaziepoffertjes met komkommerdip en drumsticks (bron 1)

Ingrediënten: - Spinaziepoffertjes - Komkommerdip - Drumsticks

Bereidingswijze: 1. Bereid de spinaziepoffertjes volgens het recept van Goed eten gezond Leven. 2. Serveer de poffertjes met een komkommerdip. 3. Bak de drumsticks in de oven, zodat de handen vrij blijven voor het maken van de poffertjes. 4. Optioneel: voeg een tomatensalade met basilicum en feta toe.

Dit recept combineert de klassieke poffertjes met groenten en eiwitrijke drumsticks, wat het gerecht evenwichtiger maakt. De komkommerdip zorgt voor een frisse not van smaak, terwijl de drumsticks het gerecht zorgen voor voldoening.

Gebruik van poffertjesplaten en poffertjespannen

De keuze voor een poffertjesplaat of een poffertjespan kan een groot verschil maken in de bereiding van poffertjes. Beide apparaten hebben hun eigen voordelen en nadelen, afhankelijk van de voorkeur van de kok en de beschikbare tijd en ruimte.

Poffertjesplaat

Een poffertjesplaat is een elektrisch apparaat dat meerdere poffertjes tegelijk kan bakken. Het heeft kleine rondjes waarin het beslag kan worden gegoten. De voordelen van een poffertjesplaat zijn:

• Snelle bereiding: De poffertjesplaat verhit snel en houdt de temperatuur constant, waardoor de poffertjes gelijkmatig bakken.
• Confort: De poffertjesplaat is eenvoudig in gebruik en vereist weinig aandacht tijdens de bereiding.
• Consistentie: De poffertjes worden over het algemeen gelijkmatig goudbruin en hebben een consistente texture.

De nadelen zijn:

• Kostprijs: Een kwaliteitspoffertjesplaat kan relatief duur zijn.
• Bereidingstijd: De poffertjesplaat moet eerst op temperatuur komen, wat extra tijd kost.
• Reiniging: De poffertjesplaat vereist zorgvuldige reiniging om de poffertjes niet aan te kleven en de levensduur van het apparaat te verlengen.

Poffertjespan

Een poffertjespan is een traditionele pan met kleine rondjes waarin poffertjes gebakken worden. Het is meestal van metaal gemaakt en kan op het fornuis gebruikt worden. De voordelen van een poffertjespan zijn:

• Kostprijs: Een poffertjespan is over het algemeen goedkoper dan een poffertjesplaat.
• Flexibiliteit: De poffertjespan kan op verschillende temperaturen gebruikt worden, wat het mogelijk maakt om de poffertjes aan te passen aan persoonlijke voorkeuren.
• Traditionele smaak: Veel mensen vinden dat poffertjes in een poffertjespan een betere smaak krijgen dan in een poffertjesplaat.

De nadelen zijn:

• Tijd: Het bakken van poffertjes in een poffertjespan is tijdrovend, vooral als er veel poffertjes nodig zijn.
• Onregelmatige temperatuur: Het is lastiger om een constante temperatuur te handhaven in een poffertjespan dan in een poffertjesplaat.
• Confort: Het bakken van poffertjes in een poffertjespan vereist meer aandacht en handelingen, zoals het omdraaien van de poffertjes.

Tip voor het kiezen van een poffertjesplaat of poffertjespan

Bij het kiezen tussen een poffertjesplaat en een poffertjespan is het belangrijk om te overwegen hoe vaak het gerecht wordt gemaakt en wat voor soort bereiding gewenst is. Als poffertjes vaak gemaakt worden en snelheid en consistentie belangrijk zijn, is een poffertjesplaat de beste keuze. Als de bereiding traditioneel en flexibel moet zijn, is een poffertjespan de betere optie.

Tips voor het bereiden van poffertjes

Bereiden van poffertjes is eenvoudig, maar vereist wel enkele aandachtspunten om het beste resultaat te behalen. Hier zijn enkele tips die kunnen helpen bij het maken van poffertjes:

1. Het beslag maken

Het beslag is het fundament van een goede poffertje. Het beslag moet egaal zijn en niet te dik of te dun. Als het beslag te dik is, worden de poffertjes zwaar en misschien niet gaar. Als het te dun is, worden ze plat en missen ze de karakteristieke luchtige texture.

• Meng de ingrediënten goed: Meng alle droge ingrediënten eerst in een kom. Voeg daarna de vloeistoffen toe en klop het beslag goed door.
• Laat het beslag rusten: Sommige recepten vereisen dat het beslag 30 minuten tot 1 uur rust, zodat de ingrediënten kunnen vermengen en het beslag zachter wordt.
• Gebruik de juiste hoeveelheid: Gebruik de hoeveelheid beslag die aangegeven is in het recept en vul het niet te vol in de poffertjesvormen.

2. Het bakken van de poffertjes

Het bakken van poffertjes is cruciaal voor de texture en de smaak. Hier zijn enkele tips voor het bakken:

• Verwarm de pan of plaat goed: Zorg dat de poffertjespan of plaat goed verwarmd is voordat het beslag erin gegoten wordt. Dit voorkomt dat de poffertjes plakken en zorgt voor een gouden kleur.
• Gebruik voldoende vet: Vet is belangrijk voor het bakken van poffertjes. Gebruik genoeg boter, margarine of olie om de poffertjesvormen te vullen en om de poffertjes niet aan te kleven.
• Bak ze goudbruin: Bak de poffertjes goudbruin aan beide kanten. Dit zorgt voor de beste smaak en texture.

3. Het serveren van poffertjes

Poffertjes zijn meestal opgediend warm, wat het gerecht smaakt het beste. Hier zijn enkele tips voor het serveren:

• Serveer ze direct: Poffertjes zijn smaakrijk als ze warm zijn, dus serveer ze zo snel mogelijk na het bakken.
• Gebruik toppings: Toppings zoals poedersuiker, boter, honing of citroen- of vruchtencurde kunnen de smaak versterken.
• Combineer met groenten of eiwitrijke gerechten: Voor een gezonder gerecht kunnen poffertjes worden gecombineerd met groenten of eiwitrijke gerechten zoals drumsticks of eieren.

Gezondheidsaspecten van poffertjes

Poffertjes zijn traditioneel niet het gezondste gerecht, vooral vanwege de gebruikte ingrediënten zoals bloem, suiker en vet. Echter, met de juiste aanpassingen kunnen poffertjes een gezonder gerecht worden.

1. Alternatieven voor bloem

Bij het maken van gezonde poffertjes is het belangrijk om alternatieven te zoeken voor bloem. Boekweitmeel is een populaire keuze, omdat het glutenvrij is en meer vezels bevat dan gewone bloem. Ook kunnen andere glutenvrije meels gebruikt worden, zoals rijstmeel of amarantemeel. Deze meels hebben een lichtere texture dan gewone bloem en kunnen het beslag zachter maken.

2. Alternatieven voor suiker

Suiker is een andere ingrediënt die vaak gebruikt wordt in poffertjesrecepten. Om de suikerinname te verlagen, kunnen natuurlijke suikers gebruikt worden, zoals kokosbloesemsuiker of honing. Deze suikers hebben een lage glycemische index en zijn gezonder dan kristalsuiker. Ook kan poedersuiker of citroensap gebruikt worden als topping in plaats van suiker.

3. Alternatieven voor vet

Boter is een klassieke ingrediënt in poffertjesrecepten, maar het bevat veel verzadigd vet. Om de vetinname te verlagen, kunnen alternatieven gebruikt worden zoals kokosolie of een andere plantaardige olie. Kokosolie bevat gezonde vetten en heeft een rijke smaak, wat het geschikt maakt voor poffertjes. Ook kan een veganistische margarine gebruikt worden, die lager in verzadigd vet zit.

4. Voedingswaarde van poffertjes

De voedingswaarde van poffertjes kan variëren afhankelijk van de gebruikte ingrediënten. Hier is een overzicht van de voedingswaarde van een standaard poffertje:

De voedingswaarde kan worden aangepast door het gebruik van glutenvrij meel, plantenmelk en natuurlijke suikers. Dit zorgt voor een gezondere versie van poffertjes die geschikt is voor mensen met allergieën of voedingsbeperkingen.

Conclusie

Poffertjes zijn een klassiek gerecht dat in de moderne keuken ook gezonder gemaakt kan worden. Door het gebruik van alternatieve ingrediënten zoals glutenvrij meel, plantenmelk, natuurlijke suikers en vetten, is het mogelijk om gezonde poffertjes te maken die toch smaken als de klassieke versie. Bovendien zijn er diverse variaties ontstaan, zoals poffertjes met spinazie of groenten, die het gerecht nog voedzamer maken. De keuze voor een poffertjesplaat of poffertjespan kan ook invloed hebben op de bereiding en het resultaat. Tijdens het maken van poffertjes is het belangrijk om aandacht te besteden aan het maken van het beslag, het bakken van de poffertjes en het serveren. Met deze tips en recepten is het mogelijk om gezonde poffertjes te maken die niet alleen smaken, maar ook gezond zijn.

Bronnen

1. Relax mama weekmenu 5: ps, dan best gezond
2. Gluten- en lactosevrije poffertjes
3. Traditionele poffertjes
4. Polles pannenkoeken kookboek poffertjes recept
5. Glutenvrije poffertjes maken